Vesti Karakalpakstana gazetası

Wikipedia, erkin enciklopediya

Vesti Karakalpakstana (russha "Вести Каракалпакстана") gazetası – 1919-jılı iyun ayınıń 20-sánesinen baslap "İzvestiya" atamasında shıģa baslaydı.

Gazetanıń birinshi sanı Tórtkúlde Kirov atındaģı tipografiyada jarıq kórdi. Gazeta shıqqan waqıtta Ámiwdárya atqarıw komitetiniń hám áskeriy bólimnıń jawınger organı edi. Bul gazetanıń orıs tilinde shıģıwınıń bir sebebi poligrafiyalıq bazalardıń qıyınshılıģı bolsa, jáne bir sebebi xalıqtıń kópshiligı orıs mekteplerinde oqıģanlıģı boldı. "İzvestiya" gazetası óziniń birinshi sanınan baslap-aq, sol dáwirdiń aldıńģı ideyaları menen jámiyetlik qatnaslardı úgit-násiyatladı, usılar menen qatar xalıqtı ulıwma álemdegı, mámlekettegı hám aymaqtaģı waqıyalar menen xabardar etip bardı. Bul dáwir azamatlıq urıs bolģanlıģı sebepli, gazeta jańa úkimettiń ornawına baylanıslı úgıt jumısların júrgizdi. Birinshı kúnlerden baslap múmkinshiligi bolģanınsha hár bir sanın Máskewge, VTsİKģa bir nusqadan jiberip turģan.

Gazeta óz tariyxında atamaların bir neshe ret ózgertken. Tuńģısh "İzvestiya" atamasında gazeta eki jıl shıģadı. 1921-jılı 12-sentyabrde Ámiwdárya oblastı atqarıw komiteti "İzvestiya" gazetasın "Krasnıy Amudarinets" atamasına ozgertiw jóninde sheshım qabılladı. Soń "Amudarinskaya jizn" atamasına 1922-jılı aprel ayında ózgerdi. Onı biz M. Nurmuxamedovtıń 1922-jıldıń aprelinen baslap Qaraqalpaqstanda "Amudarinskaya jizn" atlı gazeta shıģıp turdı degen qatarlarınan koriwimizge boladı. "Amudarinskaya jizn" atamasınan soń bir neshe jıllar "Trudyashiysya karakalpak" bolıp shıģıp turadı. 1931-jılı 12-sentyabrden gazeta "Sovetskaya Karakalpakiya" atamasında Ózbekstan Respublikası oz ģáezsizligin járiyalaģanģa sheyin kommunistlik partiyanıń jawınger quralı funktsiyasın atqardı. Xalıqtıń sana-sezimi, oylawı baspa sóz betinde jańasha kózqarasta sáwlelene basladı. Barlıq baspalar óz mazmunı, baģdarın túpkilikli ózgerte basladı. Solay etip, bul gazetada 1991-jılı "Sovetskaya Karakalpakiya" atamasın ózgertiw boyınsha konkurs járiyalanadı. Gazeta oqıwshılarınan redaktsiyaģa hár qıylı usınıstaģı 101 atama kelip túsedi. Solardıń ishinen "Vesti Karakalpakstana" atamasın dóretiwshi jamaģat maqul kórdi.

Usı tiykarda Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarģ Keńesiniń 1992-jılı 8-avgustte "Sovetskaya Karakalpakiya" gazetasınıń atamasın "Vesti Karakalpakstana" etip ozgertiw jónindegi sheshımı shıģadı. Usı qarar negizinde, gazeta ataması "Vesti Karakalpakstana" bolıp 1992-jıldıń 15-sentyabrinen shıģa basladı.

Házirgi waqıtta gezlesıp atırģan qıyınshılıqlarģa qaramay, Qaraqalpaqstannıń orıs tilinde jarıq kóretuģin jalģız gazetası úzliksiz shıģıp kelmekte. 1994-jılı iyun ayında "Vesti Karakalpakstana" gazetasınıń 75 jıllıģı keń túrde toylandı. Sońģı jılları "Vesti Karakalpakstana" hám "Erkin Qaraqalpaqstan" gazetaları bir jamaģat bolıp is júrgizip atır, degen menen eki basılım óz aldına shıģıwın jalģastırıp atır.