Kontentke ótiw

2025-jıl yanvar ayındaǵı Qubla Kaliforniyadaǵı orman órt apatları

Wikipedia, erkin enciklopediya
2025-jılǵı yanvar ayındaǵı Qubla Kaliforniyadaǵı orman órt apatları

2025-jılǵı Kaliforniyadaǵı orman órt apatlarınıń bir bólegi
GOES-18 sputnikten alınǵan Palisades, Lidia hám Eaton órtleriniń súwreti, 8-yanvar, 21:51 UTC
Sáne(ler) 2025-jıl 7-yanvar
Ornı Ornı Los-Andjeles okrugi, Riversayd okrugi, San-Bernardino okrugi hám Ventura okrugi, Kaliforniya, Amerika Qurama Shtatları
Statistika
Janǵan maydan shama menen 40,588 akr (16,425 ga; 63 kvadrat mil; 164 km²)
Tásirler
Qaytıs bolǵanlar 25[1]
Jaraqat alǵanlar "Bir neshe" kúyik jaraqatları
Joytılǵan adamlar 24+
Evakuaciyalanǵan 205,000
Buzılǵan qurılıslar 12401 wayran bolǵan yamasa zıyan keltirilgen
Órteniw
Órt shıǵıw sebebi Tergewde, kúshli Santa-Ana samalları, klimattıń ózgeriwi, dawıl hám qurǵaqshılıq jaǵdayları sebepli kúsheygen
Karta
Areas affected by fire (as of January 10 at 4:00 UTC)

Úlken Los-Andjeles aymaǵındaǵı iri orman órtlerine ulıwma sholıw

2025-jıldıń 7-yanvarınan baslap dawam etken, Los-Andjeles megapolis aymaǵı hám onıń átirapındaǵı regionlarǵa tásir etken 23 apatlı orman órtleriniń úziliksiz seriyası júz berdi. Órtler qurǵaqshılıq jaǵdayları, tómen ıǵallılıq hám uraǵan kúshindegi Santa-Ana samalları sebepli kúsheygen, bul samallar ayırım jerlerde saatına 100 mil (160 km/saat; 45 m/s) tezlikke jetken. Házirgi waqıtta, orman órtleri keminde 25 adamnıń ólimine sebep bolǵan,[2][3] 200,000 nan aslam adamdı evakuaciyalawǵa májbúr etken hám 12,401 den aslam qurılıs obyektin joq etken yamasa zıyan keltirgen.[4] Zıyannıń kópshilik bólegi eki eń úlken órt tárepinen keltirilgen: Pasifik-Paliseydstegi Paliseyds órti hám Altadenadaǵı Iton órti. Olar sáykes túrde Kaliforniya tariyxındaǵı ekinshi hám tórtinshi eń apatlı órtler bolıp tabıladı.[5]

Tiykar

Bul waqıya waqtınan burın jaqsı modellestirildi. 2-yanvarda Milliy agentlikler aralıq órt orayı Qubla Kaliforniyada jaǵdaylardıń "normadan joqarı áhmiyetli órt potencialın" payda etkenin eskertti.[6] Sol kúni jergilikli Milliy hawa rayı xızmetiniń boljawları kúshli órtlerdiń potencialın atap ótti.[7] Kelesi kúni, Dawıl boljaw orayı (SPC) Órt hawa rayı ushın júdá kritikalıq qáwipti boljadı.[8][9]

NWS Los-Andjeles hám Ventura okrugleri ushın qızıl bayraq eskertiwin berdi, bul eń ekstremal órt qáwpin bildiredi hám onı ómir hám múlkke joqarı qáwip tuwdıratuǵın "ayrıqsha qáwipli jaǵday" dep atadı.[10] Eskertiwde kúshli samallar hám tómen ıǵallılıq sebepli órtlerdiń tez ósiwi múmkinligi atap ótildi. Qubla Kaliforniya 2024-jıldıń gúz aylarınan baslap qurǵaqlasıp basladı, sebebi dawıl sistemaları tiykarınan Tınısh okean qubla-batısı hám Arqa Kaliforniyaǵa tásir etti, bul El-Nino–Qubla terbelisi (ENSO) El-Ninodan La-Ninyaǵa ózgeriwi sebepli boldı, ol 2025-jıldıń yanvar ayına kelip payda bolǵan edi.[11][12] 2024-jıldıń dekabr ayınıń aqırına kelip, Los-Andjeles okruginiń kópshilik bólimi ortasha qurǵaqshılıq halatına kirdi, bul dástúrli túrde regionnıń ıǵal máwsimi bolǵan dáwirde qurǵaǵan ósimlikler sebepli órt qáwpiniń joqarılawına alıp keldi.[13][14]

Qurǵaqshılıq

Qurǵaq ósimlikler qáwipli jaǵdaylardı kúsheytti, Qubla Kaliforniyanıń kóp bólimleri qattı qurǵaqshılıqtı bastan keshirdi, jawın-shashın máwsiminiń eń qurǵaq baslanıwı hám samal hám keyingi orman órtleri baslanıwınan aldınǵı eń qurǵaq toǵız aylıq dáwir rekord dárejede boldı.[15] Nature Reviews Earth & Environment jurnalında járiyalanǵan izertlewge muwapıq, regionda klimattıń ózgeriwi hám temperaturanıń kóteriliwine, hám jawın-shashın dárejesiniń ózgermeliligine alıp kelgen. 2023 hám 2024-jıllardaǵı jawın-shashın máwsiminde bolǵanınday, qattı jawın-shashın dáwirleri menen úziliske ushıraǵan qurǵaqshılıq shóplerdiń, putalardıń hám tereklerdiń tosattan ósiwine alıp keledi, olar tez qurǵap, orman órtleri ushın otın bolıp qaladı.[16] Klimattıń ózgeriwi jergilikli qurǵaq máwsimdi de uzayttı, sonlıqtan ol teńiz tárepten esken samal máwsimi menen bir waqıtqa tuwrı kelip, orman órtleri ushın qolaylı jaǵdaylar jarattı.[17] Bul uzaq qurǵaq máwsimler jergilikli suw resursların da azayttı hám órt máwsimi baslanıwdan aldın otındı azaytatuǵın baqlanatuǵın órtlerdi ámelge asırıw ushın qáwipsiz kúnler sanın qısqarttı, bul órt óshiriwshiler ushın qosımsha mashqalalar payda etti.[17]

Samallar

Bul waqıyalar ayrıqsha kúshli Santa-Ana samalların óz ishine aldı, boljanǵan samal tezligi Los-Andjeles hám Ventura okrugleriniń xalıq jasaytuǵın aymaqlarında, sonıń ishinde San-Gabriel maydanı hám Los-Andjeles basseyninde saatına 50-den 80 mil (80-nen 130 km/saat; 22-den 36 m/s) ge jetti, bul aymaqlar burınǵı samal waqıyalarında tómenirek biyiklikte jaylasqanlıǵı sebepli qorǵalǵan edi. Biyigirek jerlerde bunnan da ekstremal jaǵdaylar bolıwı kútilgen, samal tezligi saatına 80-nen 100 milge (130-dan 160 km/saat; 36-dan 45 m/s) deyin jetiwi boljanǵan.[13] Bul samallar ádettegi Santa-Ana waqıyasına qaraǵanda kúshlirek boldı, óytkeni joqarı biyikliklerde samal tezligi joqarıraq edi. Jet aǵımı Qubla Kaliforniyadaǵı taw sistemaların arqadan qublaǵa qaray kesip ótkende, taw tolqınları payda boldı, hawa Los-Andjeles basseynine hám basqa da jaqın jaylasqan pás jerlerge túskende samal tezligin arttırdı.[18][19]

Milliy Hawa Rayı Xızmetiniń Los-Andjeles bólimi bul samal dawılın potencial "ómirge qáwipli" dep táriyipledi, 7-yanvar kúni tústen keyin samallardıń "qáwipli dárejege shekem kúsheyiwin" hám Qubla Kaliforniya ushın 8-yanvar tańına shekem dawam etiwin boljadı. MHX "qıyratıwshı" samallar keń kólemli elektr energiyasınıń óshiriliwine hám tereklerdiń qulawına alıp keliwi múmkinligi haqqında eskertti.[13] Ol usı aymaqtaǵı "2011-jıldan berli kórilgen eń qıyratıwshı samal dawılı" boladı dep boljadı.[20]

7-yanvar erte tańda, Milliy Hawa Rayı Xızmetiniń maǵlıwmatlarına tiykarlanıp, Santa-Klaritadaǵı Medjik Mauntin Trak Treyldegi anemometr saatına 84 mil (135 km/saat; 38 m/s) samal tezligin, Eskondido kanonı saatına 62 mil (100 km/saat; 28 m/s), al Van-Nays aeroportı saatına 55 mil (89 km/saat; 25 m/s) samal tezligin kórsetti.[21] MHX Tınısh okean standart waqtı menen keshte saat 6:19 da bul samal dawılınıń Qubla Kaliforniyadaǵı 2025-jıldıń eń kúshli samal waqıyası bolıwı múmkinligin, ásirese onıń keń dalalarında, bolatuǵını xabarlandı.[22]

Tayarlıq

2024-jıldıń dekabr ayında Los-Andjeles Órt Óshiriw Departamentiniń basshısı Kristin Krouli Bass mer tárepinen maqullanǵan 17.6 million dollar byudjet qısqartıwınıń departamenttiń ayrıqsha jaǵdaylarǵa juwap beriw múmkinshiliklerin de azaytqanlıǵı haqqında eskertti.[23]

6-yanvar kúni Kaliforniya gubernatorı Gevin Nyusom payda bolǵan orman órtlerin óshiriw ushın 65 órt óshiriw mashinasın, jeti vertolyot, jeti suw tasıwshı mashina hám 109 jumısshını jiberiwdi tapsırǵanın bildirdi.[14] Los-Andjeles meri Karen Bass turǵınlardı samal dawılınıń on jıldan aslam waqıt ishindegi eń qáhárli dawıllardıń biri bolıwı múmkinligi haqqında eskertti hám olardı samal qulatqan elektr sımlarınan saq bolıwǵa shaqırdı. Bass Gana prezidenti Djon Maxamanıń inauguraciyası ushın elden tısqarı bolǵanlıqtan,[24] Keńes Prezidenti Markis Xarris-Douson waqtınsha mer sıpatında xızmet etti.[25]

Aymaqtıń tiykarǵı elektr energiyasın jetkerip beriwshi Southern California Edison kompaniyası buzıq úskenelerdiń órt keltirip shıǵarıwınıń aldın alıw ushın ayırım tutınıwshılardıń elektr energiyasın óshiriwdi usındı; wákiller 5 million tutınıwshınıń 400,000 ǵa shekemi elektr energiyasınıń úzilisin kóriwi múmkin dep kútpekte.[13] San Diego Gas & Electric kompaniyası da ekstremal hawa rayı baslanıwdan aldın elektr energiyasın óshiriwin málimledi.[14]

Santa-Monika-Malibu Birlesken Mektep Okrugi "hawa rayı jaǵdaylarınıń jamanlasıwı hám qáwipsizlik máselelerine baylanıslı" 7-yanvar kúni Malibudaǵı barlıq mekteplerin jabatuǵının bildirdi.[14] Los-Andjeles Birlesken Mektep Okrugi Pasifik-Paliseydstegi bir neshe mekteplerdi waqtınsha kóshiretuǵının hám samaldan qorǵanıw ushın sırtqı is-háreketlerdi shekleytuǵının málim etti. Kúshli samallar transport qatnawına qáwip tuwdırǵanlıǵı sebepli Tınısh okean jaǵası asfaltınıń ayırım bólimleri jabıldı.

Bolıwı múmkin bolǵan orman órtleriniń aldın alıw ushın, Los-Andjelestiń suw infrastrukturasın quraǵan barlıq 114 rezervuar toltırıldı.[26] Milliy Vedomstvoaralıq Órt Orayı Milliy Tayarlıq Dárejesin 2-ge kóterdi, bul federal resurslardı dáslepki jaylastırıwǵa múmkinshilik berdi.[27]

Baslanıwı

7-yanvar kúni samal baslanıwı menen Los-Andjeles qalasında kúsheyip baratırǵan samaldıń aldın alıw maqsetinde ayrıqsha jaǵday járiyaladı. Qubla jaǵadaǵı Hawa sapasın basqarıw okrugi Qubla Kaliforniyanıń bir neshe okrugleri ushın shań dawılı haqqında eskertiw berdi, kúshli samallar shań hám topıraqtı hawaǵa kóterip, onıń deminiń ishke tartılıwı múmkinligi tuwralı eskertti.[28]

AQSH Prezidenti Djo Baydenniń Chakualla Milliy esteligi hám Sattitla Tawlı Jerleri Milliy esteligi ushın málimlemelerge qol qoyıw maqsetinde Koachella maydanında ótkeriwi jobalanǵan baspasóz konferenciyası kúshli samal sebepli biykar etildi.[21][29] San-Gabriel maydanınıń hár jerinde, sonıń ishinde Pasadenada onlaǵan terekler quladı.[29]

Kúndiz waqıtlarında bul waqıya 20,000 nan aslam tutınıwshını elektr energiyasız qaldırdı.[30] Úsh ay ishinde úshinshi márte Qubla Kaliforniya Edison kompaniyası qosımsha órtlerdiń payda bolıw qáwpin azaytıw ushın hár qıylı aymaqlarda elektr energiyasın óshirdi. Bul saqlıq ilajları mıńlaǵan adamlardı elektr energiyasız qaldırdı.[31][32]

Samaldıń kúshliligi sebepli bir neshe ushıwlar keshiktirildi, ushıwshılarǵa jer betine jaqın ushpaw haqqında eskertiwler berildi.[30] Federal aviaciya basqarması Gollivud Berbank aeroportında kúshli samal esiwleri bir neshe márte qayta aylanıp keliwge májbúr etkennen keyin, jer ústindegi jumıslardı waqıtsha toqtatıwdı buyırdı. Southwest Airlines kompaniyası Ontario hám Berbank aeroportlarındaǵı kúshli samallar sebepli bir neshe reyslerdi basqa jaqqa baǵdarladı yamasa biykar etti.

Orman órtleri

Palisades, Xyorst hám Iton órtleriniń ótirik reńli Akva sputniginen alınǵan súwreti, 8-yanvar, GMT boyınsha 21:40 / PST boyınsha 1:40 keshte

10-yanvar jaǵdayı boyınsha, aymaqta tórt úlken órt órtenip atır. Dawıldıń júdá kúshli bolıwı hám uzaq waqıtlı qurǵaqshılıq sebepli qurǵaq ósimliklerdiń bolıwı órtlerdiń tez tarqalıwına alıp keldi, hám hawada ushıp júrgen shoqlar uzaq jerlerde jańa órtlerdiń payda bolıwına sebep boldı.[33][34]

Palisades órti

Jaǵalawdan kóringen Palisades órti

Palisades órti Los-Andjelestegi Pasifik Palisades aymaǵına jaqın jerde payda bolıp, tez arada 5,000 akr (2,000 ga; 7.8 kvadrat milya; 20 km²) maydanǵa jayıldı. Hákimshilik Tınısh okean jaǵalawı asfalt jolınıń ayırım bólimleri hám átiraptaǵı aymaqlarda májbúriy kóshiriliwdi buyırdı; Vestvud dem alıw orayı ayrıqsha jaǵday baspanası sıpatında xızmet etti.[13][35] Kúndizgi waqıtta órt óshiriwshiler kúshli samaldıń tásirinde órttiń "hár minutta úsh futbol maydanı kólemindegi jerge" jayılıp atırǵanın xabarladı.[36] San-Visente bulvarınıń arqa tárepinde jasaytuǵın Santa-Monika turǵınlarına dárhal kóshiw buyrıǵı berildi.[37] 8-yanvar kúni Tınısh okean standart waqtı menen saat 12:12 de Malibu qalası qalǵan barlıq turǵınlardı baqlawdan shıqqan órt aldında kóshiwge shaqırdı.[38] Los-Andjelestiń Brentvud aymaǵı ushın kóshiriw buyrıqları berildi.[33][39] Malibudaǵı qıyraǵan úyde adam denesi qaldıqları tabıldı.[40][41] 9-yanvar kúni Tınısh okean standart waqtı menen saat 11:26 ǵa kelip, órt 17,234 akr (6,974 ga; 26.928 kvadrat milya; 69.74 km²) maydandı jandırǵan edi.[35][42] 10-yanvar kúni kóshiriw buyrıqları San-Fernando jaylawındaǵı Tarzana hám Ensinoǵa deyin keńeytildi.[43]

Iton órti

Los-Andjelestiń Vudlend-Xillz rayonınan kóringen Iton órti

7-yanvar kúni Tınısh okean standart waqtı menen keshki saat 6:15 ten keyin kóp ótpesten, Altadena-Pasadena aymaǵındaǵı Iton kanonında payda bolǵan, Iton órti dep atalǵan buta órti birinshi ret 20 akr (8.1 ga; 0.031 kvadrat milya; 0.081 km²) maydanda xabarlandı. Pasadena Now gazetasınıń málim etiwinshe, kanon janındaǵı turǵınlar ayrıqsha xızmetlerge jaqın jerdegi elektr minarasınıń janıp atırǵanın aytqan.[44] Keshki saat 7:12 ge kelip, órt keminde 200 akr (81 ga; 0.31 kvadrat milya; 0.81 km²) maydanǵa jayılǵan edi. Los-Andjeles okrugi órt óshiriw bóliminiń kapitanı Sheyla Kelliher samaldıń órttiń tez ósiwine sebep bolatuǵının ayttı.[45][46] Altı saat ishinde Iton órti 1,000 akr (400 ga; 1.6 kvadrat milya; 4.0 km²) maydanǵa jayıldı. Park Marino terrasaları 95 jastan úlken puqaranı kóshirdi, súwretlerde kópshiliginiń arba otırǵıshlarda hám tek xalatlar kiyip otırǵanı kórsetilgen.[37] Keyinirek kóshiriwler Pasadenada hám arqa Sierra-Madre hám Arkadiyada keńeytildi. AltaMed medicinalıq orayı hám Hastings-Ranchtaǵı bir neshe turaq jaylar "jalınǵa orandı".[47] 8-yanvar kúni Tınısh okean standart waqtı menen saat 10:36 ǵa kelip, órt 10,600 akr (4,300 ga; 16.6 kvadrat milya; 43 km²) maydanǵa jetti.[48] Túske qaray órt Pasadena turaq jay aymaqlarına qaray ilgeriley basladı. Pútkil La-Kanyada-Flintridjge kóshiw buyrıǵı berildi.[33] Órtte keminde bes adam qaytıs boldı.[49] 9-yanvar kúni tústen keyin Iton órti Maunt-Vilsonǵa jaqınlasa basladı.[50]

Hyorst órti

7-yanvarda San-Fernandonıń arqa-shıǵısındaǵı Xyorst órtiniń kórinisi

7-yanvar kúni Tınısh okean standart waqtı menen keshki saat 10:10 da Los-Andjeles órt óshiriw bólimi arqa Silmardaǵı 50 akr (20 ga; 0.078 kvadrat milya; 0.20 km²) maydanda payda bolǵan, Hyorst órti dep atalǵan buta órtiniń "tez tarqalıw tezligine" iye ekenin xabarladı hám Futxill tez júriw jolınıń arqasındaǵı Roksford kóshesi menen Golden Steyt tez júriw jolı-Antilopa atızı tez júriw jolı ashası arasındaǵı barlıq aymaqlar ushın dárhal kóshiriw buyrıǵın berdi.[51] 8-yanvar kúni saat 1:47 de Kaliforniya toǵay xojalıǵı hám órtten qorǵaw departamenti órttiń 500 akr (200 ga; 0.78 kvadrat milya; 2.0 km²) maydanǵa jayılǵanın xabarladı. Sol kúni keshki Tınısh okean standart waqtı menen saat 9:40 qa kelip, Hyorst órti 855 akr (346 ga; 1.336 kvadrat milya; 3.46 km²) maydanǵa jayıldı.[52] 9-yanvar kúni saat 3:56 ǵa kelip, Kal Fayr Hyorst órtiniń 10 procentiniń aldın alǵanın xabarladı.[53] Keshki saat 8:19 ǵa kelip, órttiń aldın alıw háreketleri úsh eseden de kóbirek arttı, 37 procent aldı alındı.[54]

Kennet órti

Kennet órtinen shıqqan tútin

Kennet órti birinshi ret 9-yanvar kúni Tınısh okean standart waqtı menen tústen keyin saat 2:30 da Los-Andjelestiń Uest-Xills elatındaǵı Viktori bulvarı janındaǵı soqpaq basında payda bolǵanı haqqında xabar berildi.[55] Órt tez arada 50 akr (20 ga; 0.078 kvadrat milya; 0.20 km²) maydanǵa jayıldı. Los-Andjeles hám Ventura okrugleriniń ekewinen de resurslar sorap alındı.[56] Venouen kóshesinen qubladaǵı Byorbank bulvarına deyin hám Kaunti-Leyn jolınan shıǵıstaǵı Velli-Syorkl bulvarına deyingi aymaq ushın májbúriy kóshiriw buyrıǵı berildi. Velli-Syorkldiń shıǵısındaǵı aymaqlar hám Ouk-Parktıń ayırım bólekleri ushın qosımsha kóshiriw eskertiwleri berildi.[55][57] Sonday-aq, órtke tiyisli bolǵan anıq aymaqtıń ornına pútkil Los-Andjeles okrugi ushın qátelik penen kóshiriw eskertiwi berilip, keyin ol okrug boylap uyalı telefonlarǵa sımsız ayrıqsha jaǵday eskertiw xabarı sıpatında jiberildi;[58] Okrug basqarıwshısı Djenis Xan kóp ótpesten eskertiwlerdiń qátelik ekenin tastıyıqlap, dúzetiw eskertiwi jiberilgenin ayttı.[59][60]Tınısh okean standart waqtı menen keshki saat 5:30 ǵa kelip, órt keminde 960 akr (390 ga; 1.50 kvadrat milya; 3.9 km²) maydanǵa jayılıp, Kalabasas hám Xidden-Xills qalalarınıń shetki aymaqlarına jaqınlastı. Kóp ótpesten, Nyusom aymaqqa 900 qosımsha órt óshiriwshi jibergenin járiyaladı.[55]Órttiń sebebi tekserilmekte. Puqaralar órt qoyıwǵa háreket etip atır dep gúman qılınǵan adamdı uslap, onı LAPD (Los-Andjeles policiya departamenti) tárepinen qamaqqa alındı. Aqırında policiya onı órt qoyıwǵa gúmanlanıw boyınsha uslap turıwǵa jetkilikli tiykar joq degen sheshimge keldi.[61]

Qosımsha órtler

  • Saat 5:00 de Santa-Ana dárya jaǵasındaǵı úysizlerdiń shatır qalasında órt baslanıp, bir neshe waqıtsha turaq jaylar hám múlkler, bir dem alıw mashinası hám bir neshe kólikler janıp ketti. Órt óshiriwshiler órtti óshirgenshe, ol 1 akr (0.40 ga; 0.0016 kvadrat milya; 0.0040 km²) maydanǵa jayıldı, jaraqatlanǵanlar haqqında xabar berilmedi.[62]
  • Órt óshiriwshiler Los-Andjeles qalasınıń Gollivud tóbeleri átirapında, Sanset bulvarı janında júz bergen basqa bir órtke juwap berdi.[13] Putanıń janıwı baslanǵannan keyin tez arada óshirildi.[28]
  • Tınısh okean standart waqtı menen tústen keyin saat 3:44 te Santa-Klaritanıń arqasında, Dray-Galch taw jolı hám San-Fransiskito kanon jolına jaqın jerde Galch órti dep atalǵan puta órti haqqında xabar berildi. Órt 1 akr (0.40 ga; 0.0016 kvadrat milya; 0.0040 km²) maydanda uslap turıldı.[63]
  • Tınısh okean standart waqtı menen keshki saat 5:28 de Los-Andjeleste Ladera-Xayts janında, La-Senega bulvarınıń arqa-shıǵısındaǵı neft vıshkaları janında King órti haqqında xabar berildi. Keshki saat 5:39 da La-Senega bulvarınıń batısında júz bergen basqa bir jaqın órt haqqında xabar berildi.[64] Keshki saat 6:18 ge kelip órtler 1 akr (0.40 ga; 0.0016 kvadrat milya; 0.0040 km²) maydanda toqtatıldı.[65]
  • Tınısh okean standart waqtı menen keshki saat 9:06 da Pasadenada 1.5 akr (0.61 ga; 0.0023 kvadrat milya; 0.0061 km²) maydandı qamtıǵan Bert órti haqqında xabar berildi, ol keshki saat 9:16 ǵa kelip 3 akrǵa (1.2 ga; 0.0047 kvadrat milya; 0.012 km²) deyin ósti. Onnan ushqan shoqlar átiraptaǵı awıldıń imaratlarına qáwip keltirgen jeke órtlerdi payda etti.[66]
  • 8-yanvar kúni Tınısh okean standart waqtı menen saat 3:03 te Riversayd okruginiń Koachella qalasında Tayler órti haqqında xabar berildi. Órt 15 akrǵa (6.1 ga; 0.023 kvadrat milya; 0.061 km²) jayılıp, eki imarattı joq qıldı, sonnan keyin órt óshiriwshiler tárepinen onıń alǵa ilgerilewi toqtatıldı.[38]
  • Tınısh okean standart waqtı boyınsha shama menen saat 6:15 te Sepulveda basseyni janında Vudli órti janıp, 75 akr (30 ga; 0.117 kvadrat milya; 0.30 km²) maydandı qamtıdı.[38] Keyin bul kórsetkish 30 akrǵa (12 ga; 0.047 kvadrat milya; 0.12 km²) qayta qaraldı.[67]
  • Tınısh okean standart waqtı menen saat 10:44 te Ventura okruginiń Ventura jaǵalawı boylap jayılıp atırǵan Olivas órti haqqında xabar berildi. Órt 11 akrǵa (4.5 ga; 0.017 kvadrat milya; 0.045 km²) jayıldı, bir qurban bolǵanı haqqında xabar berildi.[68][69][70]
    "The Sunset Fire" Batıs Gollivudtaǵı úydiń tóbesinen kórinisi
  • Tınısh okean standart waqtı menen shama menen tústen keyin saat 1:10 da Lidiya órti haqqında xabar berildi. Órt bir saat ishinde 50 akrǵa (20 ga; 0.078 kvadrat milya; 0.20 km²) jetti; keshki saat 8:06 ǵa kelip, ol 348 akrǵa (141 ga; 0.544 kvadrat milya; 1.41 km²) ósti. Akton janındaǵı ayırım aymaqlar ushın evakuaciya buyrıqları berildi.[71] Metrolink aymaqtaǵı xızmetin toqtattı.[72]
  • 2025-jıl 8-yanvar kúni Tınısh okean standart waqtı menen keshki saat 5:39 da Gollivud tóbelerinde Ranon-Kanon parkı janında Sanset órti baslandı. Bul órt sebepli hákimiyat Gollivud tóbeleri aymaǵı ushın evakuaciya buyrıǵın berdi, bul on mıńlaǵan adamdı qamtıdı.[73][74] Tınısh okean standart waqtı menen keshki saat 8:21 ge kelip, órt 50 akrǵa (20 ga; 0.078 kvadrat milya; 0.20 km²) jetti.[75] Kelesi kúni órt tolıq sóndirildi hám evakuaciya buyrıqları biykar etildi.[76] Órt waqtında Gollivud jazıwınıń zıyan kóriw qáwpi bar edi.[77] Jazıw órtlerden zıyan kórmegen bolsa da, jasalma intellekt arqalı dóretilgen jalǵan súwretler hám videolar jazıwdı hám onıń dárhal átirapın jalınǵa oranǵan etip kórsetti.[78] Bul súwretler tiykarınan X veb-saytında hám basqa sociallıq tarmaqlarda tarqaldı.[79][80]
  • Tınısh okean standart waqtı menen keshki saat 8:52 de Los-Andjelestiń Studio-Siti rayonındaǵı Nort Sansvept kóshesiniń 3000-blogında Sansvept órti haqqında Los-Andjeles órt sóndiriw bólimi xabar berdi.[81]
  • 9-yanvar kúni Tınısh okean standart waqtı menen tústen keyin saat 1:51 de Úlken Tuxunga bulaǵı janında Krik órti haqqında xabar berildi. Órt 1 akrǵa (0.40 ga; 0.0016 kvadrat milya; 0.0040 km²) jetti, órtti óshiriw ushın samolyotlar jiberildi. Tınısh okean standart waqtı menen tústen keyin saat 3:05 te órttiń ósiwi toqtadı hám órt sóndiriwshiler basqa jerlerge járdem beriw ushın bosatıldı. Tınısh okean standart waqtı menen keshki saat 8:53 ke kelip, órt belsenligi artqan soń, órt 3 akrǵa (1.2 ga; 0.0047 kvadrat milya; 0.012 km²) jetti.[82]
  • 10-yanvar kúni azanǵı saat 10:25 te Los-Andjelestiń Granada-Xillz rayonında Archer órti haqqında xabar berildi. Órt 19 akrǵa (7.7 ga; 0.030 kvadrat milya; 0.077 km²) jetkennen keyin, órt óshiriwshiler sol kúni keyinirek órttiń alǵa ilgerilewin toqtattı. Aymaqta májbúriy evakuaciya buyrıqları berildi, keyin sol kúni biykar etildi.[83]

Tásiri

10-yanvar kúnine kelip, orman órtleri sebepli on bir adamnıń qaytıs bolǵanı xabarlandı. 9,300 den aslam qurılıs búlingeni málim etildi.[84][38][49] 67 jasar Entoni Mitchell hám onıń ulı Djastin Mitchell ekewi de Altadenadaǵı Iton órtiniń qurbanları boldı. Ekewi de Djastinniń tóseginiń janınan tabıldı, bul Entoniydiń ulın qutqarıwǵa urınǵanınan bolıwı múmkin.[85] Bir neshe janıw jaraqatları haqqında xabar berildi, al 25 jasar órt óshiriwshi "awır bas jaraqatın" aldı.[33] Tınısh okean standart waqtı menen keshki saat 9 lar shamasında, kóp sanlı janıw jaraqatın alǵanlar Dyuktiń Malibudaǵı restoranına qarap júrdi, sol jerde olarǵa medicinalıq járdem kórsetilip, keyin emlewxanalarǵa jiberildi.[47] Cerebral paralichi bar 32 jasar avstraliyalı emigrant Rori Sayks Palisades órti waqtında kómir oksidi menen uwlanıp qaytıs boldı, bul órt onıń Maunt Malibu TV Studiyası múlkindegi kottedjin joq qılıp jiberdi. Onıń anası Shelli Sayks ayrıqsha jaǵday qońırawlarınıń sátsizlikke ushırawı hám órt óshiriwshilerdi xabardar etiw ushın múlkten shıǵıw zárúrligi juwap beriwdi keshiktirgenin aytıp, apatshılıq ushın jergilikli infrastruktura máselelerin ayıpladı. Ol házirgi 11 adamlıq ólim sanına qosılmaǵan.[86][87][88] L.A. okruginiń sherifi Robert Luna 9-yanvar kúni qurbanlar sanınıń kólemi iyt hám kriminalistikalıq izlewler tolıq ámelge asırılǵannan keyin jaqsıraq anıqlanatuǵının bildirdi.[89][90]

Strukturalıq zıyanlanıwı

Orman órtleri alyansınıń statistikası kórsetkenindey, tek Palisades órti ózi Los-Andjeles aymaǵındaǵı eń úlken órt boldı, keminde 1,000 qurılıs strukturası búlinip, 2008-jılı 604 qurılıstı joq etken Sayr órtinen hám 1961-jılı 500 ge jaqın úydi búldirgen Bel-Eyr órtinen de kúshli boldı.[73][91]

36 jıllıq tariyxqa iye teńiz ónimleri restoranınıń iyeleri "Reel Inn" nıń Palisades órtinde wayran bolǵanın tastıyıqladı.[37] Palisades Charter joqarı mektebi orman órti orınǵa jetkennen keyin shama menen PST saat 4 te órtke orandı. Qısqı dem alıs sebepli mektepte hesh kim joq edi. PST saat 5:20 ge shekem Getti villaǵa jaqın ósimlikler hám terekler jandı, biraq obyektlerdiń zıyanlanǵanı haqqında xabar berilmedi.[33] Órt Palisades Charter baslawısh mektebine de jayıldı.[47] Malibudaǵı bir neshe jaǵalaw úyleri orman órtinde búlinip, qıyradı. Evakuaciya waqtında taslanǵan onlaǵan mashinalar tolıǵı menen kúyip ketti, órt óshiriwshilerdiń janıp atırǵan jerlerge kiriwi ushın buldozerler bir neshe kólikti joldan ısırıwǵa májbúr boldı.[38] Iton órti Pasadena yahudiy ibadatxanası hám orayın joq etti.[92] CBS News jurnalisti Djonatan Vigliotti jergilikli sawda orayınan basqa Pasifik-Palisadestiń orayında "derlik hámme nárse joq boldı" dep xabarladı hám zıyandı "túsiniksiz" dep súwretledi. Ol jáne de kúshli dawıl sebepli bar órtlerden ushqınlar "bir milden de uzaqqa" ushıp, jańa órt oshaqların payda etip atırǵanın xabarladı.[93] Malibu Feed Bin hám Teatr Palisadestiń Pirson Pleyxausı Palisades órtinde qıyradı.[33] Iton kanonı tábiyat orayı Iton órtinde joq bolıp, on bes kesirtkeniń ólimine alıp keldi.[94]

Orman órtlerinde bir qansha ataqlı adamlardıń úyleri janıp ketti, olardıń arasında Mendi Mur, Keri Elves, Yudjin Levi, Billi Kristal, Peris Xilton, Adam Brodi, Leyton Mister, Entoni Xopkins, Djeff Bridjes, Djon Gudman, Maylz Teller, Djeyms Vuds, Mel Gibson, Dayan Uorren, Mark Xemill, Rikki Leyk hám Ed Xarris bar.[95][73][96][97][98] Yumorist Uill Rodjerstiń tariyxıy úyi hám ferması da qıyradı.[99][100]

Ekonomikalıq tásiri

JPMorgan kompaniyasınıń 9-yanvarda járiyalanǵan bahalawlarına muwapıq, órtlerden kelgen qamsızlandırılǵan zıyanlar 20 milliard dollardan asıp ketiwi kútilmekte, bul AQSH tariyxında orman órtlerine baylanıslı qamsızlandırıw talaplarınıń jańa rekordın ornatadı. Bul kórsetkish Aon kompaniyası tárepinen hújjetlestirilgen 2018-jılǵı Kemp órtiniń 12,5 milliard dollarlıq aldıńǵı rekordınan ádewir asıp ketedi. JPMorgan tárepinen ulıwma ekonomikalıq zıyan 50 milliard dollar dep boljandı, al AccuWeather bunıń 57 milliard dollarǵa shekem kóteriliwi múmkin dep boljadı. JPMorgan bul sanlardıń órtlerdiń dawam etiwi hám olardı toqtatıw qıyınshılıqları sebepli jáne de kóbeyiwi múmkin ekenin atap ótti.[101][102]

Elektr quwatı úzilisleri

7-yanvar keshine kelip, shama menen 50,000 tutınıwshı elektr quwatı úzilislerine ushıradı, olardıń 28,300-i Los-Andjeles suw hám elektr energiyası departamentine tiyisli, al 21,699-ı Qubla Kaliforniya Edison kompaniyası baqlawında edi.[103] Tek Los-Andjeles metropoliten aymaǵında bul san keshki saat 9:30 (Tınısh okean standart waqtı) ǵa kelip 200,000-nan asıp ketti, elektr quwatı úzilisleri Los-Andjeles, Glendeyl, Pasadena hám Berbankta xabar etildi.[33] 8-yanvarda Los-Andjeles metro aymaǵındaǵı elektr quwatı úzilisleri 400,000-ǵa jaqınlastı.[93]

Hawa sapası

Dawıllar orman órtleriniń tútinin Los-Andjeles boylap tarqattı, bul bir neshe "júdá zıyanlı" hawa sapası indeksi kórsetkishleriniń 200-den asıwına alıp keldi, Xarrison ES stanciyasınıń PM2.5 kórsetkishi 184.1 µg/m³ ge jetti, yaǵnıy Dúnya júzlik densawlıq shólkeminiń jıllıq normasınan 36.8 ese joqarı boldı.[33][104][105] Aymaqtaǵı hawa sapası 569 µg/m³ ge tómenledi, bul eń qáwipli kategoriyanı kórsetip, barlıq sırtqı iskerlikten qashıw zárúrligin keltirip shıǵardı.[106] UCLA Health pulmonologı Mey-Lin Vilgus Los-Andjeles turǵınlarınıń koncentraciyalanǵan tútin sebepli kózdiń kúyip qalıwı hám tırnawdan azap shegiwin kútti hám ÓSAW (COPD) hám astma sıyaqlı tiykarǵı densawlıq mashqalaları bar turǵınlarǵa barlıq sırtqı iskerlikten qashıwdı hám hawa kondicionerin iske túsirip, barlıq esik-aynalardı jabıwdı usınıs etti. Los-Andjeles qala keńesi baslıǵı Markis Xarris-Douson Qubla Los-Andjeleste kóriniwshiliktiń bir kvartaldan da tómen túskenin xabarladı hám turǵınlarǵa múmkin bolǵanınsha mashina aydawdan bas tartıwdı usınıs etti.[33]

Samal zıyanı

Qosımsha dawıl waqtında kúshli samal esiwleri sebepli júzlegen tereklerdiń qulaǵanı xabar etildi. Fontanaǵa jaqın 210-jol bóliminde shama menen on yarım tirkemeli júk mashinası awdarılǵan. Gollivud Berbank aeroportında kúshli samallar sebepli bir neshe ushıwlar keshiktirildi yamasa biykar etildi.[33]

Mektep hám basqa jabılıwlar

Kem degende 19 Los-Andjeles mektep okrugi mekteplerdiń jabılıwın járiyaladı.[107] Pepperdin universiteti óziniń Kalabasas hám Malibu kampusların japtı.[38] Los-Andjeles birlesken mektep okrugindegi barlıq mektepler 9-yanvarda órt jaǵdayları hám eki baslawısh mekteptiń qıyrawı sebepli jabıldı.[73] 9-yanvar kúni keyinirek, okrug superintendenti Alberto M. Karvalo mediaǵa mekteplerdiń 10-yanvarda jabıq bolatuǵının hám "jaǵday jaqsılanǵansha qayta ashılmaytuǵının" xabarladı.[108][109] LVUSD mektepleri 8-10 yanvar aralıǵında qáwipli jaǵdaylar hám olardıń ayırım mektepleriniń ıqtıyarlı yamasa májbúriy kóshiriliw zonalarında jaylasqanı sebepli jabıldı.[110]

7-yanvarda NASA jaqın jaylasqan La-Kanyada-Flintridj, Kaliforniyadaǵı Djet qozǵaltqıshları laboratoriyasın (JPL) kúshli samallar hám jaqınlasıp kiyatırǵan Iton órti sebepli kem degende 13-yanvarǵa shekem japtı, bul obekttegi barlıq ayrıqsha emes xızmetkerlerdiń kóshiriliwine alıp keldi.[111] NASA Tereń kosmos tarmaǵınıń operaciyaları tiykarǵı obektten sırtqı jaylasqan orınǵa kóshirildi.[112] 8-yanvardaǵı jaǵday boyınsha, JPL direktorı Lori Leshin obektte samaldan kishi zıyan kelgenin, biraq orman órtinen hesh qanday zıyan kelmegenin xabarladı.[113]

Oyın-zawıq hám sport industriyaları

Kúshli samallar hám órt qáwpi sebepli Amazon MGM Studios hám Universal Pictures "Wolf Man" hám "Unstoppable" filmleriniń Gollivuddaǵı premeraların biykar etti.[103] Universal Studios óziniń Universal Studios Hollywood atlı temalıq parkin hám Universal CityWalk ti japtı.[38] Screen Actors Guild Awards-tıń 31-jıllıq sıylıqları nominantlardı tikkeley járiyalawdı biykar etip, onıń ornına dizimdi baspasóz xabarları arqalı járiyaladı.[93] 12-yanvarda Santa-Monikada ótkeriliwi jobalanǵan 30-jıllıq Sınshılar tańlawı sıylıqları 26-yanvarǵa qaldırıldı.[114] Oskar nominaciyaları ushın dawıs beriw múddeti órt sebepli eki kúnge keyinge qaldırıldı.[115]

Bir neshe Gollivud oyın-zawıq bas keńseleri hám óndiris orayları jabılıp, "Grey's Anatomy", "NCIS", "NCIS: Origins", "Hacks", "Ted Lasso", "Jimmy Kimmel Live!", "After Midnight", "Fallout", "On Call" hám "The Last Showgirl" sıyaqlı bir qatar shou hám filmlerdiń óndirisi keyinge qaldırıldı.[33]

Milliy xokkey ligası orman órtleri sebepli 8-yanvarda Los-Andjelestiń orayındaǵı Crypto.com Arenada Los-Andjeles Kings hám Kalgari Fleyms arasındaǵı oyındı keyinge qaldırdı.[33] Milliy basketbol associaciyası 9-yanvarda Crypto.com Arenada ótiwi kerek bolǵan Los-Andjeles Leykers hám Sharlott Xornets arasındaǵı oyındı,[116] sonday-aq 11-yanvarda Intuit Dome da ótiwi kerek bolǵan Leykers penen San-Antonio Spyors hám Los-Andjeles Klippers penen Xornets arasındaǵı eki oyındı keyinge qaldırdı.[117] Milliy futbol ligası 13-yanvardaǵı Los-Andjeles Rems hám Minnesota Vaykings arasındaǵı pley-off oyının SoFi stadionınan Arizona shtatınıń Glendeyl qalasındaǵı State Farm stadionına kóshirdi.[118] AQSH tıń burınǵı júziwshisi Geri Xoll kishkene Paliseyds órtinde on Olimpiada medalın (sonıń ishinde bes altın medal) joǵaltqanın ayttı.[119]

Santa-Anita parkı dáslep 10-yanvarǵa belgilengen jarıslardı orman órtleri sebepli payda bolǵan hawanıń tómen sapası sebepli 16-yanvarǵa keshiktirdi. Trek basqarması jáne de jaǵdayǵa baylanıslı at iyeleri olardı kóshiriwdi qálese, atlardı kóshiriw ushın tólewdi usınıs etti.[120][121][122]

Transport

LA Metro 8-yanvarda paydalanıwshılardıń jol haqısı kartaların satıp alıw hám toltırıwın qıyınlastırǵan úzilisler sebepli jol haqısın jıynawdı toqtattı. Samal hám orman órtleriniń qalaǵa keltirgen zıyanı nátiyjesinde Los-Andjelestegi ayırım avtobus baǵdarları toqtatıldı, al ayırımları baǵıtın ózgertti.[73]

Suw támiynatı

Birinshi orman órtleri baslanǵan waqıtta, Los-Andjelestiń suw infrastrukturasınıń úlken bólegi bolǵan, joqarı Tınısh okean jaǵalawındaǵı 117 million gallon sıyımlılıqqa iye Santa-Ines suw saqlaǵıshı qaplamasındaǵı jarıqtı ońlaw ushın dawam etip atırǵan texnikalıq xızmet kórsetiw sebepli tolıǵı menen bosatılǵan edi. Suw saqlaǵıshtıń 2025-jıldıń fevral ayında jumısın qayta baslawı jobalastırılǵan edi. Los-Andjeles suw hám elektr energiyası departamentiniń (LADWP) burınǵı bas direktorı Martin Adams ońlaw jumısları "bir qansha waqıttan" berli dawam etip atırǵanın hám lawazımlı tulǵalar ádette qıs aylarında suwdıń turıp qalıwın hám soǵan baylanıslı ximiyalıq koncentraciyalar hám bakteriyalardıń kóbeyiwi mashqalalarınıń aldın alıw ushın suw saqlaǵıshta suw dárejesin tómenirek uslap turǵanın bildirdi.[123]

Tınısh okean jaǵalawı aymaǵındaǵı úsh suw rezervuarı hár biri shama menen 1 million AQSH gallonı (3,800 m³) sıyımlılıqqa toltırılǵan bolsa da, bul zapaslar 8-yanvar azanǵı waqıtlarda tawsıldı.[124] Órt sóndiriwshiler Palisades Fire órtin basqarıwdıń dáslepki háreketleri waqtında Tınısh okean jaǵalawındaǵı onlaǵan órt gidrantlarında suw aǵımı joq yamasa az ekenligin xabarladı. LADWP bas atqarıwshı direktorı Janiss Kinones 8-yanvar kúni Tınısh okean standart waqtı menen shama menen saat 3:00 de aymaqtaǵı barlıq órt gidrantları "qurǵap qalǵanın" bildirdi. Suw rezervuarlarınıń bosawı qalanıń magistral qubırlarındaǵı suwdı biyik jerlerge jetkeriw ushın zárúr bolǵan basımnıń jetispewshiligin kúsheytti, órt sóndiriwshiler órttiń baqlawdan shıǵıp ketkeni sebepli nasos stanciyalarına jetip bara almadı.[26] Departament kúshli samallar sebepli órtti hawadan sóndiriwdiń múmkin emesligin, bul bolsa órt gidrantı sistemasına úlken basım túsirgenin málim etti.[124] Kinones órtke qarsı gúres "biziń [suw] sistemamızǵa úlken talap payda etkenin", "jámiyetlik suw sisteması ádettegiden tórt ese kóp talapqa ushıraǵanın" xabarladı.[125] Órt óshiriw ushın zapaslar "24 saattan kem waqıt ishinde úsh márte bosatıldı". Órt sóndiriw departamenti jeterli suw basımın saqlap qalıw ushın óz suw qubırlarına sekundına 75 kub fut (2,100 l) qosıwǵa májbúr boldı. Órt sóndiriwshiler qurılıs xızmetkerlerin zárúr bolǵan jerlerge suw cisternaların tasıw ushın jumsawǵa májbúr boldı.[38] Los-Anjeles okruginiń jámiyetlik jumıslar basqarmasınıń direktorı Mark Pestrella kóshirilip atırǵan turǵınlardan órt sóndiriw háreketlerine kóbirek suw jiberiw ushın ózleriniń suw hám gaz qubırların óshirip ketiwdi soradı.[33] Órt sóndiriwshiler suw alıw ushın basseynlerden paydalanıwdı baslaǵanı xabar etildi.[126]

Pasadena suw hám elektr energiyası departamenti 8-yanvar kúni suw támiynatında qaldıqlar hám joqarı ılaylılıq sebepli Suw boyınsha qáweterli jaǵday járiyaladı.[127] Los-Anjeles DWP sol kúni Tınısh okean jaǵalawınıń bir neshe aymaqlarında suwdı qaynatıp ishiw haqqında bildiriwler berdi.[128] Okrugtıń jámiyetlik jumıslar basqarmasınıń direktorı Mark Pestrella orman órtleri hám oǵan baylanıslı qattı samal nátiyjesinde payda bolǵan kóp muǵdardaǵı qaldıqlar hám mıńlaǵan qulaǵan terektiń sebebinen Los-Anjeles okruginiń kanalizaciya sistemalarına, sonday-aq elektr energiyası hám transport sistemalarına "ádewir zıyan" kelgenin xabarladı.[129]

Talan-taraj

Qáwip-qáter arasında bosatılǵan úylerdi talan-taraj etiw haqqında bir neshe xabarlar boldı.[130] 9-yanvar kúnine kelip, keminde 20 adam talan-taraj etiwde ayıplanıp qamaqqa alındı, biraq tolıq maǵlıwmatlar berilmedi.[131][132] Hákimiyat wákilleri talan-taraj etiwdi áshkaraladı, sonıń ishinde Los-Anjeles okrugi aymaqlıq keńesiniń aǵzası Ketrin Barger talan-tarajshılardıń "hálsiz jámiyetlerdi baǵdarǵa alǵanın" aytıp ótti.[130][133] Talan-tarajdan qorǵaw ushın ayırım janǵan aymaqlarǵa milliy gvardiya áskerleri jiberildi.[134]

Juwap

Los-Anjeles okruginiń Órt óshiriw departamenti Ventura, Oranj, San-Luis-Obispo hám Santa-Barbara okruglerinen órt óshiriw jumıslarına járdem beriw ushın órt sóndiriwshilerdi shaqırıwǵa májbúr boldı.[38] Bas basqarma baslıǵı Entoni Marrone okrugtıń 29 órt óshiriw bóliminde orman órtleri menen gúresiw ushın jetkilikli xızmetker joq ekenin ayttı.[33] Kaliforniya dúzetiw hám reabilitaciya departamenti (CDCR) órt penen gúresiwge járdem beriw ushın 29 toparǵa bólingen 395 qamaqta bolǵan órt sóndiriwshini jumsadı.[135] Bul adamlar Kaliforniya konservaciya lageri baǵdarlaması arqalı tayarlanǵan hám kásiplik órt sóndiriwshiler menen birge islegen.[135] 7-yanvar kúni Tınısh okean standart waqtı menen keshki saat 7-de samaldıń kúsheyiwi órt sóndiriw samolyotlarınıń ǵalabalıq jerge qonıwına alıp keldi. Samal baǵdarınıń tosattan ózgeriwi hár qıylı aymaqlardı qáwip astına qoydı hám órt óshiriw jumısların qıyınlastırdı.[33]

Haywanlar ushın evakuaciya orınları belgilendi: iri haywanlar ushın Pasadenadaǵı Rouz Boul stadionı, al kishi haywanlar ushın Pasadena Haywanlardı qorǵaw jámiyeti.[93]

8-yanvar kúni túske jaqın Kaliforniya gubernatorı Gevin Nyusom Kaliforniya milliy gvardiyasın jumsadı.[69] AQSH Prezidenti Djo Bayden Qorǵanıw ministrligine órt óshiriw xızmetkerleri hám úskenelerin beriwdi buyırdı. San-Diegodan AQSH Áskeriy-teńiz flotınıń vertolyotleri jiberildi, al Nevada milliy gvardiyası hám AQSH Orman xızmeti órt óshiriw mashinaların jiberdi.[136]

Tústen keyingi baspasóz konferenciyasında Marrone basqa shtatlardan órt sóndiriwshilerdiń kelip atırǵanın ayttı: Oregonnan 60 topar, Vashington shtatınan 45, Yutadan 15, Nyu-Meksikodan 10 hám Arizonadan belgisiz muǵdarda.[73] 9-yanvar kúni sheklengen hawa keńisliginde nızamsız ushıp júrgen dron Palisades orman órtin sóndiriwge járdem berip atırǵan Canadair CL-415 "Super Scooper" órt sóndiriw samolyotı menen soqlıǵısıp, samolyotqa zıyan keltirdi hám onı qonıwǵa májbúr etti.[137][138] Los-Andjeles okruginiń órt sóndiriw bóliminiń baslıǵı Entoni Marrone dronnıń "samolyottıń qanatında tesik payda etkenin" hám onı isten shıǵarǵanın bildirdi.[138] Órt sóndiriw xızmetkerleri soqlıǵısıw haqqında Federal aviaciya basqarmasına (FAA) xabar berdi, nátiyjede FAA tergew júrgizip, dron operatorına(larına) qarsı "tez ámelge asırılatuǵın sharalar" kóriwdi qarap atır.[138] AQSH Orman xızmetiniń baslıǵı Rendi Mur bir neshe jeke dronlardıń ruqsat etilmegen hawa keńisliginde ushıp júrgenin, olar órt sóndiriw jumıslarına kesent etip, órt sóndiriwshiler ushın qáwip tuwdırıp atırǵanın xabarladı.[139]

Bir neshe talan-taraj etiw háreketleri boyınsha tutqınǵa alıwlardan soń, Los-Andjeles okrugi sherifi departamenti 9-yanvar kúni keshki saat 6-dan tańǵı 6-ǵa shekem komendantlıq saat engiziw boyınsha jumıs basladı.[140][141] Bul waqıyadaǵı talan-taraj etiw ushın 1,000 dollar shtraf hám hátte qamaw jazası belgileniwi múmkin.[142] Keyin komendantlıq saat keshki 6-dan tańǵı 6-ǵa shekem Pasifik Palisades hám Iton órt aymaqlarında kúshke kirdi.[142] Los-Andjeles okruginiń sherifi Robert G. Luna komendantlıq saattıń májbúriy kóshirilgen aymaqlarda talan-taraj etiwdiń aldın alıw ushın engizilgenin aytıp, "bizler hesh kimniń álleqashan jábirlengen turǵınlarımızdan paydalanıwın qálemeymiz" dep bildirdi.[143] Robert G. Luna jáne de órtten paydalanıp, zıyan kórgen aymaqlarda urlıq qılǵanlarǵa: "...siz álbette uslanasız, tutqınǵa alınasız hám juwapkershilikke tartılasız" dep eskertti.[144]

Derekler

  1. ↑ Sheerin, Jude; Upadhyay, Brajesh (January 10, 2025). "Death toll rises as governor confirms hydrants issue 'impaired' LA wildfires fight". BBC. Retrieved January 10, 2025.
  2. ↑ Silteme kórsetiwdegi qátelik: Жарамсыз <ref> тегі; no text was provided for refs named 25Deaths
  3. ↑ Bogel-Burroughs, Nicholas (January 13, 2025). "Update from Nicholas Bogel-Burroughs". The New York Times -US. ISSN 0362-4331. https://www.nytimes.com/live/2025/01/12/us/los-angeles-fires-california/81479b51-709a-553b-8bf7-c9be60d82935?smid=url-share. 
  4. ↑ The number includes outbuildings and vehicles. „LA wildfires toll rises to 16; new evacuation orders as fire spreads“. Al Jazeera (11-yanvar 2025-jıl).
  5. ↑ „Los Angeles wildfires: Crews scramble to contain blazes ahead of high winds“. CNN.
  6. ↑ „National Significant Wildland Fire Potential Outlook“. National Interagency Fire Center (2-yanvar 2025-jıl).
  7. ↑ Cohen. „Area Forecast Discussion“ (EN-US). www.weather.gov. National Weather Service (2-yanvar 2024-jıl). 9-yanvar 2025-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 9-yanvar 2025-jıl.
  8. ↑ „Storm Prediction Center Day 3-8 Fire Weather Forecast Issued on Jan 3, 2025“. www.spc.noaa.gov. Qaraldı: 10-yanvar 2025-jıl.
  9. ↑ „Storm Prediction Center Day 1 Fire Weather Forecast (Print Version)“. www.spc.noaa.gov. Qaraldı: 10-yanvar 2025-jıl.
  10. ↑ „Fire warning issued for Southern California until Thursday evening, says the NWS“. The Sacramento Bee (8-yanvar 2024-jıl). Qaraldı: 10-yanvar 2024-jıl.
  11. ↑ „What are El Nino and La Nina?“ (EN-US). NOAA. Qaraldı: 10-yanvar 2025-jıl.
  12. ↑ „January 2025 update: La Niña is here“ (en). NOAA Climate.gov (9-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 10-yanvar 2025-jıl.
  13. ↑ 13,0 13,1 13,2 13,3 13,4 13,5 Garrett. „Wildfires are breaking out in Southern California as the 'most destructive windstorm' in over a decade hits“ (en). CNN (7-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 8-yanvar 2025-jıl. Silteme kórsetiwdegi qátelik: Invalid <ref> tag; name ":0" defined multiple times with different content
  14. ↑ 14,0 14,1 14,2 14,3 „'Life-threatening' windstorm fans fires in Southern California as blazes burn in Los Angeles“ (en). NBC News (7-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 8-yanvar 2025-jıl. Silteme kórsetiwdegi qátelik: Invalid <ref> tag; name ":1" defined multiple times with different content
  15. ↑ Swain. „As extreme California precipitation dipole persists, a high-end offshore wind/fire weather event may unfold in SoCal this week – Weather West“ (en-US) (5-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 8-yanvar 2025-jıl.
  16. ↑ Tom Howarth. „Why a rain "whiplash" is to blame for Los Angeles fires“ (en). Newsweek (9-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 10-yanvar 2025-jıl.
  17. ↑ 17,0 17,1 Masters. „The role of climate change in the catastrophic 2025 Los Angeles fires“. Yale Climate Connections (9-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 10-yanvar 2025-jıl.
  18. ↑ Ta. „Mountain waves plus Santa Anas: Dangerous wind combo for SoCal fires“ (en). KCRW (7-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 9-yanvar 2025-jıl.
  19. ↑ Thompson. „Area Forecast Discussion“ (EN-US). www.weather.gov. National Weather Service (6-yanvar 2024-jıl). 9-yanvar 2025-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 9-yanvar 2025-jıl.
  20. ↑ „Here's when the strongest winds will whip across Southern California and how long it'll last“ (en). ABC7 Los Angeles (14-fevral 2020-jıl). Qaraldı: 8-yanvar 2025-jıl.
  21. ↑ 21,0 21,1 „SoCal battered by 'life-threatening' wind storm. Here's what you should know“ (en). LAist (7-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 8-yanvar 2025-jıl. Silteme kórsetiwdegi qátelik: Invalid <ref> tag; name ":2" defined multiple times with different content
  22. ↑ US Department of Commerce. „Area Forecast Discussion“ (EN-US). www.weather.gov. 8-yanvar 2025-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 8-yanvar 2025-jıl.
  23. ↑ Leonard. „LA Fire Chief warned last month that budget cuts would affect response to large-scale emergencies“ (en-US). NBC Los Angeles (8-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 9-yanvar 2025-jıl.
  24. ↑ Mueller. „LA mayor Bass criticized for Africa trip during wildfires“. The Hill (8-yanvar 2025-jıl).
  25. ↑ Ray. „Mayor Karen Bass Flies Back From Ghana As L.A. Faces Historic Wild Fires ~ L.A. TACO“ (en). lataco.com (8-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 8-yanvar 2025-jıl.
  26. ↑ 26,0 26,1 „After fire hydrants lacked water in Palisades, city officials blame 'tremendous demand'“ (en-US). Los Angeles Times (8-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 8-yanvar 2025-jıl.
  27. ↑ „National Fire News | National Interagency Fire Center“. www.nifc.gov.
  28. ↑ 28,0 28,1 „Fire explodes to more than 1,200 acres, reaches beach in Malibu“ (en). ABC7 Los Angeles (8-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 8-yanvar 2025-jıl.
  29. ↑ 29,0 29,1 „President Biden arrives in SoCal to announce new national monument“ (en-US). NBC Los Angeles (6-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 8-yanvar 2025-jıl.
  30. ↑ 30,0 30,1 Brinkmann. „Wildfires erupt around Los Angeles during 'life-threatening' windstorm“ (en-US). FOX Weather (6-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 8-yanvar 2025-jıl. Silteme kórsetiwdegi qátelik: Invalid <ref> tag; name ":4" defined multiple times with different content
  31. ↑ „Winds whip Southland, fuel Malibu fire: Where SoCal Edison has shut off power“ (en-US). Los Angeles Times (10-dekabr 2024-jıl). Qaraldı: 8-yanvar 2025-jıl.
  32. ↑ „Pacific Palisades fire burning out of control as thousands evacuate amid dangerous windstorm“ (en-US). Los Angeles Times (7-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 8-yanvar 2025-jıl.
  33. ↑ 33,00 33,01 33,02 33,03 33,04 33,05 33,06 33,07 33,08 33,09 33,10 33,11 33,12 33,13 33,14 Knoll, Corina; Mayorquín, Orlando; Petri, Alexandra E. (January 7, 2025). "Palisades Fire Live Updates: 30,000 Ordered to Evacuate in L.A." (in en-US). The New York Times. ISSN 0362-4331. https://www.nytimes.com/live/2025/01/07/us/palisades-brush-fires-california. 
  34. ↑ Silteme kórsetiwdegi qátelik: Жарамсыз <ref> тегі; no text was provided for refs named SchleppKTLA
  35. ↑ 35,0 35,1 „Palisades Fire“. www.fire.ca.gov. California Department of Forestry and Fire Protection (Cal Fire). Qaraldı: 7-yanvar 2025-jıl.
  36. ↑ Andrew Curry. „Pacific Palisades Wildfire Forces Mass Evacuations as Flames Devour Hillsides“ (en). LAmag (7-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 8-yanvar 2025-jıl.
  37. ↑ 37,0 37,1 37,2 „Live updates: Pacific Palisades wildfire in Los Angeles, California orders evacuations“ (en). CNN (7-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 8-yanvar 2025-jıl.
  38. ↑ 38,0 38,1 38,2 38,3 38,4 38,5 38,6 38,7 38,8 „California wildfires live updates: New blazes erupt as crews battle Palisades Fire“ (en). NBC News (8-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 8-yanvar 2025-jıl.
  39. ↑ „Kamala Harris' Brentwood neighborhood evacuated amid L.A. wildfires“ (en-US). New York Daily News (8-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 10-yanvar 2025-jıl.
  40. ↑ Rozier, Alex; Lloyd, Jonathan „Human remains found in home destroyed by Palisades Fire on LA County coast“ (9-yanvar 2025-jıl).
  41. ↑ Fioresi, Dean „SkyCal offers aerial look at Pacific Palisades neighborhoods impacted by fire - CBS Los Angeles“ (en-US). www.cbsnews.com (9-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 10-yanvar 2025-jıl.
  42. ↑ „More than 9,000 structures damaged or destroyed, at least 10 killed in L.A. County fires“ (en-US). Los Angeles Times (9-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 10-yanvar 2025-jıl.
  43. ↑ Chow, Vivian; Goldberg, Lily; Dallow, Marc; Sternfeld (January 10, 2025). "Palisades Fire threatens Los Angeles' San Fernando Valley". KTLA. https://ktla.com/news/california/wildfires/palisades-fire-now-historic-and-deadly-continues-to-grow-in-scale-and-devastation/. 
  44. ↑ MacPherson, James „The Moment the Eaton Fire Ignited“. Pasadena Now (9-yanvar 2025-jıl). 10-yanvar 2025-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 9-yanvar 2025-jıl.
  45. ↑ Hiramoto, K. J. „Fire breaks out near Pasadena after different fire devastates LA County's westside neighborhoods“ (en-US). FOX 11 (7-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 8-yanvar 2025-jıl.
  46. ↑ Lloyd, Jonathan „Brush fire burns in Eaton Canyon area near Altadena“ (en-US). NBC Los Angeles (7-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 8-yanvar 2025-jıl.
  47. ↑ 47,0 47,1 47,2 Haggerty, Noah; Goldberg, Noah; Fry, Hannah; Flemming, Jack; Vives, Ruben „Fast-moving fires in Pacific Palisades, Altadena, Pasadena and Sylmar prompt evacuations, school closures“ (en-US). Los Angeles Times (8-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 8-yanvar 2025-jıl.
  48. ↑ Fioresi, Dean; Sharp, Julie; Rodriguez, Matthew „Eaton Fire explodes to 10,600 acres, leads to 2 deaths and "significant" number of injuries“ (en-US). KCAL (8-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 8-yanvar 2025-jıl.
  49. ↑ 49,0 49,1 Fry, Hannah; Haggerty; Toohey; Vives; Winton „At least 5 dead in L.A. County firestorms; more than 1,000 structures lost“ (en-US). Los Angeles Times (8-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 9-yanvar 2025-jıl.
  50. ↑ Martin, Jeff „Los Angeles wildfires: Updates from Jan. 9, 2025“ (en). AP News (9-yanvar 2024-jıl). Qaraldı: 9-yanvar 2025-jıl.
  51. ↑ „Brush Fire – Sylmar fire mandatory evacuations 01/07/2025 INC#3294“. LAFD. Qaraldı: 8-yanvar 2025-jıl.
  52. ↑ „Hurst Fire: Incident Update on 01/08/2025 at 9:40 PM“. Cal Fire. Qaraldı: 9-yanvar 2025-jıl.
  53. ↑ „Hurst Fire: Incident Update on 01/09/2025 at 3:56 PM“. Cal Fire. Qaraldı: 9-yanvar 2025-jıl.
  54. ↑ „Hurst Fire“. Cal Fire. Qaraldı: 9-yanvar 2025-jıl.
  55. ↑ 55,0 55,1 55,2 Winton, Richard; Harter, Clara „Kenneth fire quickly grows to 791 acres, threatens homes near Calabasas“. Los Angeles Times (9-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 9-yanvar 2025-jıl.
  56. ↑ „Watch Duty - Wildfire Maps & Alerts“. Watch Duty.
  57. ↑ „This map shows where the Kenneth fire is burning near West Hills“ (en-US). Daily News (9-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 10-yanvar 2025-jıl.
  58. ↑ Rodriguez, Matthew „Evacuation alert mistakenly sent to LA County residents - CBS Los Angeles“ (en-US). www.cbsnews.com (9-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 10-yanvar 2025-jıl.
  59. ↑ Palm, Iman „Evacuation warning alert sent to all L.A. County residents by mistake, officials say“. KTLA (9-yanvar 2025-jıl).
  60. ↑ „Emergency Alert sent in error to all LA County residents, increasing panic amid fires“ (en-US). FOX 11 (9-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 10-yanvar 2025-jıl.
  61. ↑ Sternfield, Marc; Chow, Vivian (January 10, 2025). "Man detained near Kenneth Fire not accused of arson". https://ktla.com/news/local-news/man-detained-near-kenneth-fire/. 
  62. ↑ „Fire erupts in Santa Ana Riverbed as gusty winds blast Southern California“ (en-US). KTLA (7-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 8-yanvar 2025-jıl.
  63. ↑ Aubuchon, Jade „Firefighters Respond to Brush Fire North of Santa Clarita“ (en-US). KHTS Radio (8-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 8-yanvar 2025-jıl.
  64. ↑ „King Fire“ (en-US). San Luis Obispo Tribune. Qaraldı: 8-yanvar 2025-jıl.
  65. ↑ „King Fire“ (en). Watch Duty. Qaraldı: 8-yanvar 2025-jıl.
  66. ↑ „Bert Fire“ (en). Watch Duty. Qaraldı: 8-yanvar 2025-jıl.
  67. ↑ Slisco, Aila „Woodley Fire near Sepulveda Basin covers 30 acres of Los Angeles area: Map“ (en). Newsweek (8-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 9-yanvar 2025-jıl.
  68. ↑ „Olivas Fire“. Cal Fire. Qaraldı: 8-yanvar 2025-jıl.
  69. ↑ 69,0 69,1 „California fires live: Two dead as Palisades and Eaton wildfires rage in LA“ (en). www.thetimes.com (8-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 8-yanvar 2025-jıl.
  70. ↑ „Burned body located in Olivas Fire zone in Ventura on Jan. 8“. Ojai Valley News. Qaraldı: 9-yanvar 2025-jıl.
  71. ↑ Diaz, Louie „Brush Fire Erupts In Acton, Threatening Homes“ (en-US). KHTS Radio (8-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 8-yanvar 2025-jıl.
  72. ↑ „Acton's Lidia Fire Blackens 50 Acres, Threatens Buildings“ (en). Los Angeles, CA Patch (8-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 8-yanvar 2025-jıl.
  73. ↑ 73,0 73,1 73,2 73,3 73,4 73,5 Boone, Rebecca; Ding, Jaimie; Baumann, Lisa „Los Angeles-area wildfires: Live Updates from Jan. 8, 2025“ (en). AP News (8-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 8-yanvar 2025-jıl.
  74. ↑ „Sunset fire in Hollywood Hills: Evacuations, shelter“ (en-US). Los Angeles Times (9-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 9-yanvar 2025-jıl.
  75. ↑ „Sunset Fire“. Cal Fire. Qaraldı: 9-yanvar 2025-jıl.
  76. ↑ Antonio Pequeño IV. „California Wildfire Live Updates: Sunset Fire Fully Contained In Hollywood Hills—As Palisades, Eaton Fires Still Burn“ (en). Forbes. Qaraldı: 9-yanvar 2025-jıl.
  77. ↑ „Fires reach Hollywood with fears iconic sign could be at risk“ (en-GB). www.bbc.com. Qaraldı: 9-yanvar 2025-jıl.
  78. ↑ „L.A. firestorms bring waves of fire myths, disinformation. Here's how to debunk it and not get fooled“ (en-US). Los Angeles Times (10-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 11-yanvar 2025-jıl.
  79. ↑ „Is the Hollywood sign on fire?“ (en). The Independent (9-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 9-yanvar 2025-jıl.
  80. ↑ Roush, Ty „The Hollywood Sign is not on Fire—As Social Media Users Share AI-Generated Images“ (en). Forbes. Qaraldı: 9-yanvar 2025-jıl.
  81. ↑ „Knockdown Structure Fire 01/08/2025 INC#3094“. LAFD. Qaraldı: 9-yanvar 2025-jıl.
  82. ↑ Silteme kórsetiwdegi qátelik: Жарамсыз <ref> тегі; no text was provided for refs named :18
  83. ↑ "Archer Fire mandatory evacuations lifted in Granada Hills amid several LA blazes". CBS News. January 10, 2025. https://www.cbsnews.com/losangeles/news/brush-fire-breaks-out-in-granada-hills-amid-destructive-la-county-wildfires/#. 
  84. ↑ Romine, Helen Regan, Karina Tsui, Hanna Park, Rob Picheta, Andy Rose, Lauren Mascarenhas, Holly Yan, Eric Levenson, Chris Boyette, Elise Hammond, Tori B. Powell, Aditi Sangal, Emma Tucker, Taylor „Live updates: Los Angeles wildfire death toll unknown as Palisades, Sunset, Eaton fires remain uncontained“ (en). CNN (9-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 10-yanvar 2025-jıl.
  85. ↑ „Live updates: At least 10 dead in Los Angeles wildfires as Palisades, Kenneth, Eaton fires burn“ (en). CNN (9-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 10-yanvar 2025-jıl.
  86. ↑ Beatty, Liam „Australian Rory Sykes, 32, confirmed dead in horror LA California wild fires“. News.com.au (11-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 11-yanvar 2025-jıl.
  87. ↑ Bennett, Emily; Sarkari, Karishma „LA fires update: Australian man dead in Malibu wildfires, death toll rises“. 9News (11-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 11-yanvar 2025-jıl.
  88. ↑ Reilly, Patrick; Karpen, Elizabeth; Ehalt, Matt; Ortiz-Lytle; Young, Anna; McEntyre, Nicholas; McCarthy, Caroline; Pelletier, Kaydi. „LA Fires Live Updates 01/09/25“. New York Post (11-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 11-yanvar 2025-jıl.
  89. ↑ „L.A. County sheriff on death toll: 'We don't know yet'“ (en). NBC News (10-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 10-yanvar 2025-jıl.
  90. ↑ „Eaton Fire death toll rises to 5, Sheriff Luna confirms“ (en). ABC7 Los Angeles (10-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 10-yanvar 2025-jıl.
  91. ↑ „Wildfires latest: At least 5 people have died in Los Angeles-area fires“ (en). opb. Qaraldı: 10-yanvar 2025-jıl.
  92. ↑ „Eaton Fire destroys Pasadena Jewish Temple & Center“ (en-US). NBC Los Angeles. Qaraldı: 8-yanvar 2025-jıl.
  93. ↑ 93,0 93,1 93,2 93,3 Tanyos, Faris; Freiman, Jordan; Dakss, Brian; Breen, Kerry „Pacific Palisades fire burns in Los Angeles, Eaton fire kills 2: Live Updates“ (en-US). CBS News (8-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 8-yanvar 2025-jıl.
  94. ↑ „Los Angeles wildfires live updates: New evacuation order issued as Archer Fire sparks in San Fernando Valley“ (en). AP News. Qaraldı: 10-yanvar 2025-jıl.
  95. ↑ „A-list couple's home destroyed in LA fires – Leighton Meester and Adam Brody forced to flee“. news.com.au (9-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 9-yanvar 2025-jıl.
  96. ↑ „Celebrities among those who lost homes as devastating Los Angeles fires“ (en). AP News (8-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 9-yanvar 2025-jıl.
  97. ↑ Cain, Sian (January 9, 2025). "Billy Crystal, Cary Elwes and Eugene Levy among celebrities to lose homes in California fires". The Guardian. https://www.theguardian.com/film/2025/jan/09/celebrities-lose-homes-destroyed-california-fires-billy-crystal-cary-elwes-eugene-levy. 
  98. ↑ Rahman, Abid (January 9, 2025). "Mel Gibson's Malibu House Burned Down While He Was in Austin for Joe Rogan Interview: "My Place Looked Like Dresden"". Hollywood Reporter. https://www.hollywoodreporter.com/news/general-news/mel-gibson-wildfires-malibu-house-burned-down-joe-rogan-1236106022/. 
  99. ↑ „Will Rogers Ranch Foundation“. Qaraldı: 9-yanvar 2025-jıl.
  100. ↑ Campa, Andrew J. „Will Rogers' ranch house and motel owned by William Randolph Hearst consumed by Palisades fire“ (en-US). Los Angeles Times (9-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 10-yanvar 2025-jıl.
  101. ↑ Kimball, Spencer „Los Angeles wildfires could be costliest blaze in U.S. history“ (en). CNBC (9-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 10-yanvar 2025-jıl.
  102. ↑ Revell, Eric „California wildfires could cost insurers $20B, highest in state's history“ (en-US). FOXBusiness (9-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 10-yanvar 2025-jıl.
  103. ↑ 103,0 103,1 Rodriguez, Matthew „Windstorm cause power outages for nearly 50,000 LA County residents“ (en-US). CBS (7-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 8-yanvar 2025-jıl.
  104. ↑ „Harrison ES (4438) Air Quality Index (AQI) and Los Angeles Air Pollution“ (en-us). IQAir. 8-yanvar 2025-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 8-yanvar 2025-jıl.
  105. ↑ „Los Angeles air quality map“ (en-us). IQAir. 8-yanvar 2025-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 8-yanvar 2025-jıl.
  106. ↑ "2 dead in Los Angeles fires as severe winds fan flames". The Washington Post. January 8, 2025. https://www.washingtonpost.com/weather/2025/01/08/pacific-palisades-fire-california-wildfire-los-angeles/. 
  107. ↑ „LA County School Closures“. www.lacoe.edu. Qaraldı: 8-yanvar 2025-jıl.
  108. ↑ „Los Angeles wildfires: Updates from Jan. 9, 2025“. Associated Press (9-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 10-yanvar 2025-jıl.
  109. ↑ Kiszla, Cameron „LAUSD schools, offices closed again on Friday“. KTLA (9-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 10-yanvar 2025-jıl.
  110. ↑ „x.com“. X (formerly Twitter). 27-may 2024-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 10-yanvar 2025-jıl.
  111. ↑ Mike Wall. „NASA's Jet Propulsion Lab closed due to raging LA fires“ (en-US). Space.com (8-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 10-yanvar 2025-jıl.
  112. ↑ „NASA Jet Propulsion Laboratory evacuated due to LA wildfire“ (en-US). SpaceNews (9-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 10-yanvar 2025-jıl.
  113. ↑ Úlgi:Cite tweet
  114. ↑ Stephan, Katcy „Critics Choice Awards Postponed to January 26 Due to Southern California Fires“ (en-US). Variety (8-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 8-yanvar 2025-jıl.
  115. ↑ Malkin, Marc „Oscar Nominations Pushed to Jan. 19, Voting Extended by 2 Days Due to L.A. Fires“ (en-US). Variety (8-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 9-yanvar 2025-jıl.
  116. ↑ „NBA postpones Hornets vs. Lakers game set for Jan. 9“. NBA (9-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 9-yanvar 2025-jıl.
  117. ↑ „NBA postpones Spurs-Lakers, Hornets-Clips in L.A. due to fires“. ESPN (10-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 10-yanvar 2025-jıl.
  118. ↑ „Vikings-Rams Wild Card Game Moved to Arizona“. NFL (9-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 9-yanvar 2025-jıl.
  119. ↑ „'Hot embers were raining down': US swimmer Gary Hall Jr. says he lost 10 Olympic medals in Palisades wildfire“. CNN (10-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 11-yanvar 2025-jıl.
  120. ↑ „Wildfires Force Santa Anita to Postpone Friday Card“. www.bloodhorse.com (9-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 10-yanvar 2025-jıl.
  121. ↑ Voss, Natalie „'No Direct Threat' To Santa Anita From Ongoing Eaton Fire; Training Wednesday Cancelled“ (en). Paulick Report (9-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 10-yanvar 2025-jıl.
  122. ↑ „Santa Anita Park in Arcadia cancels training amid Eaton fire worries“ (en-US). Pasadena Star News (8-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 10-yanvar 2025-jıl.
  123. ↑ Hamilton, Matt „Pacific Palisades reservoir was offline and empty when firestorm exploded“ (en-US). Los Angeles Times (10-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 10-yanvar 2025-jıl.
  124. ↑ 124,0 124,1 Mason, Melanie; Nieves, Alex (January 8, 2025). "Wildfire response threatens to end Karen Bass' extended honeymoon". Politico. https://www.politico.com/news/2025/01/08/wildfire-threatens-karen-bass-extended-honeymoon-00197228. 
  125. ↑ Peterson, Brittany; Phillis, Michael (January 8, 2025). "Fire hydrants ran dry in southern California just when they were needed most". AP News. https://apnews.com/article/wildfire-california-climate-603512236222f82c77901db1039e959f. 
  126. ↑ „LA fires latest updates: Wildfire sweeps through Hollywood Hills and threatens landmarks as chaos grips Los Angeles“ (en-GB). BBC News. Qaraldı: 9-yanvar 2025-jıl.
  127. ↑ „Water Alert: Do-Not-Drink Water Notification“ (en-US). Pasadena Water and Power. Qaraldı: 9-yanvar 2025-jıl.
  128. ↑ Watson, Shyla „L.A. Residents Are Being Told to Boil Water 'Until Further Notice' Due to the Pacific Palisades and Eaton Fires“ (en). People (9-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 10-yanvar 2025-jıl.
  129. ↑ „L.A. County suffered 'significant' damage to sewer, power and transportation systems“ (en). NBC News (10-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 10-yanvar 2025-jıl.
  130. ↑ 130,0 130,1 Erin Keller. „California looters break into homes as Pacific Palisades wildfire burns“ (en). Newsweek (8-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 9-yanvar 2025-jıl.
  131. ↑ Sternfield, Mark „20 people arrested for looting in Los Angeles area wildfire zones“. KTLA (9-yanvar 2024-jıl). Qaraldı: 10-yanvar 2024-jıl.
  132. ↑ X; Instagram; Email; Facebook „'You will be held accountable': 20 arrested on suspicion of looting during L.A. County wildfires“ (en-US). Los Angeles Times (9-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 11-yanvar 2025-jıl.
  133. ↑ „20 people have been arrested for looting, L.A. officials say“ (en). NBC News (10-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 10-yanvar 2025-jıl.
  134. ↑ „National Guard arrives in L.A., curfews planned to crack down on looting in fire-ravaged areas“. Los Angeles Times.
  135. ↑ 135,0 135,1 Levin, Sam (January 9, 2025). "'Essential': nearly 400 incarcerated firefighters deployed as LA battles wildfires" (in en-GB). The Guardian. ISSN 0261-3077. https://www.theguardian.com/us-news/2025/jan/08/la-wildfires-incarcerated-firefighters. 
  136. ↑ „President Biden promises full federal support as California responds to wildfires“ (en). WGBA NBC 26 in Green Bay (8-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 8-yanvar 2025-jıl.
  137. ↑ Nowell, Cecilia; Chao-Fong, Léonie; Betts, Anna; Belam, Martin; Lamb, Kate; Rachwani, Mostafa; Chao-Fong, Léonie; Rachwani, Mostafa et al. (January 10, 2025). "California fires live updates: at least six deaths as Los Angeles wildfires rage and crews battle new fire" (in en-GB). the Guardian. ISSN 0261-3077. https://www.theguardian.com/us-news/live/2025/jan/08/california-los-angeles-fires-live-updates?CMP=share_btn_url&page=with:block-678072a48f08069d21781765#block-678072a48f08069d21781765. 
  138. ↑ 138,0 138,1 138,2 Castleman, Terry; Toohey, Grace „Drone collides with firefighting aircraft over Palisades fire, FAA says“ (en-US). Los Angeles Times (10-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 10-yanvar 2025-jıl.
  139. ↑ „Flying drones causing safety concerns for firefighting aircraft“ (en). NBC News (10-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 10-yanvar 2025-jıl.
  140. ↑ „Officials look to implement curfew to prevent looting“ (en). NBC News (10-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 10-yanvar 2025-jıl.
  141. ↑ „L.A. plans curfew, National Guard support to crack down on looting in fire-ravaged areas“ (en-US). Los Angeles Times (10-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 10-yanvar 2025-jıl.
  142. ↑ 142,0 142,1 „Crackdown on looting in burnt-out areas as fires continue to burn in LA“ (en). Sky News (10-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 11-yanvar 2025-jıl.
  143. ↑ Sharp, Julie „Curfews for Palisades and Eaton fire zones now in effect from 6 p.m. to 6 a.m.“ (en-US). CBS Los Angeles (10-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 11-yanvar 2025-jıl.
  144. ↑ Keller, Erin „California looters break into homes as Pacific Palisades wildfire burns“ (en). Newsweek (8-yanvar 2025-jıl). Qaraldı: 8-yanvar 2025-jıl.
«https://kaa.wikipedia.org/w/index.php?title=2025-jıl_yanvar_ayındaǵı_Qubla_Kaliforniyadaǵı_orman_órt_apatları&oldid=99774» saytınan alınǵan