Kontentke ótiw

Agile programmalıq támiynattı islep shıǵıw

Wikipedia, erkin enciklopediya

Agile programmalıq támiynattı islep shıǵıw – 2001-jılı 17 baǵdarlamashıdan ibarat "Agile Alyans" toparı tárepinen kelisilgen bahalıqlar hám principlerdi sáwlelendiretuǵın programmalıq támiynattı islep shıǵıw usıllarınıń ulıwma termini bolıp tabıladı.[1] Olardıń "Agile Programmalıq Támiynattı Islep Shıǵıw Manifesti"nde jazılǵanınday, baǵdarlamashılar tómendegilerdi itibarǵa aladı:[2]

  • Processler hám qurallarǵa qaraǵanda jeke adamlar hám óz-ara qatnasıqlar
  • Keń kólemli hújjetlerge qaraǵanda jumıs isleytuǵın baǵdarlama
  • Shártnama dodalasıwǵa qaraǵanda tutınıwshılar menen birge islesiw
  • Jobanı qatań túrde orınlawǵa qaraǵanda ózgerislerge juwap beriw

Ámeliyatshılar sol waqıttaǵı jańa ámeliyatlardan, sonıń ishinde ekstremal programmalastırıw, scrum, dinamikalıq sistemalardı islep shıǵıw usılı, adaptiv programmalıq támiynattı islep shıǵıw hám hújjetlestiriwge tiykarlanǵan, awır programmalıq támiynattı islep shıǵıw processlerine alternativ zárúrligine túsinikli bolıwdan ilham alǵanın aytadı.[3]

Agile kóz-qarastan kóplegen programmalıq támiynat islep shıǵıw ámeliyatları payda boldı. Bul Agilege tiykarlanǵan ámeliyatlar, geyde Agile (bas hárip penen)[4] dep atalıp, ózin-ózi shólkemlestiriwshi hám funkcional-aralıq komandalardıń olardıń tutınıwshı(lar)/aqırǵı paydalanıwshı(lar) menen birge islesiwi arqalı talaplar, ashılıwlar hám sheshimlerdi jaqsılawdı óz ishine aladı.[5]

Agile kóz-qaras hám Agilege tiykarlanǵan ámeliyatlardıń programmalıq támiynat islep shıǵıw processin jaqsılaytuǵını haqqında kóp jaǵdaylıq dáliller bar bolsa da, empirikalıq dáliller sheklengen hám tolıq isendiretuǵın emes.[6][7][8]

Tariyxı

Iteraciyalıq hám inkrementallıq programmalıq támiynat islep shıǵıw usılların 1957-jılǵa shekem izlewge boladı, al evolyuciyalıq joba basqarıw[9][10] hám adaptiv programmalıq támiynattı islep shıǵıw[11] 1970-jıllardıń basında payda bolǵan.[12]

1990-jıllar dawamında bir qatar jeńil programmalıq támiynat islep shıǵıw usılları sın-pikirshiler tárepinen júdá qatań tártipke salınǵan, jobalanǵan hám mikro-basqarılǵan dep sıpatlanǵan sol waqıttaǵı awır usıllarǵa (kóbinese birgelikte sarqırama (waterfall) dep atalatuǵın) reakciya retinde rawajlandı.[13] Bul jeńil usıllardı óz ishine aldı: tez qollanbalardı islep shıǵıw (RAD), 1991-jıldan; birlesken process (UP) hám dinamikalıq sistemalardı islep shıǵıw usılı (DSDM), ekewi de 1994-jıldan; Scrum, 1995-jıldan; Crystal Clear hám ekstremal programmalastırıw (XP), ekewi de 1996-jıldan; hám funkciyaǵa baǵdarlanǵan islep shıǵıw (FDD), 1997-jıldan. Bulardıń hámmesi Agile Manifesti járiyalanıwınan aldın payda bolǵan bolsa da, házir olar birgelikte Agile programmalıq támiynat islep shıǵıw usılları dep ataladı.

1991-jıldan baslap, óndiris hám basqarıw oy-pikirlewinde[14] Lean basqarıwınan kelip shıqqan uqsas ózgerisler júrip atırǵan edi.

2001-jılı on jeti programmalıq támiynat baǵdarlamashısı jeńil islep shıǵıw usılların talqılaw ushın Yuta shtatındaǵı Snouberd kurortında jıynaldı. Olar: Kent Bek (Ekstremal Programmalastırıw), Uord Kanningem (Ekstremal Programmalastırıw), Deyv Tomas (Pragmatikalıq Programmalastırıw, Ruby), Djeff Sazerlend (Scrum), Ken Shvaber (Scrum), Djim Xaysmit (Adaptiv Programmalıq Támiynattı Islep shıǵıw), Alister Kokbern (Crystal), Robert K. Martin (SOLID), Mayk Bidl (Scrum), Ari van Bennekum, Martin Fauler (OOAD hám UML), Djeyms Grenning, Endryu Xant (Pragmatikalıq Programmalastırıw, Ruby), Ron Djeffris (Ekstremal Programmalastırıw), Djon Kern, Brayan Marik (Ruby, Testten ótkiziwge baǵdarlanǵan islep shıǵıw), hám Stiv Mellor (OOA). Bul topar, Agile Alyans, Agile Programmalıq Támiynattı Jaratıw Manifestin járiyaladı.

2005-jılı Kokbern hám Xaysmit basqarǵan topar Agile programmalıq támiynat islep shıǵıw usılları boyınsha programmalıq támiynat jobaların basqarıwǵa jol kórsetiw ushın joba basqarıw principleriniń qosımshasın, Óz-ara Ǵárezlilik Basqarması Deklaraciyasın jazdı.[15]

2009-jılı Martin menen islegen topar kásiplik minez-qulıq hám sheberlikke muwapıq Agile programmalıq támiynattı islep shıǵıwǵa jol kórsetiw ushın programmalıq támiynat islep shıǵıw principleriniń keńeytiliwin, Programmalıq Támiynat Sheberligi Manifestin jazdı.

2011-jılı Agile Alyans dúnya júzindegi Agile ámeliyatshılar jámiyeti tárepinen túsindirme hám tájiriybe kórsetpeleri menen birge Agile ámeliyatlar, terminler hám elementlerdiń jumıs anıqlamalarınıń rawajlanıp baratırǵan ashıq kodlı jıynaǵı Agile Ámeliyatlar Kórsetpesin (2016-jılı Agile Glossariyi dep qayta atalǵan) dúzdi.[16]

Qádiriyatlar hám principler

Qunlılıqlar

Agile manifesti bılay oqıladı:

Bizler programmalıq támiynattı islep shıǵıwdıń jaqsıraq usılların onı islew hám basqalarǵa onı islewge járdem beriw arqalı ashıp atırmız. Bul jumıs arqalı bizler tómendegilerdi qádirlewge keldik:

  • Processler hám qurallarǵa qaraǵanda jeke adamlar hám óz-ara qatnasıqlar
  • Keń kólemli hújjetlerge qaraǵanda jumıs isleytuǵın baǵdarlama
  • Shártnama dodalasıwǵa qaraǵanda tutınıwshılar menen birge islesiw
  • Jobanı qatań túrde orınlawǵa qaraǵanda ózgerislerge juwap beriw

Yaǵnıy, oń táreptegi elementlerdiń qádiri bar bolsa da, bizler shep táreptegi elementlerdi kóbirek qádirleymiz.

Skott Ambler bılay túsindirdi:[17]

  • Qurallar hám processler áhmiyetli, biraq kompetentli adamlardıń birge tásirli islesiwi kóbirek áhmiyetli.
  • Jaqsı hújjetler programmalıq támiynattıń qalay qurılǵanın hám onı qalay paydalanıwdı túsiniwge járdem beriwde paydalı, biraq rawajlandırıwdıń tiykarǵı maqseti hújjetlerdi emes, al programmalıq támiynattı jaratıw.
  • Shártnama áhmiyetli, biraq ol tutınıwshılar menen tıǵız islesip, olardıń ne kerek ekenin biliwdiń ornın basa almaydı.
  • Proekttiń jobası áhmiyetli, biraq ol texnologiya yaki ortalıqtaǵı ózgerislerge, steykxolderlerdiń basımlıqlarına hám adamlardıń mashqala hám onıń sheshimin túsiniwine beyimlesiw ushın júdá qatań bolmawı kerek.

Agile Alyansı atınan manifestti tanıstırıp, Djim Xaysmit bılay dedi,

"Agile háreketi metodologiyaǵa qarsı emes, ámelde bizlerdiń kópshiligimiz metodologiya sózine isenimdi qaytarıwdı qáleymiz. Bizler teńsalmaqlıqtı qaytarıwdı qáleymiz. Bizler modellestiriwdi qabıl etemiz, biraq qanday da bir diagrammanı shań basqan korporativ repozitoriyge qoyıw ushın emes. Bizler hújjetlestiriwdi qabıl etemiz, biraq hesh qashan saqlanbaytuǵın hám siyrek qollanılatuǵın júzlegen betlik tomlardı emes. Bizler jobalaymız, biraq turbulentli ortalıqta jobalawdıń sheklerin tán alamız. XP yaki SCRUM yamasa basqa qanday da bir Agile Metodologiyalarınıń jaqlawshıların 'xakerler' dep ataytuǵınlar hám metodologiyalar hám xaker termininiń dáslepki anıqlaması haqqında xabarsız." - Djim Xaysmit, Tariyx: Agile Manifesti.

Principler

Qádiriyatlar tómendegi principlerge tiykarlanǵan:[18]

  1. Paydalı programmalıq támiynattı erte hám úziliksiz jetkiziw arqalı tutınıwshınıń qanaatlanıwın támiyinlew.
  2. Islep shıǵıwdıń kesh basqıshlarında bolsa da, ózgeretuǵın talaplardı maqul kóriw.
  3. Jumıs isleytuǵın programmalıq támiynattı jiyi jetkiziw (aylar emes, hápteler dawamında).
  4. Biznes adamları hám baǵdarlamashılar arasında tıǵız, kúndelikli birge islesiw.
  5. Proektler ilhamlanǵan jeke adamlar átirapında qurıladı, olarǵa iseniw kerek.
  6. Júzbe-júz sóylesiw kommunikaciyanıń eń jaqsı forması (bir jerde bolıw).
  7. Jumıs isleytuǵın programmalıq támiynat progresstiń tiykarǵı ólshemi bolıp tabıladı.
  8. Turaqlı tezlikti saqlay alatuǵın turaqlı rawajlanıw.
  9. Texnikalıq sheberlikke hám jaqsı dizaynǵa turaqlı itibar.
  10. Ápiwayılıq – islenbegen jumıs muǵdarın maksimumǵa jetkeriw óneri – áhmiyetli.
  11. Eń jaqsı arxitekturalar, talaplar hám dizaynlar ózin-ózi shólkemlestiriwshi komandalardan kelip shıǵadı.
  12. Komanda turaqlı túrde qalay nátiyjelirek bolıw haqqında oylanadı hám muwapıqlastıradı..

Sholıw

Iteraciyalıq, inkrementallıq hám evolyuciyalıq

Kópshilik Agile islep shıǵıw usılları ónim islep shıǵıw jumısın aldın-ala jobalaw hám dizayn muǵdarın minimumǵa keltiretuǵın kishi inkrementlerge bóledi. Iteraciyalar, yamasa sprintler - bul ádette bir hápteden tórt háptege shekem dawam etetuǵın qısqa waqıt aralıqları (waqıt qutıları).: 20 Hár bir iteraciya funkcional-aralıq komandanıń barlıq funkciyalarda islewin óz ishine aladı: jobalaw, analiz, dizayn, kod jazıw, blok testlew hám qabıllaw testlewi. Iteraciya aqırında steykxolderlerge jumıs islep turǵan ónim kórsetiledi. Bul ulıwma qáwipti minimumǵa keltiredi hám ónimniń ózgerislerge tez beyimlesiwine múmkinshilik beredi. Iteraciya bazar shıǵarılıwın tastıyıqlaw ushın jetkilikli funkcionallıqtı qospawı múmkin, biraq maqset hár bir iteraciya aqırında jetkilikli shıǵarılıwdı (minimal qáteler menen) alıw bolıp tabıladı. Inkrementallıq rawajlanıw arqalı ónimler aqırǵı shıǵarılıw kúninde jedel túrde qulaw ornına hár bir iteraciyalıq faza dawamında "jiyi hám erte qulaw" ushın orınǵa iye. Ónimdi yamasa jańa funkciyaladı shıǵarıw ushın bir neshe iteraciyalar talap etiliwi múmkin. Jumıs islep turǵan programmalıq támiynat progresstiń tiykarǵı ólshemi bolıp tabıladı.

Agile usıllarınıń tiykarǵı artıqmashılıǵı bazarǵa tez shıǵıw hám qáwiplerdi azaytıw bolıp tabıladı. Ádette bazarǵa kishirek inkrementler shıǵarıladı, bul paydalanıwshı talaplarına juwap bermeytuǵın ónimdi islep shıǵıwdıń waqıt hám qarjılıq qáwip-qáterlerin azaytadı.

Nátiyjeli hám júzbe-júz kommunikaciya

Programmalıq támiynattı islep shıǵıw boyınsha Agile manifestiniń 6-shı principi bılay deydi: "Islep shıǵıw komandasına hám komanda ishinde informaciya jetkiziwdiń eń ónimli hám nátiyjeli usılı - júzbe-júz sóylesiw". 2001-jılı jazılǵan manifest, video konferenciya keń qollanılmaǵan waqıtta, bunı informaciya uzatıwǵa baylanıslı aytadı, komandalar birge jaylasıwı kerek degendi ańlatpaydı.

Birge jaylasıw principi boyınsha bir komandadaǵı birge isleytuǵın adamlar komanda sıpatında identifikaciyanı jaqsıraq ornatıw hám kommunikaciyanı jaqsılaw ushın birge otırıwı kerek.[19] Bul júzbe-júz óz-ara qatnasıqtı, ideal jaǵdayda taxta aldında, támiyinleydi, bul ádette telefon, turaqlı chat, wiki yamasa elektron pochta arqalı sorawlar hám juwaplar berilgende alınatuǵın cikl waqıtın qısqartadı.[20] COVID-19 pandemiyası waqtında aralıqtan jumıs islewdiń keń qabıl etiliwi hám qurallardıń ózgeriwi menen, birge jaylasıw hám tarqatılǵan jumıs átirapında kóbirek izertlewler ótkerilgen,[21] olar bir jerde jaylasıwdıń barǵan sayın az áhmiyetli bolıp baratırǵanın kórsetedi.

Qaysı islep shıǵıw usılı qollanılıwına qaramastan, hár bir komanda tutınıwshı wákilin qamtıwı kerek (Scrum-da ónim iyesi dep ataladı). Bul wákil steykxolderler tárepinen olardıń atınan háreket etiw ushın kelisiledi hám iteraciya dawamında baǵdarlamashılardıń sorawlarına juwap beriw ushın jetkilikli bolıwǵa jeke minnetleme aladı. Hár bir iteraciya aqırında, joba steykxolderleri tutınıwshı wákili menen birge investiciya qaytımın (ROI) optimallastırıw hám tutınıwshı mútájlikleri hám kompaniya maqsetleri menen sáykeslikti támiyinlew maqsetinde progressti kórip shıǵadı hám basımlıqlardı qayta bahalaydı. Hár bir faza aqırında jiyi óz-ara tásir hám kórip shıǵıw arqalı detallı bayan etilgen steykxolderler qanaatlanıwınıń áhmiyetligi, bul usıldıń kóbinese tutınıwshıǵa baǵdarlanǵan metodologiya dep belgileniwiniń sebebi bolıp tabıladı.[22]

Informaciya radiatorı

Agile programmalıq támiynattı islep shıǵıwda, informaciya radiatorı - bul (ádette úlken) fizikalıq displey, jabısqaq qaǵazlar menen taxta yamasa usıǵan uqsas, islep shıǵıw komandasınıń qasında kórinetuǵın jerde jaylasqan, ótip ketiwshiler kóre alatuǵın jerde. Ol ónimdi islep shıǵıw statusınıń jańalanǵan qısqasha mazmunın kórsetedi. Qurılıs jaqtısı indikatorı da komandanı olardıń ónimdi islep shıǵıwınıń házirgi statusı haqqında xabardar etiw ushın paydalanılıwı múmkin.

Júdá qısqa keri baylanıs hám beyimlesiw cikli

Agile programmalıq támiynattı islep shıǵıwdaǵı ulıwmalıq ózgeshelik - bul kúndelikli stend-ap (Scrum strukturasında kúndelikli scrum dep ataladı). Qısqa sessiyada (mısalı, 15 minut), komanda aǵzaları óz maqsetlerine qaray qalay ilgerilep atırǵanın kollektiv bolıp kórip shıǵadı hám olar óz kózqarasların beyimlewi kerek pe, sonı kelisip aladı. Kelisilgen waqıt sheklewinde qalıw ushın, komandalar kóbinese ápiwayı kodlanǵan sorawlardı qollanadı (mısalı, olar aldıńǵı kúni neni tamamlaǵanı, sol kúni neni tamamlawdı maqset etkeni hám ilgerilewge qanday da bir tosqınlıqlar yamasa qáwipler bar ma), hám tolıǵı menen talqılawlardı hám máseleni sheshiwdi stend-aptan keyinge qaldıradı.[23]

Sapaǵa itibar

XP-de qollanılatuǵın agile islep shıǵıw texnikası, juplıq programmalastırıw

Úziliksiz integraciya, avtomatlastırılǵan blok testlew, juplıq programmalastırıw, test arqalı islep shıǵıw, dizayn úlgileri, minez-qulıq arqalı islep shıǵıw, domen arqalı islep shıǵıw, kodtı qayta islew hám basqa texnikalar kóbinese sapanı jaqsılaw hám ónimdi rawajlandırıw jetikligin arttırıw ushın qollanıladı. Bul dáslepki baslamadan sapanı jobalaw hám qurıwǵa hám hár qanday waqıtta, yamasa hesh bolmaǵanda hár bir iteraciyanıń aqırında tutınıwshılarǵa programmalıq támiynattı kórsete alıwǵa tiykarlanǵan.

Filosofiya

Dástúrli programmalıq támiynat injeneriyası menen salıstırǵanda, agile programmalıq támiynattı islep shıǵıw tiykarınan dinamikalıq, deterministik emes hám sızıqlı emes qásiyetlerge iye quramalı sistemalarǵa hám ónim rawajlandırıwǵa baǵdarlanǵan. Dáslepki basqıshlarda anıq bahalawlar, turaqlı jobalar hám boljawlardı alıw kóbinese qıyın, hám olarǵa isenim dárejesi tómen bolıwı múmkin. Agile ámeliyatshıları qádirli nárseniń dálili alınıwı múmkin bolǵanǵa deyin kerek bolǵan "isenim sekiriwin" azaytıw ushın óz erkinen paydalanadı.[24] Talaplar hám dizayn payda bolıwshı dep esaplanadı. Úlken aldın-ala specifikaciyalar bunday jaǵdaylarda kóp ısıraptı keltirip shıǵarıwı múmkin, yaǵnıy ekonomikalıq jaqtan durıs emes. Bul tiykarǵı dáliller hám aldıńǵı sanaat tájiriybesi, tabıslardı hám sátsizliklerdi jıllar dawamında úyrenip, agile islep shıǵıwınıń beyimlesiwshi, iterativli hám evolyuciyalıq islep shıǵıwǵa táreptarlıǵınıń payda bolıwına járdem berdi.[25]

Beyimlesiwshi hám boljawshı

Islep shıǵıw usılları beyimlesiwshiden boljawshıǵa deyin dawam etetuǵın kontinuumda jaylasqan.[26] Agile programmalıq támiynattı islep shıǵıw usılları bul kontinuumnıń beyimlesiwshi tárepinde jaylasqan. Beyimlesiwshi islep shıǵıw usıllarınıń bir tiykarǵı ózgesheligi - bul keste jobalawǵa tolqınlı kózqaras, ol belgilerdi anıqlaydı, biraq olarǵa jetiw jolında iykemlilik qaldıradı, sonday-aq belgilerdiń ózleriniń ózgeriwine imkaniyat beredi.[27]

Beyimlesiwshi usıllar tez ózgeriwshi reallıqqa tez beyimleniwge itibar beredi. Joba talapları ózgergende, beyimlesiwshi komanda da ózgeredi. Beyimlesiwshi komanda keleshekte ne bolatuǵının anıq súwretlewde qıyınshılıq kóredi. Sáne qanshelli alıs bolsa, beyimlesiwshi usıl sol sánede ne bolatuǵını haqqında sonshelli gúńgirt boladı. Beyimlesiwshi komanda kelesi háptede qanday tapsırmalardı orınlaytuǵının anıq bayanlay almaydı, tek kelesi ay ushın jobalastırılǵan ózgesheliklerdi ayta aladı. Altı aydan keyin bolatuǵın reliz haqqında soraǵanda, beyimlesiwshi komanda tek relizdiń missiya málimlemesin yamasa kútilgen qun hám qárejet haqqında málimlemeni xabarlay alıwı múmkin.

Boljawshı usıllar, kerisinshe, keleshekti tolıǵı menen talqılaw hám jobalawǵa hám belgili qáwiplerge qarap baǵdarlanǵan. Eń shegaradan tıs, boljawshı komanda islep shıǵıw processiniń pútkil dawamında jobalanǵan ózgeshelikler hám tapsırmalardı anıq xabarlay aladı. Boljawshı usıllar dáslepki fazanı nátiyjeli talqılawǵa tiykarlanadı, hám eger bul qattı qáte ketse, joba baǵdarın ózgertiwde qıyınshılıq kóriwi múmkin. Boljawshı komandalar kóbinese tek eń qunlı ózgerislerdi qarastırıwın támiyinlew ushın ózgerislerdi baqlaw keńesin dúzedi.

Beyimlesiwshi (agile yamasa qunǵa baǵdarlanǵan) hám boljawshı (jobaǵa baǵdarlanǵan) usıllar arasında tańlaw ushın qáwip analizi qollanılıwı múmkin. Barry Boehm hám Richard Turner kontinuumnıń hár bir tárepiniń óz tiykarı bar dep usınıs etedi, tómendegishe:

Hár túrli islep shıǵıw usıllarınıń tiykarları
Qunǵa baǵdarlanǵan usıllar (agile) Jobaǵa baǵdarlanǵan usıllar (waterfall) Formal usıllar
Tómen áhmiyetlik Joqarı áhmiyetlik Ekstremal áhmiyetlik
Joqarı dárejeli baǵdarlamashılar Kishi dárejeli baǵdarlamashılar(?) Joqarı dárejeli baǵdarlamashılar
Talaplar jiyi ózgeredi Talaplar jiyi ózgermeydi Sheklengen talaplar, sheklengen ózgeshelikler, Virt nızamın qarań
Baǵdarlamashılardıń az sanı Baǵdarlamashılardıń kóp sanı Modellestiriwge bolatuǵın talaplar
Ózgeriske juwap beretuǵın mádeniyat Tártipti talap etetuǵın mádeniyat Ekstremal sapa

Agile hám (sarqırama) waterfall salıstırması

Agile programmalıq támiynattı islep shıǵıw usılları menen waterfall arasındaǵı ayırmashılıqlardıń biri - bul sapa hám testlewge bolǵan usıl. Waterfall modelinde, jumıs programmalıq támiynattı islep shıǵıw ómirlik cikli (SDLC) fazaları arqalı júredi - bir faza basqası baslanıwdan aldın tamamlanıwı kerek - sonlıqtan testlew fazası bólek hám qurıw fazasınan keyin keledi. Agile programmalıq támiynattı islep shıǵıwında, degen menen, testlew programmalastırıw menen birdey iteraciyada tamamlanadı.

Testlew hár iteraciyada orınlanatuǵını sebepli - ol programmalıq támiynattıń kishi bólegin rawajlandıradı - paydalanıwshılar programmalıq támiynattıń sol jańa bóleklerin jiyi qollana aladı hám qunın tastıyıqlay aladı. Paydalanıwshılar programmalıq támiynattıń jańalanǵan bóleginiń haqıyqıy qunın bilgennen keyin, olar programmalıq támiynattıń keleshegi haqqında jaqsıraq sheshimler qabıl ete aladı. Hár iteraciyada qun retrospektivası hám programmalıq támiynattı qayta jobalaw sessiyasın ótkeriw - Scrum ádette tek eki háptelik iteraciyalarǵa iye - komandaǵa jetkerip atırǵan qunın maksimumǵa jetkeriw ushın óz jobaların úziliksiz beyimlewge járdem beredi. Bul jobalaw-orınlaw-tekseriw-háreket (PDCA) cikline uqsas úlgige ámel etedi, sebebi jumıs jobalanadı, orınlanadı, tekseriledi (sholıw hám retrospektivada) hám kelisilgen hár qanday ózgerisler ámelge asırıladı.

Bul iterativ usıl proekt pikirlewine qaraǵanda ónimdi qollap-quwatlaydı. Bul islep shıǵıw processi dawamında úlken iykemlilik beredi; proektlerde talaplar basınan anıqlanadı hám belgilenedi, bul olardı keyin ózgertiwdi qıyınlastıradı. Iterativ ónimdi islep shıǵıw programmalıq támiynatqa biznes ortalıq yamasa bazar talaplarındaǵı ózgerislerge juwap beriw ushın rawajlanıwǵa múmkinshilik beredi.

Kod hám hújjetlestiriw

IEEE Computer jurnalına jazǵan xatında Stiven Rakitin Agile programmalıq támiynateı islep shıǵıw haqqında gúmanlanıw bildirip, onı "programmalıq injeneriya tártibin buzıwǵa jáne bir háreket" dep atadı hám "tolıq hújjetlestiriwge qaraǵanda isleytuǵın programmalıq támiynat áhmiyetlirek" degen principti "bizler barlıq waqtımızdı kod jazıwǵa jumsaǵımız keledi. Esińizde bolsın, haqıyqıy baǵdarlamashılar hújjetlestiriw jazbaydı" dep awdardı.[28]

Bul pikir Agile programmalıq támiynattı islep shıǵıwdı qollap-quwatlawshılar tárepinen dawǵa aylandı. Olar baǵdarlamashılar, eger bul tiyisli maqsetlerge erisiwdiń eń jaqsı usılı bolsa, hújjetlestiriw jazıwı kerek, biraq kóbinese bul maqsetlerge erisiwdiń statikalıq hújjetlestiriw jazıwdan góre jaqsıraq usılları bar ekenin aytadı.[29] Skot Ambler hújjetlestiriw "tek jetkilikli dárejede jaqsı" (TJDJ) bolıwı kerek dep aytadı, óytkeni júdá kóp yamasa tolıq hújjetlestiriw ádette ısırapgershilikke alıp keledi, al baǵdarlamashılar siyrek jaǵdaylarda tolıq hújjetlestiriwge isenedi, óytkeni ol ádette kod penen úylespeydi.[30][29] Sonıń menen birge, júdá az hújjetlestiriw de texnikalıq xızmet kórsetiw, baylanıs, úyreniw hám bilimlerdi bólisiw ushın mashqalalar keltirip shıǵarıwı múmkin. Alister Kokbern Crystal Clear usılı haqqında bılay jazdı:

Crystal rawajlanıwdı birge islesiw oyınlarınıń qatarı dep esaplaydı hám hújjetlestiriwdiń keyingi oyında jeńiske erisiwge járdem beriwi ushın jetkilikli bolıwına itibar beredi. Crystal ushın jumıs ónimlerine qollanıw jaǵdayları, qáwip dizimi, iteraciya jobası, tiykarǵı domen modelleri hám tańlawlar haqqında maǵlıwmat beriw ushın dizayn jazbaları kiredi... Degen menen, bul hújjetler ushın úlgiler joq hám táriyipler anıq emes, biraq maqset anıq - keyingi oyın ushın jetkilikli hújjetlestiriw. Men bunı óz komandama bárhama bılay túsindiremen: eger siz erteń komandaǵa qosılsańız, neni bilgińiz keler edi.

— Alister Kokbern[31]

Metodlar

Programmalıq támiynattı islep shıǵıwdıń ómirlik ciklin qollaw[32]
Agile birlesken process (AUP) birlesken processke tiykarlanǵan (iteraciyalıq hám inkremental programmalıq támiynattı islep shıǵıw processi sheńberi).

Agile programmalıq támiynattı islep shıǵıw usılları programmalıq támiynattı islep shıǵıwdıń ómirlik ciklınıń keń spektrin qollaydı.[32] Ayırım usıllar ámeliyatlarǵa itibar beredi (mısalı, XP, pragmatikalıq programmalastırıw, Agile modellestiriw), al ayırımları jumıs aǵımın basqarıwǵa itibar beredi (mısalı, Scrum, Kanban). Ayırımları talaplardı anıqlaw hám rawajlandırıw iskerliklerin qollaydı (mısalı, FDD), al ayırımları rawajlanıwdıń tolıq ómirlik ciklın qamtıwǵa umtıladı (mısalı, DSDM, RUP).

Belgili Agile programmalıq támiynattı islep shıǵıw sheńberlerine tómendegiler kiredi:

Sheńber Tiykarǵı úles qosıwshı(lar)
Adaptiv programmalıq támiynattı islep shıǵıw (ASD) Djim Xaysmit, Sem Bayer
Agile modellestiriw Skott Ambler, Robert Sesil Martin
Agile birlesken process (AUP) Skott Ambler
Tártipli Agile jetkerip beriw Skott Ambler
Dinamikalıq sistemalardı rawajlandırıw usılı (DSDM) Djennifer Steplton
Ekstremal programmalastırıw (XP) Kent Bek, Robert Sesil Martin
Ózgeshelikke baǵdarlanǵan rawajlandırıw (FDD) Djeff De Luka
Juqa programmalıq támiynattı islep shıǵıw Meri Poppendik, Tom Poppendik
Juqa startap Erik Ris
Kanban Taichi Ono
Tez qollanba rawajlandırıw (RAD) Djeyms Martin
Scrum Ken Shvaber, Djeff Sazerlend
Scrumban

Agile programmalıq támiynattı islep shıǵıw ámeliyatları

Agile programmalıq támiynattı islep shıǵıw bir qatar anıq ámeliyatlar menen qollanıladı, olar talaplar, dizayn, modellestiriw, kodlaw, testlew, jobalaw, qáwiplerdi basqarıw, process, sapa hám taǵı basqa tarawlardı qamtıydı. Geypara belgili Agile programmalıq támiynattı islep shıǵıw ámeliyatlarına tómendegiler kiredi:[33]

Ámeliyat Tiykarǵı úles qosıwshı(lar)
Qabıllaw testine baǵdarlanǵan islep shıǵıw (ATDD) Ken Pyu
Agile modellestiriw Skott Ambler
Agile testlew Liza Krispin, Djanet Gregori
Bekloglar (Ónim hám Sprint) Ken Shvaber, Djeff Sazerlend
Minez-qulıqqa baǵdarlanǵan islep shıǵıw (BDD) Den Nort, Liz Keog
Úziliksiz integraciya (CI) Greydi Buch
Kóp funkciyalı komanda
Kúndelikli turıw / Kúndelikli Scrum Djeyms O Koplin
Domenge baǵdarlanǵan dizayn (DDD) Erik Evans
Iteraciyalı hám inkremental islep shıǵıw (IID)
Jup programmalastırıw Kent Bek
Jobalaw pokeri Djeyms Grenning, Mayk Kon
Refaktoring Martin Fauler
Retrospektiva Ester Derbi, Diana Larsen, Ben Linders, Luis Gonsalves
Scrum waqıyaları (sprint jobalaw, sprint kórip shıǵıw hám retrospektiva) Ken Shvaber, Djeff Sazerlend
Mısal arqalı specifikaciya
Waqıyaǵa baǵdarlanǵan modellestiriw Albert Cyundorf
Testke baǵdarlanǵan islep shıǵıw (TDD) Kent Bek
Waqıt sheklew
Paydalanıwshı waqıyası Alister Kokbern
Tezlikti baqlaw

Qabıllaw testke baǵdarlanǵan islep shıǵıw

Bul paragraf Qabıllaw testke baǵdarlanǵan islep shıǵıwdan alınǵan úzindi.

Qabıllaw testke baǵdarlanǵan islep shıǵıw (ATDD) biznes klientleri, baǵdarlamashılar hám testlewshiler arasındaǵı baylanısqa tiykarlanǵan islep shıǵıw metodologiyası bolıp tabıladı. ATDD mısal arqalı specifikaciya (SBE), minez-qulıqqa baǵdarlanǵan islep shıǵıw (BDD), mısalǵa baǵdarlanǵan islep shıǵıw (EDD), hám qollawǵa baǵdarlanǵan islep shıǵıw, sonday-aq waqıya testine baǵdarlanǵan islep shıǵıw (SDD) dep atalatuǵın kóp usıllardıń ózine kirgizedi. Bul processlerdiń barlıǵı baǵdarlamashılar menen testlewshilerge ámelge asırıwdan aldın klienttiń talapların túsiniwge járdem beredi hám klientlerge óz taraw tilinde sóylesiw imkaniyatın beredi.

Agile modellestiriw

Bul paragraf Agile modellestiriwden alınǵan úzindi.

Agile modellestiriw (AM) eń jaqsı ámeliyatlarǵa tiykarlanǵan programmalıq támiynat sistemaların modellestiriw hám hújjetlestiriw metodologiyası bolıp tabıladı. Bul (agile) programmalıq támiynattı islep shıǵıw proektinde qollanılıwı múmkin bolǵan qunlılıqlar hám principler toplamı. Bul metodologiya dástúrli modellestiriw usıllarına qaraǵanda kóbirek iykemli, sonlıqtan tez ózgeretuǵın ortalıqqa jaqsıraq sáykes keledi. Ol agile programmalıq támiynattı islep shıǵıw qurallarınıń bir bólegi bolıp tabıladı.

Agile testlew

Bul paragraf Agile testlewden alınǵan úzindi.

Agile testlew - bul agile programmalıq támiynattı islep shıǵıw principlerine ámel etetuǵın programmalıq támiynat testlew ámeliyatı. Agile testlew funkcionallıq-aralıq agile komandasınıń barlıq aǵzaların qamtıydı, testlewshiler tárepinen ayrıqsha tájiriybe qosıladı, klient qálegen biznes qunlılıqtı jiyi aralıqlarda jetkerip beriwdi támiyinlew ushın turaqlı pátte isleydi. Mısal arqalı specifikaciya qálegen hám qálenbegen minez-qulıq mısalların qamtıw hám kodlawǵa baǵdar beriw ushın qollanıladı.

Bekloglar

Bul paragraf Ónim beklogınan alınǵan úzindi.

Agile proektti basqarıw sheńberinde, ónim beklogi ónim qamtıwı kerek bolǵan funkcionallıqtıń ústemlik berilgen dizimin ańlatadı. Ol geyde islenetuǵın isler dizimi dep te ataladı, hám scrum programmalıq támiynattı islep shıǵıw sheńberinde 'artefakt' (hújjetlestiriw forması) dep esaplanadı. Ónim beklogi hár túrli proekt basqarıw sheńberlerinde hár túrli atamalar menen ataladı, mısalı, scrum-da ónim beklogi, tártipli agile-de jumıs elementi dizimi, hám lean-de opciya basseyni. Scrum sheńberinde, ónim beklogin jaratıw hám úziliksiz saqlap turıw ónim iyesiniń juwapkershiliginiń bir bólegi bolıp tabıladı.

Minez-qulıqqa tiykarlanǵan islep shıǵıw

Bul paragraf Minez-qulıqqa tiykarlanǵan islep shıǵıwdan alınǵan úzindi.

Minez-qulıqqa tiykarlanǵan islep shıǵıw (BDD) kodtıń minez-qulqın súwretlew ushın domen tilin qollanıp programmalıq támiynat testlerin atawdı óz ishine aladı.

Úziliksiz integraciya

Bul paragraf úziliksiz integraciyadan alınǵan úzindi.

Úziliksiz integraciya (CI) derek kodı ózgerislerin jiyi birіktiriw hám birіktirilgen kod bazasınıń islew halatında ekenligin támiyinlew ámeliyatı bolıp tabıladı.

Kóp funkciyalı komanda

Bul paragraf Kóp funkciyalı komandadan alınǵan úzindi.

Kóp funkciyalı komanda (XFN), sonday-aq kóp tarawlı komanda yamasa pánaralıq komanda dep te ataladı, bul ulıwma maqsetke qarap jumıs isleytuǵın hár túrli funkcionallıq tájiriybege iye adamlar toparı. Oǵan finans, marketing, operaciyalar hám adam resursları bólimlerinen adamlar kiriwi múmkin. Ádette, ol shólkemniń barlıq dárejelerindegi xızmetkerlerdi óz ishine aladı. Aǵzalar sonday-aq shólkemnen tısqarı (atap aytqanda, jetkerip beriwshiler, tiykarǵı klientler yamasa másláhátshilerden) keliwi múmkin.

Kúndelikli turıp jıynalısıw

Bul paragraf Turıp jıynalısıwdan alınǵan úzindi.

Turıp jıynalısıw (stum) - bul qatnasıwshılar ádette turıp qatnasatuǵın jıynalıs. Uzaq waqıt turıwdıń qolaysızlıǵı jıynalıslardı qısqa qılıwǵa baǵdarlanǵan.

Metodtı beyimlestiriw

Ádebiyatta usıldı beyimlestiriw túsinigine hár túrli atamalar qollanıladı, sonıń ishinde 'usıldı beyimlestiriw', 'usıl bólegin beyimlestiriw' hám 'jaǵdaylıq usıl injenerligi'. Usıldı beyimlestiriw bılay anıqlanadı:

Adam agentleri kontekstler, niyetler hám usıl bólekleri arasındaǵı juwap beriwshi ózgerisler hám dinamikalıq óz-ara tásirler arqalı belgili bir proekt jaǵdayı ushın sistema rawajlandırıw kózqarasın anıqlaytuǵın process yamasa qábilet.

— Mehmet Nafiz Aydin hám basqalar,, Qollanıwdaǵı Agile informaciyalıq sistemalardı islep shıǵıw usılı[34]

Jaǵdayǵa sáykeslik Agile metodları menen kóbirek proektke baǵdarlanǵan programmalıq támiynattı islep shıǵıw usılları arasındaǵı ayırmashılıq retinde qaralıwı kerek, bunda Agile usılları ónimdi islep shıǵıw toparlarına jeke ónimlerdiń talaplarına sáykes jumıs tájiriybelerin adaptaciyalawǵa múmkinshilik beredi.[35][34] Potencial túrde, kópshilik Agile metodları usıldı beyimlestiriw ushın qolaylı bolıwı múmkin,[32] mısalı, CMM kontekstinde beyimlestirilgen DSDM[36] hám Qaǵıyda Sıpatlaw Tájiriybeleri (RDP) texnikası menen beyimlesken XP.[37] Biraq, barlıq Agile tárepdarları oǵan kelispeydi, Shvaber bılay dep atap ótedi: "bul biziń dáslepki mashqalamızǵa qalay ushıraǵanımız, másele qıyın metodologiyanıń joqlıǵında dep oylaw edi. Kúsh-ǵayratlar kárxanadaǵı ózgerislerge baǵdarlanıwı".[38] Bas Vodde bul kóz-qarastı bekkemledi, dástúrli, úlken metodologiyalardan ayırmashılıǵı, sizden elementlerdi tańlap alıwdı talap etetuǵın Scrum qollanıwdı jergiliklestiriw hám kontekstlestiriw ushın qosımsha elementler qosatuǵın tiykarlardı beriwin usındı.[39] Ámeliyatshılar sistema rawajlandırıw usılların yamasa Agile usılların atap aytqanda, kitap boyınsha siyrek qollanadı, kóbinese ishki usıl jaratıw ushın usıldıń ayırım tájiriybelerin alıp taslawdı yamasa sáykeslestiriwdi tańlaydı.[40]

Ámeliyatta, usıllar hár túrli qurallar járdeminde beyimleniwi múmkin. Unified Modeling Language sıyaqlı ulıwma process modellestiriw tilleri programmalıq támiynattı islep shıǵıw usılların beyimlestiriw ushın qollanılıwı múmkin. Biraq, SEMAT tıń Programmalıq támiynat injeneriyasınıń Mánis teoriyası sıyaqlı usıl injeneriyası ushın arnawlı qurallar da bar.[41]

Úlken kólemli, ofshor hám tarqatılǵan

Agile programmalıq támiynattı islep shıǵıw belgili bir ortalıqlarǵa, sonıń ishinde jańa proektler ústinde isleytuǵın qánigelerdiń kishi toparlarına júdá qolaylı dep keń kólemde qabıl etilgen,[42][43]hám úlken shólkemde miyras infrastruktura menen Agile programmalıq támiynattı islep shıǵıw usılların qabıllawda ushırasqan qıyınshılıqlar hám sheklewler jaqsı hújjetlestirilgen hám túsinikli.[44]

Oǵan juwap retinde, úlken kólemli islep shıǵıw jumısları (>20 baǵdarlamashı)[45][46] yamasa tarqatılǵan (bir jerde jaylaspaǵan) rawajlandırıw toparları[47][48] menen baylanıslı qıyınshılıqlardı jeńiw ushın bir qatar strategiyalar hám úlgiler rawajlandı, basqa qıyınshılıqlar arasında; hám házirgi waqıtta bul qıyınshılıqlardı jumsartıwǵa yamasa aldın alıwǵa baǵdarlanǵan bir neshe tanılǵan qálipler bar.

Bulardıń hámmesiniń nátiyjeli ekenligi yamasa haqıyqatında Agile islep shıǵıw anıqlamasına sáykes keletuǵını haqqında kóp qarama-qarsı kóz-qaraslar bar, hám bul izertlewdiń aktiv hám dawam etip atırǵan tarawı bolıp qalmaqta.[45][49]

Agile programmalıq támiynattı islep shıǵıw tarqatılǵan ortalıqta (toparlar bir neshe biznes orınlarına jaylastırılǵan) qollanılǵanda, ol ádette tarqatılǵan Agile programmalıq támiynattı islep shıǵıw dep ataladı. Maqset - hár bir usıldıń ózine tán artıqmashılıqlarınan paydalanıw. Tarqatılǵan (bólistirilgen) islep shıǵıw shólkemlerge dúnyanıń hár túrli bóleklerinde strategiyalıq jaqtan toparlar dúziw arqalı programmalıq támiynattı islep shıǵıwǵa, virtual túrde kúni-túni programmalıq támiynat dúziwge múmkinshilik beredi (ádette quyashtı baqlaw modeli dep ataladı). Ekinshi tárepten, Agile islep shıǵıw kóbirek ashıqlıqtı, úziliksiz keri baylanıstı hám ózgerislerge juwap bergende kóbirek iykemlilikti támiyinleydi.

Tártiplestirilgen tarawlar

Agile programmalıq támiynattı islep shıǵıw usılları dáslep áhmiyetsiz ónim rawajlandırıwları ushın eń qolaylı dep esaplanǵan, sonlıqtan medicinalıq ásbaplar, farmacevtika, finans, yadrolıq sistemalar, avtomobil hám aviaciya sektorları sıyaqlı tártiplestirilgen tarawlarda qollanıwdan shıǵarılǵan edi. Biraq, sońǵı bir neshe jıl ishinde bul tarawlar ushın Agile usılların beyimlestiriw boyınsha bir qansha baslamalar boldı.[50][51][52][53][54]

Tártiplestirilgen tarawlarda qollanılıwı múmkin bolǵan kóplegen standartlar bar, sonıń ishinde ISO 26262, ISO 9000, ISO 9001 hám ISO/IEC 15504. Tártiplestirilgen tarawlarda bir qatar tiykarǵı máseleler ayrıqsha áhmiyetke iye:[55]

  • Sapanı támiyinlew (QA): Qadaǵalanatuǵın kásiplik process hám ónimniń isenimliligi hám durıslıǵın tiykarlaytuǵın sistemalı hám ajıralmas sapa basqarıwı.
  • Qáwipsizlik hám qorǵanıw: Paydalanıwshılar ushın qáwipsizlik qáwiplerin azaytıw hám paydalanıwshılardı abaysızdan hám zıyanlı paydalanıwdan qorǵaw ushın rásmiy jobalastırıw hám qáwip-qáterlerdi basqarıw.
  • Izleniwshilik: Nızamlı talaplarǵa sáykesligin tekseriwge bolatuǵın dálillerdi támiyinleytuǵın hám máselelerdi izlew hám tekseriwdi ańsatlastıratuǵın hújjetlestiriw.
  • Tekseriw hám tastıyıqlaw (V&V): Programmalıq támiynattı islep shıǵıw processiniń barlıq basqıshlarına engizilgen (mısalı, paydalanıwshı talapların anıqlaw, funkcionallıq specifikaciya, dizayn specifikaciyası, kod kórip shıǵıw, blok sınawları, integraciya sınawları, sistema testleri).

Tájiriybe hám qabıl etiw

Agile programmalıq támiynattı islep shıǵıw usılları ámelde hár qanday programmalastırıw paradigması yamasa tili menen qollanılıwı múmkin bolsa da, olar dáslep Smalltalk, Lisp hám keyinirek Java, C# sıyaqlı obektke baǵdarlanǵan ortalıqlar menen tıǵız baylanıslı edi. Agile usılların dáslepki qabıl etiwshiler ádette talapları anıqlawı qıyın hám sistema rawajlanıp atırǵan waqıtta ózgeriwi itimal bolǵan burın bolmaǵan sistemalar ústinde isleytuǵın kishi hám orta kólemdegi toparlar edi. Bul bólimde shólkemler Agile programmalıq támiynattı islep shıǵıw usılların qabıl etiwge háreket etkende ushırasatuǵın ulıwma máseleler, sonday-aq Agile toparlarınıń sapası hám ónimdarlıǵın ólshewdiń hár túrli usılları súwretlenedi.[56]

Agileni ólshew

Ishki bahalawlar

Agility ólshew indeksi, basqalar qatarında, islep shıǵıwlardı ónim islep shıǵıwdıń bes ólshemi boyınsha bahalaydı (dawamlılıq, qáwip, jańalıq, kúsh-ǵayrat hám óz-ara tásir).[57] Basqa usıllar ólshenetuǵın maqsetlerge tiykarlanǵan[58] hám bir izertlew tezliktiń agility ólshemi sıpatında qollanılıwı múmkinligin usınıs etedi. Sonday-aq, topardıń Agile programmalıq támiynattı islep shıǵıw ámeliyatların qollanıp atırǵanın anıqlaw ushın Agile ózin-ózi bahalaw usılları bar (Nokia testi,[59] Karlskrona testi,[60] 42 punkt testi).[61]

Jámiyetlik sorawnamalar

Agile programmalıq támiynattı islep shıǵıw usılların qollanıw arqalı sapa, ónimdarlıq hám biznes qanaatlanıwında jetiskenlikler haqqında xabar bergen dáslepki izertlewlerdiń biri 2002-jıldıń noyabrinen 2003-jıldıń yanvarına shekem Shine Technologies tárepinen ótkerilgen sorawnama boldı.[62]

Usıǵan uqsas sorawnama, Agile jaǵdayı, 2006-jıldan baslap hár jılı programmalıq támiynattı islep shıǵıw jámiyetiniń mıńlaǵan qatnasıwshıları menen ótkeriledi. Bul Agile-diń paydaları, úyrenilgen sabaqlar hám jaqsı ámeliyatlar haqqındaǵı pikirlerdiń tendenciyaların qadaǵalaydı. Hár bir sorawnama Agile programmalıq támiynattı islep shıǵıwı olarǵa programmalıq támiynattı tezirek jetkerip beriwge járdem beretuǵının; tutınıwshılardıń ózgermeli itibarların basqarıw uqıplılıǵın jaqsılaytuǵının; hám ónimdarlıqtı arttıratuǵının aytqanlardıń sanınıń kóbeyip baratırǵanın xabarladı.[63] Sorawnamalar sonday-aq, Agile ónim islep shıǵıw usıllarınıń klassikalıq proektti basqarıwǵa salıstırǵanda jaqsıraq nátiyjeler kórsetkenin izbe-iz kórsetip kelmekte.[64][65] Ulıwma alǵanda, ayırımlardıń Agile islep shıǵıw usıllarınıń olardıń tabıslılıǵın keń kólemli akademiyalıq izertlewge múmkinshilik beriw ushın ele jas ekenligin sezetuǵını haqqında esabatlar bar.[66]

Agile programmalıq támiynattı islep shıǵıwdıń ulıwma qıyınshılıqları

Agile programmalıq támiynattı islep shıǵıwdı ámelge asırıwshı shólkemler hám toparlar kóbinese sarqırama islep shıǵıw sıyaqlı dástúrli usıllardan ótiwde qıyınshılıqlarǵa ushıraydı, mısalı, toparlarǵa Agile processi májbúriy túrde júklenedi.[67] Bular kóbinese Agile qarsı úlgileri yamasa kóbirek tarqalǵan Agile iyisleri dep ataladı. Tómende ayırım keń tarqalǵan mısallar keltirilgen:

Ulıwma ónim dizaynınıń jetispewshiligi

Agile programmalıq támiynattı islep shıǵıwdıń maqseti - isleytuǵın programmalıq támiynattı islep shıǵarıwǵa kóbirek itibar beriw hám hújjetlestiriwge azıraq dıqqat awdarıw. Bul process kóbinese qatań qadaǵalanatuǵın hám sistemadaǵı kishkene ózgerisler qollap-quwatlawshı hújjetlerdi anaǵurlım qayta kórip shıǵıwdı talap etetuǵın sarqırama modellerine qarama-qarsı. Biraq, bul hesh qanday analiz yamasa dizayn ámelge asırmawdı aqlamaydı. Dizaynǵa itibar bermew topardıń dáslep tez alǵa ilgerilewine, biraq keyin sistemanı keńeytiwge urınǵanda ádewir qayta islewdi talap etiwine alıp keliwi múmkin. Agile programmalıq támiynattı islep shıǵıwdıń tiykarǵı ózgeshelikleriniń biri - onıń qaytalanıwshı ekenligi. Durıs islengende, Agile programmalıq támiynattı islep shıǵıwı dizaynnıń sistema rawajlanǵanı sayın payda bolıwına múmkinshilik beredi hám toparǵa ulıwmalıqlardı hám qayta paydalanıw múmkinshiliklerin tabıwǵa járdem beredi.[68]

Orınlanıp atırǵan iteraciyaǵa waqıyalardı qosıw

Agile programmalıq támiynattı islep shıǵıwda, waqıyalar (qollanıw jaǵdayı sıpatlamalarına uqsas) ádette talaplardı anıqlaw ushın qollanıladı, al iteraciya - topar belgili maqsetlerge arnalǵan qısqa waqıt aralıǵı.[69] Orınlanıp atırǵan iteraciyaǵa waqıyalardı qosıw jumıstıń jaqsı aǵımına zıyanlı. Bular ónim beklogına qosılıwı hám keyingi iteraciya ushın basımlıq beriliwi kerek yamasa siyrek jaǵdaylarda iteraciya biykar etiliwi múmkin.[70]

Bul waqıyanıń keńeye almaytuǵının ańlatpaydı. Toparlar jańa informaciya menen islesiwi kerek, bul waqıya ushın qosımsha wazıypalardı payda etiwi múmkin. Eger jańa informaciya waqıyanıń iteraciya dawamında tamamlanıwına kesent etse, onda ol keyingi iteraciyaǵa ótkeriliwi kerek. Biraq, ol qalǵan barlıq waqıyalarǵa qaraǵanda basımlıq beriliwi kerek, óytkeni jańa informaciya waqıyanıń dáslepki áhmiyetliligin ózgertken bolıwı múmkin.

Qáwender qollawınıń jetispewshiligi

Agile programmalıq támiynattı islep shıǵıw kóbinese shólkemlerde programmalıq támiynattı islep shıǵıw toparları tárepinen ózleriniń islep shıǵıw processlerin optimallastırıw hám programmalıq támiynattı islep shıǵıwdıń ómirlik ciklindegi izbe-izlikti támiyinlew ushın tómennen joqarıǵa qarap ámelge asırıladı. Qáwender qollawı bolmaǵanlıqtan, toparlar biznes sherikleri, basqa rawajlandırıw toparları hám basqarıwdan qıyınshılıqlar hám qarsılıqqa ushırawı múmkin. Sonıń menen bir qatarda, olar sáykes qarjılandırıw hám resurslar bolmasa qıynalıwı múmkin.[71] Bul sátsizlik itimallıǵın arttıradı.[72]

Jetkiliksiz oqıtıw

VersionOne tárepinen ótkerilgen soraw-maǵlıwmat qatnasıwshılardıń sátsiz Agile ámelge asırıwlardıń eń áhmiyetli sebebi sıpatında jetkiliksiz oqıtıwdı kórsetkenin anıqladı[73] Toparlar Agile programmalıq támiynattı islep shıǵıwdıń basqa usıllar, mısalı sarqırama usılına salıstırǵanda azaytılǵan processleri Agile programmalıq támiynattı islep shıǵıw ushın haqıyqıy qaǵıydalar joq degendi ańlatadı dep oylaw qaqpanına túsip qalǵan.

Ónim iyesi roli durıs toltırılmaǵan

Ónim iyesi islep shıǵıw iskerliginde biznesti wákillik etiwge juwapker hám kóbinese eń talapshań rol bolıp esaplanadı.[74]

Keń tarqalǵan qáte - ónim iyesi rolin islep shıǵıw toparınan birew menen toltırıw. Bul topardıń biznesten haqıyqıy keri baylanıssız óz betinshe áhmiyetlilik boyınsha sheshim qabıl etiwin talap etedi. Olar biznes máselelerin ishki tárepten sheshiwge urınadı yamasa topardan tısqarı baǵdar izlep jumıstı keshiktiredi. Bul kóbinese dıqqattıń bóliniwine hám birge islesiwdiń buzılıwına alıp keledi.[75]

Komandalar itibarda emes

Agile programmalıq támiynattı islep shıǵıw toparlardan ónim boyınsha minnetlemelerdi orınlawdı talap etedi, bul olardıń tek sol ónim boyınsha jumısqa dıqqat qaratıwı kerek degendi bildiredi. Biraq, bos waqtı bar bolıp kóringen topar aǵzalarınan kóbinese basqa jumıslardı da orınlawı kútiledi, bul olardıń óz toparı minnetlengen jumıstı tamamlawǵa járdem beriwin qıyınlastıradı.[76]

Artıqsha tayarlıq/jobalastırıw

Toparlar júdá kóp waqıttı tayarlıq yamasa jobalastırıwǵa jumsaw duzaǵına túsip qalıwı múmkin. Bul Agile programmalıq támiynattı islep shıǵıw menen az tanısqan toparlar ushın keń tarqalǵan duzaq bolıp, toparlar barlıq waqıyalardı tolıq túsiniw hám anıqlawǵa májbúr boladı. Toparlar tek isenimli bolǵan waqıyalar menen alǵa talpınıwǵa tayar bolıwı kerek, sońınan iteraciya dawamında keyingi iteraciyalar ushın jumıstı ashıw hám tayarlawdı dawam etiwi kerek (kóbinese bul beklogtı (artta qalıwdı) tazalaw yamasa tártipke keltiriw dep ataladı).

Kúndelikli turıp jıynalısta máseleni sheshiw

Kúndelikli turıp jıynalıs barlıq topar aǵzaları informaciya tarqatatuǵın maqsetli, óz waqtındaǵı jıynalıs bolıwı kerek. Eger másele sheshiw júz berse, bul kóbinese tek belgili topar aǵzaların qamtıwı múmkin hám potencial túrde pútkil topardıń waqtın eń jaqsı paydalanıw bolmawı múmkin. Eger kúndelikli turıp jıynalıs waqtında topar máseleni sheshiwge kirisip ketse, bul kishi topar talqılay alǵansha keyinge qaldırılıwı kerek, ádette bul turıp jıynalıs tamamlanǵannan keyin dárhal boladı.[77]

Wazıypalardı bólistiriw

Agile programmalıq támiynattı islep shıǵıwdıń maqsetli paydalarınıń biri - toparǵa tańlaw múmkinshiligin beriw, óytkeni olar máselege eń jaqın. Sonıń menen bir qatarda, olar sheshim qabıl etiwde eń sońǵı informaciyanı paydalanıw ushın ámelge asırıwǵa múmkin bolǵanınsha jaqın tańlaw etiwi kerek. Eger topar aǵzalarına wazıypalar basqalar tárepinen yamasa processtiń dáslepki basqıshlarında berilse, lokallasqan hám óz waqtındaǵı sheshim qabıl etiwdiń paydaları joǵalıwı múmkin.[78]

Jumıstı tapsırıw sonday-aq topar aǵzaların belgili rollerge shekleydi (mısalı, A topar aǵzası bárqulla maǵlıwmatlar bazası menen jumıs islewi kerek), bul kross-trening múmkinshiliklerin shekleydi.[78] Topar aǵzaları ózleri óz qábiletlerin keńeytetuǵın hám kross-trening múmkinshiliklerin beretuǵın wazıypalardı tańlay aladı.

Skrum masteriniń qosqan úlesi retinde

Agile qunlılıqları hám principlerine sáykes keletuǵının tastıyıqlaytuǵın Scrum strukturasında, skrum masteri roli skrum processiniń orınlanıwın támiyinlew hám skrum toparın usı process boyınsha úyretiw ushın juwapker. Keń tarqalǵan qátelik - skrum masteriniń úles qosıwshı retinde háreket etiwi. Scrum strukturası tárepinen qadaǵan etilmegen bolsa da, skrum masteri birinshi gezekte skrum masteri rolinde háreket etiw imkaniyatına iye ekenligine hám rawajlandırıw wazıypaları ústinde islemewine isenim payda etiwi kerek. Skrum masteriniń roli ónimdi jaratıwdan góre processti jeńillestiriw bolıp tabıladı.[79]

Skrum masteriniń kóp wazıypalardı bir waqıtta orınlawı ónimdarlıqqa keri tásir etetuǵın kóp kontekst almasıwlarına alıp keliwi múmkin. Sonıń menen bir qatarda, skrum masteri topardıń alǵa ilgerilewi ushın tosqınlıqlardı joq etiwge juwapker bolǵanlıqtan, ayırım tapsırmalardıń alǵa talpınıwınan alınǵan payda, potencialdıń jetispewshiligi sebepli keyinge qaldırılǵan tosqınlıqlardan ústin bolmawı múmkin.[80]

Test avtomatizaciyasınıń jetispewshiligi

Agile islep shıǵıwdıń iterativlik tábiyatı sebepli, kóp márte testten ótkeriw talap etiledi. Avtomatlastırılǵan testlew qaytalanıwshı blok, integraciya hám regressiya testleriniń tásirin azaytıwǵa járdem beredi hám baǵdarlamashılar menen testlewshilerge joqarı qunlı jumıslarǵa dıqqat awdarıwǵa múmkinshilik beredi.[81]

Test avtomatizaciyası sonday-aq iterativlik programmalıq támiynattı islep shıǵıw talap etetuǵın úziliksiz qayta qurıwdı qollaydı. Baǵdarlamashıǵa qayta qurıwdıń qollanbanıń funkcionallıǵın ózgertpegenin tastıyıqlaw ushın testlerdi tez ótkiziwge múmkinshilik beriw, jumıs kólemin azaytıwı hám tazalaw háreketleri jańa kemshiliklerdi kirgizbegenine isenimdi arttırıwı múmkin.

Texnikalıq qarızdıń jıynalıwına jol qoyıw

Jańa funkcionaldı jetkerip beriwge dıqqat awdarıw texnikalıq qarızdıń kóbeyiwine alıp keliwi múmkin. Topar kemshiliklerdi saplastırıw hám qayta qurıw ushın ózlerine waqıt ajıratıwı kerek. Texnikalıq qarız óndiristegi kemshilikler topardı alǵa ilgerilewden alańlatatuǵınlıqtan, jobalastırılmaǵan jumıslardıń kólemin arttırıw arqalı jobalaw qábiletlerine kesent etedi.[82]

Sistema rawajlanǵan sayın qayta qurıw áhmiyetli.[83] Waqıt ótiwi menen turaqlı texnikalıq xızmettiń joqlıǵı kemshiliklerdiń hám rawajlandırıw qárejetleriniń artıwına alıp keledi.[82]

Bir iteraciyada júdá kóp nárseni qamtıwǵa urınıw

Keń tarqalǵan qáte túsinik - Agile programmalıq támiynattı islep shıǵıw úziliksiz ózgerislerge jol qoyadı dep esaplaw, biraq iteraciya beklogı - bul iteraciya dawamında orınlanıwı múmkin bolǵan jumıslar haqqında kelisim.[84] Orınlanıwdaǵı jumıslardıń (WIP) júdá kóp bolıwı kontekst almasıw hám gezekke turıw sıyaqlı nátiyjesizliklerge alıp keledi.[85] Topar qosımsha jumıslardı qabıl etiwge májbúr bolıw sezimine berilmewi kerek.[86]

Belgilengen waqıt, resurslar, kólem hám sapa

Agile programmalıq támiynattı islep shıǵıw waqıttı (iteraciya dawamlılıǵı), sapanı hám ideal jaǵdayda resurslardı aldın ala belgileydi (biraq baǵdarlamashılar kóbinese óndiris waqıyaların basqarıw ushın wazıypalardan shetletilse, turaqlı resurslardı saqlaw qıyın bolıwı múmkin), al kólem ózgermeli bolıp qaladı. Tutınıwshı yamasa ónim iyesi kóbinese iteraciya ushın turaqlı kólemdi talap etedi. Biraq, toparlar belgilengen waqıt, resurslar hám kólemge (ádette proektti basqarıw úshmúyeshi dep ataladı) minnetleme alıwǵa qarsılıq kórsetiwi kerek. Agile programmalıq támiynattı islep shıǵıwdıń belgilengen waqıtı hám resurslarına kólem qosıwǵa urınıwlar sapanıń tómenlewine alıp keliwi múmkin.[87]

Baǵdarlamashınıń sharshawı

Agile ámeliyatlarınıń maqsetli páti hám úziliksiz tábiyatı sebepli, jetkerip beriw toparı aǵzaları arasında sharshaw qáwpi joqarı.[88]

Agile basqarıwı

Agile proektti basqarıwı - bul iteraciyalıq islep shıǵıw processi bolıp, onda durıs paydalanıwshı tájiriybesin jaratıw ushın paydalanıwshılar hám mápli táreplerden úziliksiz keri baylanıs alınadı. Agile processin ámelge asırıw ushın hár túrli usıllar qollanılıwı múmkin, olardıń qatarına scrum, ekstremal programmalastırıw, lean hám kanban kiredi.[89] Agile basqarıwı termini injenerlik, informaciyalıq texnologiyalar hám basqa biznes tarawlarında dizayn hám qurıw iskerliklerin basqarıwdıń iteraciyalıq, inkremental usılına qollanıladı. Bul usıl Agile Programmalıq támiynattı islep shıǵıw manifestinde bayan etilgen principlerge tiykarlanıp, jańa ónim yamasa xızmetti rawajlandırıwdı júdá iykemli hám interaktiv túrde usınıwǵa itibar beredi.[90] Agile proektti basqarıw kórsetkishleri aljasıwdı azaytıwǵa, hálsiz noqatlardı anıqlawǵa hám rawajlanıw cikli dawamında komandanıń jumısın bahalawǵa járdem beredi. Támiyinlew shınjırınıń iykemliligi - bul támiyinlew shınjırınıń usınıs hám talap boyınsha belgisizlik hám ózgermelilik penen gúresiw uqıplılıǵı. Iykemli támiyinlew shınjırı óz quwatın tez arada kóbeytip hám azayta aladı, sonlıqtan ol tez ózgeriwshi tutınıwshı talabına beyimlese aladı. Aqırında, strategiyalıq iykemlilik - bul shólkemniń óz ortalıǵı rawajlanıp atırǵan waqıtta óz háreket baǵdarın ózgertiw uqıplılıǵı. Strategiyalıq iykemlilik ushın sırtqı ózgerislerdi jetkilikli dárejede erte seziw hám bul ózgeriwshi ortalıqqa beyimlesiw ushın resurslardı bólistiriw áhmiyetli.

Agile X texnikaları ekstremal proektti basqarıwı dep te atalıwı múmkin. Bul iteraciyalıq ómirlik cikliniń bir túri bolıp,[91] onda jetkerip beriletuǵın nárseler basqıshlar boyınsha tapsırıladı. Agile hám iteraciyalıq rawajlanıw arasındaǵı tiykarǵı parıq - Agile usılları hár bir jetkeriw ciklinde (iteraciyada) jetkerip beriletuǵın nárselerdiń kishi bóleklerin tolıq tamamlaydı,[92] al iteraciyalıq usıllar jetkerip beriletuǵın nárselerdiń pútkil toplamın waqıt ótiwi menen rawajlandırıp, olardı proekttiń aqırında tamamlaydı. Iteraciyalıq hám Agile usıllarınıń ekewi de proektti shólkemlestiriwdiń izbe-iz formalarında payda bolǵan hár túrli tosqınlıqlarǵa juwap retinde islep shıǵılǵan. Mısalı, texnologiyalıq proektler quramalasqan sayın, aqırǵı paydalanıwshılar progressiv prototiplerdi kóre almastan uzaq múddetli talaplardı anıqlawda qıyınshılıqqa ushıraydı. Iteraciyalar menen rawajlanatuǵın proektler bul talaplardı jetilistiriwge járdem beriw ushın úziliksiz keri baylanıs jıynay aladı.

Agile basqarıwı komanda aǵzaları arasında ótken jumıs haqqında kommunikaciya hám oylanıwǵa túrtki bolatuǵın ápiwayı qurılmanı da usınadı.[93] Dástúrli sarqırama jobalastırıwdı qollanǵan hám Agile rawajlanıw usılın qabıl etken komandalar ádette transformaciya basqıshınan ótedi hám kóbinese komandalarǵa tegis transformaciyadan ótiwge járdem beretuǵın Agile trenerleriniń járdemine mútáj boladı. Ádette Agile trenerliginiń eki stili bar: iyteriw tiykarındaǵı hám tartıw tiykarındaǵı Agile trenerligi. Bul jerde "iyteriw sisteması" sprintke qanday wazıypalar sıyıwı múmkin ekenligin aldın ala bahalawdı (jumıstı iyteriwdi) ańlatıwı múmkin, mısalı, scrum menen; al "tartıw sisteması" wazıypalar tek imkaniyat bolǵanda ǵana orınlanatuǵın ortalıqtı ańlatıwı múmkin.[94] Agile basqarıw usılları biznes hám húkimet sektorlarında da qollanılǵan hám beyimlestirilgen. Mısalı, Amerika Qurama Shtatlarınıń federal húkimeti sheńberinde, AQSH Xalıqaralıq Rawajlanıw Agentligi (USAID) baǵdarlamalastırıwdı iteraciyalaw hám beyimlestiriw ushın birge islesiw, úyreniw hám beyimlesiw (CLA) strategiyaların kirgiziwge qaratılǵan birlesken joybar basqarıw usılın qollanbaqta.[95]

Agile metodları Proektlerdi Basqarıw Bilimleri Jıynaǵına Qollanba (PMBOK Guide 6-shı Basılım) ishinde Ónimdi Islep shıǵıw Ómirlik Cikl anıqlaması astında aytıladı:

Proekttiń ómirlik ciklı ishinde, ádette ónim, xızmet yamasa nátiyjeniń rawajlanıwı menen baylanıslı bir yamasa bir neshe basqısh boladı. Bular islep shıǵıwdıń ómirlik ciklı dep ataladı (...) Adaptiv ómirlik cikllar - bul Agile, iteraciyalı yamasa inkremental. Tolıq kólemli tapsırma iteraciya baslanıwdan aldın anıqlanadı hám maqullanadı. Adaptiv ómirlik cikllar sonday-aq Agile yamasa ózgeriske baǵdarlanǵan ómirlik cikllar dep te ataladı.[96]

Programmalıq támiynattı islep shıǵıwdan tısqarı qollanılıwı

Agile Braziliya 2014 konferenciyası

Jan-Lup Richettiń (ESSEC Strategiyalıq Innovaciya hám Xızmetler Institutınıń ilimiy xızmetkeri) pikirinshe, "bul usıldı programmalıq emes ónimler ushın hám ulıwma proektlerdi basqarıw ushın, ásirese innovaciya hám belgisizlik tarawlarında nátiyjeli qollanıwǵa boladı." Nátiyje - házirgi tutınıwshılardıń talaplarına eń jaqsı juwap beretuǵın hám minimal shıǵın, ısıraplar hám waqıt jumsap jetkerip beriletuǵın ónim yamasa proekt bolıp, kompaniyalarǵa dástúrli usıllarǵa qaraǵanda erterek payda alıwǵa múmkinshilik beredi.[97]

Agile programmalıq támiynattı islep shıǵıw usılları programmalıq ónimlerdi rawajlandırıw ushın keń qollanılǵan hám olardıń geyparaları programmalıq támiynattıń obekt texnologiyaları sıyaqlı ayırım qásiyetlerin paydalanadı.[98] Biraq, bul texnikalardı kompyuterler, medicinalıq ásbaplar, awqat, kiyim-kenshek hám muzıka sıyaqlı programmalıq emes ónimlerdi islep shıǵıwda da qollanıwǵa boladı.[99] Agile programmalıq támiynattı islep shıǵıw usılları rawajlandırıwǵa tiyisli emes IT infrastrukturasın ornatıw hám kóshirip ótkeriwde de qollanılǵan. Agile programmalıq támiynattı islep shıǵıwdıń ayırım keń principleri biznes iykemliligi yamasa Agile biznesti basqarıw atamaları astında ulıwma basqarıwda da (mısalı, strategiya, basqarıw, qáwip, qarjı) qollanılǵan.[100] Agile programmalıq támiynat metodologiyaları sonday-aq oqıwdı injenerlik jobalaw procesinde de qollanılǵan, bul - oqıwshılardı hám olardıń rawajlanıwın qollap-quwatlaw ushın oqıtıw ilimlerin, adamǵa baǵdarlanǵan dizayndı hám maǵlıwmatlarǵa tiykarlanǵan sheshim qabıl etiwdi qollanatuǵın iteraciyalı, maǵlıwmatlarǵa tiykarlanǵan process.[101]

Agile programmalıq támiynattı islep shıǵıw paradigmaların ómirdiń basqa tarawlarında, mısalı, balalardı tárbiyalawda da qollanıwǵa boladı. Onıń bala rawajlanıwındaǵı tabısı ayırım tiykarǵı basqarıw principlerine tiykarlanǵan bolıwı múmkin; kommunikaciya, beyimlesiw hám xabardarlıq. TED Talk bayanatında Bruce Feiler úy xojalıǵın basqarıw hám balalardı tárbiyalawda tiykarǵı Agile paradigmaların qalay qollanǵanın bólisken.[102]

Sın

Agile ámeliyatları iri shólkemlerde hám rawajlandırıwdıń ayırım túrlerinde nátiyjesiz bolıwı múmkin dep kórsetilgen.[103] Kóplegen shólkemler Agile programmalıq támiynattı islep shıǵıw metodologiyalarınıń júdá ekstremal ekenine isenedi hám Agile programmalıq támiynattı islep shıǵıw hám jobaǵa baǵdarlanǵan usıllardı aralastırǵan gibrid usılın qabıl etedi.[104][105] Dinamikalıq sistemalardı islep shıǵıw metodı (DSDM) sıyaqlı ayırım usıllar bunı tiykarǵı principlerden bas tartpastan, tártipli túrde ámelge asırıwǵa háreket etedi.

Agile ámeliyatlarınıń keńnen qollanılıwı sonday-aq basqarıw modası sıpatında sınǵa alınǵan, óytkeni ol bar bolǵan jaqsı ámeliyatlardı jańa atamalar menen táriyipleydi, rawajlandırıw strategiyalarına qatnasta bir ólshem hámmege tuwrı keledi degen kóz-qarastı itibarǵa aladı hám usıldı nátiyjelerden joqarı qoyadı dep qáte bahalanadı.[106]

Alister Kokburn 2011-jılı 12-fevralda Yuta shtatındaǵı Snoubirdte Agile Programmalıq támiynattı islep shıǵıw Manifestiniń 10 jıllıǵın bayramlawdı shólkemlestirdi, dáslepki jıynalısqa qatnasqan hám sońınan qosılǵan 30 dan aslam adamdı jıynadı. Bólmedegi shama menen 20 pildiń dizimi ('talqılanbaytuǵın' Agile temaları/máseleleri) toplandı, oǵan tómendegi aspektler kiredi: Agile programmalıq támiynattı islep shıǵıw ámeliyatları hám kontekstiniń awqamları, sátsizlikleri hám sheklewleri (múmkin sebepleri: kommerciyalıq mápler, kontekstsizlestiriw, sátsizlikke tiykarlanıp alǵa ilgerilewdiń anıq jolınıń joqlıǵı, obektiv dálillerdiń sheklengenligi, kognitiv kemshilikler hám pikirlew qáteleri), siyasat hám mádeniyat.[107] Filipp Kruxten bılay dep jazǵan:

Agile háreketi ayırım jaǵdaylarda jasóspirimge uqsaydı: ózin júdá jaqsı ańlaydı, úziliksiz aynaǵa qarap sırtqı kórinisin tekseredi, sındı az qabıl etedi, tek óz teńlesleri menen bolıwǵa qızıǵadı, ótmishten kelgen barlıq danalıqtı tek ótmishten bolǵanı ushın daw menen biykarlaydı, jańa ádetler hám jańa jargonlardı qabıl etedi, geyde tákabbir hám menmen boladı. Biraq onıń onnan keyin de jetilisetuǵınına, sırtqı dúnyaǵa ashıq bolatuǵınına, kóbirek oylanatuǵınına hám sonlıqtan da nátiyjelirek bolatuǵınına gúmanım joq.

— Filipp Kruxten[107]

"Manifest" joqarı bilimlendiriw basqarıwı hám basshılıǵına unamsız tásir etiwi múmkin, óytkeni ol administratorlarǵa ásterek dástúrli hám oylanıp is tutıw processlerin "shaqqan" processler menen almastırıwdı usınıs etti. Bul koncepciya universitet oqıtıwshıları arasında siyrek qabıl etildi.[108]

Basqa bir sın - kóp jaǵdaylarda Agile basqarıw hám dástúrli basqarıw ámeliyatları bir-birine qarama-qarsı bolıp shıǵadı. Bul ámeliyattıń keń tarqalǵan sını - ámeliyattı úyreniw hám engiziwge jumsalǵan waqıt, potencial paydalarına qaramastan, júdá qımbatqa túsedi. Dástúrli basqarıwdan Agile basqarıwǵa ótiw Agile ge tolıq boysınıwdı hám shólkemniń barlıq aǵzalarınıń processti aqırına shekem alıp barıwǵa bekkem minnetlemesin talap etedi. Shólkem boyınsha teń emes nátiyjeler, xızmetkerlerdiń qábiletine salıstırǵanda ózgerislerdiń kópligi yamasa transformaciya aqırında kepilliklerdiń joqlıǵı sıyaqlı máseleler - olardıń tek bir neshe mısalları bolıp tabıladı.[109]

Derekler

  1. ↑ „What is Agile?“. Agile Alliance (29-iyun 2015-jıl). Qaraldı: 16-iyul 2024-jıl.
  2. ↑ Kent Beck. „Manifesto for Agile Software Development“. Agile Alliance (2001). Qaraldı: 14-iyun 2010-jıl.
  3. ↑ Larman, Craig. Agile and Iterative Development: A Manager's Guide. Addison-Wesley, 2004 — 27 bet. ISBN 978-0-13-111155-4. 
  4. ↑ Rally „Agile With a Capital "A" Vs. agile With a Lowercase "a"“ (2010). 5-yanvar 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 9-sentyabr 2015-jıl.
  5. ↑ „What is Agile Software Development?“. Agile Alliance (8-iyun 2013-jıl). Qaraldı: 4-aprel 2015-jıl.
  6. ↑ Dybå, Tore; Dingsøyr, Torgeir (1 August 2008). "Empirical studies of agile software development: A systematic review" (in en). Information and Software Technology 50 (9–10): 833–859. doi:10.1016/j.infsof.2008.01.006. ISSN 0950-5849. 
  7. ↑ Lee, Gwanhoo; Xia, Weidong (2010). "Toward Agile: An Integrated Analysis of Quantitative and Qualitative Field Data on Software Development Agility". MIS Quarterly 34 (1): 87–114. doi:10.2307/20721416. 
  8. ↑ Kroll, J.; Richardson, I. (2018). "Empirical evidence in follow the Sun software development: A systematic mapping study". Information and Software Technology 93: 30–44. doi:10.1016/j.infsof.2017.08.011. 
  9. ↑ „Evolutionary Project Management (Original page, external archive)“. Gilb. 27-mart 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 30-aprel 2017-jıl.
  10. ↑ „Evolutionary Project Management (New page)“. Gilb. Qaraldı: 30-aprel 2017-jıl.
  11. ↑ A Process for the Development of Software for Nontechnical Users as an Adaptive System. 
  12. ↑ Evolutionary development. 
  13. ↑ Swamidass, P. M., red. (2000), „Heavyweight project organizationHEAVYWEIGHT PROJECT ORGANIZATION“, Encyclopedia of Production and Manufacturing Management (Англичанша), Boston, MA, 261–262-bet, doi:10.1007/1-4020-0612-8_400, ISBN 978-1-4020-0612-8, qaraldı: 2022-06-22 {{citation}}: Unknown parameter |publisher= ignored (járdem)
  14. ↑ Sanchez, Luis (November 2010). "A Review of Agile Manufacturing Systems". International Journal of Production Research (39(16):3561-3600). https://www.researchgate.net/publication/261652716. 
  15. ↑ Anderson. „Declaration of Interdependence“ (2005). 27-yanvar 2018-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 4-oktyabr 2018-jıl.
  16. ↑ McDonald, Kent (1 November 2016). "How You Can Help Agile Alliance Help You". Agile Alliance Blog. https://www.agilealliance.org/how-you-can-help-the-agile-alliance-help-you/. 
  17. ↑ „Examining the Agile Manifesto“. Ambysoft Inc.. Qaraldı: 6-aprel 2011-jıl.
  18. ↑ Kent Beck. „Principles behind the Agile Manifesto“. Agile Alliance (2001). 14-iyun 2010-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 6-iyun 2010-jıl.
  19. ↑ Preuss. „Study: Co-Located Teams vs. the Cubicle Farm“. InfoQ (13-oktyabr 2006-jıl). Qaraldı: 23-oktyabr 2018-jıl.
  20. ↑ Cockburn. „Agile Software Development: The Cooperative Game“ (en). www.pearson.com. Addison-Wesley Professional (2007). Qaraldı: 23-oktyabr 2018-jıl.
  21. ↑ „Management Transformed | Research“.
  22. ↑ Jain, Parita. 2018 7th International Conference on Reliability, Infocom Technologies and Optimization (Trends and Future Directions) (ICRITO), August 2018. 
  23. ↑ Vasiliauskas. „Developing agile project task and team management practices“. Eylean (2014). 15-sentyabr 2014-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 15-sentyabr 2014-jıl.
  24. ↑ Mitchell, Ian. Agile Development in Practice. Tamare House, 2016 — 11 bet. ISBN 978-1-908552-49-5. 
  25. ↑ Larman, Craig. Agile and Iterative Development: A Manager's Guide. Addison-Wesley, 2004 — 27 bet. ISBN 978-0-13-111155-4. 
  26. ↑ Boehm, B.. Balancing Agility and Discipline: A Guide for the Perplexed. Addison-Wesley, 2004. ISBN 978-0-321-18612-6.  Appendix A, pages 165–194
  27. ↑ Larman, Craig. Agile and Iterative Development: A Manager's Guide. Addison-Wesley Professional, 2004 — 253 bet. ISBN 9780131111554. 
  28. ↑ Rakitin, Steven R. (2001). "Manifesto Elicits Cynicism: Reader's letter to the editor by Steven R. Rakitin". IEEE Computer 34 (12): 4. doi:10.1109/MC.2001.10095. "The article titled 'Agile Software Development: The Business of Innovation' ... is yet another attempt to undermine the discipline of software engineering ... We want to spend all our time coding. Remember, real programmers don't write documentation.". 
  29. ↑ 29,0 29,1 Scott Ambler. „Agile/Lean Documentation: Strategies for Agile Software Development“ (16-aprel 2023-jıl).
  30. ↑ Scott Ambler. „Just Barely Good Enough Models and Documents: An Agile Best Practice“. 8-oktyabr 2014-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 24-yanvar 2014-jıl.
  31. ↑ Geoffrey Wiseman. „Do Agile Methods Require Documentation?“. InfoQ (18-iyul 2007-jıl). quoting Cooper, Ian „Staccato Signals:Agile and Documentation“. WordPress.com (6-iyul 2007-jıl).
  32. ↑ 32,0 32,1 32,2 Úlgi:Cite tech report
  33. ↑ „Guide to Agile Practices“. the Agile Alliance. 9-fevral 2014-jılda túp nusqadan arxivlendi.
  34. ↑ 34,0 34,1 Aydin, M.N.; Harmsen, F.; Slooten; Stagwee, R. A. (2004). "An Agile Information Systems Development Method in use". Turk J Elec Engin 12 (2): 127–138. 
  35. ↑ Morris, David. The Paradox of Agile Transformation: Why trying too hard to be Agile stops organisations from becoming truly agile. NZ: University of Auckland, 2015. DOI:10.13140/RG.2.2.32698.08640. 
  36. ↑ Abrahamsson, P., Warsta, J., Siponen, M.T., & Ronkainen, J. (2003). New Directions on Agile Methods: A Comparative Analysis. Proceedings of ICSE'03, 244-254
  37. ↑ Mirakhorli, M.; Rad, A.K.; Shams, F.; Pazoki, M.; Mirakhorli, A. „RDP technique: a practice to customize xp“,. Proceedings of the 2008 international workshop on Scrutinizing agile practices or shoot-out at the agile corral (APOS '08). ACM, 2008 — 23–32 bet. DOI:10.1145/1370143.1370149. ISBN 978-1-60558-021-0. 
  38. ↑ Schwaber, K (2006) Scrum is hard and disruptive.
  39. ↑ Vodde, B (2016) The Story of LeSS. Closing Keynote. Scrum Australia, Melbourne. April, 2016.
  40. ↑ Lagstedt, A., and Dahlberg, T. (2018). Understanding the Rarity of ISD Method Selection – Bounded Rationality and Functional Stupidity. PACIS 2018 Proceedings. 154. https://aisel.aisnet.org/pacis2018/154.
  41. ↑ Park, J. S., McMahon, P. E., and Myburgh, B. (2016). Scrum Powered by Essence. ACM SIGSOFT Software Engineering Notes, 41(1), pp. 1–8.
  42. ↑ Boehm, B.; R. Turner. Balancing Agility and Discipline: A Guide for the Perplexed. Boston, MA: Addison-Wesley, 2004 — 55–57 bet. ISBN 978-0-321-18612-6. 
  43. ↑ Beck, K.. Extreme Programming Explained: Embrace Change. Boston, MA: Addison-Wesley, 1999. ISBN 978-0-321-27865-4. 
  44. ↑ Evans, Ian „Agile Delivery at British Telecom“. Qaraldı: 21-fevral 2011-jıl.
  45. ↑ 45,0 45,1 W. Scott Ambler (2006) Supersize Me in Dr. Dobb's Journal, 15 February 2006.
  46. ↑ Schaaf, R.J. (2007). Agility XL Systems and Software Technology Conference 2007 (Wayback Machine saytında 13 March 2016 sánesinde arxivlengen), Tampa, FL
  47. ↑ „Bridging the Distance“. Sdmagazine.com. Qaraldı: 1-fevral 2011-jıl.
  48. ↑ Fowler, Martin „Using an Agile Software Process with Offshore Development“. Martinfowler.com. Qaraldı: 6-iyun 2010-jıl.
  49. ↑ Agile Processes Workshop II Managing Multiple Concurrent Agile Projects. Washington: OOPSLA 2002
  50. ↑ Cawley, Oisín; Wang, Xiaofeng; Richardson, Ita „Lean/Agile Software Development Methodologies in Regulated Environments – State of the Art“,. Lean Enterprise Software and Systems, Lecture Notes in Business Information Processing, 2010 — 31–36 bet. DOI:10.1007/978-3-642-16416-3_4. ISBN 978-3-642-16415-6. 
  51. ↑ McHugh, Martin; McCaffery, Fergal; Coady, Garret „An Agile Implementation within a Medical Device Software Organisation“,. Software Process Improvement and Capability Determination, Communications in Computer and Information Science, 2014-11-04 — 190–201 bet. DOI:10.1007/978-3-319-13036-1_17. ISBN 978-3-319-13035-4. 
  52. ↑ Wang, Yang; Ramadani, Jasmin; Wagner, Stefan „An Exploratory Study on Applying a Scrum Development Process for Safety-Critical Systems“,. Product-Focused Software Process Improvement, Lecture Notes in Computer Science (en), 2017-11-29 — 324–340 bet. DOI:10.1007/978-3-319-69926-4_23. ISBN 9783319699257. 
  53. ↑ „SafeScrum - SINTEF“. Sintef.no. Qaraldı: 26-mart 2019-jıl.
  54. ↑ Thor Myklebust, Tor Stålhane, Geir Kjetil Hanssen, Tormod Wien and Børge Haugset: Scrum, documentation and the IEC 61508-3:2010 software standard, https://web.archive.org/web/20220627235308/https://www.sintef.no/globalassets/ec-61508-documentation-and-safescrum-psam12.pdf
  55. ↑ Fitzgerald, B.; Stol, K.-J.; O'Sullivan, R.; O'Brien, D. „Scaling agile methods to regulated environments: An industry case study“,. 2013 35th International Conference on Software Engineering (ICSE), May 2013 — 863–872 bet. DOI:10.1109/ICSE.2013.6606635. ISBN 978-1-4673-3076-3. 
  56. ↑ Beck, Kent. Extreme Programming Explained. Addison-Wesley, 2000 — 1–24 bet. ISBN 978-0201616415. 
  57. ↑ Úlgi:Cite conference
  58. ↑ Peter Lappo; Henry C.T. Andrew „Assessing Agility“. 15-sentyabr 2009-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 6-iyun 2010-jıl.
  59. ↑ Joe Little. „Nokia test, A scrum-specific test“. Agileconsortium.blogspot.com (2-dekabr 2007-jıl). Qaraldı: 6-iyun 2010-jıl.
  60. ↑ Mark Seuffert; Mayberg, Sweden „Karlskrona test, A generic agile adoption test“. Mayberg.se. Qaraldı: 5-aprel 2014-jıl.
  61. ↑ „How Agile Are You? (Take This 42 Point Test)“. allaboutagile.com/. 5-may 2014-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 3-aprel 2014-jıl.
  62. ↑ „Agile Methodologies Survey Results“. Shine Technologies (yanvar 2003). — „95% stated that there was either no effect or a cost reduction ... 93% stated that productivity was better or significantly better ... 88% stated that quality was better or significantly better ... 83% stated that business satisfaction was better or significantly better“. 21-avgust 2010-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 3-iyun 2010-jıl.
  63. ↑ „2013 State of Agile report: Why Agile?“. stateofagile.com (27-yanvar 2014-jıl). 28-avgust 2014-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 13-avgust 2014-jıl.
  64. ↑ Status Quo Agile, Second study on success and forms of usage of agile methods. Retrieved 1 July 2015
  65. ↑ Ambler, Scott „Survey Says: Agile Works in Practice“. Dr. Dobb's (3-avgust 2006-jıl). — „Only 6% indicated that their productivity was lowered ... No change in productivity was reported by 34% of respondents and 60% reported increased productivity ... 66% [responded] that the quality is higher ... 58% of organizations report improved satisfaction, whereas only 3% report reduced satisfaction.“. Qaraldı: 3-iyun 2010-jıl.
  66. ↑ „Answering the "Where is the Proof That Agile Methods Work" Question“. Agilemodeling.com (19-yanvar 2007-jıl). Qaraldı: 2-aprel 2010-jıl.
  67. ↑ Shore & Warden 2008, s. 47
  68. ↑ Beck, Kent. Extreme Programming Explained. Addison-Wesley, 2000 — 48–49 bet. ISBN 978-0201616415. 
  69. ↑ Rouse, Margaret „Sprint (software development) definition“. searchsoftwarequality.techtarget.com. Qaraldı: 2-oktyabr 2015-jıl.
  70. ↑ Goldstein, Ilan „Sprint issues – when sprints turn into crawls“. www.axisagile.com.au (11-oktyabr 2011-jıl). Qaraldı: 8-iyun 2014-jıl.
  71. ↑ „Project Roles and Responsibility Distribution“. agile-only.com. Qaraldı: 15-iyun 2014-jıl.
  72. ↑ Bourne, Lynda „What Does a Project Sponsor Really Do?“. blogs.pmi.org. 7-iyun 2014-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 8-iyun 2014-jıl.
  73. ↑ „9th State of Agile Report“. Stage of Agile Survey. VersionOne. 12-yanvar 2015-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 8-iyun 2014-jıl.
  74. ↑ ; Johnson, Hillary LouiseThe Elements of Scrum, Kindle, Dymaxicon, 2011-02-15 — 73 bet. 
  75. ↑ Rothman, Johanna Rothman „When You Have No Product Owner at All“. www.jrothman.com (25-avgust 2011-jıl). Qaraldı: 8-iyun 2014-jıl.
  76. ↑ Fox, Alyssa „Working on Multiple Agile Teams“. techwhirl.com/ (8-aprel 2014-jıl). Qaraldı: 14-iyun 2014-jıl.
  77. ↑ „Daily Scrum Meeting“. www.mountaingoatsoftware.com. Qaraldı: 14-iyun 2014-jıl.
  78. ↑ 78,0 78,1 May, Robert „Effective Sprint Planning“. www.agileexecutives.org. 28-iyun 2014-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 14-iyun 2014-jıl.
  79. ↑ Berczuk, Steve „Mission Possible: ScrumMaster and Technical Contributor“. www.agileconnection.com. Qaraldı: 14-iyun 2014-jıl.
  80. ↑ „How to Implement Agile Scrum“. Qaraldı: 4-yanvar 2022-jıl.
  81. ↑ Namta, Rajneesh „Thoughts on Test Automation in Agile“. www.infoq.com. Qaraldı: 14-iyun 2014-jıl.
  82. ↑ 82,0 82,1 Band, Zvi „Technical Debt + Red October“. Zvi Band (22-mart 2014-jıl). Qaraldı: 8-iyun 2014-jıl.
  83. ↑ Shore, James „The Art of Agile Development: Refactoring“. www.jamesshore.com. Qaraldı: 14-iyun 2014-jıl.
  84. ↑ „Step 4: Sprint Planning (Tasks)“. www.allaboutagile.com. 29-iyun 2014-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 14-iyun 2014-jıl.
  85. ↑ George, Claire „Why Limiting Your Work-in-Progress Matters“. leankit.com (3-mart 2014-jıl). Qaraldı: 14-iyun 2014-jıl.
  86. ↑ „Sprint Planning Meeting“. www.mountaingoatsoftware.com. Qaraldı: 14-iyun 2014-jıl.
  87. ↑ McMillan, Keith „Time, Resources, Scope... and Quality.“. www.adeptechllc.com (13-may 2010-jıl). Qaraldı: 15-iyun 2014-jıl.
  88. ↑ "Current study on limitations of Agile". Procedia Computer Science 78: 291–297. January 2016. doi:10.1016/j.procs.2016.02.056. 
  89. ↑ „The Procurement Call for Agile, What does it mean?“ (1-noyabr 2019-jıl).
  90. ↑ Moran, Alan. Managing Agile: Strategy, Implementation, Organisation and People. Springer, 2015. ISBN 978-3-319-16262-1. 
  91. ↑ „Which Life Cycle Is Best for Your Project?“ (en-US). PMHut (22-oktyabr 2008-jıl). Qaraldı: 23-oktyabr 2009-jıl.
  92. ↑ „Agile Project Management“. VersionOne. Qaraldı: 1-iyun 2015-jıl.
  93. ↑ „What is Agile Management?“. Project Laneways. Qaraldı: 1-iyun 2015-jıl.
  94. ↑ Benson, Jim; De Maria Barry, Tonianne. Personal Kanban: mapping work, navigating life, 1st, Seattle, WA: Modus Cooperandi Press, 2011 — 38 bet. ISBN 978-1-4538-0226-7. 
  95. ↑ USAID. "ADS Chapter 201 Program Cycle Operational Policy" (Wayback Machine saytında 23 October 2019 sánesinde arxivlengen). Retrieved 19 April 2017
  96. ↑ Project Management Institute, A Guide to the Project Management Body of Knowledge (PMBOK Guide), Sixth Edition
  97. ↑ Richet, Jean-Loup (2013). Agile Innovation. Cases and Applied Research, n°31. ESSEC-ISIS. ISBN 978-2-36456-091-8
  98. ↑ Smith, Preston G. Flexible Product Development. Jossey-Bass, 2007 — 25 bet. ISBN 978-0-7879-9584-3. 
  99. ↑ Newton Lee. "Getting on the Billboard Charts: Music Production as Agile Software Development," Digital Da Vinci: Computers in Music. Springer Science+Business Media, 2014. ISBN 978-1-4939-0535-5. 
  100. ↑ Moran, Alan. Managing Agile: Strategy, Implementation, Organisation and People. Springer Verlag, 2015. ISBN 978-3-319-16262-1. 
  101. ↑ Barrett, M.; Goodell, J. (2022), „Lean-Agile Development Tools“, Learning Engineering Toolkit, 269–278-bet, doi:10.4324/9781003276579-16, ISBN 978-1-003-27657-9 {{citation}}: Unknown parameter |publisher= ignored (járdem)
  102. ↑ "Agile programming – for your family".
  103. ↑ Larman, Craig; Bas Vodde. Top Ten Organizational Impediments to Large-Scale Agile Adoption. InformIT, 2009-08-13. 
  104. ↑ „Introduction to Hybrid project management“. Collaboration Corner (20-iyul 2016-jıl).
  105. ↑ Barlow, Jordan B.; Justin Scott Giboney; Mark Jeffery Keith; David W. Wilson; Ryan M. Schuetzler; Paul Benjamin Lowry; Anthony Vance (2011). "Overview and Guidance on Agile Development in Large Organizations". Communications of the Association for Information Systems 29 (1): 25–44. doi:10.17705/1CAIS.02902. 
  106. ↑ Kupersmith, Kupe „Agile is a Fad“ (4-iyul 2011-jıl).
  107. ↑ 107,0 107,1 Kruchten, Philippe „Agile's Teenage Crisis?“. InfoQ (20-iyun 2011-jıl).
  108. ↑ Richard Utz, "Against Adminspeak," Chronicle of Higher Education, 24 June 2020.
  109. ↑ Cohn, Mike. Succeeding With Agile. Pearson, 2015 — 5–10 bet. ISBN 978-0-321-57936-2. 
«https://kaa.wikipedia.org/w/index.php?title=Agile_programmalıq_támiynattı_islep_shıǵıw&oldid=110696» saytınan alınǵan