Kontentke ótiw

Alphabet Inc.

Wikipedia — erkin enciklopediya

Alphabet Inc.Kaliforniya shtatınıń Mauntin-Vyu qalasında jaylasqan amerikalı kóp milletli texnologiyalıq kompaniyalar birlespesi. Alphabet – kirisi boyınsha dúnyadaǵı úshinshi iri texnologiyalıq kompaniya, Amazon hám Apple-dan keyin, payda boyınsha eń iri texnologiyalıq kompaniya hám dúnyanıń eń qımbatlı kompaniyalarınıń biri. Ol 2015-jıldıń 2-oktyabrinde Google-di qayta shólkemlestiriw arqalı jaratıldı[1] hám Google hám bir neshe burınǵı Google sıńar kompaniyalarınıń analıq xolding kompaniyasına aylandı.[2][3][4] Alphabet Nasdaq-tıń ulken-kapitalizaciya bóliminde GOOGL hám GOOG tiker simvolları astında dizimge alınǵan; eki klass qımbatlı qaǵazlar S&P 500 hám NASDAQ-100 sıyaqlı iri qımbatlı qaǵazlar bazarlarınıń indeksleriniń komponentleri bolıp esaplanadı. Kompaniya Amazon, Apple, Meta (Facebook-tıń iyesi) hám Microsoft penen bir qatarda bes iri amerikalı informaciyalıq texnologiyalar kompaniyalarınıń biri dep esaplanadı.

Alphabet Inc. kompaniyasınıń shólkemlestiriliwi «taza hám kóbirek esap beriwshi» tiykarǵı Google biznesin jaratıw hám Internet xızmetlerinen basqa biznes tarawlarında islewshi kompaniyalar toparına kóbirek erkinlik beriw niyeti menen baslandı.[5] Shólkemlestiriwshiler Larri Peydj hám Sergey Brin 2019-jıldıń dekabr ayında ózleriniń basshılıq lawazımlarınan ketiwi haqqında járiyaladı hám bas direktor lawazımına Google-dıń bas direktorı bolǵan Sundar Pichay tayınlandı. Peydj hám Brin Alphabet Inc. kompaniyasınıń xızmetkerleri, direktorlar keńesiniń aǵzaları hám baqlawshı akcionerleri bolıp qaladı.[6]

Tariyxı

2015-jıldıń 10-avgustında Google jańa jámáátlik xolding kompaniyası - Alphabet Inc.-ti shólkemlestiriw jobaların járiyaladı. Googledıń shólkemlestiriwshisi hám bas direktorı Larri Peydj bul haqqında Google-dıń rásmiy blogındaǵı jazbada bildirdi.[7] Alphabet Google-di qayta shólkemlestiriw ushın shólkemlestirildi, onıń sıńar kompaniyaların Googledan Alphabet-ke kóshiriw arqalı Google-dıń kólemin tarılttı. Jańa xolding kompaniyası Google, sonday-aq X Development, Calico, Nest, Verily, Fiber, CapitalG hám GV sıyaqlı basqa biznes túrlerinen ibarat boladı.[8][9] Kompaniyanıń ónimler boyınsha baslıǵı Sundar Pichay Googlediń jańa bas direktorı boldı, ol Peydjdıń ornın bastı, Peydj shólkemlestiriwshi Sergey Brin menen birge Alphabetti basqarıw lawazımına óttі.[10]

Óziniń járiyalawında Peydj jobalastırılǵan xolding kompaniyası Google-ge baylanıslı bolmaǵan zatlardı «kóbirek basqarıw kólemin» beriwin ayttı. Ol jańa xolding kompaniyasınıń nátiyjesinde Google «biraz qısqaradı, tiykarǵı Internet ónimlerinen alıs jaylasqan kompaniyalar Alphabet-te saqlanadı» dep túsindirdi.[11] Ol qayta shólkemlestiriw arqasında Google-di «taza hám esap beriwshi hám jaqsıraq» qılıwdı maqset etkenin hám ózi «biz islep atırǵan nárselerdiń ashıqlıǵın hám qadaǵalawdı» jaqsılawdı qálewin ayttı.

Burınǵı atqarıwshı direktor Erik Shmidt 2017-jıldaǵı konferenciyada bul strukturanıń ilhamlanıwı Uorren Baffet hám onıń on jıl aldınǵı Berkshire Hathaway kompaniyasın basqarıw strukturasınan alınǵanın ayttı.[12] Shmidt Peydj hám Brindi Baffet penen Omaxada ushırasıp, Berkshire Hathaway-dıń bizneslerin basqarıwǵa isenimli kúshli bas direktorlar menen sıńar kompaniyalardan ibarat xolding kompaniyası ekenin kóriwge shaqırdı.

Alphabet-tıń sıńar kompaniyası bolǵanǵa shekem, Google Inc. dáslep Alphabet-tıń iyesi sıpatında strukturalastırıldı.[13] Lawazımlar Alphabet-tıń iyeligi ushın ornatıwshı sıńar kompaniyası jaratılǵannan keyin ózgerip, jańadan qurastırılǵan sıńar kompaniya Google menen birlestirildi. Soń Googledıń akciyaları Alphabettiń akciyalarına aylandırıldı. Delaware General Corporation Law (Alphabet dizimge alınǵan jer) tiykarında, bunday xolding kompaniyasın qayta shólkemlestiriw akcionerlerdiń dawıs beriwisiz ámelge asırılıwı múmkin, bul qayta shólkemlestiriwde bolǵanı sıyaqlı.[14] Qayta strukturalastırıw processi 2015-jıldıń 2-oktyabrinde juwmaqlandı. Alphabet Google Inc.-tiń qımbatlı qaǵazlarınıń baha tariyxın saqlap qaladı hám Google Inc.-tiń burınǵı «GOOG» hám «GOOGL» tiker simvolları astında sawda etiwin dawam ettiredi.[15]

2019-jıldıń 3-dekabrinde Peydj hám Brin birgelikte ózleriniń tiyisli lawazımlarınan ketiwin, xızmetker bolıp qalıwın hám direktorlar keńesindegi kópshilik dawısqa iye bolıwın járiyaladı. Google-diń bas direktorı Sundar Pichay Alphabet-tegi bas direktor lawazımın iyeledi hám Google-de sonı saqlap qaladı.[16]

Firma 2022-jıldıń ortasında qımbatlı qaǵazlardı bóliwdi ámelge asırdı.[17]

2023-jıldıń 20-yanvarında Pichay barlıq xızmetkerlerge kompaniya shama menen 12 000 jumıs ornın yamasa onıń global jumıs kúshiniń 6% iniń qısqarıwı haqqında xat jazdı. Pichay xatta: «Sońǵı eki jılda biz úlken ósiw dáwirlerin kórdik. Sol ósiwge saykes bolıw hám onı kúsheytiw ushın, biz búgingi kúndegiden basqasha ekonomikalıq haqıyqatlıq ushın jumısshılardı jalladıq» dep jazdı.[18]

2024-jıldıń yanvar ayında Alphabet Inc.-tiń avtonom transport bólimi bolǵan Waymo San-Franciskoda keń kólemde islewshi, Los-Andjeles qalasında xızmetti keńeytiw ushın Kaliforniya jámáátlik kommunallıq komissiyasına arza berdi. Bunday licenziya kompaniyaǵa qalada óziniń parkın tolıq paydalanıwına, shaqırıw arqalı sınaq aydawlar emes, imkaniyat jaratıp beredi.[19]

2024-jıldıń avgust ayında Amerika Qurama Shtatlarınıń Ádillik ministrligi tárepinen 2020-jılı berilgen sud isinen keyin, Amerika Qurama Shtatlarınıń okrug sudi Alphabet-ti monopoliyaǵa qarsı nızamshılıǵın buzdı dep taptı. Bul Amerika kompaniyasına qarsı 24 jıl ishindegi birinshi monopoliyaǵa qarsı sheshimi boldı. Alphabet bul sheshimnen shaǵım berdi.[20]

2024-jıldıń 10-dekabrinde kompaniya jańa Willow kvant kompyuterlik chipiniń tanıstırılıwınan keyin Alphabet-tiń qımbatlı qaǵazları shama menen 5% qımbatladı. Chip bes minut ishinde quramalı máseleni sheship, klassikalıq kompyuterge álemniń jasınan kóp waqıttı talap etedi. Willow kvant kompyuterlestiriwdegi qáteliklerdiń dárejesin azaytadı hám olardı real waqıtta dúzete aladı, bul ilim, medicina hám finanslardaǵı jańalıqlarǵa alıp keliwi múmkin. Alphabet-tiń akciyaları jıl boyı 25% qımbatladı, bul 2024-jıldıń aprel ayınan berli eń jaqsı kórsetkish boldı.[21]

Strukturası

Alphabet Inc. kóp sanlı sıńar kompaniyalardıń bas kompaniyası bolıp tabıladı:[22][23]

Sıńar kompaniya Biznes Atqarıwshı basshı
Calico Adam densawlıǵı (qartayıwdı jeńiw arqalı) Artur D. Levinson
CapitalG Ósiw basqıshındaǵı texnologiya kompaniyaları ushın jeke kapital Devid Loui
Google Internet xızmetleri, eń iri sıńar kompaniya hám aldıńǵı korporativ ataması Sundar Pichai
Google Fiber Internetke kiriw: optikalıq baylanıs arqalı Dinesh Jayn
GV Texnologiya kompaniyaları ushın venchurlıq kapital Devid Kreyn
Intrinsic Robototexnika programmalıq támiynatı Vendi Tan Uayt[24]
Isomorphic Labs Dári islep shıǵarıw Demis Xassabis
Mineral Turaqlı awıl xojalıǵı Elliott Grant[25]
Verily Adam densawlıǵı Stiven Gillett
Waymo Avtonom júrgiziw Dmitriy Dolgov

Tekedra Mawakana

Wing Júklerdi dronlar arqalı jetkiziw Djeyms Rayan Byordjess
X Development «Ay» texnologiyaları ushın izertlew hám rawajlandırıw Astro Teller

2017-jıl 1-sentyabrdegi jaǵday boyınsha [jańalanǵan], olardıń akciyaları XXVI Holdings, Inc. dep atalatuǵın sıńar kompaniya tárepinen saqlanadı (rim sanlarındaǵı 26-ǵa, yaǵnıy alfavittegi háripler sanına silteme). Bul olardıń bahasın anıqlaw hám nızamlı túrde Googledan ajıratıw ushın islengen. Sol waqıtta Google kompaniyasınıń sheklengen juwapkershilik kompaniyası, Google LLC sıpatında qayta shólkemlestiriletuǵını járiyalandı.[26][27]

Erik Shmidt 2015-jılı Internet Associaciyasınıń ilajında Alphabettiń 26-dan kóbirek sıńar kompaniyaları bolıwı múmkin ekenin ayttı. Ol jáne házirgi hám usınılǵan Alphabet sıńar kompaniyalarınıń bas direktorları menen ushırasıp atırǵanın bildirdi. Ol: «Kóp nárseni kóresiz», - dedi.[28]

Googledıń burınǵı kóplegen kompaniyaları yamasa bólimleri Alphabettiń sıńar kompaniyalarına aylansa da, Google Alphabettiń internetke baylanıslı biznesleri ushın bas kompaniya bolıp qalmaqta. Bularǵa Android operaciyalıq sisteması, YouTube hám Google Search sıyaqlı keń qollanılatuǵın ónimler hám xızmetler kiredi, olar Googledıń tikkeley qurawshıları bolıp qala beredi.[29][30]

Burınǵı sıńar kompaniyalarǵa Nest Labs kiredi, ol 2018-jıldıń fevral ayında Google menen biriktirilgen[31] hám Chronicle Security, ol 2019-jıldıń iyun ayında Google Cloud penen biriktirilgen.[32] Sidewalk Labs 2021-jılı bas direktor Daniel L. Doktorovtıń ALS diagnozı gúmanlanıp kompaniyadan ketiwinen keyin Google quramına qosıldı.[33]

2021-jıldıń yanvar ayında Loon LLC bas direktorı Alaster Vestgart blog jazbasında[34] kompaniyanıń jabılatuǵının ayttı, sebep retinde masshtablanatuǵın hám turaqlı biznes modeldiń joqlıǵın kórsetti. 2021-jıldıń iyul ayında Alphabet Xten bólinip shıqqan Intrinsic atlı jańa robototexnika programmalıq támiynatı kompaniyasın járiyaladı.[35] 2021-jıldıń noyabr ayında Alphabet Isomorphic Labs dep atalatuǵın jańa kompaniyanı járiyaladı, ol dári-dármaqlardı ashıw ushın jasalma intellektti qollanadı hám onı DeepMind bas direktorı Demis Xassabis basqaradı.[36]

Derekler

  1. «SEC Filing (Form 8-K) by Alphabet Inc.». U.S. Securities and Exchange Commission (2-oktyabr 2015-jıl). 9-iyul 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 27-avgust 2017-jıl.
  2. «Google to be part of new holding company, 'Alphabet'». 2-yanvar 2021-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 11-avgust 2015-jıl.
  3. Page. «G is for Google». Google Official Blog (10-avgust 2015-jıl). 9-aprel 2018-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 11-avgust 2015-jıl.
  4. «Google creates new parent company called Alphabet». CNET (10-avgust 2015-jıl). 17-sentyabr 2015-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 19-sentyabr 2015-jıl.
  5. Metz, Cade (August 10, 2015). A New Company Called Alphabet Now Owns Google. https://www.wired.com/2015/08/new-company-called-alphabet-owns-google/. Retrieved August 13, 2015. 
  6. Donfro. «Larry Page Steps Down As CEO Of Alphabet». Forbes (3-dekabr 2019-jıl). 10-dekabr 2020-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 3-dekabr 2019-jıl.
  7. Kelly. «Meet Google Alphabet – Google's new parent company». CNNMoney (10-avgust 2015-jıl). 8-oktyabr 2020-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 1-may 2019-jıl.
  8. What Google, I Mean Alphabet, Looks Like Now. August 10, 2015. https://www.wired.com/2015/08/google-mean-alphabet-looks-like-now/. Retrieved August 10, 2015. 
  9. «What is Alphabet, Google's new company?». Business Insider. 5-may 2019-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 10-avgust 2015-jıl.
  10. Chen. «Google Creates Parent Company Called Alphabet in Restructuring». The Wall Street Journal (10-avgust 2015-jıl). 28-noyabr 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 10-avgust 2015-jıl.
  11. «Google's Larry Page explains the new Alphabet». CNET. 12-avgust 2020-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 19-sentyabr 2015-jıl.
  12. GmbH. «Google's founders came up with the Alphabet model after meeting Warren Buffett | Markets Insider». Business Insider. 5-dekabr 2019-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 5-dekabr 2019-jıl.
  13. «Britannica Money» (en). www.britannica.com (18-may 2024-jıl). Qaraldı: 22-may 2024-jıl.
  14. «Google Inc. filing with the SEC, Form 8-K». United States Securities and Exchange Commission (10-avgust 2015-jıl). 10-avgust 2015-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 11-avgust 2015-jıl.
  15. «GOOGL : Summary for Alphabet Inc.». Yahoo! Finance. 4-dekabr 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 4-dekabr 2017-jıl.
  16. Feiner. «Larry Page steps down as CEO of Alphabet, Sundar Pichai to take over». CNBC (3-dekabr 2019-jıl). 24-avgust 2020-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 3-dekabr 2019-jıl.
  17. Wittenstein, Jennan (22 July 2022). "Alphabet Stock Split Lands With a Thud in Worry-Filled Market". Bloomberg. https://www.bloomberg.com/news/articles/2022-07-22/alphabet-stock-split-lands-with-a-thud-in-worry-filled-market?srnd=premium&sref=CIpmV6x8. 
  18. Pichai. «A difficult decision to set us up for the future» (20-yanvar 2023-jıl). 20-yanvar 2023-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 20-yanvar 2023-jıl.
  19. "Alphabet's Waymo seeks to expand driverless service to Los Angeles". January 20, 2024. https://economictimes.indiatimes.com/tech/technology/alphabets-waymo-seeks-to-expand-driverless-service-to-los-angeles/articleshow/107005807.cms. 
  20. "What Does Google's Antitrust Case Mean for Big Tech?" (in en). August 25, 2024. https://www.europeanbusinessreview.com/what-does-googles-antitrust-case-mean-for-big-tech/. 
  21. "Google parent Alphabet jumps on quantum chip breakthrough". 10 December 2024. https://www.reuters.com/technology/google-parent-alphabet-jumps-quantum-chip-breakthrough-2024-12-10/. 
  22. Hartmans. «All the companies and divisions under Google's parent company, Alphabet». Business Insider. 1-may 2019-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 1-may 2019-jıl.
  23. «Alphabet has moved technology incubator Jigsaw under Google management». The Verge (11-fevral 2020-jıl). 20-fevral 2020-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 20-fevral 2020-jıl.
  24. Ridden. «Alphabet launches Intrinsic to make industrial robots easier to use» (en-US). New Atlas (23-iyul 2021-jıl). 25-iyul 2021-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 27-iyul 2021-jıl.
  25. Heater. «Alphabet X graduates robotic agtech firm Mineral» (en-US). TechCrunch (10-yanvar 2023-jıl). 11-yanvar 2023-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 11-yanvar 2023-jıl.
  26. "Alphabet Finishes Reorganization With New XXVI Company". September 1, 2017. https://www.bloomberg.com/news/articles/2017-09-01/alphabet-wraps-up-reorganization-with-a-new-company-called-xxvi. 
  27. «Google parent Alphabet forms holding company, XXVI, to complete 2015 corporate reorganization». TechCrunch (4-sentyabr 2017-jıl). 1-may 2019-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 1-may 2019-jıl.
  28. Bergen. «Eric Schmidt: Get Ready for 'a Lot' More Alphabet Companies». Vox. Re/code (13-oktyabr 2015-jıl). 8-noyabr 2020-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 19-oktyabr 2015-jıl.
  29. Womack, Brian (August 10, 2015). "Google Creates New Company Called Alphabet, Restructures Stock". https://www.bloomberg.com/news/articles/2015-08-10/google-to-adopt-new-holding-structure-under-name-alphabet-. 
  30. «Google's new Alphabet, from A to Z (pictures)». CNET. 28-sentyabr 2020-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 12-avgust 2015-jıl.
  31. Amadeo. «Nest is done as a standalone Alphabet company, merges with Google». Ars Technica (7-fevral 2018-jıl). 9-noyabr 2020-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 24-iyul 2018-jıl.
  32. Kurian. «Google Cloud + Chronicle: The security moonshot joins Google Cloud». Inside Google Cloud (27-iyun 2019-jıl). 27-iyul 2019-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 27-iyul 2019-jıl.
  33. Lyons. «Sidewalk Labs will be folded into Google as CEO steps down for health reasons». The Verge (16-dekabr 2021-jıl). 17-dekabr 2021-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 17-dekabr 2021-jıl.
  34. «Alastair Westgarth». 22-yanvar 2021-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 22-yanvar 2021-jıl.
  35. Bursztynsky. «Alphabet launches new robotics software company Intrinsic». CNBC (23-iyul 2021-jıl). 23-iyul 2021-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 23-iyul 2021-jıl.
  36. Shead. «Google-parent Alphabet has set up a new lab that will use A.I. to try to discover new drugs». CNBC (5-noyabr 2021-jıl). 5-noyabr 2021-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 9-noyabr 2021-jıl.