Amerika revolyuciyası
| Revoluciya | |
|---|---|
| inglisshe American Revolution | |
,_by_John_Trumbull.jpg)
| |
| Beslik komitetı 1776-jil 28-iyunde AQSH ģárezsizligi haqqındaǵı deklaraciya tekstin tanıstıp atır. Djon Trambull súwreti, 1819-jil. | |
| Baslanıwı | 1765-jıl 22-mart |
| Tamamlanıwı | 1783-jıl 3-sentyabr |
| Ornı | Arqa Amerika |
| Sebepleri | Joqarı salıqlar
|
| Tiykarǵı maqsetı | Ullı Britaniyadan gárezsizlik
|
| Nátiyjeleri | Amerika Qurama Shtatlarınıń Britaniya imperiyasınan gárezsizligi
|
| Shólkemlestiriwshilerı | Kontinental kongress, Azatlıq perzentleri, koloniallıq assambleyalar |
| Qozǵawshı kúshler | Sawdagerler hám isbilermenler, qala jumısshıları, ziyalılar hám advokatlar |
| Dushpanlar | Loyalistler, Britaniya húkimeti, Britaniya armiyası |
Amerika revolyuciyası (inglisshe American Revolution) — 1765-1783-jılları Angliyanıń Arqa Amerikadaǵı koloniyaları aymaǵında júz bergen koloniallıq kóterilis. Franciya menen áskeriy awqamda bolip, kolonizatorlar Ǵárezsizlik urısında (1775-1783) metropoliya ushın qıyratıwshı jeńiske eristi, onıń tiykargı nátiyjesi Amerika Qurama Shtatlarınıń járiyalanıwı hám Britaniya tajı tárepinen olardıń tolıq hám sózsiz gárezsizliginiń tán alınıwı boldı.
1765-jılı gerb jıyımı haqqındaǵı akttiń qabıl etiliwi sebepli dúzilgen Kontinental kongress tárepinen «wákili bolmaǵanlar ushın salıq bolmaydı» principi járiyalandı, ol Angliya parlamentiniń koloniyalardı hár qanday salıqqa tartıw wákilligin biykarladı, sebebi koloniyalardıń wákilleri basqarıwshı uyımda joq edi. Bunday narazılıqlar Bostondaǵı qırǵın (1770) hám Rod-Aylend janında Britaniya bajıxana kemesi «Gaspi» (inglisshe Gaspee) órtep jiberilgenge shekem (1772) kóbeyip bardı.
Revolyuciya nátiyjeleri arasında AQSH Konstituciyasınıń dúziliwi hám úsh tarmaqqa bólingen salıstırmalı kúshli federal húkimettiń dúziliwin atap ótiw kerek: nizam shiǵarıwshı, atqarıwshı hám sud[1][2]. Revolyuciya, sonday-aq, 60 000 ǵa jaqın loyalistlerdiń Britaniyanıń basqa jerlerine, ásirese, Kanadaǵa massalıq migraciyasına alıp keldi.
Derekler
[redaktorlaw | derekti redaktorlaw]- ↑ The radicalism of the American revolution. ISBN 0679736883, 9780679736882.
- ↑ The Blackwell encyclopedia of the American Revolution. ISBN 1557862443, 9781557862440, 1557865477, 9781557865472.