Kontentke ótiw

Apple Inc.

Wikipedia — erkin enciklopediya
Apple Inc.
Apple logotipi
1998-jıldan berli qollanılıp kiyatırǵan Apple logotibi
Kaliforniya shtatınıń Kupertino qalasındaǵı kompaniyanıń bas keńsesi Apple Parktıń joqarıdan kórinisi
Burınǵı atamaları
  • Apple Computer Company (1976–1977)
  • Apple Computer, Inc. (1977–2007)
Kompaniya túri Ashıq akcionerlik jámiyet
Birjada sawda belgileri
  • Nasdaq: AAPL
  • Nasdaq-100 komponenti
  • DJIA komponenti
  • S&P 100 komponenti
  • S&P 500 komponenti
ISIN US0378331005
Tarawı
  • Tutınıwshı elektronikası
  • Programmalıq támiynat xızmetleri
  • Onlayn xızmetler
Dúzilgen sánesi 1-aprel, 1976; Los-Altos, Kaliforniya, AQSH
Tiykarın salǵanlar
Bas keńse 1 Apple Park Way, Kupertino, Kaliforniya, AQSH
Dúkanlar sanı 535 Apple Store dúkanları (2025)
Xızmet kórsetiw aymaǵı Dúnya júzi boyınsha
Tiykarǵı tulǵalar
  • Tim Kuk (Bas direktor)
  • Artur Levinson (direktorlar keńesiniń baslıǵı)
Ónimleri
  • AirPods
  • Apple TV
  • Apple Watch
  • iPad
  • iPhone
  • Mac
Xızmetleri
Tabıs US$391 milliard (2024-finans jılı)
Operaciyalıq tabıs US$123 milliard (2024-finans jılı)
Taza tabıs US$94 milliard (2024-finans jılı)
Barlıq aktivler US$365 milliard (2024-finans jılı)
Barlıq kapital US$57 milliard (2024-finans jılı)
Xızmetkerler sanı 164,000 (2024-jıl)
Sıńar kompaniyaları
  • Apple Studios
  • Beats Electronics
  • Beddit
  • Braeburn Capital
  • Claris
  • Globalstar (20%)
ASN 714
Veb-saytı apple.com
Finans maǵlıwmatları 2024-jıldıń 28-sentyabrinde juwmaqlanǵan finans jılına tiyisli.

Apple Inc. – Amerika kóp milletli korporaciyası hám texnologiya kompaniyası bolıp, onıń bas keńsesi Kaliforniya shtatınıń Kupertino qalasında, Silikon oypatlıǵında jaylasqan. Ol tiykarınan tutınıwshı elektronikası, programmalıq támiynat hám xızmetleri menen ataqlı. 1976-jılı Stiv Djobs, Stiv Voznyak hám Ronald Ueyn tárepinen Apple Computer Company retinde shólkemlestirilgen, keyingi jılı Djobs hám Voznyak tárepinen Apple Computer, Inc. retinde dizimge alındı. 2007-jılı kompaniyanıń dıqqatı kompyuterlerden tutınıwshı elektronikasına keńeygenlikten, Apple Inc. dep qayta ataldı. Apple 2024-jılǵı finans jılında 391.04 milliard AQSH dolları tabıs penen eń iri texnologiya kompaniyası bolıp tabıladı.

Kompaniya Voznyaktıń Apple I jeke kompyuterin islep shıǵarıw hám satıw ushın shólkemlestirilgen. Onıń ekinshi kompyuteri, Apple II, dáslep kóplegen islep shıǵarılǵan mikrokompyuterlerdiń biri retinde eń kóp satılatuǵın ónimge aylandı. Apple 1983-jılı Lisa hám 1984-jılı Macintosh kompyuterlerin usındı, olar grafikalıq paydalanıwshı interfeysi hám tıshqanshanı qollanǵan dáslepki kompyuterlerdiń biri boldı. 1985-jılǵa kelip, kompaniya ishindegi mashqalalar sebepli Djobs NeXT kompaniyasın shólkemlestiriw ushın ketti, al Voznyak basqa joybarlarǵa ketti; Djon Skalli on jıldan aslam waqıt dawamında bas direktor lawazımın atqardı. 1990-jılları Apple jeke kompyuter sanaatında Microsoft Windows operaciyalıq sisteması hám Intel processorlı JK klonlarınıń arzan bahalı duopoliyasına salıstırǵanda ádewir bazar úlesin joǵalttı. 1997-jılı Apple bankrotlıqqa bir neshe hápte qalǵan edi. Sátsiz operaciyalıq sistema strategiyasın sheshiw ushın, ol NeXT kompaniyasın satıp aldı, bul Djobstı kompaniyaǵa qaytarıwǵa alıp keldi. Ol keyingi on jıl ishinde iMac, iPod, iPhone hám iPad qurılmaların úlken maqtawǵa ılayıq etip usınıw, sonday-aq iTunes Store dúkanın iske qosıw, «Basqasha oyla» reklama kampaniyasın baslaw hám Apple Store usaqlap satıw tarmaǵın ashıw arqalı Appledı qaytadan paydalılıqqa qaytardı. Bul háreketler Appledı shama menen 2010-jıldan baslap dúnyadaǵı eń qımbat brendlerdiń biri bolıwın támiyinledi. Djobs 2011-jılı densawlıǵına baylanıslı lawazımınan ketti hám eki aydan soń qaytıs boldı; onıń ornına bas direktor lawazımına Tim Kuk keldi.

Apple ónimler qatarına iPhone, iPad, Apple Watch, Mac hám Apple TV sıyaqlı kóshpeli hám úy apparatlıq támiynatı; iOS, iPadOS hám macOS sıyaqlı operaciyalıq sistemalar; hám Apple Pay, iCloud, sonday-aq Apple Music hám Apple TV+ sıyaqlı multimediyalıq aǵımlı xızmetler kiredi. Apple Amerikadaǵı bes úlken informaciyalıq texnologiya kompaniyalarınıń biri bolıp tabıladı; kóbinese 2011-jıldan baslap,[b] Apple dúnyadaǵı bazar kapitalizaciyası boyınsha eń iri kompaniya bolıp kelgen, al 2023-jılǵa kelip, payda boyınsha eń iri óndiriwshi kompaniya, satılǵan birlikler boyınsha tórtinshi eń iri jeke kompyuter jetkiziwshi, eń iri planshet kompyuterler jetkiziwshi hám dúnyadaǵı eń iri mobil telefonlar jetkiziwshi bolıp tabıladı. Apple 2018-jılı bahası 1 trillion dollardan asqan birinshi AQSH akcionerlik kompaniyası boldı hám 2024-jıldıń dekabr ayına kelip, onıń bahası 3,74 trillion dollardan astı. Apple Nasdaq birjasındaǵı eń iri kompaniya bolıp, onda «AAPL» belgisi astında sawda isleydi.

Apple óz jallawshılarınıń miynet ámeliyatları, kásiplik awqamlar menen qarım-qatnası, ekologiyalıq ámeliyatları hám básekige qarsı ámeliyatlar menen materiallardı alıw usılların óz ishine alǵan biznes etikası boyınsha sınǵa ushıraǵan. Soǵan qaramastan, kompaniyanıń úlken qollap-quwatlawshılar toparı bar hám brend sadıqlıǵınıń joqarı dárejesinen paydalanadı.

Tariyxı

1976–1980: Shólkemlestiriw hám korporaciya bolıw

1976-jılı Stiv Djobs hám Stiv Voznyak Kaliforniya shtatınıń Los-Altos qalasındaǵı Krist-drayvta jaylasqan Djobstıń ata-anasınıń úyinde Apple kompaniyasın birge shólkemlestirdi.[1] Voznyak kompaniyanıń garajda qurılǵanı haqqındaǵı keń tarqalǵan pikirdi «azǵana ápsana» dep atadı,[2] biraq jataq bólme tarlıq etip baslaǵanda, olar ayırım jumısların garajǵa kóshirdi.[3]
Apple I - bul Apple kompaniyasınıń dáslepki ónimi bolıp, Voznyak tárepinen islep shıǵarılǵan hám zárúr klaviatura, monitor, quwat blogı hám qosımsha korpussız jıynalǵan sxema taxtası túrinde satılǵan.

Apple Computer Company 1976-jılı 1-aprelde Stiv Djobs, Stiv Voznyak hám Ronald Ueyn tárepinen sheriklik retinde shólkemlestirildi.[1][4] Kompaniyanıń birinshi ónimi - Apple I kompyuteri bolıp, onı tolıǵı menen Voznyak dizayn islegen hám qoldan islegen.[5] Onıń jaratılıwın qarjılandırıw ushın Djobs óziniń Volkswagen avtobusın, al Voznyak bolsa HP-65 kalkulyatorın sattı.[6] Ekewi de tolıq satıw bahasın almadı, biraq ulıwma 1,300 dollar (2024-jılǵa kelip 7,200 dollarǵa teń) tabıs taptı. Voznyak birinshi Apple I prototipin 1976-jıldıń iyul ayında Homebrew Computer Club-ta tanıstırdı.[7] Apple I oraylıq processor (CPU), yad (RAM) hám tiykarǵı tekstli-video chipleri bar tiykarǵı plata retinde satıldı – bul tolıq jeke kompyuter retinde bazarda ele usınılmaǵan tiykarǵı jıynaqlı koncepciyası edi.[8] Ol dáslepki tanıstırılǵannan keyin tez arada 666.66 dollarǵa (2024-jılǵa kelip 3,700 dollarǵa teń) bahalandı.[9][10] Voznyak keyinirek 666 sanındaǵı haywannıń belgisiniń tosınnan ekenliginen xabarı bolmaǵanın hám bul bahanı «qaytalanatuǵın sanlardı» unatqanı ushın oylap tapqanın ayttı.[11]

Apple Computer, Inc. 1977-jılı 3-yanvarda Kaliforniyanıń Kupertino qalasında rásmiy túrde dizimge alındı, bul waqıtta Ueyn kompaniyadan ketken edi, ol kompaniyanı birgelikte qurǵannan 12 kún ótkennen soń óz úlesin Djobs hám Voznyak-qa 800 dollarǵa satıp jibergen. Multimillioner Mayk Markkula Appledı dizimge alıw barısında Djobs hám Voznyak-qa zárúrli biznes tájiriybe hám 250,000 dollar (2024-jılǵı 1,297,000 dollarǵa teń) qarjı menen járdem berdi.[12] Jumıs islewdiń dáslepki bes jılında tabıs tez ósti, shama menen hár tórt ayda eki ese kóbeydi. 1977-jıldıń sentyabrinen 1980-jıldıń sentyabrine shekem jıllıq satıw kólemi 775,000 dollardan 118 million AQSH dollarına shekem ósti, bul ortasha jıllıq ósiw páti 533% degendi ańlatadı.[13]

Sonday-aq Voznyak tárepinen dizayn islengen Apple II 1977-jılı 16-aprelde birinshi West Coast Computer Faire kórgizbesinde kórsetildi.[14] Ol óziniń tiykarǵı básekilesi TRS-80 hám Commodore PET-ten simvollıq yacheykalarǵa tiykarlanǵan reńli grafikası hám ashıq arxitekturası menen ayırmashılıq qıladı. Apple I hám dáslepki Apple II modelleri saqlaw qurılması sıpatında ádettegi audio kassetalardı paydalanǵan, olar 1978-jılı 5+1⁄4 dyuymli disketa diskovodı hám Disk II dep atalǵan interfeys tárepinen almastırıldı.[15][16]

1977-jılı shıǵarılǵan hám tiykarınan Voznyak tárepinen dizayn islengen Apple II kompaniyanıń birinshi úlken tabısı boldı.

Apple II biznes dúnyasınıń birinshi «killer qosımshası» VisiCalc programması ushın stol ústi platforması sıpatında tańlandı. VisiCalc - bul 1979-jılı shıǵarılǵan elektron keste programması.[15] VisiCalc Apple II ushın biznes bazarın jarattı hám úy paydalanıwshılarına Apple II satıp alıwdıń qosımsha sebebin berdi: keńse menen úylesimlilik,[15] biraq Apple II bazar úlesi Atari, Commodore hám Tandy sıyaqlı básekilesler tárepinen islep shıǵarılǵan úy kompyuterlerinen artta qaldı.[17][18]

1980-jılı 12-dekabrde Apple tolıǵı menen elektron NASDAQ birjasında dáslepki jámiyetlik usınıs (IPO) penen shıqtı, hár bir akciyanı 22 dollardan (2022-jıldıń 3-sentyabrine shekemgi akciya bóliniwlerin esapqa alǵanda $.10) 4.6 million akciya sattı,[19] bul 100 million dollardan artıq kapital jarattı, bul 1956-jıldan berli Ford Motor Company kompaniyasınan keyingi eń úlken IPO boldı[20] Kúnniń aqırına kelip, akciya bahası 29 dollarǵa[21] hám bazar kapitalizaciyası 1.778 milliard dollarǵa[20][21] jetip, Djobs hám Voznyak qosılǵan shama menen 300 millioner payda boldı.

1980–1990: Macintosh penen jetiskenlik

1984-jılı Stiv Djobs Macintosh penen, integraciyalanǵan grafikalıq paydalanıwshı interfeysi hám tıshqanshası bar birinshi ǵalabalıq bazardaǵı jeke kompyuter menen.

1979-jıldıń dekabr ayında Stiv Djobs hám Djef Raskin qosılǵan Apple xızmetkerleri Xerox PARC-qa bardı, onda olar grafikalıq paydalanıwshı interfeysi (GUI) bar Xerox Alto-nı kórdi. Keyin Apple PARC texnologiyasına kiriw múmkinshiligi boyınsha kelisimge keldi, bul Apple kompaniyasına artıqmashlıqlı bahada akciyalardı satıp alıw múmkinshiligin berdi. Bul sapar Djobsqa Apple ónimlerinde GUI engiziwge tásir etti, Apple Lisa menen baslap. Ǵalabalıq bazarǵa shıǵarılǵan GUI kompyuteri retinde novator bolıwına qaramastan, Lisa joqarı bahası hám sheklengen programmalıq támiynat múmkinshilikleri sebepli kommerciyalıq sátsizlikke ushıradı.

Djobs, Lisa komandasınan shıǵarılǵanına ashıwlanıp, kompaniyanıń Macintosh bólimin óz qolına aldı. Voznyak hám Raskin Macintosh-tı Apple II sıyaqlı tekstke tiykarlanǵan interfeysi bar arzan kompyuter etip jobalastırǵan edi, biraq 1981-jılǵı samolyot apatı Voznyaktıń joybardan sheginiwine májbúr etti. Djobs tez arada Macintosh-tı Lisa-dan arzanıraq bolatuǵın grafikalıq sistema retinde qayta anıqladı, burınǵı bóliminiń bahasın tómenletip.[22] Sonday-aq, Djobs sol waqıtta kompaniyanıń kópshilik tabısın keltirip atırǵan Apple II bólimine de jaqtırmay qaradı.[23]

1984-jılı Apple Macintosh-tı iske qostı, ol programmalastırıw tili bolmaǵan birinshi jeke kompyuter edi.[24] Onıń debyutı «1984» dep atalǵan, Ridli Skott tárepinen rejissyorlıq etilgen hám 1984-jıl 22-yanvarda Super Bowl XVIII-diń úshinshi shereginde kórsetilgen 1.5 million AQSH dollarlıq telereklama menen belgilendi.[25] Bul Apple kompaniyasınıń tabısı ushın ayrıqsha waqıya dep bahalandı[26] hám CNN tárepinen «shedevr»,[27] al TV Guide tárepinen barlıq waqıtlardaǵı eń ullı telereklamalardıń biri dep tán alındı.[28]

Reklama Macintoshqa úlken qızıǵıwshılıq payda etti, hám dáslepki satıwlar jaqsı boldı, biraq úsh aydan keyin pikirler kele baslaǵanda satıwlar ádewir tómenley basladı. Djobs 128 kilobayt RAM talap etken edi, bul onıń tezligin hám programmalıq támiynatın sheklep, 1,000 dollar (2024-jılda 3,000 dollarǵa teń) bahaǵa umtılıwǵa alıp keldi. Macintosh 2,495 dollarǵa (2024-jılda 7,600 dollarǵa teń) satıldı, bul baha áste islewi sebepli sınshılar tárepinen qattı sınǵa alındı.[29] 1985-jıldıń basında bul satıwlardıń tómenlewi Stiv Djobs penen eki jıl burın Pepsi kompaniyasınan Djobstıń «Siz ómirińizdiń qalǵan bólegin qant suwın satıwǵa arnaysız ba, yamasa meniń menen birge dúnyanı ózgertesiz be?»[30] degen sózleri menen shaqırılǵan CEO Djon Skalli arasında biylik gúresin qozǵadı.[31] Skalli Apple direktorlar keńesiniń bir awızdan qollawı menen Djobstı Macintosh bóliminiń basshısı lawazımınan bosattı.[32]

Direktorlar keńesi Skallige Djobstı hám onıń sınaqtan ótpegen ónimlerge qımbat kirisiwlerdi baslaw múmkinshiligin sheklewdi tapsırdı. Skallidiń basqarıwına boysınıwdıń ornına, Djobs onı basshılıqtan shetletiwge urındı.[33] Jan-Lui Gasse Skallige Djobstıń direktorlar keńesinde awdarıspaq shólkemlestiriwge urınıp atırǵanın xabarladı hám shuǵıl jıynalısqa shaqırdı, onda Apple kompaniyasınıń atqarıwshı xızmetkerleri Skallidiń tárepin alıp, Djobstı barlıq operaciyalıq wazıypalardan bosattı.[33] Djobs 1985-jıldıń sentyabr ayında Apple kompaniyasınan ketti hám NeXT kompaniyasın shólkemlestiriw ushın bir neshe Apple xızmetkerlerin ózi menen birge alıp ketti.[34] Voznyak ta 1985-jıldıń basında basqa joybarlar menen shuǵıllanıw ushın Apple kompaniyasındaǵı aktiv jumısınan ketken edi, Apple II bólimine kompaniyanıń qatnasına narazılıǵın bildirip hám kompaniya «sońǵı bes jıl dawamında nadurıs baǵıtta ketip atır» dep aytqan edi.[23][35][36] Voznyak Apple kompaniyasında wákil sıpatında jumıs islewin dawam etti, jılına shama menen 120,000 dollar kóleminde stipendiya alıp turdı.[35][10] Djobs hám Voznyak ketkennen keyin de Apple kompaniyasınıń akcionerleri bolıp qaldı.[37]

1985-jılı Djobs hám Voznyak ketkennen keyin, Skalli sol jılı yadı tórt ese kóp bolǵan Macintosh 512K kompyuterin shıǵardı hám birinshi aqılǵa muwapıq bahadaǵı PostScript lazer printeri LaserWriter'di tanıstırdı. Sonday-aq, PostScript tiliniń artıqmashılıqlarınan paydalanǵan dáslepki stol ústi baspa qosımshası PageMaker, Aldus Corporation tárepinen 1985-jıldıń iyul ayında shıǵarıldı.[38] Macintosh, LaserWriter hám PageMaker birikpesiniń stol ústi baspa bazarın jaratıwǵa sebepshi bolǵanı aytıladı.[39]

Stol ústi baspa bazarındaǵı bul ústem poziciya[40] kompaniyaǵa joqarı bahalı segmentlerine itibar qaratıwǵa múmkinshilik berdi, bul «joqarı-oń siyasatı» dep atalıp, baha hám payda diagrammasındaǵı ornı menen baylanıslı edi. Joqarıraq baha noqatlarında satılatuǵın jańa modeller joqarı payda shegarasın usındı hám tájiriybeli paydalanıwshılar tezliktiń hár bir artıwın qabıl etkenlikten, ulıwma satıwlarǵa hesh qanday tásir etpegendey kórindi. Ayırımlar ózlerin bazardan shıǵarıp taslawı múmkin dep táshiwishlense de, 1980-jıllardıń ortasına kelip «joqarı-oń siyasatı» tolıq kúshke kirdi, bul Jan-Lui Gasseniń Macintosh II kompyuteriniń 55% payda shegine tiykarlanǵan «eliw bes yamasa ólim» uranına baylanıslı edi.[41]

Bul siyasat 1980-jıllardıń aqırında keri tásir ete basladı, sebebi IBM PC úylesimli kompyuterlerde Macintoshtıń ayırım funkciyalarına iye bolǵan, biraq ádewir arzan bahadaǵı stol ústi baspa programmaları payda boldı. Kompaniya stol ústi baspa bazarındaǵı ústem poziciyasınan ayrıldı hám Apple ónimlerin endi satıp ala almaytuǵın kóplegen dáslepki tutınıwshı bazasınan alıslap ketti. 1989-jılǵı Rojdestvo máwsimi kompaniya tariyxında birinshi ret satıwlardıń tómenlewi menen belgilendi, bul Apple akciyalarınıń bahasınıń 20% tómenlewine alıp keldi.[41] Usı dáwir dawamında Skalli menen Gasse arasındaǵı qatnasıqlar jamanlastı, bul Skallidiń 1990-jıldıń yanvar ayında Maykl Spindlerdi bas operaciyalıq direktor etip tayınlaw arqalı Gasseni lawazımınan túsiriwine alıp keldi.[42] Sol jılı Gasse kompaniyadan ketip, básekiles Be Inc. kompaniyasın shólkemlestiredi.[43]

1990–1997: Qulaw hám qayta shólkemlestiriw

Macintosh LC II

Kompaniya strategiyasın ózgertti hám 1990-jıldıń oktyabr ayında úsh arzan modeldi usındı: Macintosh Classic, Macintosh LC hám Macintosh IIsi. Bulardıń hámmesi jıynalǵan talap sebepli ádewir satılıwlarǵa eristi.[44] 1991-jılı Apple házirgi derlik barlıq zamanagóy noutbuklardıń formasın belgilep bergen dizaynı menen úlken tabısqa erisken PowerBooktı usındı. Sol jılı Apple System 7 di de usındı, bul Macintosh operaciyalıq sistemasınıń úlken jańalanıwı bolıp, interfeyske reńlerdi qostı hám jańa tarmaq imkaniyatların kirgizdi.

Arzan Maclerdiń hám PowerBooktıń tabısı kirislerdiń artıwına alıp keldi.[45] Bir qansha waqıt dawamında Apple júdá jaqsı islep, paydanı arttırıp jańa ónimlerdi usındı. MacAddict jurnalı 1989-jıllar menen 1991-jıllar arasındaǵı dáwirdi Macintoshtıń «birinshi altın dáwiri» dep atadı.[46]

PenLite - bul Appledıń 1992-jılı Mac OS ti planshetke alıp keliw ushın jaratılǵan birinshi planshet kompyuter prototipi. Ol Newton paydasına biykar etildi.[47]

Arzan turmıslıq Maclerdiń, ásirese LC niń tabısı, qımbat mashinalardıń satılıwın kemeytti. Bunı sheshiw ushın basqarma bir neshe jańa brendlerdi kirgizdi, birdey mashinalardı hár túrli bahalarda, hár qıylı bazarlar ushın sattı: joqarı dárejeli Quadra seriyası, orta dárejeli Centris seriyası hám turmıslıq Performa seriyası. Bul kóp modeller arasında ádewir turmıslıq aljasıwlarǵa alıp keldi.[48]

1993-jılı Apple II seriyası toqtatıldı. Onı islep shıǵarıw qımbat edi, hám kompaniya onıń ele de arzan Macintosh modelleriniń satılıwın azaytıp atırǵanın sheshti. LC di shıǵarǵannan keyin, Apple baǵdarlamashılardı Apple II ornına Macintosh ushın qosımshalar jaratıwǵa shaqırdı hám satıwshılarǵa tutınıwshılardı Apple II den Macintosh qa qaray baǵdarlawǵa ruqsat berdi.[49] Apple IIe 1993-jılı toqtatıldı.[50]

Apple 1990-jıllar dawamında bir neshe sátsiz turmıslıq ónimlerdi sınap kórdi, sonıń ishinde QuickTake cifrlı kameraları, PowerCD kóshpeli CD audio pleerleri, kolonkalar, Pippin video oyın konsoli, eWorld onlayn xızmeti hám Apple Interactive Television Box bar. Djon Skallidiń real emes bazar boljawlarına tiykarlanǵan mashqalalı Newton planshet bólimine úlken resurslar jumsaldı.[51]

Usı dáwir dawamında, Microsoft arzan jeke kompyuterlerge programmalıq támiynat jetkiziwge itibar qaratıp, Windows penen bazar úlesin alıwdı dawam etti, al Apple qımbat bolsa da jaqsı injenerlik tájiriybe usındı.[52] Apple joqarı payda normalarına isendi hám hesh qashan anıq juwap bergen joq; ol Apple Computer, Inc. v. Microsoft Corp. isinde Lisaǵa uqsas grafikalıq interfeys islep shıǵarǵanı ushın Microsofttı sudqa berdi.[53] Sud isleri jıllar dawamında sozıldı hám aqırında biykar etildi. Úlken ónim sátsizlikleri hám Windows qa bazar úlesiniń tez joǵalıwı Applediń abıroyına zıyan jetkerdi, hám 1993-jılı Skallidiń ornına Maykl Spindler bas direktor bolıp tayınlandı.[54]

1994-jılı shıǵarılǵan Power Macintosh 6100, PowerPC processorlarına ótkennen keyingi Applediń birinshi jańa úy kompyuter modeli boldı.

Spindler basshılıǵında, Apple, IBM hám Motorola 1994-jılı jańa esaplaw platformasın (PowerPC Reference Platform yamasa PReP) jaratıw ushın AIM birlespesin dúzdi, onda IBM hám Motorola apparatlıq támiynatı Apple programmalıq támiynatı menen birlestirildi. AIM birlespesi PReP tiń ónimdarlıǵı hám Applediń programmalıq támiynatı PC di artta qaldırıp, usılayınsha Windowstıń ústemligine qarsı turadı dep úmit etti. Sol jılı Apple Motorola nıń PowerPC processorı menen jumıs isleytuǵın kóplegen kompyuterlerdiń birinshi bolǵan Power Macintosh-tı tanıstırdı.[55]

Birlespeden soń, Apple Motorola hám basqa kompaniyalarǵa Macintosh klonların islewge ruqsat beriw ideyasına ashıq boldı. Keyingi eki jıl ishinde 75 túrli Macintosh klon modeli shıǵarıldı. Biraq, 1996-jılǵa kelip, Apple basshıları klonlar kompaniyanıń óz joqarı klasslı kompyuterleriniń satılıwın, yaǵnıy payda norması eń joqarı bolǵan ónimlerdiń satılıwın kemsitip atırǵanınan táshiwishlene basladı.[56]

1996-jılı Spindler ornına Gil Amelio bas direktor etip tayınlandı, ol korporativ qayta tiklewshi sıpatındaǵı abıroyı ushın jumısqa alınǵan edi. Amelio tereń ózgerisler engizdi, sonıń ishinde keń kólemli jumıstan bosatıwlar hám shıǵınlardı qısqartıw da bar edi.[57]

Bul dáwir jáne de Macintosh operaciyalıq sistemasın (MacOS) modernizaciyalawdıń kóplegen sátsiz háreketleri menen belgilendi. Dáslepki Macintosh operaciyalıq sisteması (System 1) kóp wazıypalılıq (bir waqıtta bir neshe qosımshalardı isletiw) ushın dúzilmegen edi. Kompaniya bunı System 5-te kooperativ kóp wazıypalı rejim engiziw arqalı dúzetiwge háreket etti, biraq jáne de zamanagóy usıldıń kerek ekenin sheshti.[58] Bul 1988-jılı Pink joybarına, sol jılı A/UX-ke, 1994-jılı Copland-qa alıp keldi hám 1996-jılı BeOS-tı satıp alıwdı bahaladı. Be menen sóylesiwler kompaniyanıń bas direktorı, burınǵı Apple basshısı Jan-Lui Gasse $300 million talap etkende toqtap qaldı, Apple bolsa $125 million usınǵan edi.[59] Bankrotlıqtan bir neshe hápte aldın,[60] Apple direktorlar keńesi NeXTSTEP-ti maqul kórdi hám 1996-jıldıń aqırında NeXT-ti $400 millionǵa satıp aldı, Stiv Djobstı saqlap qaldı.[61]

1997–2007: Paydaǵa qaytıw

NeXT kompaniyasın satıp alıw 1997-jılı 9-fevralda juwmaqlandı,[62] hám direktorlar keńesi Djobstı Applege keńesshi sıpatında qaytardı. 1997-jılı 9-iyulda Djobs direktorlar keńesinde awdarıspaq ámelge asırdı, nátiyjede Amelioda úsh jıl dawamında rekord tómen akciya bahası hám aqshalay joǵaltıwlar baqlaǵannan keyin jumıstan ketti. Keńes Djobstı waqıtsha bas direktor etip tayınladı hám ol dárhal ónim qatarın qayta kórip shıqtı. Djobs modellerdiń 70% in biykar etti, 3000 jumıs ornın qısqarttı hám kompyuter ónimleriniń tiykarǵı baǵdarların saqlap qaldı.[63]

Keleyingi ayda, 1997-jıldıń avgust ayında, Stiv Djobs Microsofttı Appleǵa 150 million dollar investiciya salıwǵa hám Mac ushın programmalıq támiynat islep shıǵıwdı dawam ettiriwge isendirdi.[64] Bul Microsoft ushın «antimonopoliyalıq qorǵanıw siyasatı» dep qabıl etildi, sebebi kompaniya jaqında ǵana AQSH húkimeti menen monopoliyaǵa qarsı is boyınsha kelisimge kelgen edi.[65] Sol waqıtları Djobs Applediń ishki kitapxanası hám arxivlerin Stenford universitetine berdi, bul arqalı ótmishke qaraǵanda házirgi waqıt hám keleshekke kóbirek itibar beriwdi názerde tuttı.[66][67] Ol Mac klon kelisimlerin toqtattı hám 1997-jıldıń sentyabr ayında eń iri klon óndiriwshi Power Computing kompaniyasın satıp aldı.[68] 1997-jılı 10-noyabrde Apple Store veb-saytı iske tústi, ol JK óndiriwshi Dell kompaniyasınıń tabıslı modeli sıyaqlı jańa buyırtpa boyınsha óndiriw modeline baylanıslı edi.[69] Bul basqıshlar Djobs ushın paydalı boldı; onıń bas direktor sıpatındaǵı birinshi jılınıń aqırında kompaniya 309 million dollar payda taptı.[63]

iMac
iBook
Power Macintosh G3
PowerBook G3

1998-jılı 6-mayda Apple dáslepki Macintosh ti eske salatuǵın jańa hámmesi bir qurılmadaǵı kompyuterdi usındı: iMac. iMac úlken jetiskenlikke erisip, birinshi bes ayda 800,000 dana satıldı,[70] hám 3+1⁄2 dyuymlik disketalar sıyaqlı eski texnologiyalardan bas tartıw, USB jalǵaǵıshın erte qabıllaw hám Ethernet hám telefon modemi arqalı internetke qosılıw múmkinshiligi («i» háribi iMac atamasında)[71] menen aldın ala ornatılıp keliwi arqalı sanaatta úlken ózgerislerge alıp keldi. Onıń kózge kóringen tamshı forması hám yarım móldir materialları Amelio tárepinen jumısqa alınǵan Djonatan Ayv tárepinen dizayn islengen edi, ol Djobs penen on jıldan aslam waqıt birge islesip, Apple ónimleriniń dizaynın qayta quradı.[72][73]

Bir jıldan sál kóbirek waqıt ótkennen keyin, 1999-jılı 21-iyulda, Apple iBook atlı tutınıwshılar ushın noutbuktı usındı. Bul Djobstıń tek tórt ónim shıǵarıw strategiyasın juwmaqladı: professionallar ushın Power Macintosh G3 stol ústi kompyuteri hám PowerBook G3 noutbuginiń jetilistirilgen versiyaları, hám tutınıwshılar ushın iMac stol ústi kompyuteri hám iBook noutbugi. Djobs kishi ónim qatarı sapa hám innovaciyaǵa kóbirek itibar beriwge múmkinshilik beretuǵının ayttı.[74]

Sol waqıtları Apple professionallar hám tutınıwshılar ushın cifrlı media óndiriw programmalıq támiynatınıń portfelin jaratıw ushın kóplegen satıp alıwlardı ámelge asırdı. Apple Macromedia kompaniyasınıń Key Grip cifrlı video montajlaw programmalıq támiynat joybarın satıp aldı, ol 1999-jılı aprelde Final Cut Pro sıpatında iske túsirildi.[75] Key Grip tiń islep shıǵılıwı jáne de Apple kompaniyasınıń 1999-jılı oktyabrde tutınıwshılar ushın video montajlaw ónimi iMovie di shıǵarıwına alıp keldi.[76] Apple 2000-jılı aprelde DVD avtorlıq programmalıq támiynatı DVDirector di islep shıqqan nemis kompaniyası Astarte ni satıp aldı, Apple onı professionallarǵa baǵdarlanǵan DVD Studio Pro etip qayta qapladı hám onıń texnologiyasın tutınıwshılar bazarı ushın iDVD di jaratıw ushın qayta paydalandı.[76] 2000-jılı Apple Casady & Greene kompaniyasınan SoundJam MP audio pleer programmalıq támiynatın satıp aldı. Apple baǵdarlamanı iTunes dep qayta atadı hám paydalanıwshı interfeysin ápiwayılastırıp, CD jazıw funkciyasın qostı.[77]

2001-jılı Apple úsh xabarlandırıw menen baǵdarın ózgertti. Birinshi, 2001-jılı 24-martta, Apple jańa zamanagóy operaciyalıq sistema, Mac OS X tiń shıǵarılıwın járiyaladı. Bul 1990-jıllardıń basındaǵı bir neshe sátsiz urınıwlardan hám bir neshe jıllıq rawajlanıwdan keyin boldı. Mac OS X, Unix tiń turaqlılıǵı, isenimliligi hám qáwipsizligin qayta islengen paydalanıwshı interfeysiniń qolaylılıǵı menen biriktiriw ushın NeXTSTEP, OpenStep hám BSD Unix ke tiykarlanǵan. Ekinshi, 2001-jılı mayda, birinshi eki Apple Store usaqlap satıw orınları Virginiya hám Kaliforniyada ashıldı, kompaniya ónimleriniń jaqsılanǵan prezentaciyasın usındı.[78] Sol waqıtta kóplegen dúkanlardıń sátsizlikke ushıraytuǵının boljaǵan edi, biraq olar úlken tabısqa erisip, pútkil dúnya boyınsha 500 den aslam dúkannıń birinshi boldı. Úshinshi, 2001-jılı 23-oktyabrde iPod kóshpeli cifrlı audio pleerdi debyut isledi. Ónim dáslep 2001-jılı 10-noyabrde satıwǵa shıqtı hám oǵada tabıslı boldı, altı jıl ishinde 100 millionnan aslam dana satıldı.[79]

iTunes Store nızamlı muzıka júklep alıw industriyasın qáliplestiriwde júdá tabıslı boldı; diagramma 2003-jıldan 2010-jılǵa shekem satılǵan qosıqlar sanın kórsetedi.

2003-jılı iTunes Store bir qosıq ushın 99 cent bahasında muzıka júklep alıw hám iPod integraciyası menen iske qosıldı. Ol tez arada onlayn muzıka xızmetleri bazarında jetekshige aylandı, 2008-jıldıń 19-iyunına kelip 5 milliardtan aslam júklep alıwǵa eristi.[80] Eki jıldan soń, iTunes Store dúnyadaǵı eń iri muzıka usaqlap satıwshısına aylandı.[81]

2002-jılı Apple Nothing Real kompaniyasın onıń rawajlanǵan cifrlı kompoziciya dúziw qosımshası Shake ushın,[82] hám Emagic ti muzıkalıq ónimdarlıq qosımshası Logic ushın satıp aldı. Emagic ti satıp alıw Apple di muzıkalıq programmalıq támiynat kompaniyasına iye bolǵan birinshi kompyuter óndiriwshige aylandırdı. Bul satıp alıwdan soń Apple dıń turmıslıq dárejedegi GarageBand qosımshası rawajlandırıldı.[83] Sol jılı iPhoto nıń shıǵarılıwı iLife toplamın tolıqtırdı.[84]

MacBook Pro - Apple dıń 2006-jılı tanıstırılǵan Intel mikroprocessorı menen úskenelengen birinshi noutbugı.

2005-jıldıń 6-iyunında Dúnya júzilik baǵdarlamashılar konferenciyasınıń ashılıw sózinde Djobs Apple kompaniyasınıń PowerPC processorlarınan bas tartıp, 2006-jılı Mac kompyuterleriniń Intel processorlarına ótetuǵının járiyaladı. 2006-jıldıń 10-yanvarında jańa MacBook Pro hám iMac Intel kompaniyasınıń Core Duo processorın qollanǵan birinshi Apple kompyuterleri boldı. 2006-jıldıń 7-avgustına kelip, Apple pútkil Mac ónim qatarın Intel chiplerine ótkerdi - járiyalanǵan múddetten bir jıldan kóbirek erte.[85] Ótiw dáwirinde Power Mac, iBook hám PowerBook brendleri toqtatıldı; Mac Pro, MacBook hám MacBook Pro olardıń ornın basıwshıları boldı.[86] Sonday-aq, Apple 2006-jılı paydalanıwshılarǵa ózleriniń Intel Mac kompyuterlerinde Mac OS X menen birge Windows XP yamasa Windows Vista operaciyalıq sistemaların ornatıwǵa járdem beriw ushın Boot Camp di tanıstırdı.[87]

Apple kompaniyasınıń bul dáwirdegi tabısı onıń akciya bahasınan kórinip turdı. 2003-jıldıń basınan 2006-jılǵa shekem, Apple akciyalarınıń bahası on eseden de kóbirek ósti, shama menen 6 dollardan (bólistirilgen) 80 dollardan aslamǵa jetti.[88] Apple 2006-jıldıń yanvar ayında Dell kompaniyasınıń bazar kapitalizaciyasınan asıp ketkende,[89] Djobs Apple xızmetkerlerine Dell kompaniyasınıń bas direktorı Maykl Delldiń óz sózlerin jutıwı kerek degen xabar jiberdi.[90] Toǵız jıl aldın, Dell eger ol Apple di basqarǵanda, «onı jawıp, akcionerlerge aqshaların qaytarıp beretuǵın edim» degen edi.[91]

2007–2011: Mobil qurılmalar menen jetiskenlikke erisiw

Jańadan járiyalanǵan birinshi áwlad iPhone 2007-jılǵı MacWorld kórgizbesinde kórsetildi.

2007-jıldıń 9-yanvarında Macworld Expo da óziniń tiykarǵı bayanatında, Djobs Apple Computer, Inc. kompaniyasınıń atın Apple Inc. dep ózgertilgenin járiyaladı, sebebi kompaniya óz dıqqatın kompyuterlerden tutınıwshı elektronikasına keńeytken edi.[92] Bul ilajda sonday-aq iPhone[93] hám Apple TV[94] járiyalandı. Kompaniya satıwdıń dáslepki 30 saatında 270,000 birinshi áwlad iPhone ın sattı,[95] hám bul qurılma «sanaat ushın oyınnıń qaǵıydaların ózgertken» dep ataldı.[96]

2007-jıldıń 6-fevralında Apple veb-saytında járiyalanǵan maqalada, Djobs Apple kompaniyası iTunes Store da muzıkanı cifrlı huqıqlardı basqarıw texnologiyasısız satıwǵa tayar ekenin jazdı, eger jazba studiyaları bul texnologiyadan bas tartıwǵa kelisim berse, bul treklerdi úshinshi tárep oynatqıshlarında oynatıwǵa múmkinshilik beretuǵın edi.[97] 2007-jıldıń 2-aprelinde Apple hám EMI birgelikte iTunes Store daǵı EMI katalogınan DRM texnologiyasın alıp taslawdı járiyaladı, bul 2007-jıldıń may ayınan baslap kúshke kirdi.[98] Basqa jazba studiyaları da sońında usılay isledi hám Apple 2009-jıldıń yanvar ayında iTunes Store daǵı barlıq qosıqlar FairPlay DRM siz jetkilikli ekenin xabarlaw arqalı járiyaladı.[99]

2008-jıldıń iyul ayında Apple iPhone hám iPod Touch ushın úshinshi tárep qosımshaların satıw ushın App Store nı iske qostı.[100] Bir ay ishinde dúkán 60 million qosımsha sattı hám ortasha kúnlik 1 million dollar tabıs aldı, Djobs 2008-jıldıń avgust ayında App Store Apple ushın milliard dollarlıq bizneske aylanıwı múmkin dep boljadı.[101] 2008-jıldıń oktyabr ayına kelip, iPhone nıń keń tarqalǵanlıǵı sebepli Apple dúnyadaǵı úshinshi eń iri mobil telefon jetkerip beriwshi boldı.[102]

Dok-stanciyaǵa qosılǵan iPod Classic; Apple basqa óndiriwshiler menen birge arnawlı «iPod ushın islengen» dok-stanciyaların islep shıǵarıw ústinde islesti.

2009-jıldıń 14-yanvarında Djobs ishki xabarda 2009-jıldıń iyun ayınıń aqırına shekem Apple kompaniyasınan altı aylıq medicinalıq demalıs alatuǵının hám bul waqıttı óz densawlıǵına itibar beriwge jumsaytuǵının járiyaladı. Elektron xatta Djobs: «Meniń jeke densawlıǵıma bolǵan qızıǵıwshılıq tek men hám meniń shańaraǵım ushın ǵana emes, sonday-aq Apple daǵı hár bir adam ushın da dıqqattı bóliwshi faktor bolıp qalmaqta» dep ayttı hám bul úzilis kompaniyaǵa «ájayıp ónimlerdi jetkiziwge itibar qaratıwǵa» múmkinshilik beretuǵının túsindirdi.[103] Djobstıń joqlıǵına qaramastan, Apple recessiya dáwirinde bayramnan tıs eń jaqsı kvartalın (2009-jılǵı birinshi kvartal) jazıp aldı, tabısı 8.16 milliard dollar hám paydası 1.21 milliard dollardı quradı.[104]

Kóp jıllıq boljawlar hám bir neshe márte «aǵıwlar» haqqındaǵı gáp-sózlerden soń, Apple 2010-jıldıń 27-yanvarında iPad dep atalatuǵın úlken ekranlı, planshetke uqsas media qurılmanı kópshilikke usındı. iPad iPhone menen birdey sensorlı operaciyalıq sistemanı paydalandı hám barlıq iPhone qosımshaları iPad penen úylesimli boldı. Bul iPad-qa shıǵarılıw waqtında úlken qosımshalar katalogın berdi, degen menen onıń shıǵarılıwına shekem islep shıǵıw waqtı júdá az boldı. Sol jıldıń 3-aprelinde iPad AQSHta satıwǵa shıǵarıldı. Ol birinshi kúni 300,000 nan kóbirek, al birinshi hápteniń aqırına kelip 500,000 dana satıldı.[105] 2010-jıldıń may ayında Appledıń bazar kapitalizaciyası 1989-jıldan berli birinshi márte básekilesi Microsofttan ozıp ketti.[106]

2010-jıldıń iyun ayında Apple iPhone 4-ti shıǵardı,[107] ol FaceTime arqalı video qońırawlardı, kóp wazıypalıqtı hám telefonnıń antenna sisteması sıpatında ashıq turǵan tat baspaytuǵın polat ramkası bar jańa dizayndı usındı. Sol jıldıń keyinirek waqtında Apple jáne de iPod qatarın jańaladı, kóp sensorlı iPod Nano, FaceTime funkciyası bar iPod Touch hám aldıńǵı áwladlardıń basqarıw dóńgelegin qaytarǵan iPod Shuffle-dı tanıstırdı.[108] Sonday-aq, ol filmler hám kórsetiwlerdi ijaraǵa alıwǵa múmkinshilik beretuǵın kishirek hám arzanıraq ekinshi áwlad Apple TV-nı da usındı.[109]

2011-jıldıń 17-yanvarında Djobs Apple-dıń ishki jazbasında óziniń densawlıǵına kóbirek dıqqat awdarıw ushın belgisiz múddetke jáne bir medicinalıq demalıs alatuǵının járiyaladı. Bas operaciyalıq direktor Tim Kuk Apple-daǵı Djobstıń kúndelikli jumısların óz moynına aldı, biraq Djobs ele de «úlken strategiyalıq sheshimlerge qatnasatuǵın» edi.[110] Apple dúnyadaǵı eń qunlı tutınıwshıǵa baǵdarlanǵan brendke aylandı.[111] 2011-jıldıń iyun ayında Djobs kútilmegende saxnaǵa shıǵıp, muzıka, súwretler, fayllar hám programmalıq támiynat ushın onlayn saqlaw hám sinxronizaciyalaw xızmeti iCloud-tı tanıstırdı, ol Apple-dıń aldıńǵı kontentti sinxronizaciyalaw háreketi bolǵan MobileMe-niń ornın bastı.[112] Bul Djobstıń qaytıs bolıwınan aldın qatnasqan aqırǵı ónim tanıstırıwı boldı.

2011-jıldıń 24-avgustında Djobs Apple-dıń bas direktorı lawazımınan ketti.[113] Onıń ornına Kuk keldi, al Djobs Apple-dıń baslıǵı boldı. Sol waqıtta Apple-dıń baslıǵı joq edi[114] hám onıń ornına eki birge basqarıwshı direktor - Andrea Yung hám Artur D. Levinson[115] bar edi, olar Djobstıń qaytıs bolıwınan soń noyabr ayında Levinson direktorlar keńesiniń baslıǵı bolıp tayınlanǵanǵa shekem usı lawazımlarda qaldı.[116]

2011–házirgi kúnge shekem: Djobstan keyingi dáwir, Tim Kuk

2011-jıldıń 5-oktyabr kúni Stiv Djobs qaytıs boldı, bul Apple kompaniyası ushın bir dáwirdiń juwmaqlanǵanın bildirdi.[117] Apple kompaniyasınıń keyingi úlken ónim járiyalawı 2012-jıldıń 19-yanvarında boldı. Sol kúni Nyu-York qalasında Apple kompaniyasınıń wákili Fil Shiller iOS ushın iBooks Textbooks hám Mac OS X ushın iBook Author programmalıq támiynatların tanıstırdı.[118] «Stiv Djobs» atlı biografiyasında Djobs sabaqlıq kitaplar industriyası menen bilimlendiriw tarawın qayta dúziwdi qálegenin aytqan edi.[119]

2011-jıldan 2012-jılǵa shekem Apple kompaniyası iPhone 4s[120] hám iPhone 5,[121] smartfonların shıǵardı. Bul smartfonlarda jaqsılanǵan kameralar, Siri atlı aqıllı programmalıq járdemshi hám iCloud arqalı bult texnologiyası menen sinxronlanǵan maǵlıwmatlar bar edi. Sonıń menen birge, Retina displeyli úshinshi hám tórtinshi áwlad iPad planshetleri[122][123] hám iPad-tıń 9.7 dyuymlik ekranına qaraǵanda 7.9 dyuymlik ekranı bar iPad Mini de shıǵarıldı.[124] Bul ónimler úlken jetiskenlikke eristi. 2012-jıldıń 21-sentyabrinde shıǵarılǵan iPhone 5 eki millionnan aslam aldın ala buyırtpa menen Appledıń eń úlken iPhone shıǵarılıwı boldı.[125] Al 2012-jıldıń 3-noyabrinde shıǵarılǵan iPad Mini hám tórtinshi áwlad iPad-lardıń úsh kún ishinde úsh million dana satılıwı da ayrıqsha tabıs boldı.[126] Apple jáne de Retina displeyli úshinshi áwlad 13 dyuymlik MacBook Pro noutbugi menen jańa iMac hám Mac Mini kompyuterlerin de shıǵardı.[123][124][127]

2012-jıldıń 20-avgustında Apple kompaniyasınıń akciya bahasınıń kóteriliwi nátiyjesinde kompaniyanıń bazar kapitalizaciyası sol waqıttaǵı rekord bolǵan 624 milliard dollarǵa jetti. Bul Microsoft kompaniyası 1999-jılı ornatqan, inflyaciyaǵa dúzetiw kirgizilmegen bazar kapitalizaciyası rekordın jeńdi.[128] 2012-jıldıń 24-avgustında AQSH sud tóreshisi Samsung kompaniyasınıń Apple kompaniyasına intellektual múlk shaǵımı boyınsha 1.05 milliard dollar (665 million funt sterling) zıyan kompensaciya tólewi kerekligin qarar etti.[129] Samsung bul qararǵa qarsı shaǵım berdi, nátiyjede zıyan kompensaciyası 450 million dollarǵa kemeytildi[130] hám Samsungtıń jańa sud processi ótkeriw talabı qabıl etildi.[130] 2012-jıldıń 10-noyabrinde Apple kompaniyası HTC kompaniyası menen global kelisimge kelgenin tastıyıqladı. Bul kelisim eki kompaniya arasındaǵı barlıq sóz etilip atırǵan sud shaǵımların jawıp, házirgi hám keleshektegi patentler boyınsha on jıllıq licenziya kelisimin dúzdi.[131] Boljawlarǵa qaraǵanda, Apple bul HTC menen dúzilgen kelisimnen jılına 280 million AQSH dolları tabıs tabadı dep kútilmekte.[132]

2014-jıldıń may ayında Apple kompaniyası Dr. Dre hám Djimmi Ayovin-niń audio kompaniyası Beats Electronicsti - «Beats by Dr. Dre» qulaqlıq hám dinamik ónimleri qatarın islep shıǵarıwshı hám Beats Music muzıka aǵımlı xızmetin basqarıwshı kompaniyanı - 3 milliard AQSH dollarına satıp alıw niyetin tastıyıqladı. Sonday-aq, olardıń ónimlerin Appledıń usaqlap satıw dúkanları hám qayta satıwshıları arqalı satıw jobalandı. Ayovinniń pikirinshe, Beats bárqulla Apple menen «birge bolıwı» kerek edi, óytkeni kompaniya ózin Appledıń «mádeniyat penen texnologiyanı biriktiriwdegi teńsiz qábiletine» qarap úlgi alǵan edi. Bul satıp alıw Apple tariyxındaǵı eń úlken satıp alıw boldı.[133]

Birinshi áwlad Apple Watch (2015)

2014-jıldıń 9-sentyabrinde ótkerilgen baspasóz ilajında Apple kompaniyası Apple Watch dep atalǵan aqıllı saattı tanıstırdı.[134] Dáslep, Apple bul qurılmanı sán buyımı[135] hám iPhoneǵa qosımsha sıpatında bazarǵa shıǵardı. Bul arqalı adamlardıń smartfonlarına qaraw jiyiligin azaytıw itibarǵa alınǵan edi.[136] Waqıttıń ótiwi menen, kompaniya arnawlı fizikalıq aktivlik trekerleri menen básekilesiw maqsetinde saatta densawlıq hám fitneske baǵdarlanǵan funkciyalardı islep shıǵarıwǵa kóbirek itibar qarattı. 2016-jıldıń yanvar ayında Apple dúnya júzi boyınsha bir milliardtan aslam Apple qurılmasınıń belsendi qollanılıp atırǵanın járiyaladı.[137]

2016-jıldıń 6-iyunında Fortune jurnalı óziniń kompaniyalardı tabısqa erisiw boyınsha reytingke kirgizgen Fortune 500 dizimin járiyaladı. 2015-jıldıń fiskal jılı nátiyjeleri boyınsha Apple texnologiya kompaniyaları arasında birinshi orındı iyeledi.[138] Ulıwma esapta ol 233 milliard AQSH dolları tabısı menen úshinshi orındı iyeledi.[138] Bul aldıńǵı jılǵı dizimdegiden eki orın joqarılaǵanın kórsetedi.[138]

2017-jıldıń iyun ayında Apple HomePod dep atalǵan óziniń aqıllı dinamigin járiyaladı. Bul ónim Sonos, Google Home hám Amazon Echo menen básekilesiwge baǵdarlanǵan edi.[139] Sol jıldıń aqırına kelip TechCrunch basılımı Apple kompaniyasınıń Shazam kompaniyasın satıp alıp atırǵanı haqqında xabar berdi. Shazam óz ónimlerin WWDC konferenciyasında tanıstırǵan hám muzıka, televidenie, kino hám reklama tanıw texnologiyalarına qánigelesken kompaniya edi.[140] Bir neshe kúnnen soń bul satıp alıw tastıyıqlandı. Xabarlarǵa qaraǵanda, Apple bul kompaniyanı shama menen 400 million AQSH dollarına satıp alǵan. Media xabarlarında bul satıp alıwdıń Apple Music aǵımlı xızmetin kúsheytiw ushın maǵlıwmatlar hám qurallardı alıwǵa baǵdarlanǵan basqısh ekenligi aytıldı.[141] Bul satıp alıw 2018-jıldıń sentyabr ayında Evropa Awqamı tárepinen maqullandı.[142]

2017-jıldıń iyun ayında Apple kompaniyası Djeymi Erlixt hám Zak Van Amburgtı jańadan dúzilgen dúnyajúzlik video bólimin basqarıwǵa tayınladı. 2017-jıldıń noyabrinde Apple óziniń túpnusqa scenariyli baǵdarlamalarǵa tarmaqlanıp atırǵanın járiyaladı: Djennifer Eniston hám Riz Uizerspun baslı rollerde oynaytuǵın drama serialı hám Stiven Spilberg penen birge Amazing Stories antologiya serialın qayta islew.[143] 2018-jıldıń iyunında Apple Amerika Jazıwshılar gildiyasınıń minimal tiykarǵı kelisimine hám Opra Uinfri menen kóp jıllıq kontent boyınsha birge islesiw kelisimine qol qoydı.[144] Túpnusqa seriallar ushın qosımsha birge islesiwler Sesame Workshop hám DHX Media hám onıń sıńar kompaniyası Peanuts Worldwide, sonday-aq túpnusqa filmler jaratıw ushın A24 penen birge islesiwdi óz ishine aladı.[145]

2017-jıldıń sentyabrindegi Apple arnawlı ilajında AirPower sımsız zaryadlaw qurılması iPhone X, iPhone 8 hám Watch Series 3 penen birge járiyalandı. AirPower bir waqıtta bir neshe qurılmanı sımsız zaryadlaw ushın arnalǵan edi. Dáslep 2018-jıldıń basında shıǵarılıwı kerek bolsa da, AirPower 2019-jıldıń martında biykar etildi, bul Kuktıń basshılıǵındaǵı birinshi qurılma biykar etiliwi boldı.[146] 2020-jıldıń 19-avgustında Apple akciyalarınıń bahası qısqa waqıtqa 467,77 dollardan asıp ketti, bul onı bazar kapitalizaciyası 2 trillion AQSH dollarına jetken birinshi AQSH kompaniyasına aylandırdı.[147]

MacBook Air M1 (2020), Apple kompaniyasınıń Intel x86 processorınan ARM processorlarına ótiwinen keyingi birinshi noutbuk kompyuteri

2020-jıldıń 22-iyunında óziniń jıllıq WWDC bayanatında Apple Intel processorlarınan bas tartıp, Mac kompyuterleriniń kompaniya tárepinen islep shıǵılǵan processorlarǵa ótetuǵının járiyaladı.[148] Bul járiyalaw taraw analitikleri tárepinen kútilgen edi hám Apple processorları menen úskenelengen Mac kompyuterleriniń házirgi Intelge tiykarlanǵan modellerge salıstırǵanda úlken ónimdarlıq artımshılıqlarına iye bolatuǵını atap ótildi.[149] 2020-jıldıń 10-noyabrinde MacBook Air, MacBook Pro hám Mac Mini Apple tárepinen joybarlanǵan processor - Apple M1 menen jumıs isleytuǵın birinshi Mac kompyuterleri boldı.[150]

2022-jıldıń aprel ayında Samsung Electro-Mechanics kompaniyasınıń LG Innotek ornına Apple kompaniyasınıń M2 chipin islep shıǵıwda birge islesetuǵını haqqında xabar berildi.[151] Baǵdarlamashı jazbaları tórt túrli M2 chipi menen keminde toǵız Mac modeli sınalıp atırǵanın kórsetti.[152]

The Wall Street Journal basılımınıń xabar beriwinshe, Apple kompaniyasınıń óz chiplerin islep shıǵıw boyınsha háreketleri oǵan COVID-19 pandemiyası dáwirinde payda bolǵan yarım ótkizgishler jetispewshiligi menen jaqsıraq gúresiwge járdem berdi, bul bolsa 2020 hám 2021-jıllarda M1 tiykarındaǵı Mac kompyuterleriniń satılıwınıń anaǵurlım ósiwi menen paydanıń artıwına alıp keldi. Bul jáne de Tesla, Amazon hám Meta Platforms sıyaqlı kompaniyalardı usınday joldan barıwǵa ruwxlandırdı.[153]

2022-jıldıń aprel ayında Apple AQSHtaǵı hár bir adamǵa ońlaw qollanbaların kóriw hám ayırım jańa iPhone modelleri ushın almastırıw bóleklerin buyırtpa beriw imkaniyatın beretuǵın onlayn dúkan ashtı, biraq bul usıl menen rásmiy ońlaw arasındaǵı baha ayırmashılıǵı minimal boladı dep kútilmekte.[154]

2022-jıldıń may ayında birinshi ret 2017-jılı aytılǵan, virtual hám tolıqtırılǵan reallıq garnituraları ushın arnalǵan operaciyalıq sistema - RealityOS ushın sawda belgisi tapsırıldı. Bloomberg basılımınıń maǵlıwmatına sáykes, garnitura 2023-jılı shıǵıwı múmkin.[155] Qosımsha insayderlik esabatlarda qurılmanıń tólemdi tastıyıqlaw hám akkauntlarǵa kiriw ushın kózdiń nurın skanerlewdi paydalanatuǵını aytıladı.[156]

2022-jıldıń 18-iyunında Merilend shtatınıń Tauson qalasındaǵı Apple Store dúkanı AQSHtaǵı birinshi kásiplik awqam dúkanına aylandı, jumısshılar Xalıqaralıq mashina qurawshılar hám aerokosmos jumısshıları birlespesine qosılıw ushın dawıs berdi.[157]

2022-jıldıń 7-iyulında Apple aldıńǵı Pegasus ashılıwlarına juwap retinde macOS 13 hám iOS 16 ǵa Lockdown Mode rejimin qostı; bul rejim joqarı qáwipli paydalanıwshılar ushın maqsetli nol kúnlik zıyanlı programmalıq támiynatlarǵa qarsı qáwipsizlik qorǵanıwın kúsheytedi.[158]

Apple 2023-jıldıń mart ayında Apple Wallet paydalanıwshıları ushın 'Apple Pay Later' dep atalǵan házir satıp alıp, keyin tólew xızmetin iske qostı. Baǵdarlama paydalanıwshılarǵa onlayn yamasa qosımsha ishindegi satıp alıwlar ushın 50 dollardan 1000 dollarǵa shekem qarız alıwǵa hám olardı altı hápte dawamında tórt bólekke bólip, procentsiz hám qosımsha tólemsiz qaytarıw imkaniyatın beredi.[159][160]

2023-jıldıń noyabr ayında Apple AQSH Ádillik ministrliginiń Apple kompaniyasın jumısqa alıwda AQSH puqaralarına qarsı kemsitiw boldı degen isinde 25 million dollarlıq kelisimge keldi. Apple onlayn járiyalanbaǵan hám qaǵaz túrinde ótinish beriwdi talap etetuǵın jumıs orınların dúzdi, sol waqıtta usı jumıs orınların PERM baǵdarlaması boyınsha shet ellik jumısshılarǵa járiyaladı.[161]

2024-jıldıń yanvar ayında Apple Evropa Awqamınıń básekilesiw nızamına boysınıwın, App Store hám basqa xızmetlerge 7-martta kúshke kiretuǵın úlken ózgerisler kirgiziletuǵının járiyaladı. Bul 27 mámleketten ibarat bloktaǵı iOS paydalanıwshılarına alternativ qosımshalar dúkanların hám qosımshalar ishinde alternativ tólem usılların paydalanıw imkaniyatın beredi. Bul Safari brauzerine Chrome yamasa Firefox sıyaqlı alternativ brauzerlerdi júklep alıw ushın menyu qosadı.[162]

2024-jıldıń iyun ayında Apple qurılmada jasalma intellekt imkaniyatların biriktiriw ushın Apple Intelligence ti tanıstırdı.[163]

2024-jıldıń 1-noyabrinde Apple iPhone hám Mac ushın súwretti redaktorlaw qosımshaları menen tanılǵan Pixelmator kompaniyasın satıp alǵanın járiyaladı. Apple burın Pixelmator qosımshaların óz ónimleriniń prezentaciyalarında kórsetken edi, sonıń ishinde 2018-jılı mashinalıq oqıtıw hám jasalma intellektti innovaciyalıq paydalanǵanı ushın Pixelmator Pro nı jıldıń Mac qosımshası dep ataǵan edi. Járiyalanıwda Pixelmator satıp alınıwdan keyin onıń bar qosımshalarında áhmiyetli ózgerisler bolmaytuǵının bildirdi.[164]

2024-jıldıń 31-dekabrinde Kaliforniyanıń Oklend qalasındaǵı federal sudında Apple kompaniyasın Siri di qátelik penen aktivlestiriw arqalı jeke sáwbetlerdi nızamsız jazıp alıw hám olardı reklama beriwshiler qatarı úshinshi tárepler menen bólisiwde ayıplaǵan dáslepki kelisim tapsırıldı. Apple óziniń Siri járdemshisiniń paydalanıwshılar qupıyalıǵın buzǵanı boyınsha bul sudtı sheshiw ushın 95 million dollarlıq naq aqsha kelisimine kelisti. Apple qanday da bir nızam buzıwshılıqtı moyınlamasa da, isti kelisim menen juwmaqladı, bul arqalı zıyan kórgen paydalanıwshılarǵa hár bir qurılma ushın 20 dollarǵa shekem talap etiw imkaniyatı berildi. Advokatlar kelisim qorınan 28,5 million dollar kóleminde tólem talap etti.[165]

Ónimler

Kompaniyanıń qurılǵan waqtınan baslap 2000-jıllardıń basına shekem, Apple tiykarınan kompyuterler sattı, olar 1980-jıllardıń ortasınan baslap Macintosh dep ataldı. Sonnan keyin kompaniya óz ónim kategoriyaların keńeytip, házir óndiriwden shıǵarılǵan iPod (2001) penen baslap, keyinirek iPhone (2007) hám iPad (2010) sıyaqlı hár túrli portativ qurılmalardı qostı. Apple jáne de «Kiyiletuǵın buyımlar, Úy hám Aksessuarlar» dep kategoriyalanǵan bir qansha basqa ónimlerdi satadı, mısalı Apple Watch, Apple TV, AirPods, HomePod hám Apple Vision Pro.

Apple qurılmaları basqa Apple ónimleri menen birge qollanılǵanda bir pútin ekosistema jaratqanı ushın maqtawǵa ılayıq dep tabılǵan,[166] biraq básekiles qurılmalar menen birge qollanılǵanda sonday jaqsı islemegeni yaki kóp funkciyaları bolmaǵanı ushın sınǵa alınǵan hám onıń ornına kóbinese Apple tárepinen názerde tutılǵanday islewi ushın Apple dıń menshikli funkciyaları, programmalıq támiynatı hám xızmetlerine súyenedi, bul kózqaras kóbinese «diywallı baǵ» dep sıpatlanadı.[167] 2023-jılǵa kelip, dúnya júzi boyınsha 2 milliardtan aslam Apple qurılması belsendi qollanılıp atır.

Mac

Aǵash stolda turǵan túngi reńdegi MacBook Air.
M2 chipli MacBook Air
Stolda turǵan kók reńli jińishke iMac.
M1 chipli iMac

Mac, yaǵnıy Macintosh - 1999-jılǵa shekem onıń rásmiy atı - Apple kompaniyasınıń óziniń menshikli macOS operaciyalıq sistemasın qollanatuǵın jeke kompyuterler qatarı. Jeke kompyuterler Apple kompaniyasınıń dáslepki biznes baǵdarı bolǵan, biraq 2024-jıldıń aqırına kelip olar kompaniya tabısınıń tek segiz procentin quraydı.

Házirgi waqıtta óndirilip atırǵan altı Mac kompyuter toparı bar:

  • iMac: Tutınıwshılarǵa arnalǵan hámmesi bir qurılmada jámlengen stol ústi kompyuteri, 1998-jılı islep shıǵarılǵan.
  • Mac Mini: Tutınıwshılarǵa arnalǵan kishi kólemli stol ústi kompyuteri, 2005-jılı islep shıǵarılǵan.
  • MacBook Pro: Kásiplik noutbuk, 2006-jılı islep shıǵarılǵan.
  • Mac Pro: Kásiplik jumıs stanciyası, 2006-jılı islep shıǵarılǵan.
  • MacBook Air: Tutınıwshılarǵa arnalǵan júdá juqa noutbuk, 2008-jılı islep shıǵarılǵan.
  • Mac Studio: Kásiplik kishi kólemli jumıs stanciyası, 2022-jılı islep shıǵarılǵan.

Kóbinese qorshalǵan baǵ sıpatında táriyiplenetuǵın Mac kompyuterleri Apple silicon chiplerin paydalanadı, macOS operaciyalıq sistemasında isleydi hám Safari veb-brauzeri, úy filmlerin montajlaw ushın iMovie, muzıka dóretiw ushın GarageBand hám iWork ónimdarlıq toplamı sıyaqlı Apple programmalıq támiynatların óz ishine aladı. Apple jáne de kásiplik qosımshalardı satadı: video óndiris ushın Final Cut Pro, muzıkantlar hám prodyuserler ushın Logic Pro hám baǵdarlamashılar ushın Xcode. Apple sonday-aq Mac ushın hár túrli qosımsha qurılmalardı satadı, sonıń ishinde Pro Display XDR, Apple Studio Display, Magic Mouse, Magic Trackpad hám Magic Keyboard.

iPhone

iPhone 15 (shep tárepte) hám iPhone 15 Pro (oń tárepte)

iPhone - bul Apple kompaniyasınıń iOS operaciyalıq sistemasında isleytuǵın smartfonlar qatarı. Birinshi iPhone Stiv Djobs tárepinen 2007-jıl 9-yanvarda kópshilikke kórsetilgen edi. Sol waqıttan baslap hár jılı jańa iPhone modelleri shıǵarılmaqta. Ol islep shıǵarılǵanda, onıń kóp sensorlı ekranı mobil telefon industriyası ushın «revolyuciyalıq» hám «oyındı ózgertiwshi» dep táriyiplengen edi. Bul qurılma qosımsha ekonomikasın jaratıwda úlken úles qostı dep esaplanadı.

iOS - dúnyadaǵı eki tiykarǵı smartfon platformasınıń biri, Android penen birge. iPhone kompaniya ushın úlken tabıs alıp keldi hám Apple kompaniyasın dúnyadaǵı eń qımbat bahalanatuǵın ashıq akcionerlik jámiyetlerdiń birine aylandırıwǵa járdem berdi dep esaplanadı.[168] 2024-jıldıń aqırına kelip, iPhone kompaniya tabısınıń derlik yarımın quraydı.

iPad

iPad - bul Apple kompaniyasınıń iPadOS operaciyalıq sistemasında isleytuǵın planshetler qatarı. Birinshi áwlad iPad 2010-jıl 27-yanvarda járiyalanǵan edi. iPad tiykarınan multimediya tutınıw, kórkem óner dóretiw, hújjetler ústinde islew, videokonferenciya ótkeriw hám oyınlar oynaw ushın bazarǵa shıǵarıladı. iPad qatarına bir neshe tiykarǵı iPad modelleri, kishirek iPad Mini, jetilistirilgen iPad Air hám joqarı dárejeli iPad Pro kiredi. Apple iPad ónimdarlıǵın turaqlı jaqsılap kelmekte, iPad Pro modeline Mac kompyuterlerindegi sıyaqlı M1 hám M2 chipleri ornatılǵan; biraq iPad házirgi waqıtqa shekem sheklengen operaciyalıq sisteması ushın sınǵa ushıramaqta.[169][170]

2020-jıldıń sentyabr ayına kelip, Apple 500 millionnan aslam iPad satqan, biraq satıwlar 2013-jılı eń joqarı kórsetkishke jetken.[171] 2020-jıldıń ekinshi kvartalına kelip, iPad ele de satılıw boyınsha eń kóp satılatuǵın planshet kompyuter bolıp qalmaqta,[172] hám 2024-jıldıń aqırına kelip kompaniya tabısınıń jeti procentin quradı. Apple bir neshe iPad aksessuarların satadı, sonıń ishinde Apple Pencil, Smart Keyboard, Smart Keyboard Folio, Magic Keyboard hám bir qansha adapterler bar..

Basqa ónimler

AirPods Max
Apple Watch Ultra

Apple «Kiyiletuǵın buyımlar, Úy hám Aksessuarlar» dep kategoriyalanǵan bir qansha basqa ónimlerdi de islep shıǵaradı.[173] Bul ónimlerge AirPods sımsız naushnikler qatarı, Apple TV cifrlı media pleerleri, Apple Watch aqıllı saatları, Beats naushnikleri, HomePod aqıllı dinamikleri hám Vision Pro aralas reallıq garniturası kiredi. 2024-jıldıń aqırına kelip, ónimlerdiń bul keń qatarı kompaniya tabısınıń on procentin quraydı.

Xızmetler

Apple keń kólemli xızmetler usınadı, sonıń ishinde App Store hám Apple News qosımshalarındaǵı reklama, AppleCare+ keńeytilgen kepillik jobası, iCloud+ bultqa tiykarlanǵan maǵlıwmat saqlaw xızmeti, Apple Card kredit kartası hám Apple Pay tólem platforması arqalı tólem xızmetleri, Apple Books, Apple Fitness+, Apple Music, Apple News+, Apple TV+ hám iTunes Store sıyaqlı cifrlı kontent xızmetleri bar. 2024-jıldıń aqırına kelip, xızmetler kompaniya tabısınıń shama menen 26 procentin quraydı. 2019-jılı Apple óziniń xızmet tabısların keńeytiw ushın birlesken háreket isleytuǵının járiyaladı.[174]

Marketing

Brend jaratıw

Apple Inc. kompaniyasınıń birinshi rásmiy logotibi 1977-jıldan 1998-jılǵa shekem qollanılǵan.[175]

Stiv Djobstıń aytıwınsha, kompaniyanıń atı onıń miywe menen awqatlanıw dietasında bolǵan waqtında alma baǵına barǵanınan ilhamlanǵan.[176] Appledıń birinshi logotibi, Ron Ueyn tárepinen dizayn islengen bolıp, onda ser Isaak Nyutonnıń alma tereginiń astında otırǵanı súwretlengen. Bul logotip derlik birden Rob Janoftıń «ayqulaq alması» logotibi menen almastırıldı, házir hámmege tanıs bolǵan tislengen almanıń ayqulaq reńli silueti.[177]

1999-jıl 27-avgustta[178] Apple rásmiy túrde ayqulaq sxemasın alıp taslap, aldıńǵı ayqulaq versiyasına forması boyınsha derlik uqsas bir reńli logotiplerdi qollanıwdı basladı. Bir reńli logotiptiń Aqua temasındaǵı nusqası 1998-jıldan 2003-jılǵa shekem, al shiyshe temasındaǵı versiyası 2007-jıldan 2013-jılǵa shekem qollanıldı.[179]

Apple evangelistleri bir waqıtları kompaniya tárepinen belsendi túrde tartılǵan, biraq bul qubılıs álleqashan bekkem ornatılǵannan keyin boldı. Apple evangelisti Gay Kavasaki brend fanatizmin «tosattan ushırasqan nárse» dep ataǵan,[180] al Ayv 2014-jılı «adamlardıń Apple ónimleri menen ayrıqsha jeke qatnası bar» dep málimledi.

Fortune jurnalı Apple kompaniyasın 2008-jılı Amerika Qurama Shtatlarındaǵı, al 2008-jıldan 2012-jılǵa shekem dúnya júzindegi eń húrmetke ılayıq kompaniya dep atadı.[181] 2013-jıl 30-sentyabrde Apple Omnicom Grouptıń «Dúnyanıń eń jaqsı brendleri» esabatında Coca-Coladan ozıp, dúnyadaǵı eń qunlı brend boldı.[182] Boston Consulting Group 2005-jıldan baslap hár jılı Appledı dúnyadaǵı eń innovaciyalıq brend dep bahalap kelmekte.[183] 2021-jıldıń yanvar ayına kelip, 1.65 milliard Apple ónimi belsendi qollanısta boldı.[184][185] 2023-jıldıń fevral ayında bul san 2 milliard qurılmadan asıp ketti.[186][187] 2023-jılı Pútkil dúnya júzlik intellektual múlk shólkemi (WIPO) niń Madrid jıllıq sholıwında Apple Inc. kompaniyasınıń Madrid sisteması boyınsha toltırılǵan belgiler ótinishi dúnya boyınsha 10-orındı iyeledi, 2023-jıl dawamında 74 sawda belgisi ótinishi berilgen.[188]

Apple 2024-jılǵı Fortune 500 diziminde dúnya boyınsha 3-orındı iyeledi.[189]

Reklama

Appledıń birinshi uranı «Byte into an Apple» («Almanı tisle») 1970-jıllardıń aqırında payda boldı.[190] 1997-jıldan 2002-jılǵa shekem «Think different» («Basqasha oyla») uranı reklama kampaniyalarında qollanıldı hám házirgi waqıtqa shekem Apple menen tıǵız baylanıslı.[191] Apple jáne de belgili ónim qatarları ushın arnawlı uranlarǵa iye - mısalı, 1998-jılı iMactı reklamalaw ushın «iThink, therefore iMac» («Men oylayman, demek men iMacpan») qollanılǵan,[192] al iPhone reklamalarında «Say hello to iPhone» («iPhoneǵa sálem ayt») qollanılǵan.[193] «Hello» («Sálem») sózi dáslepki Macintosh, Newton, iMac («hello (again)» - «jáne sálem») hám iPodtı tanıstırıwda da qollanılǵan.[194]

1984-jılı Macintoshtıń 1984-jılǵı Super Bowl reklaması menen tanıstırılıwınan baslap, zamanagóy «Get a Mac» reklamalarına shekem, Apple óz ónimlerin nátiyjeli reklamalaw hám marketing jumısların alıp barǵanı ushın tanılǵan. Biraq, keyingi kampaniyalardaǵı ayırım pikirler sınǵa ushıradı,[195] ásirese 2005-jılǵı Power Mac reklamaları.[196] Apple ónim reklamaları óziniń kózdi qamastıratuǵın grafikası hám este qalatuǵın saz-sáwbetleri menen úlken dıqqatqa iye boldı. Apple reklamalarına qosılǵan qosıqları arqalı ataqlılıǵın arttırǵan muzıkantlar arasında kanadalı qosıqshı Feist «1234» qosıǵı menen hám Yael Naim «New Soul» qosıǵı menen belgili.[197]

Dúkanlar

Apple Fifth Avenue Nyu-York qalasındaǵı bas dúkan bolıp esaplanadı.
2006-jılı tutınıwshılar Appledıń Regent Street dúkanındaǵı Genius Barǵa barıp atır.

Dáslepki Apple dúkanları 2001-jıldıń may ayında sol waqıttaǵı bas direktor Stiv Djobs tárepinen eki orında ashılǵan, dúkan ishindegi dúkan koncepciyasın ámelge asırıwǵa bir neshe jıl dawamında urınıp, biraq sátsizlikke ushıraǵannan keyin. Kompaniya ónimleriniń usaqlap satıw kórsetiliwin jaqsılaw zárúrligin sezip, ol 1997-jılı usaqlap satıw baǵdarlamasın qayta islep shıǵıw hám tutınıwshılar menen qarım-qatnastı jaqsılaw boyınsha jumıslardı basladı hám 2000-jılı Ron Djonsondı jumısqa aldı. Djobs 1997-jılı Appledıń onlayn dúkanın qayta iske qostı,[198] al 2001-jılı dáslepki eki fizikalıq dúkandı ashtı.[199] Dáslep ǵalaba xabar quralları Appledıń sátsizlikke ushıraytuǵının boljadı, biraq onıń dúkanları júdá tabıslı boldı, jaqın átiraptaǵı básekiles dúkanlardıń satıw kórsetkishlerinen ozıp ketti hám úsh jıl ishinde jıllıq satıw kólemi 1 milliard AQSH dollarına jetti, usılayınsha tariyxtaǵı eń tez ósip atırǵan usaqlap satıwshıǵa aylandı.[200]

Jıllar dawamında Apple usaqlap satıw orınlarınıń sanın hám geografiyalıq qamtıw aymaǵın keńeytti, 2017-jıldıń dekabr ayına kelip dúnya júzi boyınsha 22 mámlekette 499 dúkanǵa iye boldı.[201] Ónimlerdiń joqarı satılıwı Apple kompaniyasın joqarı dárejeli usaqlap satıwshılar qatarına qostı, 2011-jılı dúnya júzi boyınsha satıw kólemi 16 milliard AQSH dollarınan astı. 2016-jıldıń may ayınan baslap Apple dúkanları áhmiyetli qayta dizaynlaw dáwirin basınan keshirdi. Bul qayta dizaynlaw Apple dúkanlarınıń fizikalıq ózgerislerin, mısalı ashıq keńislikler hám qayta brendlengen bólmelerdi, sonday-aq tutınıwshılar menen isbilermenler arasındaǵı óz-ara tásirdi jeńillestiriw ushın funkciyalardaǵı ózgerislerdi óz ishine aldı.[202]

Kóplegen Apple dúkanları sawda oraylarınıń ishinde jaylasqan, biraq Apple joqarı áhmiyetli orınlarda bir neshe óz aldına turǵan «bayraq» dúkanların da qurǵan.[203] Kompaniya óz dúkanlarınıń dizaynı hám qurılısı ushın, ásirese shiyshe teksheler hám kublardıń qollanılıwı ushın dizayn patentlerin alǵan hám dizayn sıylıqlarına iye bolǵan.[204] Apple dúkanlarınıń tabısı basqa da elektronika usaqlap satıwshılarına áhmiyetli tásir kórsetti, olar Apple dúkanlarındaǵı xızmet hám ónimlerdiń sapası joqarıraq dep qabıl etiliwi sebepli klientler, baqlaw hám paydanı joyıttı.[205] Brendtiń keń tanılǵanlıǵı sebepli, Apple kóp sanlı jumısqa kiriw ushın ótinish aladı, olardıń kópshiligi jas jumısshılardan keledi. Apple dúkanı xızmetkerleri ortashadan joqarı miynet haqı alsa da, bilim alıw hám medicinalıq xızmet ushın qarjılay járdem alsa da, hám ónim bahalarına jeńillikler berilse de, kásiplik ósiw jolları sheklengen yamasa joq.[206]

Bazar kúshi

2020-jıldıń 16-martında Franciya Apple kompaniyasına eki ulıwma satıwshı menen birge básekelesti basıp, ǵárezsiz qayta satıwshılarǵa kesent beriw arqalı bahalardı joqarı saqlaǵanı ushın 1.1 milliard evro ayıp pul saldı. Bul kelisim Franciya usaqlap satıw bazarınıń shama menen yarımında iPad hám jeke kompyuterler sıyaqlı Apple ónimleri ushın birdey bahalardı dúzdi. Francuz qadaǵalawshı uyımlarınıń aytıwınsha, bul asıra paydalanıwlar 2005-jıldan 2017-jılǵa shekem bolǵan, biraq 2012-jılı ǵárezsiz qayta satıwshı eBizcuss tárepinen berilgen shaǵım tiykarında birinshi ret anıqlanǵan.[207]

2020-jıldıń 13-avgustında, ataqlı Fortnite oyınınıń jaratıwshısı Epic Games kompaniyası Apple hám Google kompaniyalarına qarsı sud isin qozǵadı, sebebi Fortnite oyını Apple hám Google dúkanlarınan alıp taslanǵan edi. Bul sud isleri Apple hám Google kompaniyaları oyındı bloklaǵannan keyin baslandı, sebebi oyın Apple hám Google salǵan tólemlerdi aylanıp ótetuǵın tuwrıdan-tuwrı tólem sistemasın engizgen edi.[208] 2020-jıldıń sentyabr ayında Epic Games kompaniyası basqa on úsh kompaniya menen birge Ádil qosımshalar koaliciyasın dúzdi, bul koaliciya qosımshalardı qosımsha dúkanlarına kirgiziw shártlerin jaqsılawdı maqset etedi.[209] Keyinirek, 2020-jıldıń dekabr ayında, Facebook kompaniyası Epic kompaniyasına Apple-ge qarsı nızamlı gúresinde járdem beriwge kelisti, kompaniyaǵa materiallar hám hújjetler beriw arqalı járdemlesiwdi jobalastırdı. Biraq, Facebook kompaniyası sud isine tikkeley qatnaspaytuǵının bildirgen bolsa da, 2021-jılǵı sud procesine baylanıslı dálillerdi tabıwǵa járdem beriwge wáde berdi. Olardıń kelisiminen aldınǵı aylarda Facebook kompaniyası pullı qosımshalardıń bahaları hám jeke maǵlıwmatlardı qorǵaw qaǵıydalarınıń ózgeriwine baylanıslı Apple menen dawlasıp atırǵan edi.[210] Facebook kompaniyasınıń reklama ónimleri boyınsha basshısı Dan Levi bılay dep pikir bildirdi: «Bul olar ushın haqıyqatında da jeke maǵlıwmatlardı qorǵaw haqqında emes, bul jekelestirilgen reklamalarǵa hújim hám onıń kishi biznes iyelerine keltiretuǵın aqıbetleri haqqında», - dep 2020-jıldıń dekabr ayında Facebook tárepinen hár túrli gazetalarǵa jaylastırılǵan tolıq betli reklamalar haqqında pikir bildirdi.[211]

Jeke maǵlıwmatlardı qorǵaw

Apple kompaniyası jeke maǵlıwmatlardı qorǵaw tárepdarı sıpatında ashıq poziciyanı uslap, jeke maǵlıwmatlardı qorǵawǵa baǵdarlanǵan funkciyalar hám sazlawlardı óz konferenciyalarınıń, reklama kampaniyalarınıń hám jámiyetlik imidjiniń bir bólegi etip kelmekte.[212] 2014-jılı iOS 8 mobil operaciyalıq sisteması menen kompaniya iOS qurılmalarınıń barlıq mazmunın paydalanıwshılardıń parolleri arqalı shifrlawdı basladı, bul kompaniyaǵa sol waqıtta huqıq qorǵaw organlarınıń usınday informaciyanı talap etiwshi sorawlarına juwap beriwdi múmkin emes etti.[213] Bultlı saqlaw sheshimleriniń ataqlılıǵı artıwı menen, Apple 2016-jılı paydalanıwshınıń jergilikli qurılmasındaǵı súwretlerdegi bet maǵlıwmatların tereń oqıtıw skanerlewin ámelge asırıw hám mazmundı Apple kompaniyasınıń iCloud saqlaw sistemasına júklewden aldın shifrlaw usılın basladı.[214] Sonday-aq, ol «differencial jeke maǵlıwmatlardı qorǵaw» usılın engizdi, bul jeke paydalanıwshılardı anonimli saqlap kóp paydalanıwshılardan jámáátlik maǵlıwmatlardı jıynawdıń bir usılı bolıp, Wired jurnalı bunı «topar haqqında múmkin bolǵanınsha kóbirek, biraq ondaǵı hár bir adam haqqında ilajı barınsha azıraq biliwge urınıw» dep táriyiplegen.[215] Paydalanıwshılardan qatnasıwdı qáleytuǵın-qálemeytuǵını anıq soraladı hám olar óz qálewi boyınsha qatnasıwı yaki bas tartıwı múmkin.[216]

Biraq, Apple kompaniyası paydalanıwshılardıń qurılmalarınıń iCloud rezerv kóshirmelerin beriw arqalı jınayatlardı tergew islerinde huqıq qorǵaw organlarına járdem bergen,[217] hám kompaniyanıń jeke maǵlıwmatlardı qorǵawǵa bolǵan baǵdarı onıń jańa iPhone úlgilerinde biometrikalıq autentifikaciya texnologiyasın ilgeriletiw háreketleri sebepli gúman astına alınǵan, sebebi bul texnologiya AQSHta paroller menen birdey konstituciyalıq qorǵaw dárejesine iye emes.[218]

Apple kompaniyasınıń iOS 14 ke jańalaw shıǵarıwı menen, iPhone, iPad hám iPod Touch qosımshalarınıń barlıq baǵdarlamashılarınan iPhone paydalanıwshılarınan olardı qadaǵalawǵa tikkeley ruqsat sorawı talap etildi. «App Tracking Transparency» dep atalǵan bul funkciya Facebook tárepinen qattı sınǵa ushıradı, sebebi onıń tiykarǵı biznes modeli paydalanıwshılar maǵlıwmatların qadaǵalaw hám bul maǵlıwmatlardı reklama beriwshiler menen bólisiw arqalı paydalanıwshılarǵa kóbirek sáykes reklamalardı kórsetiwge tiykarlanǵan, bul usıl ádette maqsetli reklama dep ataladı. Facebooktıń App Tracking Transparency ke qarsı tolıq betli gazeta reklamaların satıp alıw sıyaqlı ilajlarınan soń, Apple 2021-jıldıń basında jańalawdı shıǵardı. Verizon kompaniyasınıń sıńar kompaniyası Flurry Analytics alıp barǵan izertlew AQSHtaǵı iOS paydalanıwshılarınıń tek 4% i hám dúnya boyınsha 12% i qadaǵalawǵa ruqsat bergenin xabarladı.[219]

iOS 15 ti shıǵarıwdan aldın, Apple iOS hám Mac platformalarında balalarǵa qarsı jınısıy zorlıq materiallarına qarsı gúresiwdiń jańa usılların járiyaladı. Endi kishkentay iMessage paydalanıwshılarınıń ata-anaları, eger olardıń balaları jalańash súwretlerdi jiberse yaki alsa, xabardar etiledi. Sonıń menen birge, iCloud qa júklew ushın arnalǵan media fayllarda qurılmanıń ózinde xeshlew ámelge asırıladı hám xeshler huqıq qorǵaw organları tárepinen berilgen belgili zıyanlı súwretler dizimi menen salıstırıladı; eger jetkilikli sáykeslikler tabılsa, Apple eskertiledi hám biylik organlarına xabar beriledi. Jańa funkciyalar huqıq qorǵaw organları hám jábirleniwshilerdiń huqıqların qorǵawshılar tárepinen maqullawǵa eristi. Biraq, Electronic Frontier Foundation qosıp alǵanda, jeke turmıs qorǵawshıları jańa funkciyalardı basqınshılıq hám avtoritar húkimetler tárepinen ańsatlıq penen unamsız paydalanılıwı múmkin dep ayıpladı.[220]

Irlandiyanıń Maǵlıwmatlardı Qorǵaw Komissiyası Apple kompaniyasınıń óz platformasında maqsetli reklamalar menen jeke maǵlıwmatlardı qalay qayta isleytuǵının tekseriwden keyin, kompaniyanıń Evropa Awqamınıń GDPR nızamına boysınıwın izertlew ushın jeke turmıs tekseriwin basladı.[221]

2019-jıldıń dekabr ayında, qáwipsizlik izertlewshisi Brayan Krebs iPhone 11 Pro telefonında tiykarǵı ornalasıw xızmetleri qosılǵanda, barlıq jeke ornalasıw xızmetleri óshirilgen bolsa da, ekrannıń joqarǵı bóliminde ornalasıw xızmetleriniń qollanılıp atırǵanın bildiretuǵın kórsetkish belgisiniń kórinip turatuǵının anıqladı. Krebs bul jaǵdaydı eski modellerde qaytalay almadı hám Apple kompaniyasınan túsindirme soraǵanda, oǵan «Ornalasıw xızmetleri qosılǵan waqıtta status qatarında Ornalasıw xızmetleri belgishesiniń payda bolıwı kútilgen jaǵday. Bul belgishe Parametrlerde qosqıshı joq sistema xızmetleri ushın payda boladı» dep juwap berildi.[222] Keyinirek Apple bul jaǵdaydı anıǵıraq túsindirip, bul háreket belgili ellerde ultra keń diapazonlı texnologiyalarǵa baylanıslı nızamlarǵa sáykes keliw ushın ekenin ayttı. Apple bul texnologiyanı iPhone 11 Pro-dan baslap iPhone-larǵa engize baslaǵan edi. Olar «ultra keń diapazonlı texnologiyalarǵa sáykeslik hám onıń ornalasıw maǵlıwmatların qollanıwı tolıǵı menen qurılmanıń ózinde ámelge asırıladı hám Apple paydalanıwshınıń ornalasıw maǵlıwmatların jıynamaydı» dep toqtalıp ótti. Guardian Firewall qáwipsizlik kompaniyasınıń basshısı Uill Strafach ornalasıw maǵlıwmatlarınıń sırtqı serverge jiberilgenine hesh qanday dálil joq ekenin tastıyıqladı. Apple bul funkciya ushın jańa qosqısh qosıwǵa wáde berdi hám keyingi iOS versiyalarında paydalanıwshılarǵa Basqarıw orayındaǵı ornalasıw xızmetleri kórsetkishin basıp, qurılmanıń ornalasıwın qaysı xızmettiń paydalanıp atırǵanın kóriw múmkinshiligin berdi.[223][224]

Bloomberg News tiń 2022-jıldıń 30-martında járiyalanǵan esabatlarına muwapıq, Apple ózlerin huqıq qorǵaw organlarınıń wákilleri sıpatında kórsetken hám jalǵan hújjetlerden paydalanǵan xakerlerge telefon nomerleri, fizikalıq mánziller hám IP mánziller sıyaqlı maǵlıwmatlardı bergen. Huqıq qorǵaw organlarınıń sorawlarında geyde haqıyqıy yaki oydan shıǵarılǵan lawazımlı tulǵalardıń jalǵan qolları da bolǵan. Bul ayıplawlar haqqında soraǵanda, Apple wákili xabarshını kompaniyanıń huqıq qorǵaw organları ushın nızamlar bólimine jiberdi. Bul bólimde bılay delingen: «Biz hár bir maǵlıwmat sorawın nızam jaǵınan tekseremiz hám huqıq qorǵaw organlarınıń sorawların tastıyıqlaw hám qasaqanalıqtı anıqlaw ushın rawajlanǵan sistemalar hám processlerden paydalanamız.»[225]

Korporativ isler

Biznes baǵdarları

Apple ushın tiykarǵı baǵdarlar, hár bir finans jılınıń 24-sentyabrde juwmaqlanıwı boyınsha:[226][227]

Finans jılı Tabıs kórsetkishleri Tabıstan tıs kórsetkishler Derek
Ulıwma tabıs

(mlrd AQSH dolları)

iPhone tabısı

(mlrd AQSH dolları)

Mac tabısı

(mlrd AQSH dolları)

iPad tabısı

(mlrd AQSH dolları)

Kiyiletuǵın qurılmalar,

Úy hám Aksessuarlar tabısı (mlrd AQSH dolları)

Xızmetler tabısı (mlrd AQSH dolları) Taza payda (mlrd AQSH dolları) Xızmetkerler sanı (mıń, tolıq

shtatlı ekvivalent)

2011 108 45.9 21.7 19.1 11.9 9.3 25.9 60.4 [228]
2012 156 78.6 23.2 30.9 10.7 12.8 41.7 72.8 [229]
2013 170 91.2 21.4 31.9 10.1 16.0 37.0 80.3 [230]
2014 182 101 24.0 30.2 8.3 18.0 39.5 92.6 [231]
2015 233 155 25.4 23.2 10.0 19.9 53.3 110 [232]
2016 215 136 22.8 20.6 11.1 24.3 45.6 116 [233]
2017 229 139 25.5 18.8 12.8 32.7 48.3 123 [234]
2018 265 164 25.1 18.3 17.3 39.7 59.3 132 [235]
2019 260 142 25.7 21.2 24.4 46.2 55.2 137 [236]
2020 274 137 28.6 23.7 30.6 53.7 57.4 147 [237]
2021 365 191 35.1 31.8 38.3 68.4 94.6 154 [238]
2022 394 205 40.1 29.2 41.2 78.1 99.8 164 [239]
2023 383 200 29.3 28.3 39.8 85.2 96.9 161 [240]
2024 391 201 29.9 26.6 37.0 96.1 93.7 164 [241]

Basshılıq

Joqarı basqarıw

2025-jıldıń 3-yanvar jaǵdayına muwapıq, Apple Inc. basqarıwı tómendegilerdi óz ishine aladı:[242]

  • Tim Kuk (bas atqarıwshı direktor)
  • Djeff Uilyams (bas operaciyalıq direktor)
  • Kevan Parex (bas vice-prezident hám bas finans direktorı)
  • Ketrin L. Adams (bas vice-prezident hám bas yurist)
  • Eddi Kyu (bas vice-prezident – Internet Programmalıq támiynatı hám Xızmetleri)
  • Kreyg Federigi (bas vice-prezident – Programmalıq támiynattı islep shıǵıw)
  • Djon Djannandrea (bas vice-prezident – Mashinalıq oqıtıw hám Jasalma intellekt strategiyası)
  • Deyrdre O'Brayen (bas vice-prezident – Usaqlap satıw + Adamlar)
  • Djon Ternus (bas vice-prezident – Apparatlıq támiynattı islep shıǵıw)
  • Greg Djozvyak (bas vice-prezident – Dúnya júzilik marketing)
  • Djonni Srudji (bas vice-prezident – Apparatlıq texnologiyalar)
  • Sabix Xan (bas vice-prezident – Operaciyalar)

Direktorlar keńesi

2023-jıldıń 20-yanvar jaǵdayına muwapıq, Apple Inc. direktorlar keńesi tómendegilerdi óz ishine aladı:[242]

  • Artur D. Levinson (basshı)
  • Tim Kuk (atqarıwshı direktor hám bas atqarıwshı direktor)
  • Djeyms A. Bell
  • Aleks Gorski
  • Andrea Yung
  • Monika Lozano
  • Ronald Shugar
  • Syuzan Vagner

Aldıńǵı bas atqarıwshı direktorlar

  1. Maykl Skott (1977–1981)
  2. Mayk Markulla (1981–1983)
  3. Djon Skalli (1983–1993)
  4. Maykl Spindler (1993–1996)
  5. Gil Amelio (1996–1997)
  6. Stiv Djobs (1997–2011)

Iyelik

2024-jıldıń 30-dekabr jaǵdayına muwapıq, Apple kompaniyasınıń eń iri akcionerleri:[243]

  • The Vanguard Group (1,400,000,000 akciya, 9.29%)
  • BlackRock (1,120,000,0000 akciya, 7.48%)
  • State Street Corporation (595,500,000 akciya, 3.96%)
  • Fidelity Investments (341,640,000 akciya, 2.27%)
  • Geode Capital Management (340,160,000 akciya, 2.26%)
  • Berkshire Hathaway (300,000,000 akciya, 2.00%)
  • Morgan Stanley (238,260,000 akciya, 1.59%)
  • T. Rowe Price (220,110,000 akciya, 1.47%)
  • Norges Bank (187,160,000 akciya, 1.25%)
  • JPMorgan Chase (183,010,000 akciya, 1.22%)

Korporativ mádeniyat

Tiykarın salıwshılardıń biri Stiv Voznyak hám Macintosh injeneri Endi Xercfeld 1985-jılı Apple paydalanıwshılar toparı baylanıs klubına qatnastı.
Bul universitetler Apple xızmetkerlerine aylanǵan eń kóp pitkeriwshilerdi shıǵardı.

Apple 1970-jılları qurılǵan, dástúrli korporativ mádeniyat túsiniklerine qarsı shıqqan bir neshe júdá tabıslı kompaniyalardıń biri. Djobs kóbinese Apple Fortune 500 kompaniyasına aylanǵannan keyin de keńsede jalań ayaq júretuǵın edi. «1984» televiziyalıq reklaması waqtına kelip, Appledıń rásmiy emes mádeniyatı onı básekileslerinen ajıratıp turatuǵın tiykarǵı ózgeshelik bolıp qaldı.[244] Fortune jurnalınıń 2011-jılǵı esabına sáykes, bul kóp milletli korporaciyadan góre startapqa uqsas korporativ mádeniyatqa alıp keldi.[245] 2017-jılǵı intervyude Voznyak jaslıǵında Star Trek-ti kóriw hám Star Trek konvenciyalarına qatnasıwdıń Appledı birge qurıwǵa ilham bergenin atap ótti.[246]

Kompaniya ósip, hár túrli pikirdegi bas atqarıwshı direktorlar tárepinen basqarılǵanlıqtan, ayırım ǵalaba xabar quralları onıń dáslepki ayrım ózgesheliklerin joytqanın aytıp ótti.[247][248][249][250] Soǵan qaramastan, ol óziniń jeke qábiletlerdi hám joqarı sapanı qollap-quwatlaw reputaciyasın saqlap qaldı, bul bolsa talantlı xızmetkerlerdi, ásirese Djobs qaytıp kelgennen keyin, isenimli túrde tarttı.[251] Kóplegen Apple xızmetkerleri Djobs qatnaspaǵan joybarlardıń basqalarǵa qaraǵanda kóbirek waqıt alatuǵının bildirgen.[252]

Apple Fellows baǵdarlaması xızmetkerlerge jeke kompyuterler tarawındaǵı ayrıqsha texnikalıq yamasa basshılıq úlesleri ushın sıylıqlar beredi. Alıwshılar qatarına Bill Atkinson,[253] Stiv Kaps,[254] Rod Xolt,[253] Alan Key,[255][256] Gay Kavasaki,[255][257] Al Alkorn,[258] Don Norman,[255] Rich Peydj,[253] Stiv Voznyak,[253] hám Fil Shiller kiredi.[259]

Djobs xızmetkerlerdiń óz tarawınan tısqarı funkciyalarǵa tartılmaytuǵın qánigeler bolıwın maqset etken. Mısalı, Ron Djonson — 2011-jıldıń 1-noyabrine shekem Usaqlap satıw operaciyaları boyınsha bas vice-prezident — dúkan ornın tańlaw, dúkanda xızmet kórsetiw hám dúkan dúzilisine juwapker bolǵan, biraq óz dúkanlarındaǵı tovar qorına baqlaw júrgizbegen. Bul jumıstı jetkerip beriw sistemasın basqarıw tájiriybesine iye bolǵan Tim Kuk ámelge asırǵan.[260] Apple juwapkershilikti qatań túrde ámelge asırıwı menen belgili. Hár bir joybardıń Apple jargonında «tikkeley juwapker adam» yamasa «DRI» bar.[245][261] Basqa iri AQSH kompaniyalarınan ayırmashılıǵı, Apple basshılar ushın basqa bas atqarıwshı direktorlar paydalanatuǵın golf klubları yamasa kompaniya samolyotinen jeke paydalanıw sıyaqlı qosımsha tólemlerdi óz ishine almaytuǵın salıstırmalı túrde ápiwayı kompensaciya siyasatın usınadı. Kompaniya ádette hár eki jılda bir ret basshılarǵa akciya opcionların beredi.[262]

2015-jılı Apple kompaniyasında 110,000 tolıq shtatlı xızmetker bolǵan. Keyingi jılı bul san 116,000 ǵa jetken, bul aytarlıqtay jumısqa alıw páseyiwin kórsetedi, tiykarınan birinshi ret túsimniń tómenlewine baylanıslı. Apple óz xızmetkerleriniń neshewi usaqlap satıwda isleytuǵının anıq kórsetpeydi, biraq 2014-jılǵı SEC esabatında xızmetkerler bazasınıń shama menen yarımı ekenligi aytılǵan.[263] 2017-jıldıń sentyabr ayında Apple 123,000 nan aslam tolıq shtatlı xızmetkeri bar ekenligin járiyaladı.[264]

Apple kúshli korporativ qupıyalıq mádeniyatına iye hám Milliy qáwipsizlik agentligi, Federallıq tergew byurosı hám AQSH Qupıya xızmetinen kadrlar jıynaytuǵın informaciya aǵıp ketiwine qarsı Global qáwipsizlik komandasına iye.[265] 2017-jıldıń dekabr ayında Glassdoor Appledıń jumıs islew ushın 48-orındaǵı eń jaqsı orın ekenligin málimledi. Kompaniya dáslep 2009-jılı 19-orınǵa kirgen, 2012-jılı 10-orınǵa shekem kóterilgen hám keyingi jıllarda tómenlep barǵan.[266] 2023-jılı Bloomberg tiń Mark Gurman Appledıń Izertlew dizayn toparı (XDG) bar ekenligin ashtı, ol Apple Watch qa glyukozanı baqlaw funkciyasın qosıw ústinde jumıs alıp barǵan. Gurman XDG dı Alphabet tiń X «ay túsiretuǵın zavodı» menen salıstırdı.[267]

Keńseler

Apple Inc. kompaniyasınıń dúnya júzilik korporativ bas keńsesi Kaliforniyanıń Silikon oypatlıǵınıń ortasında, Kupertino qalasında jaylasqan Apple Park te ornalasqan. Bul jer átirapı bir mil (1.6 km) bolǵan úlken dóńgelek jer ústi imaratı. Imarat 2017-jıldıń aprel ayında ashılǵan hám 12,000 nan aslam xızmetkerdi jumıs penen támiyinleydi. Apple diń teń tiykarshısı Stiv Djobs Apple Park tiń biznes parkinen góre tábiyat qorǵawxanasına uqsawın qáledi hám 2011-jıldıń iyun ayında óziniń qaytıs bolıwınan aldınǵı aqırǵı jámiyetlik sózinde usı usınıstı beriw ushın Kupertino qala keńesine jeke ózi keldi.

Dáslepki Apple Campus tiń kóshe mákan jayı: 1 Infinite Loop, Sunnyvale, California.

Apple sonday-aq Apple Campus ten (1 Infinite Loop mákan jayı menen de belgili) jumıs alıp baradı. Bul Kupertinoda jaylasqan altı imarattan ibarat kompleks bolıp, ulıwma maydanı 850,000 kvadrat fut (79,000 m²) di quraydı hám Apple Park ten shama menen 1 mil (1.6 km) qubla-batısta jaylasqan.[268] Apple Campus 1993-jılı ashılǵannan baslap 2017-jılı Apple Park ashılǵanǵa shekem kompaniyanıń bas keńsesi bolǵan. 1–6 Infinite Loop mákan jayında jaylasqan imaratlar oraylıq jasıl maydan átirapında dóńgelek formada jaylasqan bolıp, bul dizayn universitet dizaynına uqsas.

Apple Park hám Apple Campus ten tısqarı, Apple Kupertino qalası boylap jaylasqan qosımsha otız keńse imaratın iyeleydi. Buǵan aldınǵı úsh bas keńse de kiredi: 1977-jıldan 1978-jılǵa shekem Stephens Creek Three, 1978-jıldan 1982-jılǵa shekem Bandley One hám 1982-jıldan 1993-jılǵa shekem Mariani One.[269] Ulıwma alǵanda, Apple qaladaǵı bar bolǵan keńse maydanınıń derlik 40% in iyeleydi.[270]

Apple kompaniyasınıń Evropa, Orta Shıǵıs hám Afrika (EMEA) boyınsha bas keńsesi Irlandiyanıń qublasında jaylasqan Kork qalasındaǵı Hollyhill kampusında ornalasqan.[271] 1980-jılı ashılǵan bul orayda 5,500 adam jumıs isleydi hám ol Apple kompaniyasınıń AQSHtan tısqarıdaǵı birinshi ornı bolǵan.[272] Appledıń xalıqaralıq satıw hám tarqatıw bólimleri Korktegi usı kampustan jumıs alıp baradı.[273]

Apple kompaniyasınıń Texas shtatınıń Ostin qalası janında eki kampusı bar: 2014-jılı ashılǵan 216,000 kvadrat futlıq (20,100 m²) kampusta Apple kremniyi ústinde jumıs alıp baratuǵın[274] 500 injener jumıs isleydi hám 2021-jılı ashılǵan 1.1 million kvadrat futlıq (100,000 m²) kampusta 6,000 adam texnikalıq qollap-quwatlaw, jetkerip beriw sistemasın basqarıw, onlayn dúkan mazmunın saylaw hám Apple Maps maǵlıwmatların basqarıw boyınsha jumıs alıp baradı. Kompaniyanıń sonday-aq Bolder (Kolorado), Kalver-Siti (Kaliforniya), Gercliya (Izrail), London, Nyu-York, Pittsburg, San-Diego hám Sietlde de bir neshe júzlegen adamdı jumıs penen támiyinleytuǵın basqa da orınları bar.[275]

Sud isleri

Apple óz jumısın baslaǵannan berli hár túrli huqıqıy processler hám talaplarǵa qatnasıp kelgen.[276] Ásirese, Apple óziniń intellektual múlk huqıqların belsendi hám qatań túrde qorǵaytuǵını menen tanılǵan hám bunı ózi de járiyalaydı. Sud isleriniń ayırım mısalları - Apple Samsung qa qarsı, Apple Microsoft ke qarsı, Motorola Mobility Apple Inc. ke qarsı hám Apple Corps Apple Computer ge qarsı shaǵımlar. Sonday-aq, Apple kóp márte intellektual múlk huqıqların buzǵanı ushın ayıplanıwlarǵa qarsı ózin qorǵawǵa májbúr bolǵan. Olardıń kópshiligi sudlar tárepinen patent trolleri dep atalatuǵın qabıq kompaniyalar sıpatında biykar etilgen, sebebi nızamda kórsetilgen patentlerdiń haqıyqıy qollanılǵanına hesh qanday dálil tabılmaǵan.[277] 2016-jıldıń 21-dekabrinde Nokia AQSH hám Germaniyada Appleǵa qarsı sud isin qozǵaǵanın járiyaladı. Bunda Nokia Apple ónimleriniń Nokia patentlerin buzıp atırǵanında ayıplaǵan.[278]

Eń sońǵı waqıtta, 2017-jıldıń noyabr ayında, Amerika Qurama Shtatları Xalıqaralıq Sawda Komissiyası Apple kompaniyasınıń aralıqtan basqarıw texnologiyasına baylanıslı patent buzıwshılıq ayıplawları boyınsha tergew baslaǵanın járiyaladı; aralıqtan basqarıw programmalıq támiynatın islep shıǵaratuǵın Aqua Connect kompaniyası Apple óziniń eki patentin buzǵanında ayıpladı.[279]

Epic Games kompaniyası 2020-jıldıń avgust ayında Appleǵa qarsı AQSHtıń Arqa Kaliforniya rayonlıq sudında shaǵım qozǵadı. Bul shaǵım Appledıń iOS App Store daǵı is-háreketlerine baylanıslı edi.

2022-jıldıń yanvar ayında Ericsson kompaniyası 5G texnologiyası ushın royalti tólewge baylanıslı Appleǵa qarsı sud isin qozǵadı.[280] 2024-jıldıń 24-iyun kúni Evropa Komissiyası Appledı «programma baǵdarlamashılarınıń tutınıwshılardı alternativ kanallarǵa usınıslar hám kontent ushın erkin baǵdarlawına» tosqınlıq qılıp, Cifrlı bazarlar haqqındaǵı nızamdı buzǵanı ushın ayıpladı.[281] 2025-jıldıń aprel ayında Apple ayıplı dep tabıldı hám Cifrlı bazarlar haqqındaǵı nızamdı buzǵanı ushın 500 million evro (570 million dollar) ayıp pul tólewge húkim shıǵarıldı.[282]

Derekler

  1. 1,0 1,1 Linzmayer 2004, ss. 6–8.
  2. Gibbs, Samuel «Steve Wozniak: Apple starting in a garage is a myth». The Guardian (5-dekabr 2014-jıl). 25-aprel 2015-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 12-noyabr 2019-jıl.
  3. Linzmayer, Owen W.. "Apple Confidential: The Real Story of Apple Computer, Inc". The Denver Post. http://extras.denverpost.com/books/chap0411h.htm. 
  4. Williams, Rhiannon (April 1, 2015). "Apple celebrates 39th year on April 1". The Telegraph. https://www.telegraph.co.uk/technology/apple/11507451/Apple-celebrates-39th-year-on-April-1.html. Úlgi:Cbignore
  5. «Apple co-founder tells his side of the story». The Sydney Morning Herald (28-sentyabr 2006-jıl). 3-iyul 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 9-iyul 2017-jıl.
    "A Chat with Computing Pioneer Steve Wozniak". September 29, 2006. https://www.npr.org/templates/story/story.php?storyId=6167297. 
  6. Isaacson, Walter. Steve Jobs: The Exclusive Biography (en). Little, Brown Book Group, October 24, 2011. ISBN 978-0-7481-3132-7. 
  7. O'Grady 2009, ss. 2–3; «The Homebrew Computer Club». Computer History Museum. 27-mart 2019-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 9-iyul 2017-jıl.
  8. Kahney, Leander (November 19, 2002). „Rebuilding an Apple From the Past“. Wired (American English). ISSN 1059-1028. November 7, 2022da túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: November 7, 2022.
  9. "Building the digital age". BBC News. November 15, 2007. http://news.bbc.co.uk/2/hi/technology/7091190.stm. ; «Apple I». Computer History Museum. 26-mart 2007-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 19-yanvar 2008-jıl.
    Game Makers (TV Show)
    Apple II. Originally aired January 6, 2005; «Picture of original ad featuring US666.66 price». 15-yanvar 2020-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 21-yanvar 2008-jıl.
  10. 10,0 10,1 Wozniak, Steve; Smith, Gina. iWoz: Computer Geek to Cult Icon: How I Invented the Personal Computer, Co-Founded Apple, and Had Fun Doing It. W. W. Norton & Company, 2006. ISBN 978-0-393-06143-7. OCLC 502898652. 
  11. Blazeski, Goran (November 25, 2017). "Apple-1, Steve Wozniak's hand-built creation, was Apple's first official product, priced at $666.66". The Vintage News. https://www.thevintagenews.com/2017/11/25/apples-first-official-product-was-priced-at-666-66. 
  12. «Apple chronology». CNNMoney (6-yanvar 1998-jıl). 25-may 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 2-may 2017-jıl.
    Gilbert, Ben «Where are the first 10 Apple employees today?». Business Insider (26-dekabr 2016-jıl). 30-mart 2019-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 2-may 2017-jıl.
  13. Infinite Loop Malone, Michael S.. Infinite loop: how the world's most insanely great computer company went insane. New York: Currency/Doubleday, 1999 — 157 bet. ISBN 978-0-385-48684-2. OCLC 971131326. ; McCracken, Harry «Apple's sales grew 150x between 1977–1980». Fast Company (1-aprel 2016-jıl). 25-may 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 2-may 2017-jıl.
  14. Linzmayer 2004, s. 12.
  15. 15,0 15,1 15,2 Linzmayer 2004, ss. 13–15.
  16. Weyhrich, Steven «Apple II History Chapter 4» (21-aprel 2002-jıl). 1-avgust 2010-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 18-avgust 2008-jıl.
  17. Bagnall, Brian. On the Edge: The Spectacular Rise and Fall of Commodore. Variant Press, 2005 — 109–112 bet. ISBN 978-0-9738649-0-8. ; Personal Computer Market Share: 1975–2004 (Wayback Machine saytında June 6, 2012, sánesinde arxivlengen) The figures show Mac higher, but that is not a single model.
  18. Reimer, Jeremy «Total share: 30 years of personal computer market share figures». Ars Technica (15-dekabr 2005-jıl). 7-iyun 2012-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 1-sentyabr 2023-jıl.
  19. «Frequently Asked Questions». Apple Inc.. 12-mart 2020-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 19-yanvar 2020-jıl.
  20. 20,0 20,1 Deffree, Suzanne «Apple IPO makes instant millionaires, December 12, 1980» (12-dekabr 2018-jıl). 10-iyun 2019-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 16-may 2019-jıl.
  21. 21,0 21,1 Dilger, Daniel Eran «Apple, Inc. stock IPO created 300 millionaires 33 years ago today». AppleInsider (12-dekabr 2013-jıl). 30-mart 2019-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 18-aprel 2017-jıl.
  22. «Steve Wozniak on Newton, Tesla, and why the original Macintosh was a 'lousy' product» (27-iyun 2013-jıl). 12-mart 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 25-iyun 2018-jıl.
  23. 23,0 23,1 Rice, Valerie (April 15, 1985). "Unrecognized Apple II Employees Exit". InfoWorld: p. 35. https://books.google.com/books?id=zC4EAAAAMBAJ&pg=PA35. 
  24. Harvey, Brian «Is Programing Obsolete?». Electrical Engineering and Computer Sciences, University of California, Berkeley (1994). 5-oktyabr 2013-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 14-iyun 2013-jıl.
  25. Friedman, Ted «Apple's 1984: The Introduction of the Macintosh in the Cultural History of Personal Computers». 14-oktyabr 2012-jılda túp nusqadan arxivlendi.
  26. Maney, Kevin (January 28, 2004). "Apple's '1984' Super Bowl commercial still stands as watershed event". USA Today. https://usatoday30.usatoday.com/tech/columnist/kevinmaney/2004-01-28-maney_x.htm. 
  27. Leopold, Todd «Why 2006 isn't like '1984'». CNN (3-fevral 2006-jıl). 5-aprel 2014-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 18-aprel 2017-jıl.
  28. «The greatest commercials of all time». TV Guide (12-oktyabr 1999-jıl). 12-oktyabr 1999-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 18-aprel 2017-jıl.
    Taube, Aaron «How The Greatest Super Bowl Ad Ever – Apple's '1984' – Almost Didn't Make It To Air». Business Insider (22-yanvar 2014-jıl). 30-mart 2019-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 18-aprel 2017-jıl.
  29. Linzmayer 2004, s. 98; Swaine 2014, ss. 441–443; Isaacson, Walter. Steve Jobs. Simon and Schuster, 2015. ISBN 978-1-5011-2762-5.  pp. 186–187; Hertzfeld, Andy. Revolution in The Valley: The Insanely Great Story of How the Mac Was Made. O'Reilly Media, 2005. ISBN 978-0-596-00719-5. 
  30. Linzmayer 2004, s. 156; Isaacson 2015, ss. 153–154
  31. Gallo, Carmine «How Steve Jobs And Bill Gates Inspired John Sculley To Pursue The 'Noble Cause». Forbes (22-yanvar 2014-jıl). 31-mart 2019-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 31-mart 2019-jıl.
  32. Schlender, Brent; Tetzeli, Rick. Becoming Steve Jobs: The Evolution of a Reckless Upstart into a Visionary Leader. Crown Business; Reprint edition, 2016 — 87–92 bet. ISBN 978-0-385-34742-6. ; Linzmayer 2004, s. 156
  33. 33,0 33,1 Linzmayer 2004, ss. 156–157.
  34. Spector, G (September 24, 1985). "Apple's Jobs Starts New Firm, Targets Education Market". PC Week: p. 109. 
  35. 35,0 35,1 "I Never Left Apple" (in en-US). Offally Woz. January 3, 2018. http://woz.org/letters/never-left-apple. 
  36. "CNN.com Video". CNN. http://www.cnn.com/video/?/video/bestoftv/2011/08/25/exp.piers.wozniak.jobs.reaction.cnn. 
  37. Apple's Other Steve (Stock Research) (Wayback Machine saytında October 19, 2006, sánesinde arxivlengen) March 2, 2000, The Motley Fool.
  38. Linzmayer 2004, ss. 158–159.
  39. «The History of Desktop Publishing». Lifewire. 27-fevral 2021-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 30-aprel 2007-jıl.
  40. Swaine, Michael. Fire in the Valley: The Birth and Death of the Personal Computer. Pragmatic Bookshelf, 2014. ISBN 978-1-68050-352-4.  pp. 359–363
  41. 41,0 41,1 Carlton, Jim. Apple: The inside story of intrigue, egomania, and business blunders. New York: Random House, 1997. ISBN 978-0-8129-2851-8. 
  42. Linzmayer 2004, s. 184–185.
  43. Linzmayer 2004, s. 160.
  44. Linzmayer 2004, s. 128.
  45. Hormby, Thomas «Growing Apple with the Macintosh: The Sculley years». Low End Mac (22-fevral 2006-jıl). 25-mart 2014-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 2-mart 2007-jıl.
  46. „MacAddict“. MacAddict. № 89. January 2004. Qaraldı: April 1, 2017.
  47. «Exclusive: New pics of Apple's unreleased tablet prototype from 1992 – and the Mac that flew on the Space Shuttle». stuff.tv. 31-mart 2019-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 14-aprel 2016-jıl.
  48. «Macintosh Performa». Vectronics Apple World. 19-aprel 2013-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 29-noyabr 2010-jıl.
  49. «The Apple IIGS, Cont». Apple II History (10-iyul 2002-jıl). 12-sentyabr 2008-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 8-iyul 2017-jıl.
  50. Edwards, Benj «30 years of the Apple Lisa and the Apple IIe». Macworld. International Data Group (18-yanvar 2013-jıl). 19-avgust 2020-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 8-iyul 2017-jıl.
  51. Huddleston, Tom Jr. «From Atari's 'Pong' console to the first CD player and Xbox: 10 of the biggest tech products to debut at Las Vegas' famous Consumer Electronics Show» (en-US). CNBC (12-yanvar 2021-jıl). 18-fevral 2021-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 10-may 2021-jıl.
  52. «1990–1995: Why the World Went Windows». Roughly Drafted. 4-yanvar 2012-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 12-avgust 2008-jıl.
  53. Hormby, Thomas. The Apple vs. Microsoft GUI lawsuit (Wayback Machine saytında March 4, 2008, sánesinde arxivlengen), Low End Mac, August 25, 2006. Retrieved March 2, 2007.
  54. «Michael Spindler: The Peter Principle at Apple». 8-sentyabr 2008-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 12-avgust 2008-jıl.
  55. «Power Macintosh 6100». 11-sentyabr 2007-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 12-avgust 2008-jıl.
  56. Linzmayer 2004, ss. 254–256.
  57. Chaffin, Bryan. "Former Apple CEO Gil Amelio Lands A New CEO Job | The Mac Observer" (Wayback Machine saytında November 28, 2017, sánesinde arxivlengen), The Mac Observer, February 6, 2001. Retrieved August 15, 2008.
  58. «1990–1995: Hitting the Wall». Roughly Drafted. 24-sentyabr 2008-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 14-avgust 2008-jıl.
  59. Tom, Hormby «The Rise and Fall of Apple's Gil Amelio». Low End Mac. Cobweb Publishing, Inc. (10-avgust 2013-jıl). 29-mart 2015-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 28-mart 2015-jıl.
  60. Thompson, Ben «Apple's Middle Age». Stratechery (5-fevral 2018-jıl). 31-mart 2019-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 31-mart 2019-jıl.
  61. Kawamoto, Dawn «Apple acquires Next, Jobs» (en). CNET (20-dekabr 1996-jıl). 6-iyun 2022-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 26-oktyabr 2022-jıl.
  62. Apple Computer, Inc. Finalizes Acquisition of NeXT Software Inc., Wayback Machine saytında (index sánesinde arxivlengen), Apple Inc., February 7, 1997. Retrieved June 25, 2006.
  63. 63,0 63,1 Fell, Jason «How Steve Jobs Saved Apple» (en). Entrepreneur (27-oktyabr 2011-jıl). 24-yanvar 2022-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 24-yanvar 2022-jıl.
  64. Chrasekaran, Rajiv; Shannon, Victoria (August 7, 1997). "Struggling Apple gets boost from Microsoft". The Washington Post. https://www.washingtonpost.com/archive/politics/1997/08/07/struggling-apple-gets-boost-from-microsoft/41cfacec-5ec8-413b-a967-dd0f98a7c1e7/. 
  65. Young, Steve (August 8, 1997). "Apple bailout questioned". CNN Money. https://money.cnn.com/1997/08/08/technology/apple_microsoft_pkg/. 
  66. «Stanford archives offer look into Apple history» (en-US). Yahoo Finance (29-dekabr 2011-jıl). 18-yanvar 2024-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 18-yanvar 2024-jıl.
  67. «Apple's origins stored in secret Stanford archive» (en-US). The Seattle Times (29-dekabr 2011-jıl). 18-yanvar 2024-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 18-yanvar 2024-jıl.
  68. «Power Computing Corporation». Official Apple Support. Apple Inc. (18-fevral 2012-jıl). 25-mart 2021-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 10-may 2017-jıl.
  69. Harreld, Heather «Apple gains tech, agency customers in Next deal». Federal Computer Week (5-yanvar 1997-jıl). 6-dekabr 2008-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 15-avgust 2008-jıl.
    "Apple unveils new marketing strategy". Knight Ridder/Tribune News Service. November 10, 1997. http://www.accessmylibrary.com/coms2/summary_0286-5564882_ITM. 
  70. Apple Canada Inc «800,000 iMacs Sold in First 139 Days» (5-yanvar 1999-jıl). 8-noyabr 2014-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 26-yanvar 2008-jıl.
  71. Raletz, Alyson «Man who came up with iMac name tells what the 'i' stands for». Kansas City Business Journal (7-iyun 2012-jıl). 6-noyabr 2012-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 30-mart 2013-jıl.
  72. John Arlidge (March 17, 2014). „Jonathan Ive Designs Tomorrow“. Time. March 21, 2014da túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: March 22, 2014.
  73. Grossman, Lev. The Apple Of Your Ear, Time, January 12, 2007. Retrieved February 1, 2007; Wilson, Greg. Private iCreator is genius behind Apple's polish, New York Daily News, January 14, 2007. Retrieved February 1, 2007.
  74. «The one thing Steve Jobs did that turned around Apple» (en-US). Launch Tomorrow (26-iyul 2019-jıl). 30-mart 2022-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 24-yanvar 2022-jıl.
  75. «Why Apple Bounced Back». Roughly Drafted (25-oktyabr 2006-jıl). 15-avgust 2018-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 8-noyabr 2014-jıl.
    «A new beginning or swan song for Final Cut Pro X». GR Reporter. GRRreporter Ltd (7-iyun 2013-jıl). 2-aprel 2019-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 8-noyabr 2014-jıl.
  76. 76,0 76,1 Matt Bell, Mark Wherry «APPLE/EMAGIC TAKEOVER The Inside Story Of The Deal That Changed The Music World». Sound on Sound. SOS Publications Group (sentyabr 2002). 8-noyabr 2014-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 8-noyabr 2014-jıl.
  77. Seff, Jonathan «The Song Is Over for SoundJam». Macworld. International Data Group (1-may 2001-jıl). 2-aprel 2019-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 16-dekabr 2017-jıl.
  78. «Apple Stores 2001–2003». IFO Apple Store. 27-sentyabr 2011-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 7-oktyabr 2011-jıl.
  79. Apple enjoys ongoing iPod demand (Wayback Machine saytında November 28, 2017, sánesinde arxivlengen), BBC News, January 18, 2006. Retrieved April 27, 2007; Cantrell, Amanda. Apple's remarkable comeback story (Wayback Machine saytında September 15, 2020, sánesinde arxivlengen), CNN, March 29, 2006. Retrieved March 2, 2007.
  80. Chacksfield, Marc «iTunes hits 5 billion downloads». TechRadar. Future plc (19-iyun 2008-jıl). 3-aprel 2019-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 24-may 2017-jıl.
    Skillings, Jon «Apple's iTunes hits 5 billion mark». CNET (19-iyun 2008-jıl). 25-may 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 24-may 2017-jıl.
  81. Griggs, Brandon; Leopold, Todd (April 26, 2013). "How iTunes changed music, and the world". CNN. https://edition.cnn.com/2013/04/26/tech/web/itunes-10th-anniversary. ; Arthur, Charles «iTunes is 10 years old today. Was it the best idea Apple ever had?». The Guardian (28-aprel 2013-jıl). 3-aprel 2019-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 24-may 2017-jıl.
  82. Chaffin, Bryan. "Apple Shake: Apple Buys Nothing Real, A High End Compositing Software Maker" (Wayback Machine saytında November 28, 2017, sánesinde arxivlengen), The Mac Observer, February 7, 2002. Retrieved August 15, 2008.
  83. Deitrich, Andy «Garage Band». Ars Technica (2-fevral 2004-jıl). 24-mart 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 23-mart 2017-jıl.
  84. Apple Introduces iPhoto, Apple Inc., January 7, 2002. Retrieved October 30, 2015.
  85. Apple to Use Intel Microprocessors Beginning in 2006 (Wayback Machine saytında January 30, 2018, sánesinde arxivlengen), Apple Inc., June 6, 2005. Retrieved March 2, 2007.
  86. Johnson, Bobbie «Bye-bye Power Mac... hello Mac Pro». The Guardian (10-avgust 2006-jıl). 3-aprel 2019-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 23-mart 2017-jıl.
    «Apple Unveils New MacBook Featuring Intel Core Duo Processors». Apple Inc. (16-may 2006-jıl). 7-noyabr 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 6-noyabr 2017-jıl.
  87. Hesseldahl, Arik (April 5, 2006). "News Flash: Apple Introduces 'Boot Camp' To Run Windows XP on Macs". BusinessWeek (Bloomberg L.P.). https://www.bloomberg.com/bw/stories/2006-04-04/news-flash-apple-introduces-boot-camp-to-run-windows-xp-on-macs. 
  88. Carter, Shawn M.; Martin, Emmie «If you invested $1,000 in Apple 10 years ago, here's how much you'd have now» (en). CNBC (2-avgust 2018-jıl). 3-aprel 2020-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 5-aprel 2020-jıl.
  89. Gamet, Jeff (January 16, 2006). Apple Passes Dell's Market Cap (Wayback Machine saytında November 28, 2017, sánesinde arxivlengen), The MacObserver. Retrieved March 2, 2007.
  90. Markoff, John (January 16, 2006). "Michael Dell Should Eat His Words, Apple Chief Suggests". The New York Times. https://www.nytimes.com/2006/01/16/technology/michael-dell-should-eat-his-words-apple-chief-suggests.html. 
  91. Singh, Jai «Dell: Apple should close shop». CNET (6-oktyabr 1997-jıl). 24-mart 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 23-mart 2017-jıl.
  92. "Drop the Computer". The Economist (Economist Group). January 11, 2007. https://www.economist.com/node/8521960. ; "What's In A Name Change? Look At Apple". January 25, 2007. https://www.forbes.com/2007/01/25/apple-microsoft-motorola-ent-sales-cx_kw_0125wharton.html. 
  93. «Apple Announces The iPhone». MacRumors (9-yanvar 2007-jıl). 25-may 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 24-may 2017-jıl.
    Arrington, Michael (January 9, 2007). "Apple Announces iPhone, Stock Soars". AOL. https://techcrunch.com/2007/01/09/apple-announces-iphone-stock-soars. 
  94. «Apple Announces Apple TV (Formerly 'iTV')». MacRumors (9-yanvar 2007-jıl). 25-may 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 24-may 2017-jıl.
    «Apple TV Coming to Your Living Room». Apple Inc. (9-yanvar 2007-jıl). 25-may 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 24-may 2017-jıl.
  95. Miller, Paul «Apple sold 270,000 iPhones in the first 30 hours». Engadget (25-iyul 2007-jıl). 25-may 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 24-may 2017-jıl.
  96. Oyedele, Akin «Here's how Apple shares do right after the new iPhone launches». Business Insider (21-mart 2016-jıl). 3-aprel 2019-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 24-may 2017-jıl.
  97. Block, Ryan «A letter from Steve Jobs on DRM: let's get rid of it». Engadget. AOL (6-fevral 2007-jıl). 24-mart 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 23-mart 2017-jıl.
  98. Dalrymple, Jim «Apple, EMI offer higher-quality DRM free downloads». Macworld (2-aprel 2007-jıl). 4-yanvar 2012-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 29-noyabr 2010-jıl.
  99. «Changes Coming to the iTunes Store». Apple Inc. (6-yanvar 2009-jıl). 25-may 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 23-mart 2014-jıl.
  100. Flandez, Raymund (August 5, 2008). "Programmers Jockey for iPhone Users at Apple Site". The Wall Street Journal. https://www.wsj.com/articles/SB121789232442511743. 
  101. McLaughlin, Kevin «Apple's Jobs Gushes Over App Store Success». The Channel Wire (11-avgust 2008-jıl). 1-mart 2010-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 16-avgust 2008-jıl.
  102. Chen, Brian (October 21, 2008). „Jobs: Apple Is Third Largest Handset Supplier“. Wired. November 11, 2011da túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: March 23, 2014.
  103. Apple Inc. (14-yanvar 2009-jıl). „Apple Media Advisory“. Press-reliz.
  104. «Apple Inc, Form 10-Q, Quarterly Report, Filing Date Apr 23, 2009». secdatabase.com. 2-may 2013-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 8-mart 2013-jıl.
    «Apple reports the best non-holiday quarter in its history». Betanews (22-aprel 2009-jıl). 25-aprel 2009-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 22-noyabr 2010-jıl.
  105. "Apple iPad reaches 1 million sales faster than iPhone" (in en-US). Reuters. https://www.reuters.com/article/us-apple-ipad/apple-ipad-reaches-1-million-sales-faster-than-iphone-idUSTRE64002T20100503. 
  106. "Apple passes Microsoft to be biggest tech company". BBC News. May 27, 2010. http://news.bbc.co.uk/1/hi/business/10168684.stm. 
  107. Apple Inc.. „Apple Presents iPhone 4“. Press-reliz.; Beaumont, Claudine (June 24, 2010). "Apple iPhone 4: Full review" (in en-GB). The Telegraph. ISSN 0307-1235. https://www.telegraph.co.uk/technology/apple/7849655/Apple-iPhone-4-Full-review.html. Úlgi:Cbignore
  108. Topolsky, Joshua «iPod touch review (2010)». Engadget. AOL (7-sentyabr 2010-jıl). 24-mart 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 23-mart 2017-jıl.
    Apple Inc. (1-sentyabr 2010-jıl). „Apple Reinvents iPod nano With Multi-Touch Interface“. Press-reliz.; Bell, Donald «Apple iPod Shuffle 2010 (2 GB) review». CNet (7-sentyabr 2010-jıl). 4-aprel 2019-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 4-aprel 2019-jıl.
  109. Mintz, Jessica; Robertson, Jordan. "Apple unveils new TV box for renting movies, shows". Yahoo! News (Yahoo!). https://news.yahoo.com/s/ap/20100901/ap_on_hi_te/us_tec_apple. 
  110. "Apple boss Steve Jobs takes 'medical leave'". BBC News. January 17, 2011. https://www.bbc.co.uk/news/technology-12205173. 
  111. Indvik, Lauren «Apple Now World's Most Valuable Brand». Mashable (9-may 2011-jıl). 3-aprel 2019-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 7-oktyabr 2011-jıl.
  112. Helft, Miguel (June 6, 2011). "Apple Unveils a 'Cloud' Music and Storage Service". The New York Times. https://www.nytimes.com/2011/06/07/technology/07apple.html. Úlgi:Cbignore
  113. Primack, Doug «Fallen Apple: Steve Jobs resigns». Fortune. CNN. 26-sentyabr 2011-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 24-avgust 2011-jıl.
  114. Olivarez-Giles, Nathan; Suh Lauder, Thomas (August 24, 2011). "What does Steve Jobs' chairman role mean for Apple?". Los Angeles Times. https://latimesblogs.latimes.com/technology/2011/08/steve-jobs-apple-chairman.html. 
  115. Foresman, Chris (November 15, 2011). "Genentech's Levinson replaces Steve Jobs as Apple chairman". ars technica. https://arstechnica.com/gadgets/2011/11/genetechs-levinson-now-apple-chairman-disneys-iger-joins-the-board. 
  116. «Meet Apple's Board of Directors». Ethiopian Review (25-avgust 2011-jıl). 28-sentyabr 2012-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 7-oktyabr 2011-jıl.
  117. Griggs, Brandon «Steve Jobs, Apple founder, dies». CNN (6-oktyabr 2011-jıl). 4-aprel 2019-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 27-mart 2017-jıl.
    Hess, Ken «October 5th, 2011. The day Apple died». ZDNet (5-oktyabr 2011-jıl). 28-mart 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 27-mart 2017-jıl.
  118. Apple Inc. (19-yanvar 2012-jıl). „Apple Reinvents Textbooks with iBooks 2 for iPad – New iBooks Author Lets Anyone Create Stunning iBooks Textbooks“. Press-reliz.
  119. Watters, Audrey «Steve Jobs' Plans to Disrupt the Textbook Industry. How Disruptive Were They?». Inside Higher Ed (7-noyabr 2011-jıl). 4-aprel 2019-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 10-noyabr 2017-jıl.
  120. Ziegler, Chris «iPhone 4S announced, available October 14th starting at $199». The Verge (4-oktyabr 2011-jıl). 4-aprel 2019-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 23-mart 2017-jıl.
    Parr, Ben «Apple Announces iPhone 4S». Mashable (4-oktyabr 2011-jıl). 24-mart 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 23-mart 2017-jıl.
  121. Savov, Vlad «Apple announces 4-inch iPhone 5 with LTE, Lightning connector, September 21st release date». The Verge (12-sentyabr 2012-jıl). 4-aprel 2019-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 23-mart 2017-jıl.
    Shimpi, Anand Lal «Apple iPhone 5: Announced». AnandTech. Purch Group (12-sentyabr 2012-jıl). 4-aprel 2019-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 23-mart 2017-jıl.
  122. Mossberg, Walter (March 15, 2012). "New iPad: a Million More Pixels Than HDTV". The Wall Street Journal. https://www.wsj.com/articles/SB10001424052702304459804577281472610072322. ; Lowensohn, Josh «Apple iPad live blog (Wednesday, March 7)». CNET (7-mart 2012-jıl). 24-mart 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 23-mart 2017-jıl.
  123. 123,0 123,1 Wood, Molly «The new 'new iPad': Lightning strikes again». CNET (23-oktyabr 2012-jıl). 24-mart 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 23-mart 2017-jıl.
  124. 124,0 124,1 Dudley-Nicholson, Jennifer (October 24, 2012). "Apple unveils new iPad Mini, updated iPad and new Macs". Herald Sun. http://www.heraldsun.com.au/technology/apple-prepares-to-reveal-ipad-mini/story-fn7celvh-1226501774885. 
  125. Stein, Scott «Apple iPhone 5 review». CNET (5-oktyabr 2012-jıl). 24-mart 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 23-mart 2017-jıl.
  126. Apple Inc. (5-noyabr 2012-jıl). „Apple Sells Three Million iPads in Three Days“. Press-reliz.
  127. Brown, Rich «Apple Mac Mini with Fusion Drive review». CNET (11-noyabr 2013-jıl). 24-mart 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 23-mart 2017-jıl.
  128. Svensson, Peter. "Apple Sets Record for Company Value at $624B". Associated Press. http://hosted.ap.org/dynamic/stories/U/US_TEC_APPLE_BIGGEST_COMPANY?SITE=AP&SECTION=HOME&TEMPLATE=DEFAULT. 
  129. "Apple awarded $1bn in damages from Samsung in US court". BBC News. August 25, 2012. https://www.bbc.co.uk/news/technology-19377261. 
  130. 130,0 130,1 «Judge strikes $450 million from $1 billion damages award in Apple v. Samsung: second trial needed». FOSS Patents. 4-aprel 2019-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 1-mart 2013-jıl.
  131. Apple Inc. (10-noyabr 2012-jıl). „HTC and Apple Settle Patent Dispute“. Press-reliz.
  132. Reisinger, Don «Apple predicted to generate up to $280 million a year in HTC deal». CNET (12-noyabr 2012-jıl). 24-mart 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 23-mart 2017-jıl.
  133. Steele, Billy «Apple acquires Beats Electronics for $3 billion». Engadget. AOL (28-may 2014-jıl). 24-mart 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 23-mart 2017-jıl.
    Welch, Chris «Apple confirms it's buying Beats for $3 billion». The Verge (28-may 2014-jıl). 29-may 2014-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 23-mart 2017-jıl.
  134. «Apple Watch announced: available for $349 early next year». The Verge (9-sentyabr 2014-jıl). 9-sentyabr 2014-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 15-iyul 2015-jıl.
    «The Apple Watch is poised to dominate the market for digital fitness trackers». The Verge (9-sentyabr 2014-jıl). 25-may 2022-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 15-iyul 2015-jıl.
  135. "Apple Watch is competing as a fashion accessory, and that's a risky move". The Washington Post. https://www.washingtonpost.com/blogs/innovations/wp/2015/03/05/apple-watch-is-competing-as-a-fashion-accessory-and-thats-a-risky-move. 
  136. „iPhone Killer: The Secret History of the Apple Watch“. Wired. June 18, 2022da túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: January 31, 2022.
  137. Statt, Nick «1 billion Apple devices are in active use around the world». The Verge (26-yanvar 2016-jıl). 4-aprel 2019-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 24-may 2017-jıl.
    Rossignol, Joe (January 26, 2016). "Apple Now Has Over 1 Billion Active Devices Worldwide". MacRumors. https://www.macrumors.com/2016/01/26/apple-1-billion-active-device-installed-base. 
  138. 138,0 138,1 138,2 McBride, Sarah «Apple leads Tech Industry in Fortune 500». Yahoo Tech (6-iyun 2016-jıl). 25-may 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 6-iyun 2016-jıl.
  139. Gartenberg, Chaim (June 5, 2017). "Apple announces HomePod speaker to take on Sonos". The Verge (Vox Media). https://www.theverge.com/2017/6/5/15732144/apple-homepod-speaker-announced-siri-price-release-date-wwdc-2017. 
  140. Lunden, Ingrid; Roof, Katie (December 8, 2017). "Sources: Apple is acquiring music recognition app Shazam". TechCrunch (Oath Inc.). https://techcrunch.com/2017/12/08/sources-apple-is-acquiring-music-recognition-app-shazam. 
  141. Singleton, Micah «Apple confirms it has acquired Shazam». The Verge. Vox Media (11-dekabr 2017-jıl). 4-aprel 2019-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 14-dekabr 2017-jıl.
  142. "EU clears Apple's purchase of song-recognition app Shazam". CNBC. September 6, 2018. https://www.cnbc.com/2018/09/06/the-associated-press-eu-clears-apples-purchase-of-song-recognition-app-shazam.html. ; Welch, Chris (September 24, 2018). "Apple completes Shazam acquisition, will make app ad-free for everyone". The Verge. https://www.theverge.com/2018/9/24/17896350/apple-shazam-app-acquisition-complete-free. 
  143. Andreeva, Nellie «Apple Gives Reese Witherspoon-Jennifer Aniston Morning Show Series 2-Season Order, Confirms 'Amazing Stories' Reboot» (en). Deadline Hollywood (8-noyabr 2017-jıl). 20-yanvar 2019-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 18-yanvar 2019-jıl.
  144. Robb, David «Apple Signs WGA Contract As It Ramps Up Scripted Shows» (en). Deadline Hollywood (7-iyun 2018-jıl). 27-mart 2019-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 18-yanvar 2019-jıl.
    Andreeva, Nellie «Oprah Winfrey Partners With Apple For Original Content» (en). Deadline Hollywood (15-iyun 2018-jıl). 26-mart 2019-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 18-yanvar 2019-jıl.
  145. Andreeva, Nellie; Petski, Denise «Apple Teams With Sesame Workshop On Children's Programming Slate» (en). Deadline Hollywood (20-iyun 2018-jıl). 27-mart 2019-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 18-yanvar 2019-jıl.
    Andreeva, Nellie; Petski, Denise «Apple Makes 'Peanuts' Deal; DHX Media To Produce New Series, Specials & Shorts With Classic Characters For Streamer» (en). Deadline Hollywood (14-dekabr 2018-jıl). 1-fevral 2019-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 18-yanvar 2019-jıl.
    Hipes, Patrick; Andreeva, Nellie «Apple Inks Deal With A24 For Multiple Films As Part Of Push Into Movies» (en). Deadline Hollywood (15-noyabr 2018-jıl). 17-noyabr 2018-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 18-yanvar 2019-jıl.
  146. Gurman, Mark (March 29, 2019). "Apple Cancels Plan for AirPower Wireless Charger". Bloomberg.com. https://www.bloomberg.com/news/articles/2019-03-29/apple-cancels-anticipated-airpower-wireless-charging-accessory. ; Panzarino, Matthew «Apple cancels AirPower product, citing inability to meet its high standards for hardware». TechCrunch (29-mart 2019-jıl). 29-mart 2019-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 25-avgust 2022-jıl.
    Goode, Lauren (March 29, 2019). „RIP AirPower: Apple Kills Its Elusive Wireless Charging Pad“. Wired. ISSN 1059-1028. August 25, 2022da túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: August 25, 2022.
  147. Bursztynsky, Jessica «Apple becomes first U.S. company to reach a $2 trillion market cap» (en). CNBC (19-avgust 2020-jıl). 21-iyul 2022-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 19-avgust 2020-jıl.
  148. Warren, Tom (June 22, 2020). "Apple announces it will switch to its own processors for future Macs". The Verge. https://www.theverge.com/2020/6/22/21295475/apple-mac-processors-arm-silicon-chips-wwdc-2020. 
  149. Haselton, Todd (June 22, 2020). "Apple will stop using Intel chips in all Macs by 2021, top analyst says". CNBC. https://www.cnbc.com/2020/06/22/new-macbook-pro-and-imac-coming-with-arm-chips-instead-of-intel---kuo.html. 
  150. «Apple announces 'One More Thing' event for November 10th». The Verge (2-noyabr 2020-jıl). 2-iyun 2022-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 2-noyabr 2020-jıl.
  151. McDaniel, Allison «Apple's M2 chip nears as Samsung beats LG as processor packaging partner» (en-US). 9to5Mac (21-aprel 2022-jıl). 22-aprel 2022-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 27-aprel 2022-jıl.
  152. "Apple tests several new Macs with next-generation M2 chips – Bloomberg News" (in en). Reuters. April 14, 2022. https://www.reuters.com/technology/apple-tests-several-new-macs-with-next-generation-m2-chips-bloomberg-news-2022-04-14. ; Clark, Mitchell «Apple's M2 chips and the computers they'll power detailed in new leak» (en). The Verge (14-aprel 2022-jıl). 2-iyun 2022-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 27-aprel 2022-jıl.
  153. Higgins, Tim (April 16, 2022). "The Chips That Rebooted the Mac" (in en-US). The Wall Street Journal. ISSN 0099-9660. https://www.wsj.com/articles/the-chips-that-rebooted-the-mac-11650081649. 
  154. Brown, Dalvin (April 27, 2022). "Apple Opens Self-Repair Store With $300 iPhone Screens, 19-Cent Screws" (in en-US). The Wall Street Journal. ISSN 0099-9660. https://www.wsj.com/articles/apple-opens-self-repair-store-with-300-iphone-screens-19-cent-screws-11651031828. ; Feiner, Lauren «Apple now lets you buy parts so you can fix your iPhone yourself» (en). CNBC (27-aprel 2022-jıl). 25-iyun 2022-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 27-aprel 2022-jıl.
    Porter, Jon «Apple's DIY repair service is now available in the US» (en). The Verge (27-aprel 2022-jıl). 29-iyun 2022-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 27-aprel 2022-jıl.
    «Apple's Self Service Repair program is now open to iPhone owners in the US» (en-US). Engadget (27-aprel 2022-jıl). 2-avgust 2022-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 27-aprel 2022-jıl.
    «Apple opens Self Service Repair to US iPhone users» (en-US). TechCrunch (27-aprel 2022-jıl). 27-aprel 2022-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 27-aprel 2022-jıl.
    Sherr, Ian «Apple Launches Do-It-Yourself Repairs For iPhone 13, iPhone 12 and iPhone SE» (en). CNET. 27-aprel 2022-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 27-aprel 2022-jıl.
    «Apple's Self-Service Repair Store Finally Launches» (en). PCMAG (27-aprel 2022-jıl). 13-iyun 2022-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 27-aprel 2022-jıl.
  155. Porter, Jon «Apple's RealityOS for rumored headset appears in trademark application». The Verge (30-may 2022-jıl). 8-iyul 2022-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 30-may 2022-jıl.
    Gurman, Mark; Mochizuki, Takashi; Wu, Debby «Apple's New VR/AR Headset Risks Being Delayed Until 2023». Bloomberg (14-yanvar 2022-jıl). 19-aprel 2022-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 30-may 2022-jıl.
  156. Fingas, Jon «Apple's mixed reality headset reportedly uses iris scanning for payments and sign-ins». Engadget (14-oktyabr 2022-jıl). 19-oktyabr 2022-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 19-oktyabr 2022-jıl.
  157. Lerman, Rachel; Gregg, Aaron; Somasundaram, Praveena (June 19, 2022). "Apple Store workers approve union, the first in the U.S.". The Washington Post. https://www.washingtonpost.com/technology/2022/06/18/apple-union-vote. 
  158. "Apple launches Lockdown Mode to block spyware attacks on at-risk users". BBC News. July 6, 2022. https://www.bbc.com/news/technology-62069255. 
  159. Hunter, Tatum; Velazco, Chris (March 28, 2023). "Now you can 'buy now, pay later' with Apple Wallet". The Washington Post. https://www.washingtonpost.com/technology/2023/03/28/apple-buy-now-pay-later/. 
  160. De Avila, Joseph (March 28, 2023). "Apple Rolls Out Buy Now, Pay Later Plan". The Wall Street Journal. https://www.wsj.com/articles/apple-rolls-out-buy-now-pay-later-plan-640ae583. 
  161. Gurman, Mark (November 9, 2023). "Apple Settles DOJ Case That It Discriminated Against US Workers". Bloomberg News. https://news.bloomberglaw.com/tech-and-telecom-law/apple-settles-doj-case-that-it-discriminated-against-us-workers. 
  162. Satariano, Adam; Mickle, Tripp (January 25, 2024). "Apple Overhauls App Store in Europe, in Response to New Digital Law" (in en). The New York Times. https://www.nytimes.com/2024/01/25/technology/apple-app-store-europe.html. 
  163. Tilley, Aaron. "Apple Introduces 'Apple Intelligence,' New OpenAI Partnership as AI Takes Center Stage" (in en-US). WSJ. https://www.wsj.com/tech/ai/apple-wwdc-2024-ai-release-356c5303. 
  164. Leswing, Kif (1 November 2024). "Apple to buy Pixelmator, the iPhone image editing app with AI features". https://www.cnbc.com/2024/11/01/apple-will-buy-pixelmator-iphone-image-editing-app-with-ai-features-.html. 
  165. Stempel, Jonathan (2 January 2025). "Apple to pay $95 million to settle Siri privacy lawsuit". https://www.reuters.com/legal/apple-pay-95-million-settle-siri-privacy-lawsuit-2025-01-02/. 
  166. Ricker, Thomas «Apple's greatest innovation is its ecosystem» (en-US). The Verge (7-sentyabr 2016-jıl). Qaraldı: 13-oktyabr 2024-jıl.
  167. Johnson, Allison «The walls of Apple's garden are tumbling down» (en). The Verge (27-aprel 2024-jıl). Qaraldı: 12-dekabr 2024-jıl.
  168. Satariano, Adam «Apple Surpasses Exxon as World's Most Valuable Company Before Retreating». Bloomberg News (10-avgust 2011-jıl). 10-avgust 2011-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 28-may 2017-jıl.
  169. Bohn, Dieter «iPad Pro (2021) review: the best screen, but is that enough?» (en-US). The Verge (19-may 2021-jıl). 5-noyabr 2021-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 7-noyabr 2022-jıl.
  170. Ivanov, Dzhoro «The M1 iPad Pro can run a desktop OS – Apple just won't let it» (en-US). Phone Arena (18-sentyabr 2022-jıl). 7-noyabr 2022-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 7-noyabr 2022-jıl.
  171. «Apple has sold a total of 500 million iPads in the last 10 years» (en). AppleInsider (15-sentyabr 2020-jıl). 30-yanvar 2022-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 21-sentyabr 2020-jıl.
    Fried, Ina «iPad sales keep shrinking – down another 20 percent». Recode (31-yanvar 2017-jıl). 29-aprel 2019-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 20-mart 2019-jıl.
    "'Clearance sale' shows Apple's iPad is over. It's done". The Register. March 23, 2017. https://www.theregister.co.uk/2017/03/23/clearance_sale_shows_the_ipad_is_over_its_done. 
  172. Potuck, Michael «Latest data suggests iPad sales hit highest growth rate in 6 years during Q2» (en-US). 9to5Mac (5-avgust 2020-jıl). 18-yanvar 2021-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 21-sentyabr 2020-jıl.
  173. Leswing, Kif «Apple's fastest-growing business segment, which includes AirPods and Watch, is now bigger than Mac» (en). CNBC (28-yanvar 2020-jıl). 19-oktyabr 2022-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 19-oktyabr 2022-jıl.
  174. Pullen, John Patrick (March 24, 2019). "Apple's Two-Word Plan for the Future of the Internet: Subscribe Now". Forbes. http://fortune.com/2019/03/24/watch-apple-event-live-stream-television-news-service. 
  175. «Logo Evolution: How Top Brands Redesigned Logos and Boosted Conversion». Vardot. 29-mart 2022-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 9-aprel 2017-jıl.
  176. "Steve Jobs bio says Apple CEO abhorred 'corrupt' execs". CBC News. October 20, 2011. https://www.cbc.ca/news/science/steve-jobs-chose-herbal-medicine-delayed-cancer-surgery-1.1124855. 
  177. "Wired News: Apple Doin' the Logo-Motion". September 26, 2003. http://www.wired.com/2003/09/apple-doin-the-logo-motion/. 
  178. «Apple Computer» (27-avgust 1999-jıl). 27-avgust 1999-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 1-yanvar 2014-jıl.
  179. «The Lost Apple Logos You've Never Seen». thebrainfever.
  180. McConnell, Ben; Huba, Jackie «The father of evangelism marketing». Creating Customer Evangelists. 25-iyul 2003-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 18-aprel 2017-jıl.
  181. Fisher, Anne (March 17, 2008). „America's Most Admired Companies“. Fortune. 157-tom, № 5. 65–67-bet. May 23, 2022da túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: August 2, 2020. {{cite magazine}}: Unknown parameter |publisher= ignored (járdem); Colvin, Geoff (March 16, 2009). „The World's Most Admired Companies 2009“. Fortune. 159-tom, № 5. 76-bet. August 14, 2020da túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: August 2, 2020. {{cite magazine}}: Unknown parameter |publisher= ignored (járdem); „World's Most Admired Companies“. Fortune. March 2010. March 7, 2010da túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: March 7, 2010. {{cite magazine}}: Unknown parameter |publisher= ignored (járdem); „World's Most Admired Companies“. Fortune. November 2011. June 27, 2022da túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: November 10, 2011. {{cite magazine}}: Unknown parameter |publisher= ignored (járdem); „The World's Most Admired Companies“. Fortune. 165-tom, № 4. March 19, 2012. 139–140-bet. June 23, 2022da túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: August 2, 2020.
  182. Elliot, Stuart (September 29, 2013). "Apple Passes Coca-Cola as Most Valuable Brand". The New York Times. https://www.nytimes.com/2013/09/30/business/media/apple-passes-coca-cola-as-most-valuable-brand.html. Úlgi:Cbignore
  183. Is Apple The World's Most Innovative Company (Still)? (Wayback Machine saytında September 10, 2017, sánesinde arxivlengen), Forbes, September 27, 2013.
  184. "Apple sees revenue growth accelerating after setting record for iPhone sales, China strength" (in en). Reuters. January 27, 2021. https://www.reuters.com/article/us-apple-results-idUSKBN29W2TD. 
  185. "Apple Now Has 1.65 Billion Active Devices Worldwide" (in en). https://www.macrumors.com/2021/01/27/apple-active-devices-worldwide-january-2021. 
  186. «Apple Now Has More Than Two Billion Active Devices Worldwide» (en). MacRumors (2-fevral 2023-jıl). 18-iyul 2023-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 18-iyul 2023-jıl.
  187. Shakir, Umar «Apple surpasses 2 billion active devices» (en-US). The Verge (2-fevral 2023-jıl). 18-iyul 2023-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 18-iyul 2023-jıl.
  188. «Madrid Yearly Review 2024».
  189. «Fortune 500» (en). Fortune. Qaraldı: 2-oktyabr 2024-jıl.
  190. «Apple Company». Operating System Documentation Project (10-dekabr 2007-jıl). 21-sentyabr 2008-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 18-avgust 2008-jıl.
  191. «Apple Think Different Campaign». The Inspiration Room Daily (6-oktyabr 2005-jıl). 19-avgust 2010-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 12-avgust 2008-jıl.
  192. «MacWorld New York: I think, therefore iMac». 21-may 2011-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 13-avgust 2008-jıl.
  193. «Say hello to iPhone». BillDay.com (29-iyun 2007-jıl). 7-sentyabr 2008-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 13-avgust 2008-jıl.
  194. Manjoo, Farhad (January 11, 2002). „IMac: What's in a Design, Anyway?“. Wired. March 4, 2014da túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: February 15, 2010.
  195. Williams, Ian «UK watchdog clears Apple ads». Computing. Incisive Media Ltd (13-iyun 2007-jıl). 10-yanvar 2008-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 18-aprel 2017-jıl.
  196. "Apple Power Mac ads 'misleading'". BBC News. June 11, 2004. http://news.bbc.co.uk/2/hi/technology/3797261.stm. 
  197. Farber, Jim. Apple ad creates recognition for Yael Naim (Wayback Machine saytında October 11, 2011, sánesinde arxivlengen), New York Daily News, March 11, 2008.
  198. Fiegerman, Seth «The Slow Evolution of Apple's Online Store». Mashable (16-may 2014-jıl). 1-iyul 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 27-may 2017-jıl.
  199. Apple (15-may 2001-jıl). „Apple to Open 25 Retail Stores in 2001“. Press-reliz.
  200. Useem, Jerry «Apple: America's best retailer». Fortune (8-mart 2007-jıl). Qaraldı: 27-may 2017-jıl.
  201. «Store List». Apple Retail. Apple Inc.. 28-noyabr 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 5-dekabr 2017-jıl.
  202. Webb, Alex «Inside the New Apple Retail Store Design». Bloomberg L.P. (19-may 2016-jıl). 27-aprel 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 26-aprel 2017-jıl.
    Statt, Nick «Apple just revealed the future of its retail stores». The Verge (19-may 2016-jıl). 27-aprel 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 27-may 2017-jıl.
  203. «Apple Stores». MacRumors. 27-may 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 27-may 2017-jıl.
  204. Panzarino, Matthew «Apple out to patent curved glass panels used in Shanghai Retail Store». The Next Web (19-aprel 2012-jıl). 26-oktyabr 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 27-may 2017-jıl.
  205. Simpson, Stephen D. (October 8, 2012). "How Apple's fortunes affect other stocks". The Woodbridge Company. https://www.theglobeandmail.com/globe-investor/investment-ideas/how-apples-fortunes-affect-other-stocks/article4596866. ; Crothers, Brooke «Is Best Buy following CompUSA, Circuit City to certain doom?». CNET (29-mart 2012-jıl). 9-iyul 2016-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 27-may 2017-jıl.
  206. Segal, David «Apple's Retail Army, Long on Loyalty but Short on Pay». The New York Times (23-iyun 2012-jıl). 1-yanvar 2022-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 27-may 2017-jıl. Úlgi:Cbignore
  207. Abboud, Leila (March 16, 2020). "France hits Apple with €1.1bn antitrust fine". Financial Times. https://www.ft.com/content/e9bb4da1-867a-40ba-abc0-4a63d3421e31. 
  208. Nicas, Jack; Browning, Kellen; Griffith, Erin (August 13, 2020). "Fortnite Creator Sues Apple and Google After Ban From App Stores". The New York Times. https://www.nytimes.com/2020/08/13/technology/apple-fortnite-ban.html. 
  209. Amadeo, Ron «Epic, Spotify, and others take on Apple with "Coalition for App Fairness"» (en-us). Ars Technica (24-sentyabr 2020-jıl). 26-sentyabr 2020-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 26-sentyabr 2020-jıl.
  210. Horwitz, Patience Haggin and Jeff (August 26, 2020). "Facebook Says Apple's New iPhone Update Will Disrupt Online Advertising" (in en-US). The Wall Street Journal. ISSN 0099-9660. https://www.wsj.com/articles/facebook-says-apples-new-iphone-update-will-disrupt-online-advertising-11598458715. 
  211. "How Convincing is Facebook's Case Against Apple?" (in en). Bloomberg.com. December 17, 2020. https://www.bloomberg.com/news/newsletters/2020-12-17/how-convincing-is-facebook-s-case-against-apple. ; Horwitz, Sarah E. Needleman and Jeff (December 16, 2020). "Facebook Wades Into 'Fortnite' Maker's Dispute With Apple" (in en-US). The Wall Street Journal. ISSN 0099-9660. https://www.wsj.com/articles/facebook-looks-for-allies-in-privacy-battle-with-apple-11608138311. 
  212. Vincent, James «Apple promises to deliver AI smarts without sacrificing your privacy». The Verge. Vox Media (13-iyun 2016-jıl). 13-iyul 2023-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 9-dekabr 2017-jıl.
    Heisler, Yoni «Apple is expertly trolling Android users with its new iPhone ads». BGR (22-may 2017-jıl). 14-dekabr 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 9-dekabr 2017-jıl.
    Greenberg, Andy (June 8, 2015). "Apple's latest selling point: how little it knows about you". Wired. https://www.wired.com/2015/06/apples-latest-selling-point-little-knows. Retrieved December 9, 2017. 
  213. Farivar, Cyrus «Apple expands data encryption under iOS 8, making handover to cops moot». Ars Technica (18-sentyabr 2014-jıl). 13-dekabr 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 9-dekabr 2017-jıl.
  214. Hall, Zac «Apple details how it performs on-device facial detection in latest machine learning journal entry». 9to5Mac (16-noyabr 2017-jıl). 13-dekabr 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 9-dekabr 2017-jıl.
  215. Greenberg, Andy (June 13, 2016). "Apple's 'differential privacy' is about collecting your data – but not your data". Wired. https://www.wired.com/2016/06/apples-differential-privacy-collecting-data. Retrieved December 9, 2017. 
  216. Rossignol, Joe «Here's How Apple Improves the iOS and Mac User Experience While Protecting Your Privacy». MacRumors (6-dekabr 2017-jıl). 10-dekabr 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 9-dekabr 2017-jıl.
  217. Menn, Joseph (January 21, 2020). "Exclusive: Apple dropped plan for encrypting backups after FBI complained – sources" (in en). Reuters. https://www.reuters.com/article/us-apple-fbi-icloud-exclusive-idUSKBN1ZK1CT. ; Pagliery, Jose «Apple promises privacy – but not on iCloud». CNN (22-fevral 2016-jıl). 10-dekabr 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 13-dekabr 2017-jıl.
    Cunningham, Andrew «The case for using iTunes, not iCloud, to back up your iPhone». Ars Technica (24-fevral 2016-jıl). 14-dekabr 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 13-dekabr 2017-jıl.
  218. Robertson, Adi «Why Face ID won't give you the legal protection of a passcode». The Verge. Vox Media (12-sentyabr 2017-jıl). 7-may 2018-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 13-dekabr 2017-jıl.
  219. Aten, Jason «Apple's App Tracking Transparency Update Is Turning Out to Be the Worst-Case Scenario for Facebook» (en). Inc.com (qate: #time şaqırwı tım köp). da túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: May 12, 2021. Heisler, Yoni «New data shows how devastating Apple's new anti-tracking feature is for Facebook». MSN. da túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: May 12, 2021. Stanley, Alyse «Too Bad, Zuck: Just 4% of U.S. iPhone Users Let Apps Track Them After iOS Update» (en-us). Gizmodo (may 8, 2021). da túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: May 12, 2021. Datti, Sharmishte «Apple's App Tracking Transparency Becomes Facebook's Nightmare: Only 4% Allow Tracking» (en). Gizbot (qate: #time şaqırwı tım köp). june 4, 2021da túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: May 12, 2021.
  220. Bajak, Frank; Ortutay, Barbara «Apple to scan U.S. iPhones for images of child sexual abuse» (en). AP NEWS (august 5, 2021). august 5, 2021da túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: august 6, 2021. McKinney, India; Portnoy, Erica (August 5, 2021). "Apple's Plan to "Think Different" About Encryption Opens a Backdoor to Your Private Life" (in en). https://www.eff.org/deeplinks/2021/08/apples-plan-think-different-about-encryption-opens-backdoor-your-private-life. 
  221. "Irish Regulator Opens Third Privacy Probe Into Apple". Reuters. Gadgets360. July 3, 2019. https://gadgets.ndtv.com/apps/news/apple-ireland-data-protection-commissioner-privacy-investigation-2063517;  "Data Protection Commission opens privacy investigation into Apple". RTE. July 2, 2019. https://www.rte.ie/news/ireland/2019/0702/1059764-apple-privacy. 
  222. Krebs, Brian «The iPhone 11 Pro's Location Data Puzzler» (en-us). KrebsonSecurity (december 3, 2019). march 2, 2024da túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: march 2, 2024.
  223. Whittaker, Zack «Apple says its ultra wideband technology is why newer iPhones appear to share location data, even when the setting is disabled» (en-us). TechCrunch (december 5, 2019). march 2, 2024da túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: march 2, 2024.
  224. «Learn the meaning of the iPhone status icons» (en-us). iPhone User Guide. march 2, 2024da túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: march 2, 2024.
  225. Turton, William (March 30, 2022). "Apple and Meta Gave User Data to Hackers Who Used Forged Legal Requests". Yahoo! Finance. https://ca.finance.yahoo.com/news/apple-meta-gave-user-data-175918825.html. 
  226. «Investor Relations – Apple». investor.apple.com. may 4, 2020da túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: november 13, 2023.
  227. «SEC Filings – Apple». investor.apple.com. november 11, 2021da túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: november 13, 2023.
  228. «2011 10-K». Apple. november 13, 2023da túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: november 13, 2023.
  229. «2012 10-K». Apple. november 13, 2023da túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: november 13, 2023.
  230. «2013 10-K». Apple. november 9, 2023da túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: november 13, 2023.
  231. «2014 10-K». Apple. november 13, 2023da túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: november 13, 2023.
  232. «2015 10-K». Apple. november 13, 2023da túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: november 13, 2023.
  233. «2016 10-K». Apple. november 13, 2023da túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: november 13, 2023.
  234. «2017 10-K». Apple. november 13, 2023da túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: november 13, 2023.
  235. «2018 10-K». Apple. april 12, 2019da túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: november 13, 2023.
  236. «2019 10-K». Apple. may 5, 2020da túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: november 13, 2023.
  237. «2020 10-K». Apple. december 4, 2023da túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: november 13, 2023.
  238. «2021 10-K». Apple. november 27, 2023da túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: november 13, 2023.
  239. «2022 10-K». Apple. november 27, 2023da túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: november 13, 2023.
  240. «2023 10-K». Apple. november 27, 2023da túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: november 13, 2023.
  241. «2024 10-K». Apple (1 november 2024).
  242. 242,0 242,1 «Apple Leadership». Apple Inc.. january 4, 2025da túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: january 3, 2025.
  243. «Apple Inc. (AAPL) Stock Major Holders – Yahoo Finance» (en-US). finance.yahoo.com. june 3, 2020da túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: march 6, 2024.
  244. Deutschman, Alan «The once and future Steve Jobs». Salon.com (october 11, 2000). december 2, 2010da túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 22-noyabr 2010-jıl.
  245. 245,0 245,1 Lashinsky, Adam (August 25, 2011). "How Apple works: inside the world's largest startup". Fortune (CNN). http://tech.fortune.cnn.com/2011/08/25/how-apple-works-inside-the-worlds-biggest-startup. 
  246. Huffingtonpost Interview: Steve Wozniak on Sci-Fi, Comic Books, and How Star Trek Shaped the Future (Wayback Machine saytında September 18, 2017, sánesinde arxivlengen). April 19, 2017.
  247. Murphy, Margi «Has the Apple brand really lost its bite?» (en). The Sydney Morning Herald (2018-07-31). Qaraldı: 2024-10-12.
  248. Levy, Steven (2022-05-06). „Apple Has Lost Its Soul. But Who Cares?“. Wired (American English). ISSN 1059-1028. Qaraldı: 2024-10-12.
  249. "A decade after Steve Jobs's death, has Apple lost its magic?". The Economic Times. 2021-10-04. ISSN 0013-0389. https://economictimes.indiatimes.com/magazines/panache/a-decade-after-steve-jobss-death-has-apple-lost-its-magic/articleshow/86753764.cms?from=mdr. 
  250. Shirky, Clay «Apple Inc., 'After Steve'». The New York Times (2022-05-01). Qaraldı: 2024-10-12.
  251. Haden, Jeff «27 Years Ago, Steve Jobs Said the Best Employees Focus on Content, Not Process. Research Shows He Was Right». Inc. (2023-03-09). Qaraldı: 13-oktyabr 2024-jıl.
  252. Brownlee, John «What It's Like To Work At Apple». Cult of Mac (july 7, 2010). july 25, 2011da túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: november 10, 2010.
  253. 253,0 253,1 253,2 253,3 Hertzfeld, Andy. Credit Where Due (Wayback Machine saytında March 26, 2014, sánesinde arxivlengen), Folklore.org, January 1983. Retrieved May 26, 2006.
  254. "Newton Hall of Fame!". Technology at Msu. August 7, 2015. https://msu.edu/~luckie/hallofame.htm. 
  255. 255,0 255,1 255,2 Eisenhart, Mary. Fighting Back For Mac (Wayback Machine saytında May 25, 2017, sánesinde arxivlengen), MicroTimes, 1997. Retrieved May 26, 2006.
  256. Hertzfeld, Andy. Leave of Absence (Wayback Machine saytında March 26, 2014, sánesinde arxivlengen), Folklore.org, March 1984. Retrieved May 26, 2006.
  257. Kawakami, John. Apple Taps Guy Kawasaki For Apple Fellows Program (Wayback Machine saytında September 3, 2017, sánesinde arxivlengen), MacTech, September 1995. Retrieved May 26, 2006.
  258. Montfort, Nick. "Wired 4.10: Spawn of Atari". https://www.wired.com/wired/archive/4.10/atari.html. 
  259. «Phil Schiller advances to Apple Fellow» (en-US). Apple Newsroom. august 8, 2020da túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: august 9, 2020.
  260. Lashinsky, Adam. "How Apple works: Inside the world's biggest startup – Fortune Tech". Tech.fortune.cnn.com. http://tech.fortune.cnn.com/2011/08/25/how-apple-works-inside-the-worlds-biggest-startup. 
  261. Lichty, Ron; Mantle, Mickey. Managing the Unmanageable: Rules, Tools, and Insights for Managing Software — 207 bet. 
  262. «Apple CEO gets modest 2012 pay after huge 2011» (december 27, 2012). june 27, 2023da túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: december 27, 2012.
  263. Leswing, Kif «Apple added only 6,000 people last year – its slowest growth since 2009». Business Insider (october 27, 2016). september 26, 2018da túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: may 29, 2017.
  264. "BRIEF-Apple says had 123,000 full-time employees as of Sept. 30". Reuters. November 3, 2017. https://www.reuters.com/article/brief-apple-says-had-123000-full-time-em/brief-apple-says-had-123000-full-time-employees-as-of-sept-30-idUSFWN1N914R. 
  265. Turton, William «Leaked recording: Inside Apple's global war on leakers». The Outline (june 20, 2017). september 20, 2023da túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: june 20, 2017.
    Deahl, Dani «Internal Apple presentation on how to handle leaks gets leaked». The Verge (june 20, 2017). 13-iyul 2023-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: june 20, 2017.
    Mayo, Benjamin «Report details Apple's efforts to increase product secrecy, more leaks from Apple campus than supply chain in 2016». 9to5Mac (june 20, 2017). june 20, 2017da túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: june 20, 2017.
  266. Lovejoy, Ben «Facebook named Glassdoor's 'best place to work' as Apple falls 48 places to No. 84». 9to5Mac (6-dekabr 2017-jıl). december 15, 2017da túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 14-dekabr 2017-jıl.
    Rossignol, Joe «Apple Plummets to Lowest Ranking Ever in Glassdoor's Annual List of Best Places to Work». MacRumors (6-dekabr 2017-jıl). december 15, 2017da túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 14-dekabr 2017-jıl.
  267. Gurman, Mark (February 26, 2023). "Apple's Secret 'XDG' Team Is Working on More Than Just a Glucose Monitor" (in en). Bloomberg.com. https://www.bloomberg.com/news/newsletters/2023-02-26/apple-aapl-exploratory-design-group-xdg-no-prick-glucose-tracker. 
  268. Simonson, Sharon (October 2, 2005). "Apple gobbles up Cupertino office space". http://sanjose.bizjournals.com/sanjose/stories/2005/10/03/story4.html. 
  269. Steeber, Michael «Before the spaceship: A look back at the previous campuses that Apple called home» (en-US). 9to5Mac (november 13, 2017). january 8, 2022da túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: january 7, 2022.
  270. Simonson, Sharon «Apple gobbles up Cupertino office space». San Jose Business Journal (september 30, 2005). march 20, 2006da túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: may 11, 2010.
  271. Shead, Sam «We went to see Apple's European HQ in Ireland — here's what we found» (en-US). Business Insider. january 7, 2022da túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: january 7, 2022.
  272. «Irish Examiner Article». Irish Examiner (6-oktyabr 2011-jıl). july 11, 2012da túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: april 21, 2012.
  273. «Bloomberg Businessweek Profile of Apple Sales International». Bloomberg Businessweek. may 1, 2013da túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: april 18, 2012. Úlgi:Verify source; «Apple's Irish website with contact information for Apple Distribution International at Cork». Apple.com. april 14, 2012da túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: april 18, 2012.
  274. Goel, Vindu «How Apple Empowers, and Employs, the American Working Class». The New York Times (november 20, 2016). 1-yanvar 2022-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: july 14, 2017. Úlgi:Cbignore
  275. Tsang, Amie; Satariano, Adam (December 13, 2018). "Apple to Add $1 Billion Campus in Austin, Tex., in Broad U.S. Hiring Push" (in en-US). The New York Times. ISSN 0362-4331. https://www.nytimes.com/2018/12/13/business/apple-austin-campus.html. ; "Apple CEO Tim Cook to inaugurate new Israeli headquarters next week". http://www.jpost.com/Israel-News/New-Tech/Apple-CEO-Tim-Cook-to-inaugurate-new-Israeli-headquarters-next-week-390866. 
  276. «Federal Court Cases Involving Apple, Inc». Docket Alarm, Inc.. july 6, 2014da túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: may 10, 2014.
  277. Mullin, Joe «Patent troll VirnetX wants jury to give it a half-billion dollars of Apple's cash». Ars Technica (26-yanvar 2016-jıl). 24-mart 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 23-mart 2017-jıl.
  278. Novet, Jordan «Nokia sues Apple for patent infringement in the U.S. and Germany». VentureBeat (december 21, 2016). may 11, 2017da túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 23-mart 2017-jıl.
    Swartz, Jon (December 21, 2016). "Nokia sues Apple for patent infringement". USA Today. https://www.usatoday.com/story/tech/2016/12/21/nokia-sues-apple-patent-infringement/95709378. 
  279. Orlowski, Andrew «US trade cops agree to investigate Apple's 'embrace and extend». The Register (november 15, 2017). november 15, 2017da túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 16-noyabr 2017-jıl.
  280. Mukherjee, Supantha (January 18, 2022). "Ericsson sues Apple again over 5G patent licensing" (in en). Reuters. https://www.reuters.com/technology/ericsson-sues-apple-again-over-5g-patent-licensing-2022-01-18. 
  281. Brodkin, Jon (June 24, 2024). "EU says Apple violated app developers' rights, could be fined 10% of revenue". arstechnica. https://arstechnica.com/tech-policy/2024/06/eu-says-apple-violated-app-developers-rights-could-be-fined-10-of-revenue/. 
  282. «EU Commission fines Apple, Meta over digital law breaches – DW – 04/23/2025» (en). dw.com. Qaraldı: 2025-04-23.