Shıńǵısxan

Shin'g'isxan

Shın'g'ısxan (shama menen 1162 - avgust, 1227) - Mong'ol urıwların birlestirgen ha'm Mong'ol İmperiyasın payda etken du'nyanın' en' ku'shli a'skeriy jolbasshılarının' biri. Onın' balaları ha'm aqlıqları onın' tajına miyrasxorlıq etti ha'm du'nyadag'ı en' u'lken imperiyanı payda etti.

Shın'g'ısxannın' aqlig'i, Qublay Xan, Qıtayda Yuan Dinastiyasının' (1271-1368) birinshi İmperatorı boldı. Shın'g'ısxannin' jerlengen jeri usı ku'nge shekem belgisiz. Ol sawashta ko'plep tabislarg'a eristi ha'm ko'plep dushpanların o'ltirdı, solardin' ishinde ol Jin Dinastiyasında jen'di. Ol Qitaydın' ko'pshilik bo'legin ha'm Qıtayg'a qon'sılas ma'mleketlerdin' ko'pshiligin basıp aldı. Na'tiyjede ol kushli imperiya payda etti.

Shın'g'ısxang'a tuwılıwında Temujin isimi berildi. Urıw basshısı sıpatinda ko'p jerlerdi basıp alıp, u'lken tabıslarg'a eriskennen keyin adamlar oni Shın'g'ıs dep atay basladi, shin'g'is degen "Ja'ha'n basqariwshısı" degendi an'latadı. Bir neshe on jıllıqta Shın'g'ıs u'lken a'skeriy ju'risler qılıp, ko'p adamlardı o'ltirip ju'da u'lken jerlerdi basıp aldı. Usının' menen ol o'zine tariyx kitaplarında "jabayı monster" degen ataqqa iye boldı.

Shın'g'ıs xan (mong. Чингис Хаан, Chingis Khaan; 1162 - 18 avgust, 1227) — Mongol imperatorı ha'm Mongol qa'wimlerin birlestirip, Mongol İmperiyasının' tiykarın salg'an a'skriy basshı. Onnan keyingi bolg'an xanlar Mongoliyanı adamzat tariyxındag'ı en' ullı imperiyag'a aylandırdı.

Shın'g'ıs xan Qitaydag'ı Yuan dinastiyasının' birinshi imperatorı Qublay xannın' atası bolg'an. Ha'zirgi waqıtqa shekem Shın'g'ıs xannın' qay jerde jerlengenligi anıq belgili emes.