Adam Smith: Ózgerisler arasındaǵı ayırmashılıq

Wikipedia, erkin enciklopediya
Content deleted Content added
Өңдеу түйіні жоқ
Өңдеу түйіні жоқ
Qatar No 1: Qatar No 1:
[[Image:AdamSmith.jpg|thumb|right|300px|Adam Smit]]
[[Image:AdamSmith.jpg|thumb|right|300px|Adam Smit]]
'''Adam Smit''' (shoqindirilg'an 16 Iyun 1723 - 17 Iyul' 1790 [ayyemgi usilda 5 Iyun' 1723 – 17 Iyul' 1790]) Shotlandiyaliq moral' filosofi ha'm siyasiy ekonomikanin' tiykarin saliwshisi edi. Shotlandiya Ag'artiwshilig'inin' tiykarg'i alimlarinin' biri bolg'an Adam Smit "Moral' Seziminin' Teoriyasi" ha'm "Xaliqlar Baylig'inin' Ta'biyatin ha'm Sebeplerin Izertlew" atli kitaplarinin' avtori. Keyingisi, a'dette "Xaliqlar baylig'i" dep qisqartilip atalatug'in kitabi, onin' magnum opusi (ulli jumisi) ha'm [[ekonomika]]nin' birinshi zamanago'y jumisi esaplanadi. Adam Smit zamanag'oy ekonomika iliminin' atasi esaplanadi.
'''Adam Smit''' (shoqındırılg'an 16-iyun 1723-jılı 17-iyul 1790 [a'yyemgi usılda 5-iyun 1723–jıl 17-iyul' 1790]) Shotlandıyalıq moral filosofı ha'm sıyasıy ekonomikanın' tiykarın salıwshısı edi. Shotlandiya Ag'artıwshılıg'ının' tiykarg'ı alımlarının' biri bolg'an Adam Smit "Moral seziminin' teoriyası" ha'm "Xalıqlar baylıg'ının' ta'biyatın ha'm sebeplerin izertlew" atli kitaplarinin' avtori. Keyingisi, a'dette "Xaliqlar baylig'i" dep qisqartilip atalatug'in kitabı, onin' magnum opusi (ullı jumısı) ha'm [[ekonomika]]nın' birinshi zamanago'y jumısı esaplanadi. Adam Smit zamanag'oy ekonomika iliminin' atası esaplanadı.


Smit Glazgo ha'm Oksford Universitetlerinde moral filosofiyasin u'yrendi. Oqiwdi pitkergennen keyin ol Edinburgta tabisli lektsiyalar oqidi, bul oni Shotlandiya Ag'artiwshilig'i waqtinda David Hume menen birge islesiwge basladi. Smit Glazgoda moral filosofiyasin oqitip professorliq jumisina eristi ha'm usi waqitta "Moral Sezimi Teoriyasi" kitabin jazip baspadan shig'ardi. Ol keyingi o'mirinde jeke oqitiwshi boldi ha'm bul og'an Evropa boylap sayahat etiwine ha'm sol waqittin' intellektual jetekshilerin ushiratiwg'a imkaniyat berdi. Smit u'yine qaytip keldi ha'm kelesi on jildi "Xaliqlar Baylig'i"n jaziwg'a bag'ishladi (tiykarinan o'zinin' lektsiyalarinan aling'an). Kitap 1776-jili baspadan shiqti. Ol 1790-jili qaytis boldi.
Smit [[Glazgo]] ha'm [[Oksford]] universitetlerinde moral filosofiyasın u'yrendi. Oqıwdı pitkergennen keyin ol [[Edinburg]]ta tabıslı lektsiyalar oqıdı, bul onı [[Shotlandiya]] ag'artıwshılıg'ı waqtında [[David Hume]] menen birge islesiwge basladı. Smit Glazgoda moral filosofiyasın oqıtıp [[professor]]lıq jumısına eristi ha'm usı waqıtta "Moral sezimi teoriyası" kitabın jazıp baspadan shıg'ardı. Ol keyingi o'mirinde jeke oqıtıwshı boldı ha'm bul og'an Evropa boylap sayaxat etiwine ha'm sol waqıttın' intellektual jetekshilerin ushıratıwg'a imkaniyat berdi. Smit u'yine qaytıp keldi ha'm kelesi on jıldı "Xalıqlar baylıg'ı"n jazıwg'a bag'ıshladı (tiykarınan o'zinin' lektsiyalarınan alıng'an). Kitap 1776-jili baspadan shıqtı. Ol 1790-jılı qaytıs boldı.


==O'mir bayani==
== O'mir bayanı ==
===Balalig'i===
===Balalıg'ı===


Adam Smitti Shotlandiyanin' Kirkal'di qalasinda Margaret Duglas du'nyag'a keltirdi. Onin' atasi, ol da Adam Smit dep atalip, yurist, jamiyetlik xizmetker bolg'an ha'm Margaret Duglasqa 1720-jili u'ylengen. Onin' atasi Smit tuwilmastan alti ay burin qaytis bolg'an. Smittin' aniq tuwilg'an ku'ni belgisiz, biraq onin' shoqindiriliwi 1723 jili 16 Iund'a Kirkal'dida jazilg'an. Smittin' balalig'i haqqinda azg'ana belgili bolsada, Shotlandiyali jurnalist ha'm Smittin' omir bayanin jaziwshisi John Rae Smittin' to'rt jasinda tsiganlar ta'repinen urlap ketilgenin h'am keyinirek basqalardin' qutqariwg'a barg'anlig'i sebepli azat etilgenin jazip qaldirdi.
Adam Smitti Shotlandiyanın' Kirkaldi qalasında Margaret Duglas du'nyag'a keltirdi. Onın' atası, ol da Adam Smit dep atalıp, [[yurist]], jamiyetlik xızmetker bolg'an ha'm Margaret Duglasqa 1720-jılı u'ylengen. Onin' atası Smit tuwılmastan altı ay burın qaytıs bolg'an. Smittin' aniq tuwılg'an ku'ni belgisiz, biraq onin' shoqındırılıwı 1723-jılı 16-iyunda Kirkal'dida jazılg'an. Smittin' balalıg'ı haqqında azg'ana belgili bolsada, Shotlandiyalı [[jurnalist]] ha'm Smittin' omir bayanın jazıwshısı John Rae Smittin' to'rt jasında [[tsigan]]lar ta'repinen urlap ketilgenin h'am keyinirek basqalardın' qutqarıwg'a barg'anlıg'ı sebepli azat etilgenin jazıp qaldırdı.


Smit anasina ayriqsha jaqin boldi, ha'm anasi oni ilimiy islerge iytermelegen boliwi itimal. Smir 1729 ha'm 1737 jillar aralig'inda Kirkal'dida Burg Mektebine qatnadi ham' ol jerde Latin tili, matematika, tariyx ha'm jaziw ma'deniyatin u'yrendi. Rae Burg Mektebin "Shotlandiyanin' sol da'wirdegi en' zor orta mekteplerinin' biri" dep jazg'an.
Smit anasına ayrıqsha jaqın boldı, ha'm anası onı ilimiy islerge iytermelegen bolıwı itimal. Smit 1729 ha'm 1737-jilları aralıg'ında Kirkal'dida Burg mektebine qatnadı ha'm ol jerde [[latın tili]], [[matematika]], [[tariyx]] ha'm jazıw ma'deniyatın u'yrendi. Rae Burg mektebin "Shotlandiyanın' sol da'wirdegi en' zor orta mekteplerinin' biri" dep jazg'an.


===Bilim aliwi===
===Bilim alıwı===
Smit on to'rt jasinda Glazgo Universitetine oqiwg'a kirdi ha'm Francis Hatcheson qol astinda moral filosofiyasin u'yrendi. Bul jerde ol erkinlik, oylaw, tu'siniw ha'm juwmaq shig'ariw, sonday-aq erkin pikirge qizig'iwshilig'in rawajlandirdi. 1740 jili, Smitke Snell Ekzibishion granti berildi ham' ol Glazgo Universitetinen Oksford Universitetinin' Balliol Kolledjine oqiwg'a ketti.
Smit on to'rt jasında Glazgo Universitetine oqıwg'a kirdi ha'm Francis Hatcheson qol astında moral filosofiyasın u'yrendi. Bul jerde ol erkinlik, oylaw, tu'siniw ha'm juwmaq shıg'arıw, sonday-aq erkin pikirge qızıg'ıwshılıg'ın rawajlandırdı. 1740-jılı, Smitke Snell Ekzibishion granti berildi ha'm ol Glazgo Universitetinen Oksford Universitetinin' Balliol Kolledjine oqıwg'a ketti.


Smit Glazgoda oqitiw Oksfordqa salistirg'anda bir qansha joqari dep esapladi, ha'm oz'inin' ta'jiriybesin aqiliy qisiliw dep tapti. "Xaliqlar baylig'i"nin' V-Kitabi II-Babinda Smit: "Oksford Universitetinde ja'miyetlik professorlardin' ko'pshiligi ko'plegen jillar dawaminda uliwma oqitip atirg'anday bolip ko'riniwdi de toqtatqan" dep jazdi. Sonday-aq jaziliwinsha Smit doslarina bir ma'rte Oksford ra'smiy xizmetkerlerin' onin' David Humenin' "Adam Ta'biyatinin' Traktati" oqip atirg'anin bilip qalip, keyin kitapti tartip alip oni qatal jazalag'anin aytip bergen. William Robert Scott "[Smittin'] Oksford waqti onin' o'mirlik isine azg'ana ja'rdem berdi, eger uliwma bergen bolsa" dep jazdi. Sog'an qaramastan, Smit Oksfordta waqtinda Universitettin' u'lken kitapxanasinan o'zin bir neshe pa'nler boyinsha oqitiwg'a kitaplar alip oqiw imkaniyatina iye boldi. Onin' xatlarinda jaziwinsha o'z aldina oqimag'an paytlarinda ol baxitsiz edi. Oksforda waqtinin' aqirinda Adam Smit nerv keselliginin' simptomlarin bastan keshirdi. Ol 1746 jili granti tamamlanbastan burin Oksfordtan ketti.
Smit Glazgoda oqıtıw Oksfordqa salıstırg'anda bir qansha joqarı dep esapladı, ha'm oz'inin' ta'jiriybesin aqılıy qısılıw dep taptı. "Xalıqlar baylıg'ı"nin' V-kitabı II-babında Smit: "Oksford Universitetinde ja'miyetlik professorlardın' ko'pshiligi ko'plegen jıllar dawamında ulıwma oqıtıp atırg'anday bolıp ko'riniwdi de toqtatqan" dep jazdı. Sonday-aq jazılıwınsha Smit doslarına bir ma'rte Oksford ra'smiy xizmetkerlerin onın' David Humenin' "Adam ta'biyatının' traktatı" oqıp atırg'anın bilip qalıp, keyin kitaptı tartıp alıp onı qatal jazalag'anın aytıp bergen. William Robert Scott "[Smittin'] Oksford waqtı onın' o'mirlik isine azg'ana ja'rdem berdi, eger ulıwma bergen bolsa" dep jazdı. Sog'an qaramastan, Smit Oksfordta waqtında Universitettin' u'lken kitapxanasınan o'zin bir neshe pa'nler boyınsha oqıtıwg'a kitaplar alıp oqıw imkaniyatına iye boldı. Onın' xatlarında jazıwınsha o'z aldına oqımag'an paytlarında ol baxıtsız edi. Oksforda waqtının' aqırında Adam Smit nerv keselliginin' simptomların bastan keshirdi. Ol 1746-jili grantı tamamlanbastan burın Oksfordtan ketti.


"Xaliqlar baylig'i"nin' V-Kitabinda Smit Angliya universitetlerinde Shotlandiya universitetlerine salistirg'anda oqitiw ha'm ilimiy isler to'men sipatli ekenin jazdi. Ol buni 2 sebep penen tu'siniw mu'mkin dep jazdi. Birinshi, Oksford ha'm Kembridj kolledjlerinin' baylig'i ha'm professorlardin' aylig'inin' studentlerdi o'zlerine tartiw uqibinan g'a'rezsizligi; ekinshi, ilimiy jetekshiler Angliya Shirkewinde islese de jaqsi jasawi mu'mkinligi dep ko'rsetti. Smit basinda teologiya (din taniw)ni u'yreniwdi ha'm shirkewde islewdi niyet qilg'an edi, lekin onin' keyingi oqiwlari, atap aytqanda David Humenin' skeptik jumislarin oqiwi oni basqa joldi tan'lawina isendirdi.
"Xalıqlar baylıg'ı"nın' V-kitabında Smit Angliya universitetlerinde Shotlandiya universitetlerine salıstırg'anda oqıtıw ha'm ilimiy isler to'men sıpatlı ekenin jazdı. Ol bunı 2 sebep penen tu'siniw mu'mkin dep jazdı. Birinshi, Oksford ha'm Kembridj kolledjlerinin' baylıg'ı ha'm professorlardın' aylıg'ının' studentlerdi o'zlerine tartıw uqıbınan g'a'rezsizligi; ekinshi, ilimiy jetekshiler Angliya Shirkewinde islese de jaqsı jasawı mu'mkinligi dep ko'rsetti. Smit basında teologiya (din tanıw)ni u'yreniwdi ha'm shirkewde islewdi niyet qılg'an edi, lekin onın' keyingi oqıwları, atap aytqanda David Humenin' skeptik jumısların oqıwı onı basqa joldı tan'lawına isendirdi.

18:47, 2008 j. dekabrdiń 23 waqtındaǵı nusqası

Adam Smit

Adam Smit (shoqındırılg'an 16-iyun 1723-jılı 17-iyul 1790 [a'yyemgi usılda 5-iyun 1723–jıl 17-iyul' 1790]) Shotlandıyalıq moral filosofı ha'm sıyasıy ekonomikanın' tiykarın salıwshısı edi. Shotlandiya Ag'artıwshılıg'ının' tiykarg'ı alımlarının' biri bolg'an Adam Smit "Moral seziminin' teoriyası" ha'm "Xalıqlar baylıg'ının' ta'biyatın ha'm sebeplerin izertlew" atli kitaplarinin' avtori. Keyingisi, a'dette "Xaliqlar baylig'i" dep qisqartilip atalatug'in kitabı, onin' magnum opusi (ullı jumısı) ha'm ekonomikanın' birinshi zamanago'y jumısı esaplanadi. Adam Smit zamanag'oy ekonomika iliminin' atası esaplanadı.

Smit Glazgo ha'm Oksford universitetlerinde moral filosofiyasın u'yrendi. Oqıwdı pitkergennen keyin ol Edinburgta tabıslı lektsiyalar oqıdı, bul onı Shotlandiya ag'artıwshılıg'ı waqtında David Hume menen birge islesiwge basladı. Smit Glazgoda moral filosofiyasın oqıtıp professorlıq jumısına eristi ha'm usı waqıtta "Moral sezimi teoriyası" kitabın jazıp baspadan shıg'ardı. Ol keyingi o'mirinde jeke oqıtıwshı boldı ha'm bul og'an Evropa boylap sayaxat etiwine ha'm sol waqıttın' intellektual jetekshilerin ushıratıwg'a imkaniyat berdi. Smit u'yine qaytıp keldi ha'm kelesi on jıldı "Xalıqlar baylıg'ı"n jazıwg'a bag'ıshladı (tiykarınan o'zinin' lektsiyalarınan alıng'an). Kitap 1776-jili baspadan shıqtı. Ol 1790-jılı qaytıs boldı.

O'mir bayanı

Balalıg'ı

Adam Smitti Shotlandiyanın' Kirkaldi qalasında Margaret Duglas du'nyag'a keltirdi. Onın' atası, ol da Adam Smit dep atalıp, yurist, jamiyetlik xızmetker bolg'an ha'm Margaret Duglasqa 1720-jılı u'ylengen. Onin' atası Smit tuwılmastan altı ay burın qaytıs bolg'an. Smittin' aniq tuwılg'an ku'ni belgisiz, biraq onin' shoqındırılıwı 1723-jılı 16-iyunda Kirkal'dida jazılg'an. Smittin' balalıg'ı haqqında azg'ana belgili bolsada, Shotlandiyalı jurnalist ha'm Smittin' omir bayanın jazıwshısı John Rae Smittin' to'rt jasında tsiganlar ta'repinen urlap ketilgenin h'am keyinirek basqalardın' qutqarıwg'a barg'anlıg'ı sebepli azat etilgenin jazıp qaldırdı.

Smit anasına ayrıqsha jaqın boldı, ha'm anası onı ilimiy islerge iytermelegen bolıwı itimal. Smit 1729 ha'm 1737-jilları aralıg'ında Kirkal'dida Burg mektebine qatnadı ha'm ol jerde latın tili, matematika, tariyx ha'm jazıw ma'deniyatın u'yrendi. Rae Burg mektebin "Shotlandiyanın' sol da'wirdegi en' zor orta mekteplerinin' biri" dep jazg'an.

Bilim alıwı

Smit on to'rt jasında Glazgo Universitetine oqıwg'a kirdi ha'm Francis Hatcheson qol astında moral filosofiyasın u'yrendi. Bul jerde ol erkinlik, oylaw, tu'siniw ha'm juwmaq shıg'arıw, sonday-aq erkin pikirge qızıg'ıwshılıg'ın rawajlandırdı. 1740-jılı, Smitke Snell Ekzibishion granti berildi ha'm ol Glazgo Universitetinen Oksford Universitetinin' Balliol Kolledjine oqıwg'a ketti.

Smit Glazgoda oqıtıw Oksfordqa salıstırg'anda bir qansha joqarı dep esapladı, ha'm oz'inin' ta'jiriybesin aqılıy qısılıw dep taptı. "Xalıqlar baylıg'ı"nin' V-kitabı II-babında Smit: "Oksford Universitetinde ja'miyetlik professorlardın' ko'pshiligi ko'plegen jıllar dawamında ulıwma oqıtıp atırg'anday bolıp ko'riniwdi de toqtatqan" dep jazdı. Sonday-aq jazılıwınsha Smit doslarına bir ma'rte Oksford ra'smiy xizmetkerlerin onın' David Humenin' "Adam ta'biyatının' traktatı" oqıp atırg'anın bilip qalıp, keyin kitaptı tartıp alıp onı qatal jazalag'anın aytıp bergen. William Robert Scott "[Smittin'] Oksford waqtı onın' o'mirlik isine azg'ana ja'rdem berdi, eger ulıwma bergen bolsa" dep jazdı. Sog'an qaramastan, Smit Oksfordta waqtında Universitettin' u'lken kitapxanasınan o'zin bir neshe pa'nler boyınsha oqıtıwg'a kitaplar alıp oqıw imkaniyatına iye boldı. Onın' xatlarında jazıwınsha o'z aldına oqımag'an paytlarında ol baxıtsız edi. Oksforda waqtının' aqırında Adam Smit nerv keselliginin' simptomların bastan keshirdi. Ol 1746-jili grantı tamamlanbastan burın Oksfordtan ketti.

"Xalıqlar baylıg'ı"nın' V-kitabında Smit Angliya universitetlerinde Shotlandiya universitetlerine salıstırg'anda oqıtıw ha'm ilimiy isler to'men sıpatlı ekenin jazdı. Ol bunı 2 sebep penen tu'siniw mu'mkin dep jazdı. Birinshi, Oksford ha'm Kembridj kolledjlerinin' baylıg'ı ha'm professorlardın' aylıg'ının' studentlerdi o'zlerine tartıw uqıbınan g'a'rezsizligi; ekinshi, ilimiy jetekshiler Angliya Shirkewinde islese de jaqsı jasawı mu'mkinligi dep ko'rsetti. Smit basında teologiya (din tanıw)ni u'yreniwdi ha'm shirkewde islewdi niyet qılg'an edi, lekin onın' keyingi oqıwları, atap aytqanda David Humenin' skeptik jumısların oqıwı onı basqa joldı tan'lawına isendirdi.