Telefeleton: Ózgerisler arasındaǵı ayırmashılıq

Wikipedia, erkin enciklopediya
k 1 nusqa
k 3 nusqa
(Parıq joq)

18:08, 2008 j. maydıń 26 waqtındaǵı nusqası

Baspaso'z, radio ha'm televidenienin' a'meliy ha'reketinen kelip shıg'ıp, sonday juwmaq shıg'arıw mu'mkin, feleton - yumorlıq-satiralıq elementlerge bay bolg'an, biraq, onsha u'lken bolmag'an, kishi ko'rkem-publitsistikalıq shıg'arma.

Gazeta feletonındag'ı barlıq qa'siyetler telefeleton ushın da xarakterli. Lekin, basqa telejanrlardag'ı sıyaqlı telefeleton da ha'miyshe gazeta ha'm radiofeletonına ta'n a'hmiyetli sızıqlardan paydalanıw menen birge jan'a uqsatıwlar, tek o'zine ta'n ra'wishte ko'rinis beredi.

Telefeleton ja'miyettegi shan'araqlıq qatnasıqlardag'ı, sonday-aq, adamlardın' jeke turmısındag'ı yaki ayırım adamlardag'ı kemshilik ha'm nuqsanlardı ashıp beriwge haqıyqıy (hu'jjetli) hawaz jazıwlardan yamasa dramalıq epizodlardan paydalanıw menen o'zinin' ko'rkem publitsistikalıq janr ekenin ko'rsetedi.

Telefeletonnın' tiykarg'ı sıpatlarının' biri – publitsistikalıq ko'rinis ha'm hu'jjetlilik. Sonday-aq, telefeletonnın' maqset ha'm wazıypası - faktler tiykarında logikalıq talqılaw jolı menen tın'lawshılarg'a ulıwma ta'sirdi qa'liplestiriw ha'm ha'r ta'repleme bag'darlaw bolıp tabıladı. Telefeletonnın' publitsistikalıq ko'rinislerinde de tiykarınan hu'jjetlilik ha'reket etedi. Hu'jjetlilik eki tu'rli ko'riniste boladı.

  1. Durıs hu'jjetlilik autenlik
  2. Faktli hu'jjetlilik. Hu'jjetlerden durıs paydalanıw.

Telefeletonnın' janr qa'siyetlerin xarakterlewshi u'sh tiykarg'ı metodologiyalıq jag'daylar bar.

  1. Ayırım faktler menen, bul ha'tte en' o'tkir, en' ta'biyiy ha'm bu'gingi ku'nge g'ana ta'n bolsa da, feletonnın' ta'sirshen'ligine ta'sir etedi. Feleton ushın ayırıp alıng'an jeke syujet te u'lken a'hmiyetke iye.
  2. Feletonda ashıp beriletug'ın ja'miyetlik siyasiy ha'diyseler de azıraq bolsa da, a'debiy formag'a iye bolıwı mu'mkin. Tan'lang'an a'debiy forma misli ot kibi tamashago'yler auditoriyasının' sanasına qozg'aw salıwı, olarda itibar oyatıwı kerek.
  3. Berilip atırg'an feleton auditoriya sanasına ta'sir etip, faktler saralang'an, qısqartılg'an bolsa da, ba'ri-bir onın' ta'sirshen'ligi ha'm na'tiyjeliliginin' pa'seyiwine alıp kelmesten, olardı anıq bir maqsetke bag'darlawı lazım.

Jıldamlıq ha'm aktuallıq ta feletonnın' ajıralmas sıpatlarının' biri. Feleton - sınnın' tiykarg'ı qurallarının' biri eken, onda onı o'z waqıtında paydalanıw kerek. Sebebi, feletonnın' teması da a'hmiyetli elementleri o'zine ja'mlestiredi.

Telefeleton ha'r qıylı jen'il-jelpi ku'lkili waqıyalar haqqında emes, ba'lki ja'miyetlik qımbatqa iye bolg'an tema, faktler ha'm olardı teren' ulıwmalastırıw tiykarında jazıladı. Feletonda tema tiykarındag'ı mashqalanı anıq belgilewdin' o'zi jetkiliksiz. Onı feleton orayına qoyıw ha'm teren' ashıp beriw talap etiledi.

Telefeletonda tiykarg'ı ideya, bas maqsettin' anıq belgileniwi, sınnın' nıshang'a da'l tiygiziliwi ja'rdem beredi. Sonday-aq, feletonnın' ideyalıq-emotsional ta'sirshen'ligin jetilistiredi.

Telefeletonnın' estetikalıq ta'sirshen'ligi belgiletstug'ın qurallardan ja'ne biri - simbollıq bolıp esaplanadı. Telefeletonda simbollıqtın' tu'rli ko'rinisleri payda boladı; publitsistikalıq pikirdi obrazlı bayan etiw, salıstırıw, ko'rkem forma elementlerinen paydalanıw ha'm basqa usınday qurallar. Feletonda simbollıqtın' joqarg'ı ko'rinisi adam obrazı. Ko'rkem obraz tipiklestiriw tiykarında do'retiledi.

Ko'p jag'daylarda ko'rkem tipiklestiriwdi ulıwmalastırıw tu'sinigi menen aralastırıp aladı. Ulıwmalastırıw ilimiy-ja'miyetlik ha'rekettin' ha'mme tarawına ta'n bolg'an on'-o'ris usılı. Publitsistika janrları, sonın' ishinde, feletonda da ulıwmalastırıwdan ken' paydalanıladı. Feletonda da tema tan'law ha'm faktlerdi publitsistikalıq ulıwmalastırıw a'hmiyetli rol atqaradı. Tipiklestiriw bolsa, ulıwmalastırıwdı ko'rkem o'ner da'rejesine ko'teredi. Bul konkretlikke iye bolg'an individual obraz do'retiw esaplanadı.

Telefeleton jurnalistika ha'm ko'rkem a'debiyattın' tiyisli qa'siyetlerin o'zinde ja'mlestirgen qıyın janr. Bul feletonshıdan u'lken turmıslıq ta'jiriybe, joqarı ilimiy-ja'miyetlik bilim ha'm a'debiy sheberlik talap etedi.