Telexabar

Xabar - telejurnalistikanın' ken' tarqalg'an, waqıyalıqtın' en' za'ru'rli ha'diyse ja'ne faktler haqqında qısqa ha'm anıq mag'lıwmat beretug'ın janrlardın' biri. Ol tiykarınan "Ne?" "Qaerde?" "Qashan?" degen sorawlarg'a juwap beredi. Ayırım jag'daylarda waqıyanın' sebepleri, sharayatları ha'm na'tiyjeleri haqqında da aytıp o'tiledi.

Xabarda en' za'ru'rligi, obektivlik (haqıyqatlılıq) ha'm faktlerdin' anıq bolıwı kerek. Xabardın' faktologikalıq tiykarın qurag'an isimler, geografiyalıq atamalar, tsifrlar a'bden tekserilgen, qayta-qayta anıqlang'an bolıwı kerek.

Xabar u'stinde islep atırg'an jurnalist telefon arqalı alıng'an mag'lıwmatlardan paydalanbay, ba'lki o'z ko'zi menen ko'rgen waqıya ha'm ha'diyseler haqqında jazıwı lazım. Eger ol basqa bir tiykardan paydalansa, (gu'wanın' gu'rrin'i, baspaso'z materialı, arnawlı xızmetkerdin' pikiri), a'lbette bul derekti aytıp o'tiw da'rkar.

Sonı da umıtpaw kerek, waqıyanın' barısın ashıp beretug'ın ha'm de za'ru'r, ja'ma'a't itibarına ılayıq bolg'an xabar g'ana xabar dep esaplanadı.

Xabar u'stinde islep atırg'an jurnalist en' da'slep qısqa waqıt ishinde (xabar, a'dette 1-1,5 minut boladı) maksimal ko'lemdegi ma'limlemeni jetkeriw ha'm onı televidenie ko'riwshiler ta'repinen qabıl etiwdi ta'miyinlewi za'ru'r.

Xabardın' kompozitsiyasın du'zgen elementlerden kirisiw, tiykarg'ı ha'm juwamqlaw bo'limleri arasında kirisiw bo'limi ayrıqsha itibarg'a ılayıq. Sol xabardın' isleniwi televizor ko'riwshilerdin' bul xabardı ko'riw yaki ko'rmewshiligin belgileydi.

Xabardın' kirisiw bo'limi ha'r qıylı boladı. En' ko'p ushırasatug'ın kirisiw bo'liminde qanday da bir waqıya haqqında mag'lıwmat beriledi, son'ınan a'hmiyetli faktlerden a'hmiyetli da'rejesi kemirek bolg'an faktlerge qarag'anda bul mag'lıwmat tiykarg'ı bo'limde logikalıq rawajlanıp baradı. Bul o'z na'wbetinde xabardın' haqıyqatlıg'ın arttıradı.

Ayırım jag'daylarda belgili bir tanımalı shaxstın' pikirine tiykarlang'an kirisiw bo'limi de ushırasıp turadı. Xabardın' qanday da bir du'ziw formasın tan'lawg'a tek g'ana janr ha'm efir kanalının' o'zine ta'n talapları ba'lki konkret materialdın' mazmunı, avtordın' do'retiwshilik stili de ta'sir ete aladı.

Bu'gingi ku'nde telexabardın' aldına qoyılatug'ın tiykarg'ı talaplardın' biri onın' maksimal tezligin asırıw bolıp tabıladı.