Vesti Karakalpakstana gazetası: Ózgerisler arasındaǵı ayırmashılıq

Wikipedia, erkin enciklopediya
k 1 nusqa
k 1 nusqa
(Parıq joq)

18:08, 2008 j. maydıń 26 waqtındaǵı nusqası

Vesti Karakalpakstana (russha "Вести Каракалпакстана") gazetası - 1919-jılı iyun ayının' 20-sa'nesinen baslap "İzvestiya" atamasında shıg'a baslaydı.

Gazetanın' birinshi sanı To'rtku'lde Kirov atındag'ı tipografiya jarıq ko'rdi. Gazeta shıqqan waqıtta A'miwda'rya atqarıw komitetinin' ha'm a'skeriy bolimshenin jawınger organı edi. Bul gazetanın' orıs tilinde shıg'ıwının' bir sebebi poligrafiyalıq bazalardın' qıyınshılıg'ı bolsa ja'ne bir sebebi xalıqtın' ko'pshilik bo'legi orıs mekteplerinde oqıg'anlıg'ı boldı. "İzvestiya" gazetası o'zinin' birinshi sanınan baslap-aq, sol da'wirdin' aldın'g'ı ideyaların u'git-na'siyatladı, janede ja'miyetlik qatnaslardı agitatsiyaladı, usılar menen qatar xalıqtı ulıwma du'nyadag'ı, ma'mlekettegi, regiondag'ı waqıyalar menen xabardar etip bardı. Bul da'wir puqaralıq urıs bolg'anlıg'ı sebepli, gazeta jan'a hu'kimettin' ornawına baylanıslı propagandalıq jumıs alıp bardı. Haqıyqatın aytıw kerek gazeta jaqın ku'nlerge shekem baspashılar ha'reketleri dep kelingen ha'reketlerdi o'zinin' ha'r bir sanında ja'riyaladı. Da'slepki ku'nlerden baslap mu'mkinshiligi bolg'anınsha ha'r bir sanın Moskvag'a, VTsİKg'a bir nusqadan jiberip turg'an.

Gazeta o'z tariyxında atamaların bir neshe ma'rtebe o'zgertken. Tun'g'ısh "İzvestiya" atamasında gazeta eki jıl shıg'adı. 1921 jılı 12-sentyabrde A'miwda'rya oblastı atqarıw komiteti "İzvestiya" gazetasın "Krasnıy Amudarinets" atamasına ozgertiw jo'ninde qarar qabıl etedi. Son' "Amudarinskaya jizn" atamasına 1922-jılı aprel ayında o'zgerdi. Onı biz M. Nurmuxamedovtın' 1922-jıldın' aprelinen baslap Qaraqalpaqstanda "Amudarinskaya jizn" atlı gazeta shıg'ıp turdı degen qatarlarınan koriwimizge boladı. "Amudarinskaya jizn" atamasınan son' bir neshe jıllar "Trudyashiysya karakalpak" bolıp shıg'ıp turadı. 1931-jılı 12-sentyabrden gazeta "Sovetskaya Karakalpakiya" atamasında O'zbekstan Respublikası oz g'a'rezsizligin ja'riyalag'ang'a shekem kommunistlik partiyanın' jawınger quralı wazıypasın atqardı. Xalıqtın' sana sezimi, oylawı baspa soz betinde jan'asha ko'z-qarasta sa'wlelene basladı. Barlıq baspalar o'z mazmunı, bag'darın tu'pkilikli o'zgerte basladı. Solay etip, bul gazetada 1991-jılı "Sovetskaya Karakalpakiya" atamasın o'zgertiw boyınsha konkurs ja'riyalanadı. Gazeta oqıwshılarınan redaktsiyag'a ha'r qıylı usınıstag'ı 101 atama kelip tu'sedi. Solardın' ishinen "Vesti Karakalpakstana" atamasın do'retiwshi ja'ma'a't maqul ko'rdi.

Usı tiykarda Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarg'ı Ken'esinin' 1992-jılı 8-avgustte "Sovetskaya Karakalpakiya" gazetasının' atamasın "Vesti Karakalpakstana" etip ozgertiw jo'nindegi qararı shıg'adı. Usı qarar negizinde gazeta ataması "Vesti Karakalpakstana" bolıp 1992-jıldın' 15-sentyabrinen shıg'a basladı.

Ha'zirgi waqıtta ushırasıp atırg'an qıyınshılıqlarg'a qaramay respublikanın' orıs tilinde jarıq koretug'ın jalg'ız gazetası u'zliksiz shıg'ıp kelmekte. 1994-jılı iyun ayında (usı jılı 1-marttag'ı Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarg'ı Ken'esinin' qararı menen) "Vesti Karakalpakstana" gazetasının' 75 jıllıg'ı ken' tu'rde belgilenip o'tti. Son'g'ı jılları "Vesti Karakalpakstana" gazetası "Erkin Qaraqalpaqstan" gazetaları bir ja'ma'a't bolıp is alıp barıp atır, degen menen eki basılım o'z aldına shıg'ıwın dawam ettirip atır. Bu'gingi ku'nde bul gazetalardın' bas redaktorı shayır, jurnalist Ken'esbay Karimov bolıp esaplanadı.