Alp tawları: Ózgerisler arasındaǵı ayırmashılıq

Wikipedia, erkin enciklopediya
Content deleted Content added
Taza bet jaratıldı: "thumb|right|250px|Alp '''Alp tawları''' {{lang-fr|Alpes}}, {{lang-it|Alpi}}), Batis Evropanın' en' ba'lent taw shoqqısı...."
 
Өңдеу түйіні жоқ
Qatar No 1: Qatar No 1:
[[File:Satellitenaufnahme der Alpen.jpg|thumb|right|250px|Alp]]
[[File:Satellitenaufnahme der Alpen.jpg|thumb|right|250px|Alp]]
'''Alp tawları''' {{lang-fr|Alpes}}, {{lang-it|Alpi}}), [[Batis Evropa]]nın' en' ba'lent taw shoqqısı. Ol [[Frantsiya]]nın', [[italiya]], [[Shveytsariya]]nın', [[Germaniya]]nın', [[Avstriya]]nın', [[Lixtenshteyn]]in' ha'm [[Sloveniya]]nın' bir bo'legin iyeleydi. Alp tawları bir-birlerinen pa'st shinkler arqalı ajralıp turg'an tawlardın' diziminen ibarat. Uzınlıg'ı 1200 km, ken'ligi 50–260 km. En' iri shinkleri — Simplon (2005 m), Sen-Gotard (2108 m), Brenner (1371 m) ha'm b. Tawlar jo'nelisine ko'ndelen' jaylasqan shuqır salmalar (Bo-den ko'linen Komo ko'line shekem) Alp tawlarının' batıs ha'm shıg'ıs bo'limlerine ajıratıp turadı.. Alp tawlarının' en' ba'lent bo'limlerinde muzlıqlar ha'mda muzlıq payda qılg'an relyef tu'rleri ko'p. Shıg'ıs Alp tawları (4049 m, Ber-nin tawı) batıs Alp tawları (4807 m, Monblan tawına)n pa'sirek. Olar ha'm ayrım dizbeklerge bo'linip ketken. Alp tawları eteklerinde ha'ktas, dolomitler ken' tarqalg'an, karst rawajlang'an. Taw eteklerinde klimat ortasha, taw biyikliklerinde ha'miyshe qar ha'm muzlıqlar bar, klimatı ha'm suwıq. Muzlıqlardın' ulıwma maydanı. 4140 km². Muzlıqlar ha'm a'bediy qarlardın' to'mengi shegarası 2500– 3200 m ba'lentlikde. . En' ko'p jawın arqa ha'm qubla jan bawırlarında jawadı (2000– 3000 mm). Alp tawlarınan ag'ıp tu'setug'ın da'ryalar (Reyn, Rona, Drava, Adije ha'm b.) sersuw, serostona, gidro-energiya imka'niyatlarına bay. Ko'rkem ko'ller ko'p: Jeneva, Syurix, Boden, Lago-Majore ha'm b. Tabiyiy o'simlik tu'rleri ba'lentlik kontinemtlerin payda qılg'an. Taw yeteginen 800 m ba'lentlikge shekem ma'deniy landshaftlar, 1200 m ba'lentlikler-de ken' japıraqlı tog'aylar,, 1300–1700 m ba'lendliklerde iyne japıraqlı tog'aylar bar. 2600 m den 3200 m ge shekem aralıqlar subalp putazarları, jaylawlar menen ba'nt. Taw dizbeglerinde tunneller qazılıp, temir jol ha'm avtomobil jolları o'tkizilgen. Al-pinizm ha'm turizm rawajlang'an.
'''Alp tawları''' {{lang-fr|Alpes}}, {{lang-it|Alpi}}), [[Batis Evropa]]nın' en' ba'lent taw shoqqısı. Ol [[Frantsiya]]nın', [[italiya]], [[Shveytsariya]]nın', [[Germaniya]]nın', [[Avstriya]]nın', [[Lixtenshteyn]]in' ha'm [[Sloveniya]]nın' bir bo'legin iyeleydi. Alp tawları bir-birlerinen pa'st shinkler arqalı ajralıp turg'an tawlardın' diziminen ibarat. Uzınlıg'ı 1200 km, ken'ligi 50–260 km. En' iri shinkleri — Simplon (2005 m), Sen-Gotard (2108 m), Brenner (1371 m) ha'm b. Tawlar jo'nelisine ko'ndelen' jaylasqan shuqır salmalar (Bo-den ko'linen Komo ko'line shekem) Alp tawlarının' batıs ha'm shıg'ıs bo'limlerine ajıratıp turadı.. Alp tawlarının' en' ba'lent bo'limlerinde muzlıqlar ha'mda muzlıq payda qılg'an relyef tu'rleri ko'p. Shıg'ıs Alp tawları (4049 m, Ber-nin tawı) batıs Alp tawları (4807 m, Monblan tawına)n pa'sirek. Olar ha'm ayrım dizbeklerge bo'linip ketken. Alp tawları eteklerinde ha'ktas, dolomitler ken' tarqalg'an, karst rawajlang'an. Taw eteklerinde klimat ortasha, taw biyikliklerinde ha'miyshe qar ha'm muzlıqlar bar, klimatı ha'm suwıq. Muzlıqlardın' ulıwma maydanı. 4140 km². Muzlıqlar ha'm a'bediy qarlardın' to'mengi shegarası 2500– 3200 m ba'lentlikde. . En' ko'p jawın arqa ha'm qubla jan bawırlarında jawadı (2000– 3000 mm). Alp tawlarınan ag'ıp tu'setug'ın da'ryalar (Reyn, Rona, Drava, Adije ha'm b.) sersuw, serostona, gidro-energiya imka'niyatlarına bay. Ko'rkem ko'ller ko'p: Jeneva, Syurix, Boden, Lago-Majore ha'm b. Tabiyiy o'simlik tu'rleri ba'lentlik kontinemtlerin payda qılg'an. Taw yeteginen 800 m ba'lentlikge shekem ma'deniy landshaftlar, 1200 m ba'lentlikler-de ken' japıraqlı tog'aylar,, 1300–1700 m ba'lendliklerde iyne japıraqlı tog'aylar bar. 2600 m den 3200 m ge shekem aralıqlar subalp putazarları, jaylawlar menen ba'nt. Taw dizbeglerinde tunneller qazılıp, temir jol ha'm avtomobil jolları o'tkizilgen. Al-pinizm ha'm turizm ken'nen rawajlang'an.


{{Commonscat|Alps|Alp tawları}}
{{geo-stub}}
[[Kategoriya:Evropanın' taw dizbeglerı]]
[[Kategoriya:Evropanın' taw dizbeglerı]]

15:51, 2015 j. fevraldıń 15 waqtındaǵı nusqası

Alp

Alp tawları francuzsha Alpes, italyansha Alpi), Batis Evropanın' en' ba'lent taw shoqqısı. Ol Frantsiyanın', italiya, Shveytsariyanın', Germaniyanın', Avstriyanın', Lixtenshteynin' ha'm Sloveniyanın' bir bo'legin iyeleydi. Alp tawları bir-birlerinen pa'st shinkler arqalı ajralıp turg'an tawlardın' diziminen ibarat. Uzınlıg'ı 1200 km, ken'ligi 50–260 km. En' iri shinkleri — Simplon (2005 m), Sen-Gotard (2108 m), Brenner (1371 m) ha'm b. Tawlar jo'nelisine ko'ndelen' jaylasqan shuqır salmalar (Bo-den ko'linen Komo ko'line shekem) Alp tawlarının' batıs ha'm shıg'ıs bo'limlerine ajıratıp turadı.. Alp tawlarının' en' ba'lent bo'limlerinde muzlıqlar ha'mda muzlıq payda qılg'an relyef tu'rleri ko'p. Shıg'ıs Alp tawları (4049 m, Ber-nin tawı) batıs Alp tawları (4807 m, Monblan tawına)n pa'sirek. Olar ha'm ayrım dizbeklerge bo'linip ketken. Alp tawları eteklerinde ha'ktas, dolomitler ken' tarqalg'an, karst rawajlang'an. Taw eteklerinde klimat ortasha, taw biyikliklerinde ha'miyshe qar ha'm muzlıqlar bar, klimatı ha'm suwıq. Muzlıqlardın' ulıwma maydanı. 4140 km². Muzlıqlar ha'm a'bediy qarlardın' to'mengi shegarası 2500– 3200 m ba'lentlikde. . En' ko'p jawın arqa ha'm qubla jan bawırlarında jawadı (2000– 3000 mm). Alp tawlarınan ag'ıp tu'setug'ın da'ryalar (Reyn, Rona, Drava, Adije ha'm b.) sersuw, serostona, gidro-energiya imka'niyatlarına bay. Ko'rkem ko'ller ko'p: Jeneva, Syurix, Boden, Lago-Majore ha'm b. Tabiyiy o'simlik tu'rleri ba'lentlik kontinemtlerin payda qılg'an. Taw yeteginen 800 m ba'lentlikge shekem ma'deniy landshaftlar, 1200 m ba'lentlikler-de ken' japıraqlı tog'aylar,, 1300–1700 m ba'lendliklerde iyne japıraqlı tog'aylar bar. 2600 m den 3200 m ge shekem aralıqlar subalp putazarları, jaylawlar menen ba'nt. Taw dizbeglerinde tunneller qazılıp, temir jol ha'm avtomobil jolları o'tkizilgen. Al-pinizm ha'm turizm ken'nen rawajlang'an.