Aziya
Bul maqalada derekler <ref></ref> teglerine alınbaǵan, yamasa ulıwma kórsetilmegen. Márhámat, qaǵıydalar hám qollanbalarǵa sáykes túrde maqalanı wikilestiriń. |
Aziya — Jerdiń arqa yarım sharında jaylasqan hám eń úlken dep esaplanatuǵın kontinent. Ol batısta Evropa menen shegaralasqan. Aziya hám Evropa birgelikte Evraziya materigin quraydı.
Aziya Jer Orta teńizi, Qara teńiz, Arqa Muz okeanı, Tınısh okeanı hám Hind okeanı menen qorshalǵan. Ol Evropadan Kavkaz hám Ural tawları arqalı ajıraladı.
Ertede adamzat civilizaciyasınıń bir bólegi Aziyada, máselen Shumer, Qıtay hám Hindistanda baslanǵan. Sonıń menen birge, Qıtay hám Hindistan dúnyadaǵı xalqınıń sanı boyınsha eń úlken mámleketler esaplanadı.
Uzın, tiykarınan qurg'aq jer batısta Evropa menen Azianı ajıratıp turadı. Bul shegara Arqa-Qubla ta'repke Rossiyada Ural tawlarına shekem, Ural daryası boylap Kaspiy ten'izine ha'm Kavkaz tawları arqalı Qara ten'izge shekem dawam etedi. Rossiyanın' to'rtten u'sh bo'limi Aziada, al qalg'an bo'limi Evropada jaylasqan. Azia basqa to'rt mámleketlerinin'de kishkene bo'limleri Evropada jaylasqan.
Azia en' u'lken materik. Ol du'nya maydanının' onnan u'sh bo'limin quraydı, onın' xalqı du'nya xalqının' besten u'sh bo'legin qurap, basqa qa'legen materik xalqınan ko'p. Arqada muzlı Arktikadan baslap qublada ıssı ekvator jerlerine jayılg'an Azia materigi u'lken, bos sho'listanlıqlardı, sonın' menen birge du'nyanın' en' biyik tawlarıin ha'm en' uzın da'ryaların o'z ishine aladı.
Aziya mámleketleri
[redaktorlaw | derekti redaktorlaw]Derekler
[redaktorlaw | derekti redaktorlaw]Siltewler
[redaktorlaw | derekti redaktorlaw]Wikiqoymada Aziya haqqında kategoriya bar |
Aziyadaǵı mámleketler | ||
Awǵanstan · Ázerbayjan · Bangladesh · Baxreyn · Birlesken Arab Ámirlikleri · Bruney · Butan · Qubla Koreya · Qıtay · Armeniya · Filippin · Gruziya · Iraq · Hindistan · Indoneziya · Iran · Izrail · Kambodja · Kuveyt · Laos · Livan · Malayziya · Maldiv · Mısır1 · Mongoliya · Myanma · Nepal · Oman · Ózbekstan · Pakistan · Qazaqstan2 · Qatar · Kipr · Qırǵızstan · Rossiya2 · Saudiya Arabstanı · Singapur · Siriya · Shıǵıs Timor · Arqa Koreya · Shri-Lanka · Tájikstan · Tailand · Túrkiya2 · Túrkmenstan · Iordaniya · Vyetnam · Yaponiya · Yemen | ||
Negizi ǵárezsiz, biraq tanılmaǵan yaki azǵantay tanılǵan mámleketler: Abxaziya · Qubla Osetiya · Tayvan · Tawlı Qarabaǵ · Palestina · Arqa Kipr Túrk Respublikası | ||
1. Transkontinental mámleket, bir bólegi Afrikada 2. Transkontinental mámleket, bir bólegi Evropada |
- Ref teglerinen paydalanılmaǵan maqalalar
- BIBSYS identifikatorları boyınsha Wikipedia maqalaları
- Qızıl siltemeli sırtqı siltemeler kategoriyalarına iye betler
- BNE identifikatorları boyınsha Wikipedia maqalaları
- KULTURNAV identifikatorları boyınsha Wikipedia maqalaları
- LCCN identifikatorları boyınsha Wikipedia maqalaları
- NARA identifikatorları boyınsha Wikipedia maqalaları
- NDL identifikatorları boyınsha Wikipedia maqalaları
- NKC identifikatorları boyınsha Wikipedia maqalaları
- NLI identifikatorları boyınsha Wikipedia maqalaları
- SELIBR identifikatorları boyınsha Wikipedia maqalaları
- VIAF identifikatorları boyınsha Wikipedia maqalaları
- WorldCat-VIAF identifikatorları boyınsha Wikipedia maqalaları
- Aziya
- Kontinentler
- Geografiyaǵa tiyisli shala maqalalar