Kontentke ótiw

Dribling

Wikipedia — erkin enciklopediya

Sportta dribling – bul bir oyınshınıń toptı belgili bir baǵıtta jıljıtıp, qorǵawshılardıń toptı tartıp alıw háreketlerin aylanıp ótiwi. Tabıslı dribling toptı qorǵawshılardan nızamlı túrde alıp ótiwge hám gol urıw múmkinshiliklerin jaratıwǵa imkaniyat beredi.

Futbol

  • Shep tárepte: Lionel Messi Argentina milliy futbol komandasınıń Boliviya milliy futbol komandasına qarsı oyınında eki oyınshıdan ótip ketpekte.
  • Ortada: Deniel Starridj «Liverpul» ushın matchtaǵı úziliste dribling ámelge asırdı.
  • Oń tárepte: Eden Azar (10-sanlı formada) «Chelsi» komandası ushın dribling waqtında, «Maribor» komandasınıń qarsılaslarınan ótiw ushın toptı alıp júrmekte.

Futbolda dribling - bul eń qıyın top usıllarınıń biri hám eń paydalı hújim háreketleriniń biri. Ádettegi oyın barısında oyınshılar toptı qarsılaslarınıń dárwazasına qaray jeke baqlaw arqalı, mısalı, dribling (texnikalıq manevrlerdi qollanıw) arqalı jetkeriwge háreket etedi. Qarsılastan ótiw ushın dribling kóp túrli hiyle-usıl hám aldaw háreketlerin óz ishine alıwı múmkin; máselen, Ronaldino qorǵawshılardan ótiw ushın kóbinese elastiko sıyaqlı quramalı usıllar hám aldaw háreketlerin qollanǵan.[1]

Dribling kóbinese bahalı boladı, ásirese maydannıń úshinshi bóliminde yamasa qanatlarda, yaǵnıy kópshilik hújimler ámelge asırılatuǵın jerlerde. Dribling tar jaǵdaylarda, dribler qorǵawshı tárepinen belgilengen waqıtta keńislik jaratadı, bul olarǵa tabıslı driblingten keyin ya gol urıwǵa, ya gol urıw múmkinshiliklerin jaratıwǵa imkaniyat beredi. Biraq, eger jaqsı meńgerilmegen bolsa, dribling toptıń qarsılas tárepinen tartıp alınıwı yamasa qorǵawshı tárepinen toqtatılıwı nátiyjesinde iyeleniwden ayırılıwǵa alıp keliwi múmkin. Ayırım oyınshılar qanat oyınshısı Garet Beyl sıyaqlı tezlik hám fizikalıq kúsh penen qarsılaslardan ótiwdi maqul kóredi,[2][3][4][5] al ayırımları Luis Suares sıyaqlı qarsılaslarǵa tuwrı barıp, olardı «nutmeg» (toptı ayaqları arasınan ótkeriw) arqalı ótiwge háreket etedi,[6] al basqaları Lionel Messi sıyaqlı aldaw háreketleri, baqlaw, shaqqanlıq hám tezleniwdi qollanıp toqtatıwlardan qutılıwı múmkini.[7][8]

Garrincha (shepte), Braziliyalı qanat oyınshısı hám 1962-jılǵı Jáhán chempionatı juldızı, hámme waqıtlardaǵı eń ullı driblerlerdiń biri dep esaplanadı.[9]

Sheber driblerden toptı tartıp alıw kóbinese qıyın boladı; sátsiz toqtatıwlar (topqa jetpeytuǵın) paydalı erkin soqqı jaǵdayına hám qaǵıyda buzıwshı ushın jaza kartası túrinde eskertiwge alıp keliwi múmkin. 2018-jılǵı FIFA Jáhán Chempionatında, toptı tartıp alıwı qıyın bolǵanı menen belgili Belgiya pleymeykeri Eden Azar, 1966-jıldan berli ótkerilgen hár qanday Jáhán Chempionatı oyınında tabıslı driblingler sanı boyınsha rekord ornattı, Braziliyaǵa qarsı oyında on márte driblingti 100% tabıslılıq penen orınladı.[10]

Dribling haqqında dáslepki maǵlıwmatlar Angliyadaǵı orta ásirlik futbol oyınları haqqındaǵı esaplardan kelip shıqqan. Mısalı, Djeffri Choser on tórtinshi ásir Angliyasında usınday top oynaw sheberligine usınǵan. «Kenterberi ertekleri»nde (1380-jıldan keyin jazılǵan) ol mına qatardı qollanǵan: «ayaq astında top sıyaqlı dumalaydı».[11] Usıǵan uqsas, XV ásirdiń aqırında Angliyanıń Nottingemshir graflıǵındaǵı Koston qalasında ótkerilgen futbol oyını haqqında latın tilinde jazba kelip shıqqan. Ol Angliya korolı Genrix VI nıń káramatları haqqındaǵı qoljazba toplamına kirgizilgen. Anıq sánesi belgisiz bolsa da, ol sózsiz 1481-1500 jıllar aralıǵına tiyisli. Bul tek «tebiw oyını» haqqındaǵı birinshi esap hám driblingtiń birinshi táriyipi: «Olar ulıwma oyın-zawıq ushın jıynalǵan oyın ayırımlar tárepinen futbol oyını dep ataladı. Bunda jas jigitler, awıl sportında, úlken toptı hawaǵa ılaqtırıp emes, al onı urıp hám sheberlik penen jer boylap dumalatıp aydaydı, onı qolları menen emes, al ayaqları menen isleydi... qarama-qarsı baǵdarlarǵa tebedi». Dribling kónlikpeleriniń on toǵızınshı ásirdegi Angliya jámiyetlik mekteplerindegi kóplegen futbol oyınlarınıń tiykarǵı bólegi bolǵanı málim, al toptı uzatıw haqqındaǵı eń erte maǵlıwmat 1863-jılǵı Futbol Associaciyasınıń qaǵıydalarında keltirilgen.[12][13]

Basketbol

Shepten ońǵa qarap: Áskeriy-teńiz kúshleriniń oyınshısı armiya qorǵawshısınıń qasınan dribling ámelge asırıwǵa háreket etedi; Demetri MakKemi tez úziliste dribling ámelge asırdı; Kollin Sekston dizeleriniń arasına dribling; Trevon Dyuval arqasına dribling ámelge asırmaqta.

Basketbolda dribling - bul toptı bir waqıtta bir qol menen úziliksiz túrde polǵa urıp sekirtiw. Bul oyınshınıń júrip yaki juwırıp baratırıp toptı qolında saqlap turıwınıń jalǵız nızamlı usılı.

Dribling oyınshılarǵa toptı maydan boylap jıljıtıwǵa, qorǵawshılardan qutılıwǵa hám esap ashıw múmkinshiliklerin jaratıwǵa imkaniyat beredi. Bul basketboldaǵı tiykarǵı kónlikpe bolıp, maydan boylap toptı qadaǵalaw menen jıljıtıwdı óz ishine aladı.

Djeyms Naysmittiń dáslepki qaǵıydalarında dribling haqqında hesh nárse aytılmaǵan, tek toptı alǵa jıljıtıwdıń nızamlı usılı - onı uzatıw ekenligi kórsetilgen. Oyınshılar tez arada «ózine uzatıw» strategiyasın islep shıqtı, onı Naysmittiń ózi de maqulladı hám onıń dóretiwshiligine hayran qaldı, bul bolsa házirgi kúnde belgili bolǵan driblingke aylandı. Driblingti birinshi bolıp qollanǵan komanda 1897-jılı Yel universiteti boldı. 1909-jılı úziliksiz dribling hám driblingten keyin soqqı beriwge ruqsat etildi.[14]

Dribling ádewir tezirek háreketleniwge hám sonıń nátiyjesinde gol urıw múmkinshiliklerin kóbeytiwge imkaniyat beredi. Sonday-aq, ol qarsılas komandadaǵı shaqqan oyınshıǵa toptı sekirip turǵan waqıtta «urlap alıw» múmkinshiligin beredi. Oyınshı driblingti toqtatıp, toptı uslap turǵanda, ádette onı basqa oyınshıǵa uzatıwı yaki soqqı beriwi kerek; eger oyınshı dribling etip, keyin toptı qanday da bir usılda uslap tursa (qolları yaki qolları menen uslap tursa, yaki «alaqanlap uslap tursa», yaǵnıy dribling waqtında onı astınan kóbirek uslap tursa) hám sońınan driblingti dawam etse, tóreshi oyındı toqtatadı, «eki márte dribling» yaki «toptı alıp júriw» signalın beredi hám toptı qarsılas komandaǵa beredi. Eger oyınshı eki qolı menen birden dribling etiwge háreket etse de, «eki márte dribling» dep járiyalanıwı múmkin.

Dribbling barmaq ushları menen orınlanıwı kerek hám barmaqlar erkin hám jayılǵan bolıwı kerek. Bilek basketbol toptı iyteriwi kerek, al bilek aldı joqarı-tómen qozǵalıwı kerek. Tájiriybeli top alıp júriwshiler toptı jerge jaqın sekirttiredi, bul qorǵawshınıń toptı urlap alıw qáwpin azaytadı. Sheber dribbler oyınshılar toptı arqasınıń artınan, ayaqlarınıń arasınan alıp júre aladı hám dribbldiń tezligin ózgerte aladı, bul oyınshını qorǵawǵa qıyınlastıradı hám pas beriw, toptı ılaqtırıw yamasa top penen alǵa júriw múmkinshiliklerin ashadı. NBA-da Golden State Warriors komandasınıń oyınshısı Stefen Karri hám házirgi waqıtta Dallas Mavericks komandasında oynaytuǵın Kayri Irving ulıwma eń jaqsı top alıp júriwshiler bolıp esaplanadı, al Atlanta Hawks komandasınıń oyınshısı Trey Yang hám Denver Nuggets komandasınıń oyınshısı Djamal Myurrey de ligada jaqsı dribblerler sıpatında óz ornın taptı.

Basketbol trenerleriniń milliy associaciyası (NABC) 1927-jılı sporttan dribblingti alıp taslaw háreketine qarsı shıǵıw ushın dúzilgen.[15]

Suw polosı

Hújimshi (7) toptı dribbling penen alǵa háreketlendiredi.

Suw polosında dribbling - alǵa qaray júzip baratırıp toptı jıljıtıw texnikası. Top oyınshınıń aldında gezeklesken qol qozǵalısları payda etken suw aǵısı menen jıljıtıladı hám kóbinese murın yamasa mańlay menen áste túrtip qoyıw arqalı qosımsha baǵdar beriledi. Top penen tiyisiw minimal bolǵanlıqtan, bul top alıp baratırǵan oyınshıǵa alǵa jıljıwda artıqmashılıq beredi; qorǵawshı hújimshi topqa tiymegenshe oǵan tiye almaydı. Shıntaqların joqarı kóterip, qısqa hám tez qol qozǵalısların islew arqalı, dribbling islep baratırǵan oyınshı kóbinese toptı qarsılas komandanıń, ásirese artınan quwıp kiyatırǵan yamasa janınan jaqınlasıp kiyatırǵan oyınshılardıń tartıp alıw háreketlerinen qorǵay aladı. Bul agressiv qorǵanıw texnikası sebepli, qálegen tartıp alıw háreketi, tabıslı bolsın yamasa bolmasın, potencial jaraqatqa alıp keliwi múmkin, sebebi shıntaqtıń bunday qattı qozǵalısı FINA tárepinen nızamlı dep esaplanadı, sonlıqtan qorǵawshı oyınshı dribbler oyınshıdan toptı urlap alıwǵa háreket etkende tiyisiwden saqlanıwı kerek.

Baylanıslı kónlikpeler

Kóp sport túrlerinde oyınshınıń toptı alıp juwırıwına ruqsat etiliwi ushın arnawlı kónlikpelerdi orınlaw talap etiledi hám bul zárúr bolıp tabıladı. Bul kónlikpelerdi kirgiziw oyınshılardıń toptı qolǵa alıp maydannıń bir shetinen ekinshi shetine hesh qanday qarsılıqsız juwırıwınıń aldın aladı. Usılay etip, dribbling tómendegiler menen baylanıslı:

  • Gel futbolındaǵı «solo» - juwırıp baratırıp toptı ózińe tebiw
  • Gel futbolındaǵı «sekirttiriw» - juwırıp baratırıp toptı jerge urıp ózińe qaytarıw
  • Avstraliya qaǵıydaları boyınsha futboldaǵı juwırıp baratırıp sekirttiriw - juwırıp baratırıp ellips tárizli toptı jerge urıp ózińe qaytarıw.

Derekler

  1. ↑ «Ronaldo de Assis Moreira». fcbarcelona.cat. FC Barcelona. Qaraldı: 9-aprel 2015-jıl.
  2. ↑ "Gareth Bale: why Inter are going to bid £40m for Tottenham star". guardian.co.uk (Guardian News and Media). 27 January 2011. https://www.theguardian.com/football/2011/jan/27/gareth-bale-inter-bid-40m. 
  3. ↑ «Gareth Bale far from done at Madrid». Football España (7-oktyabr 2014-jıl). Qaraldı: 4-yanvar 2018-jıl.
  4. ↑ Mark Fleming. «Strength, skill, stamina, speed. How do you stop Gareth Bale?». The Independent (4-noyabr 2010-jıl). Qaraldı: 4-yanvar 2018-jıl.
  5. ↑ David Cartlidge. «FourFourTwo's Best 100 Football Players in the World 2016: No.6 – Gareth Bale». FourFourTwo (2-dekabr 2016-jıl). Qaraldı: 4-yanvar 2018-jıl.
  6. ↑ "WATCH: Luis Suarez nutmeg David Luiz twice in Barcelona's win at PSG". 16 April 2015. http://www1.skysports.com/football/news/11945/9807385/watch-luis-suarez-nutmegs-david-luiz-twice-in-barcelonas-win-at-psg. 
  7. ↑ Fabio Monti. «Controllo, corsa, tocco di palla Perché nel calcio piccolo è bello» (it). corriere.it. Il Corriere della Sera (8-aprel 2010-jıl). Qaraldı: 9-aprel 2015-jıl.
  8. ↑ Guillem Balague. «Lionel Messi's improbable progression from struggling youngster to world super star». telegraph.co.uk. The Telegraph (2-dekabr 2013-jıl). Qaraldı: 9-aprel 2015-jıl.
  9. ↑ «Hall of Fame: Garrincha». ifhof.com. Qaraldı: 7-iyul 2015-jıl.
  10. ↑ "World Cup Stats Insider: Brazil's Achilles heel, terrific individual performances behind Belgium's win". 9 July 2018. https://www.foxsports.com.au/football/world-cup/world-cup-stats-insider-brazils-achilles-heel-terrific-individual-performances-behind-belgiums-win/news-story/a9d281a49854caba4b49ae2455a9abdd. 
  11. ↑ Chaucer, Geoffrey. «The Knight's Tale». Canterbury Tales. Project Gutenberg.
  12. ↑ «History of Football - The Global Growth». FIFA.com (1994). 3-avgust 2015-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 10-dekabr 2015-jıl.
  13. ↑ «The History of the FA». The Football Association. Qaraldı: 10-dekabr 2015-jıl.
  14. ↑ «NCAA Basketball Rule Change History». Qaraldı: 15-aprel 2023-jıl.
  15. ↑ «What is the NABC and what does it do?». 15-aprel 2022-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 31-mart 2012-jıl.
«https://kaa.wikipedia.org/w/index.php?title=Dribling&oldid=116985» saytınan alınǵan