Eksperimental psixologiya

Eksperimental psixologiya — psixikalıq hádiyseler hám processlerdi ilimiy metodlar járdemi menen izertlew. Psixologiyanıń pán retinde filosofiyadan ajıralıp shıǵıwında eksperimental izertlewler ótkeriw tiykarǵı ról oynaǵan. 19-ásirdiń ortalarında dáslepki ret sezim, qabıl etiw júzesinen izertlewler alıp barılǵan. Eksperimental psixologiyanıń pán retinde ajıralıp shıǵıwına nemis alımı V.Vundt úlken úles qosqan. Dáslepki eksperimental izertlewler ózin ózi baqlaw usılı járdemi menen shaxstıń ishki meyilleri, motivları, oylawına arnalǵan. Keyinirek tekseriwler túrli haywanlarda ótkerile baslaǵan. Kóplegen izertlewlerdi AQShlıq T.L.Morgan, E.L.Torndayk hám basqalar alıp barǵan. Eksperimental psixologiya quramalı izertlew (kóp shkalalı, kóp basqıshlı ) metodları, metodikaları (isenimliligi, kepillikliligi, test yamasa retest ózgesheligine iyeligi)nen tısqarı elektron esaplaǵıshlar, texnikalıq ásbaplar hám úskeneler, ápiwayı yamasa quramalı dúzilgen arnawlı apparatlar, zamanagóy texnika hám texnologiyalarǵa tiykarlanadı. Eksperimental psixologiya járdeminde psixikalıq funksiyalar ǵana emes, usınıń menen birge shaxs sezimi, emociyası,individual ózgesheligi, dıqqat, yad, aqıl sıyaqlı biliw processleri de izertlew etiledi. Eksperimental psixologiya izertlewleri nátiyjeleri psixologiya tarawları teoriyasın islep shıǵıwda tiykar bolıp xızmet etedi. Ilimpazlardan F. Galton (1822-1911), D.Kettel (1860-1944), E.Tolmen (1886-1959 ), G.Rorshax (1884-1984), A.Bine (1857-1911), P.Jane (1859 -1947), J.Piaje (1896—1980) hám basqalar eksperimental psixologiyanıń rawajlanıwına zárúrli úles qosqan.

Ergash G'oziyev, Botirov Bohodir.