Kontentke ótiw

Generativ jasalma intellekt

Wikipedia, erkin enciklopediya
Impressionistic image of figures in a futuristic opera scene
Theatre D'opera Spatial, generativ jasalma intellekt járdeminde jaratılǵan súwret

Generativ jasalma intellekt yamasa generativ JI (ingl. Generative artificial intelligence; GenAI; GAI[1]) ‒ bul jasalma intellekttiń tekst, súwret, video yamasa basqa túrdegi maǵlıwmatlardı jaratıw ushın generativ modellerdi qollanatuǵın bir bólegi.[2][3] Bul modeller ózleriniń oqıtıw maǵlıwmatlarınıń tiykarǵı versiyaları menen strukturaların úyrenedi hám olardı jańa maǵlıwmatlar jaratıw ushın qollanadı,[4] bul kóbinese tábiyiy til buyrıqları túrinde keledi.[5]

Transformatorǵa tiykarlanǵan tereń neyron tarmaqlarındaǵı, ásirese úlken til modellerindegi (LLMs) jetilistiriwler 2020-jıllardıń basında generativ JI sistemalarınıń JI bumine imkaniyat jarattı. Olarǵa ChatGPT, Copilot, Gemini hám LLaMA sıyaqlı chatbotlar; Stable Diffusion, Midjourney hám DALL-E sıyaqlı tekstti súwretke aylandırıwshı jasalma intellekt súwret generaciya sistemaları; hám Sora sıyaqlı tekstti videoǵa aylandırıwshı JI generatorları kiredi.[6][7][8] OpenAI, Anthropic, Microsoft, Google hám Baidu sıyaqlı kompaniyalar, sonday-aq kóplegen kishi firmalar generativ JI modellerin islep shıqtı.[5][9][10]

Generativ JI baǵdarlamalıq támiynat islep shıǵıw, densawlıqtı saqlaw, finans, oyın-zawıq, klientlerge xızmet kórsetiw,[11] satıw hám marketing,[12] kórkem óner, jazıw,[13] moda,[14] hám ónim dizaynı[15] sıyaqlı kóplegen tarawlarda qollanıladı. Biraq, generativ JI-niń kiberjınayat, adamlardı aldaw yamasa manipulyaciya etiw ushın jalǵan xabarlar yamasa tereń ótirik videolardan paydalanıw, hám adam jumıs orınlarınıń ǵalabalıq almastırılıwı sıyaqlı potencial nadurıs qollanılıwı haqqında alańlawlar payda boldı.[16][17] Sonday-aq, avtorlıq huqıq penen qorǵalǵan kórkem óner shıǵarmalarına úyretilgen hám olarǵa elikleytuǵın generativ modeller dógereginde intellektual múlk nızamı boyınsha máseleler de bar.[18]

Tariyxı

Erte tariyx

Payda bolǵannan baslap, taraw izertlewshileri adam aqılınıń tábiyatı hám adam sıyaqlı intellektke iye jasalma tirishiliklerdi jaratıwdıń aqıbetleri haqqında filosofiyalıq hám etikalıq dálillerdi keltirdi; bul máseleler burınnan ańız, kórkem ádebiyat hám filosofiya arqalı áyyemgi dáwirden berli izertlenip kelgen. Avtomatlastırılǵan kórkem óner túsinigi keminde áyyemgi grek civilizaciyasınıń avtomatlarına barıp taqaladı, onda Dedal hám Aleksandriyalı Geron sıyaqlı oylap tabıwshılar tekst jaza alatuǵın, ses shıǵara alatuǵın hám muzıka oynay alatuǵın mashinalardı jobalaǵanı haqqında maǵlıwmatlar bar.[19][20] Dóretiwshi avtomatizaciyanıń dástúri pútkil tariyx dawamında rawajlanıp kelgen, oǵan 1800-jıllardıń basında jaratılǵan Mayyarde avtomatı mısal bola aladı.[21] Markov shınjırları rus matematigi Andrey Markovtıń XX ásirdiń basındaǵı islep shıǵıwınan berli tábiyiy tillerdi modellestiriw ushın uzaq waqıttan berli qollanılıp kiyatır. Markov bul tema boyınsha birinshi maqalasın 1906-jılı járiyaladı hám Markov shınjırların qollanıp "Evgeniy Onegin" romanındaǵı dawıslı hám dawıssız seslerdiń izbe-izligin analizledi. Markov shınjırı tekst korpusında úyrenilgennen keyin, onı itimallıq tiykarında tekst generatorı sıpatında paydalanıw múmkin.

Akademiyalıq jasalma intellekt

Jasalma intellekttiń akademiyalıq tarawı 1956-jılı Dartmut kolledjinde ótkerilgen izertlew seminarında qurıldı hám sonnan berli on jıllıqlar dawamında bir neshe márte rawajlanıw hám optimizm tolqınların basınan ótkerdi. Jasalma Intellekt izertlewleri 1950-jıllardan "Esaplaw mashinaları hám intellekt" (1950) hám 1956-jılǵı Dartmuttaǵı Jasalma intellekt boyınsha jazǵı izertlew joybarı sıyaqlı jumıslar menen baslandı. 1950-jıllardan baslap, súwretshiler hám izertlewshiler kórkem óner shıǵarmaların jaratıw ushın jasalma intellektti paydalanıp keldi. 1970-jıllardıń basına kelip, Garold Koen ózi dóretken AARON kompyuter baǵdarlaması arqalı jaratılǵan generativ jasalma intellekt shıǵarmaların jaratıp hám kórgizbege qoyıp atırǵan edi.

"Generativ jasalma intellekt proektlestiriw" yamasa "generativlik proektlestiriw" terminleri 1980-1990-jıllarda jasalma intellekt proektlestiriw sistemalarına, ásirese belgilengen maqsetke jetiw ushın háreketler izbe-izligin payda etiwde qollanılatuǵın kompyuter járdeminde processti proektlestiriwǵa qatnaslı qollanılǵan.[22][23] Generativlik jasalma intellekt proektlestiriw sistemaları keńislik halatın izlew hám sheklewlerdi qanaatlandırıw sıyaqlı simvollıq jasalma intellekt usılların qollanǵan hám 1990-jıllardıń basına kelip "salıstırmalı túrde jetilisken" texnologiyaǵa aylanǵan edi. Olar áskeriy maqsetlerde krizis háreket jobaların,[22] óndiris ushın process jobaların hám prototip avtonom kosmos apparatlarındaǵı sıyaqlı sheshim qabıl etiw jobaların payda etiwde qollanılǵan.[24]

Generativ neyron tarmaqlar (2014-2019)

Joqarıda: Súwret klassifikatorı, diskriminativlik maqset penen úyretilgen neyron tarmaǵınıń mısalı. Tómende: Tekstti súwretke aylandırıwshı model, generativlik maqset penen úyretilgen tarmaqtıń mısalı.

Payda bolǵannan baslap, mashinalıq oqıtıw tarawı maǵlıwmatlardı modellestiriw hám boljaw ushın diskriminativlik modeller menen birge generativlik modellerdi de qollanıp kelgen. 2000-jıllardıń aqırınan baslap, tereń oqıtıwdıń payda bolıwı súwret klassifikaciyası, sóylewdi tanıw, tábiyǵıy tildi qayta islew hám basqa da wazıypalarda progress hám izertlewlerdi alǵa ilgerletti. Bul dáwirdegi neyron tarmaqlar, ádette, generativlik modellestiriwdiń qıyınlıǵına baylanıslı diskriminativlik modeller sıpatında úyretilgen.[25]

2014-jılı variaciyalıq avtoenkoder hám generativlik qarama-qarsı tarmaq sıyaqlı jetiskenlikler súwretler sıyaqlı quramalı maǵlıwmatlar ushın diskriminativlik emes, al generativlik modellerdi úyreniwge qábiletli birinshi ámeliy tereń neyron tarmaqların payda etti. Bul tereń generativ modeller súwretler ushın tek klass belgilerin emes, al tolıq súwretlerdi de shıǵarǵan birinshi modeller boldı.

2017-jılı Transformer tarmaǵı eski Uzaq-Qısqa Múddetli Estelik (Long-Short Term Memory) modellerine salıstırǵanda generativlik modellerde alǵa ilgerilewlerge múmkinshilik berdi, bul 2018-jılı GPT-1 dep atalǵan birinshi generativ aldın-ala úyretilgen transformerdiń (GPT) payda bolıwına alıp keldi.[26] Bunnan soń 2019-jılı GPT-2 payda boldı, ol Tiykar modeli sıpatında kóp hár qıylı wazıypalarǵa baqlawsız ulıwmalastırıw qábiletin kórsetti.[27]

Bul dáwirde engizilgen jańa generativ modeller úlken neyron tarmaqların diskriminativlik modellerge tán bolǵan baqlaw astında oqıtıw ornına baqlawsız oqıtıw yamasa yarım-baqlawlı oqıtıw arqalı úyretiwge múmkinshilik berdi. Baqlawsız oqıtıw adamlardıń maǵlıwmatlardı qoldan belgilew zárúrligin saplastırdı, bul úlkenirek tarmaqlardı úyretiwge múmkinshilik berdi.[28]

Generativ jasalma intellekttiń rawajlanıwı (2020-jıldan baslap)

Jasalma intellekt penen jaratılǵan súwretler anaǵurlım rawajlandı.

2020-jıldıń mart ayında, belgisiz MIT izertlewshisi tárepinen dóretilgen 15.ai, minimal úyretiw maǵlıwmatların paydalanıp isenimli personaj dawısların generaciyalay alatuǵın biypul veb-qosımsha bar edi.[29] Bul platforma memler hám kontent jaratıwda Jasalma Intellekt dawıstı klonlawdı (audio dipfeyklerdi) keń jámiyetshilikke tanıstırǵan birinshi xızmet sıpatında tán alınıp, keyingi dawıslı Jasalma Intellekt texnologiyasınıń rawajlanıwına tásir etti.[30][31]

2021-jılı DALL-E transformerge tiykarlanǵan piksel generativ modeliniń payda bolıwı Jasalma Intellekt penen jaratılǵan súwretlerdiń rawajlanıwında jańa basqısh boldı.[32] Bunnan keyin 2022-jılı Midjourney hám Stable Diffusion sistemalarınıń shıǵarılıwı tábiyiy til komandaları arqalı joqarı sapalı jasalma intellekt ónerin dóretiwge keń jámiyetshiliktiń múmkinshiligin arttırdı.[33] Bul sistemalar tekst táriyiplemeleri tiykarında fotorealistik súwretlerdi, kórkem óner shıǵarmaların hám dizaynlardı generaciyalawda burın bolmaǵan múmkinshiliklerdi kórsetti, bul súwretshiler, dizaynerler hám ulıwma xalıq arasında keń qollanılıwǵa alıp keldi.

2022-jıldıń aqırında ChatGPT-diń jámiyetshilikke shıǵarılıwı ulıwma maqsetli tekstke tiykarlanǵan wazıypalar ushın generativ jasalma intellekttiń qoljetimliligi hám qollanılıwın túp-tiykarınan ózgertti.[34] Sistemanıń tábiyiy sáwbetlesiw, dóretiwshilik mazmun jaratıw, kodlawǵa járdem beriw hám hár qıylı analitikalıq wazıypalardı orınlaw qábileti dúnya júzilik dıqqattı tarttı hám jasalma intellekttiń jumıs, bilimlendiriw hám dóretiwshilikke bolǵan potencial tásiri haqqında keń talqılawlardı payda etti.[35]

2023-jıldıń mart ayında GPT-4-tiń shıǵarılıwı generativ jasalma intellekt múmkinshiliklerinde jáne bir alǵa ilgerlew boldı. Microsoft Research komandası dawlı pikir bildirip, onı "ulıwma jasalma intellekt (AGI) sistemasınıń dáslepki (biraq ele tolıq emes) versiyası sıpatında qarawǵa boladı" dep ayttı. Biraq, bul bahalaw basqa ilimpazlar tárepinen qarsılıqqa ushıradı, olar 2023-jılǵa kelip generativ jasalma intellekt "ele 'ulıwma adam intellekti' kórsetkishine jetiwden ádewir uzaq" ekenin tastıyıqladı.[36] 2023-jıldıń keyinirek waqtında Meta kompaniyası tekst, súwretler, video, jıllılıq maǵlıwmatları, 3D maǵlıwmatlar, audio hám háreket sıyaqlı bir neshe modallıqlardı birgelikte qollanatuǵın ImageBind atlı jasalma intellekt modelin shıǵardı, bul bolsa kóbirek immersiv generativlik jasalma intellekt qollanılıwları ushın jol ashtı.[37]

2023-jıldıń dekabr ayında Google kompaniyası Gemini atlı kóp modallı jasalma intellekt modelin járiyaladı, ol tórt versiyada jetkerildi: Ultra, Pro, Flash hám Nano.[38] Kompaniya Gemini Pro-nı óziniń Bard chatbotına integraciyaladı hám úlkenirek Gemini Ultra modeli menen isleytuǵın "Bard Advanced" joybarın járiyaladı.[39] 2024-jıldıń fevral ayında Google Bard hám Duet AI-dı Gemini brendi tiykarında birlestirdi, Android platformasında mobil qosımshanı iske qostı hám xızmetti iOS platformasındaǵı Google qosımshasına integraciyaladı.[40]

2024-jıldıń mart ayında Anthropic kompaniyası Claude 3 Haiku, Sonnet hám Opus sıyaqlı úlken til modellerin óz ishine alǵan Claude 3 shańaraǵın shıǵardı.[41] Bul modeller hár túrli kórsetkishler boyınsha múmkinshiliklerdiń ádewir jaqsılanǵanın kórsetti, ásirese Claude 3 Opus OpenAI hám Google kompaniyalarınıń aldıńǵı qatarlı modellerinen ozıp ketti.[42] 2024-jıldıń iyun ayında Anthropic kompaniyası Claude 3.5 Sonnet-ti shıǵardı, ol úlkenirek Claude 3 Opus-qa salıstırǵanda jaqsıraq nátiyjelerdi kórsetti, ásirese kodlaw, kóp basqıshlı jumıs processleri hám súwret analizi sıyaqlı tarawlarda.[43]

Jasalma intellektke (qızǵısh) hám generativ jasalma intellektke (jasıl) jeke investiciyalar.

SAS hám Coleman Parkes Research tárepinen ótkerilgen sorawnamaǵa muwapıq, Qıtay generativ jasalma intellektti qabıl etiwde global jetekshige aylandı. Qıtaylı respondentlerdiń 83% bul texnologiyanı paydalanıp atır, bul kórsetkish global ortasha kórsetkish bolǵan 54% hám AQSHtıń 65% kórsetkishinen ádewir joqarı. Bul liderlik Qıtaydıń usı tarawdaǵı intellektual múlk rawajlanıwında da kórinedi. BMSHnıń esabatına muwapıq, 2014-jıldan 2023-jılǵa shekem Qıtay subektleri 38,000 nan aslam generativ jasalma intellekt patentin rásmiylestirgen, bul patent ótinish beriw boyınsha AQSHtan ádewir aldıǵa shıǵıp ketken.[44]

Modallıqlar

Generativ jasalma intellekt sisteması baqlawsız mashina oqıwın qollanıw arqalı qurıladı (mısalı, generativlik qarama-qarsı tarmaqlar (GANs), variaciyalıq avtokodirovshikler (VAEs), transformerler yamasa maǵlıwmatlar toplamında úyretilgen óz-ózin baqlawshı mashina oqıwı sıyaqlı neyron tarmaq arxitekturaların qollanıw). Generativ jasalma intellekt sistemasınıń múmkinshilikleri qollanılǵan maǵlıwmatlar toplamınıń modallıǵı yamasa túrine baylanıslı. Generativ jasalma intellekt bir modallı yamasa kóp modallı bolıwı múmkin; bir modallı sistemalar tek bir túrdegi kiris maǵlıwmatların qabıl etedi, al kóp modallı sistemalar birden kóp túrdegi kiris maǵlıwmatların qabıl ete aladı.[45] Mısalı, OpenAI kompaniyasınıń GPT-4 modeliniń bir versiyası hám tekst, hám súwret kiris maǵlıwmatların qabıl etedi.[46]

Tekst

Sózler yamasa sóz tokenlerinde úyretilgen generativ jasalma intellekt sistemalarına GPT-3, GPT-4, GPT-4o, LaMDA, LLaMA, BLOOM, Gemini hám basqalar kiredi (úlken til modelleriniń dizimin qarań). Olar tábiyiy tildi qayta islew, mashina awdarması hám tábiyiy tildi payda etiw uqıplılıǵına iye hám basqa wazıypalar ushın tiykar modeli sıpatında qollanılıwı múmkin. Maǵlıwmatlar toplamlarına BookCorpus, Wikipedia hám basqalar kiredi (tekst korpuslarınıń dizimin qarań).

Kod

Tábiyiy til tekstinen tısqarı, úlken til modelleri programmalastırıw tili tekstinde de úyretiliwi múmkin, bul olarǵa jańa kompyuter baǵdarlamaları ushın derek kodın payda etiwge múmkinshilik beredi. Oǵan mısallar OpenAI Codex hám VS Code tarmaǵı Cursor kiredi.[47]

Súwretler

Stable Diffusion, attı minip kiyatırǵan kosmonavttıń fotosúwretin payda etiw

Joqarı sapalı kórkem óner dóretiw - generativ jasalma intellekttiń áhmiyetli qollanılıwı bolıp tabıladı.[48] Tekst jazıwları menen súwretler toplamlarında úyretilgen generativ jasalma intellekt sistemalarına Imagen, DALL-E, Midjourney, Adobe Firefly, FLUX.1, Stable Diffusion hám basqalar kiredi (Jasalma intellekt óneri, Generativlik óner hám Sintetikalıq medianı qarań). Olar kóbinese tekstti súwretke aylandırıw hám neyronlıq stil kóshiriw ushın qollanıladı. Maǵlıwmatlar toplamlarına LAION-5B hám basqalar kiredi (Kompyuter kóriwi hám súwret qayta islewdegi maǵlıwmatlar toplamlarınıń dizimin qarań).

Audio

Generativlik jasalma intellekt tábiyiy esitiletuǵın sóylew sintezi hám tekstti sóylewge aylandırıw imkaniyatların jaratıw ushın audio kliplerde keńnen úyretiliwi múmkin. Bul tarawdaǵı dáslepki novatorlardıń biri 2020-jıldıń mart ayında iske qosılǵan 15.ai boldı, ol tek 15 sekundlıq úyretiw maǵlıwmatların paydalanıp personaj dawısların kóshirip alıw qábiletin kórsetti.[49] Veb-sayt hár qıylı qıyalıy personajlar ushın emocional jaqtan ekspressiv sóylewdi payda etiw qábileti arqasında keń itibarǵa iye boldı, biraq keyinirek 2022-jılı avtorlıq huqıq máseleleri sebepli onlayn rejimnen shıǵarıldı.[50][51] Keyin kommerciyalıq alternativalar payda boldı, sonıń ishinde ElevenLabs kompaniyasınıń kontekstke baǵdarlanǵan sintez quralları hám Meta Platform kompaniyasınıń Voicebox quralı bar.[52]

MusicLM hám MusicGen[53] sıyaqlı generativ jasalma intellekt sistemaları jazıp alınǵan muzıkanıń audio tolqınları menen birge tekst annotaciyalarında da úyretiliwi múmkin, buzılǵan gitara riffi menen qosıp atırılǵan tınıshlandırıwshı skripka melodiyası sıyaqlı tekst sıpatlamaları tiykarında jańa muzıkalıq úlgilerdi payda etiw ushın.

Muzıka

Qosıqlardıń audio dipfeykleri dóretilgen, mısalı, Savages atlı qosıq, onda jasalma intellekt reper Jay-Z-dıń dawısın eliklew ushın qollanılǵan. Muzıka artistleriniń asbaplıq orınlawları hám qosıq sózleri avtorlıq huqıq penen qorǵalǵan, biraq olardıń dawısları ele regenerativlik jasalma intellektten qorǵalmaǵan, bul artistler audio dipfeyklerden royalti alıwı kerek pe degen tartıstı keltirip shıǵarmaqta.[54]

Tekst sóz dizbegi, janr opciyaları hám qaytalanatuǵın takt hám riffler kitapxanaları járdeminde payda etiliwi múmkin bolǵan kóplegen jasalma intellekt muzıka generatorları jaratılǵan.[55]

Video

Sora tárepinen "Borneo haywanat dúnyası Kinabatangan dáryasında" degen tapsırma menen payda etilgen video

Annotaciyalanǵan videolarda úyretilgen generativ jasalma intellekt waqıt boyınsha úylesimli, detalı menen hám fotorealistik video kliplerin payda ete aladı. Mısallar qatarına OpenAI kompaniyasınıń Sora, Runway kompaniyasınıń Gen-1 hám Gen-2,[56] hám Meta Platforms kompaniyasınıń Make-A-Video sistemaları kiredi.[57]

Háreketler

Generativ jasalma intellekt jáne de robotlıq sistemanıń háreketlerinde úyretilip, háreket jobalaw yamasa navigaciya ushın jańa traektoriyalardı payda ete aladı. Mısalı, Google Research kompaniyasınıń UniPi sisteması "kók tabaqtı kóter" yamasa "sarı gubka menen tárelkanı súrt" sıyaqlı tapsırmalardı qollanıp, robot qolınıń háreketlerin basqaradı.[58] Google kompaniyasınıń RT-2 sıyaqlı kóp modallı "kóriw-til-háreket" modelleri paydalanıwshı tapsırmaları hám vizuallıq kirgiziwlerge juwap retinde ápiwayı pikirley aladı, mısalı, oyınshıq haywanlar hám basqa zatlar menen tolı stoldan "joq bolıp ketken haywandı kóter" degen tapsırma berilgende oyınshıq dinozavrdı kóteriw.

3D modellestiriw

Jasalma intellektke tiykarlanǵan kompyuter járdeminde proektlestiriw (CAD) tekstti 3D-ge, súwretti 3D-ge hám videonı 3D-ge aylandırıw arqalı 3D modellestiriwdi avtomatlastıra aladı.[59] Sonday-aq, AI-ge tiykarlanǵan CAD kitapxanaları sxemalar hám diagrammalardıń baylanısqan ashıq maǵlıwmatların paydalanıp rawajlandırılıwı múmkin.[60] AI CAD járdemshileri jumıs processin jedellestiriwge járdem beriwshi qural sıpatında qollanıladı.[61]

Baǵdarlamalıq hám apparatlıq támiynat

Generativ JI agentiniń arxitekturası

Generativ JI modelleri ChatGPT sıyaqlı chatbot ónimlerin, GitHub Copilot sıyaqlı programmalastırıw quralların,[62] Midjourney sıyaqlı tekstti súwretke aylandırıw ónimlerin hám Runway Gen-2 sıyaqlı tekstti videoǵa aylandırıw ónimlerin isletiw ushın qollanıladı.[63] Generativ JI funkciyaları Microsoft Office (Microsoft Copilot),[64] Google Photos,[65] hám Adobe Suite (Adobe Firefly) sıyaqlı bar bolǵan kommerciyalıq ónimlerge birlestirilgen.[66] Kóplegen generativ JI modelleri, sonıń ishinde Stable Diffusion hám LLaMA til modeli sıyaqlılar, ashıq kodlı baǵdarlama sıpatında da jetkilikli[67]

Bir neshe milliard parametrge iye bolǵan kishkene generativ JI modelleri smartfonlarda, ornatılǵan qurılmalarda hám jeke kompyuterlerde isledi. Mısalı, LLaMA-7B (7 milliard parametrli versiyası) Raspberry Pi 4-te isledi[68] hám Stable Diffusion-nıń bir versiyası iPhone 11-de isledi.[69]

On milliardlaǵan parametrlerge iye úlkenirek modeller noutbuk yamasa stol kompyuterlerinde isledi. Qolaylı tezlikke erisiw ushın, bul kólemdegi modeller NVIDIA hám AMD tárepinen islep shıǵarılǵan GPU chipleri yamasa Apple silicon ónimlerine kiritilgen Neural Engine sıyaqlı tezletkishlerdi talap etiwi múmkin. Mısalı, LLaMA-nıń 65 milliard parametrli versiyası stol kompyuterinde islewge konfiguraciya qılınıwı múmkin.[70]

Generativ JI-di jergilikli túrde isletiwdiń artıqmashlıqlarına jeke maǵlıwmatlar hám intellektual múlk qorǵawı, tezlik sheklewi kiredi. Ásirese, r/LocalLLaMA subredditi qısıw sıyaqlı usıllar arqalı tutınıwshılarǵa arnalǵan oyın grafikalıq kartaların[71] paydalanıwǵa itibar beredi.

GPT-4 yamasa PaLM sıyaqlı júzlegen milliard parametrlerge iye til modelleri ádette GPU massivleri (mısalı, NVIDIA-nıń H100) yamasa AI tezletkish chipleri (mısalı, Google-dıń TPU) menen támiyinlengen data oray kompyuterlerinde isledi. Bul júdá úlken modeller ádette Internet arqalı bult xızmetleri sıpatında qollanıladı.

2022-jılı AQSHtıń Qıtayǵa qarsı Joqarı Esaplaw hám Yarım ótkizgishler boyınsha Jańa Eksport Baqlawları generativ JI ushın qollanılatuǵın GPU hám AI tezletkish chipleriniń Qıtayǵa eksportına sheklewler qoydı.[72] NVIDIA A800[73] hám Biren Technology BR104[74] sıyaqlı chipler sankciyalar talaplarına juwap beriw ushın islep shıǵarıldı.

Bazarda generativ jasalma intellekt (mısalı, GPTZero) tárepinen dóretilgen tekstti, sonıń menen birge onnan kelip shıqqan súwretlerdi, audio yamasa videonı tanıw múmkinshiligine iye biypul baǵdarlamalıq támiynat bar.[75] Generativ JI mazmunın anıqlawdıń potencial jumsartıw strategiyalarına cifrlı suw belgisin qoyıw, mazmundı autentifikaciyalaw, informaciya alıw hám mashina oqıtıw klassifikatorı modelleri kiredi.[76]

Derekler

  1. ↑ Newsom, Gavin. „Executive Order N-12-23“. Executive Department, State of California (5-sentyabr 2023-jıl). 21-fevral 2024-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 7-sentyabr 2023-jıl.
  2. ↑ „What is ChatGPT, DALL-E, and generative AI?“. McKinsey. Qaraldı: 14-dekabr 2024-jıl.
  3. ↑ „What is generative AI?“. IBM (22-mart 2024-jıl).
  4. ↑ Karpathy. „Generative models“. OpenAI (16-iyun 2016-jıl). 17-noyabr 2023-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 15-mart 2023-jıl.
  5. ↑ 5,0 5,1 Griffith. „Anthropic Said to Be Closing In on $300 Million in New A.I. Funding“. The New York Times (27-yanvar 2023-jıl). 9-dekabr 2023-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 14-mart 2023-jıl. Silteme kórsetiwdegi qátelik: Invalid <ref> tag; name "nytimes" defined multiple times with different content
  6. ↑ Metz, Cade (2023-03-14). "OpenAI Plans to Up the Ante in Tech's A.I. Race". https://www.nytimes.com/2023/03/14/technology/openai-gpt4-chatgpt.html. 
  7. ↑ Roose. „A Coming-Out Party for Generative A.I., Silicon Valley's New Craze“. The New York Times (21-oktyabr 2022-jıl). 15-fevral 2023-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 14-mart 2023-jıl.
  8. ↑ Metz, Cade (2024-02-15). "OpenAI Unveils A.I. That Instantly Generates Eye-Popping Videos". https://www.nytimes.com/2024/02/15/technology/openai-sora-videos.html. 
  9. ↑ "The race of the AI labs heats up". 2023-01-30. https://www.economist.com/business/2023/01/30/the-race-of-the-ai-labs-heats-up. 
  10. ↑ Yang. „Google Cloud brings generative AI to developers, businesses, and governments“ (14-mart 2023-jıl). 17-noyabr 2023-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 15-mart 2023-jıl.
  11. ↑ Brynjolfsson, Erik; Li, Danielle; Raymond, Lindsey R. (April 2023), Generative AI at Work (Working Paper), Working Paper Series, doi:10.3386/w31161, March 28, 2024da túp nusqadan arxivlendi, qaraldı: 2024-01-21
  12. ↑ „Don't fear an AI-induced jobs apocalypse just yet“. The Economist (6-mart 2023-jıl). 17-noyabr 2023-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 14-mart 2023-jıl.
  13. ↑ Coyle. „In Hollywood writers' battle against AI, humans win (for now)“. AP News. Associated Press (27-sentyabr 2023-jıl). 3-aprel 2024-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 26-yanvar 2024-jıl.
  14. ↑ Harreis. „Generative AI: Unlocking the future of fashion“. 17-noyabr 2023-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 14-mart 2023-jıl.
  15. ↑ "How Generative AI Can Augment Human Creativity". 2023-06-16. https://hbr.org/2023/07/how-generative-ai-can-augment-human-creativity. 
  16. ↑ Hendrix. „Transcript: Senate Judiciary Subcommittee Hearing on Oversight of AI“. techpolicy.press (16-may 2023-jıl). 17-noyabr 2023-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 19-may 2023-jıl.
  17. ↑ Simon, Felix M. (2023-10-18). Misinformation reloaded? Fears about the impact of generative AI on misinformation are overblown. https://misinforeview.hks.harvard.edu/article/misinformation-reloaded-fears-about-the-impact-of-generative-ai-on-misinformation-are-overblown/. Retrieved November 16, 2023. 
  18. ↑ "New AI systems collide with copyright law". 2023-08-01. https://www.bbc.co.uk/news/business-66231268. 
  19. ↑ Sharkey, Noel (July 4, 2007), A programmable robot from 60 AD, 2611-tom, January 13, 2018da túp nusqadan arxivlendi, qaraldı: October 22, 2019 {{citation}}: Unknown parameter |publisher= ignored (járdem)
  20. ↑ Brett, Gerard (July 1954), „The Automata in the Byzantine "Throne of Solomon"“, Speculum, 29-tom, № 3, 477–487-bet, doi:10.2307/2846790, ISSN 0038-7134, JSTOR 2846790, S2CID 163031682.
  21. ↑ kelinich. „Maillardet's Automaton“ (en). The Franklin Institute (8-mart 2014-jıl). 24-avgust 2023-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 24-avgust 2023-jıl.
  22. ↑ 22,0 22,1 Computer aided process planning: the state-of-the-art survey. 1989. pp. 553–585. 
  23. ↑ Automated planning and scheduling for goal-based autonomous spacecraft. 1998. pp. 50–55. 
  24. ↑ An Autonomous Spacecraft Agent Prototype. Autonomous Robots Volume 5, No. 1, 1998 — 29–45 bet. 
  25. ↑ Machine learning: discriminative and generative. Springer Science & Business Media, 2012. 
  26. ↑ „finetune-transformer-lm“. GitHub. 19-may 2023-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 19-may 2023-jıl.
  27. ↑ Radford. „Language models are unsupervised multitask learners“. OpenAI Blog (2019).
  28. ↑ Radford. „Improving language understanding with unsupervised learning“. OpenAI (11-iyun 2018-jıl). Qaraldı: 6-oktyabr 2024-jıl.
  29. ↑ Chandraseta. „Generate Your Favourite Characters' Voice Lines using Machine Learning“. Towards Data Science (21-yanvar 2021-jıl). Qaraldı: 18-dekabr 2024-jıl.
  30. ↑ Temitope. „15.ai Creator reveals journey from MIT Project to internet phenomenon“. The Guardian (10-dekabr 2024-jıl). 28-dekabr 2024-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 25-dekabr 2024-jıl.
  31. ↑ Anirudh VK. „Deepfakes Are Elevating Meme Culture, But At What Cost?“. Analytics India Magazine (18-mart 2023-jıl). — „"While AI voice memes have been around in some form since '15.ai' launched in 2020, [...]"“. 26-dekabr 2024-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 18-dekabr 2024-jıl.
  32. ↑ Coldewey. „OpenAI's DALL-E creates plausible images of literally anything you ask it to“ (en-US). TechCrunch (5-yanvar 2021-jıl). Qaraldı: 15-mart 2023-jıl.
  33. ↑ „Stable Diffusion Public Release“ (en-GB). Stability AI. Qaraldı: 15-mart 2023-jıl.
  34. ↑ Lock. „What is AI chatbot phenomenon ChatGPT and could it replace humans?“ (en-GB). The Guardian (5-dekabr 2022-jıl). Qaraldı: 15-mart 2023-jıl.
  35. ↑ Huang. „How ChatGPT turned generative AI into an "anything tool"“. Ars Technica (23-avgust 2023-jıl). Qaraldı: 21-sentyabr 2024-jıl.
  36. ↑ Schlagwein, Daniel (September 13, 2023). ChatGPT et al: The Ethics of Using (Generative) Artificial Intelligence in Research and Science. 
  37. ↑ „Meta open-sources multisensory AI model that combines six types of data“ (9-may 2023-jıl). Qaraldı: 14-mart 2024-jıl.
  38. ↑ Kruppa, Miles (December 6, 2023). "Google Announces AI System Gemini After Turmoil at Rival OpenAI". https://www.wsj.com/tech/ai/google-announces-ai-system-gemini-after-turmoil-at-rival-openai-10835335. 
  39. ↑ Edwards. „Google launches Gemini—a powerful AI model it says can surpass GPT-4“. Ars Technica (6-dekabr 2023-jıl). Qaraldı: 6-dekabr 2023-jıl.
  40. ↑ Metz, Cade (February 8, 2024). "Google Releases Gemini, an A.I.-Driven Chatbot and Voice Assistant". https://www.nytimes.com/2024/02/08/technology/google-gemini-ai-app.html. 
  41. ↑ „Introducing the next generation of Claude“. Qaraldı: 4-mart 2024-jıl.
  42. ↑ Nuñez. „Anthropic unveils Claude 3, surpassing GPT-4 and Gemini Ultra in benchmark tests“. Venture Beat (4-mart 2024-jıl). Qaraldı: 9-aprel 2024-jıl.
  43. ↑ Pierce. „Anthropic has a fast new AI model — and a clever new way to interact with chatbots“ (en). The Verge (20-iyun 2024-jıl). Qaraldı: 22-iyun 2024-jıl.
  44. ↑ Baptista, Eduardo (9 July 2024). "China leads the world in adoption of generative AI, survey shows". Reuters. https://www.reuters.com/technology/artificial-intelligence/china-leads-world-adoption-generative-ai-survey-shows-2024-07-09/. 
  45. ↑ „A History of Generative AI: From GAN to GPT-4“ (21-mart 2023-jıl). 10-iyun 2023-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 28-aprel 2023-jıl.
  46. ↑ "Explainer: What is Generative AI, the technology behind OpenAI's ChatGPT?". March 17, 2023. https://www.reuters.com/technology/what-is-generative-ai-technology-behind-openais-chatgpt-2023-03-17/. 
  47. ↑ „Investing in Cursor“. Andreesen Horowitz.
  48. ↑ Epstein, Ziv; Hertzmann, Aaron; Akten, Memo; Farid, Hany; Fjeld, Jessica; Frank, Morgan R.; Groh, Matthew; Herman, Laura et al. (2023). "Art and the science of generative AI". Science 380 (6650): 1110–1111. doi:10.1126/science.adh4451. PMID 37319193. 
  49. ↑ Chandraseta. „Generate Your Favourite Characters' Voice Lines using Machine Learning“. Towards Data Science (21-yanvar 2021-jıl). 21-yanvar 2021-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 18-dekabr 2024-jıl.
  50. ↑ Temitope. „15.ai Creator reveals journey from MIT Project to internet phenomenon“. The Guardian (10-dekabr 2024-jıl). 28-dekabr 2024-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 25-dekabr 2024-jıl.
  51. ↑ Kurosawa. „ゲームキャラ音声読み上げソフト「15.ai」公開中。『Undertale』や『Portal』のキャラに好きなセリフを言ってもらえる“ (ja). AUTOMATON (19-yanvar 2021-jıl). — „英語版ボイスのみなので注意。;もうひとつ15.aiの大きな特徴として挙げられるのが、豊かな感情表現だ。“. 19-yanvar 2021-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 18-dekabr 2024-jıl.
  52. ↑ Desai. „A Voicebot Just Left Me Speechless“ (en). The Atlantic (17-iyul 2023-jıl). 8-dekabr 2023-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 28-noyabr 2023-jıl.
  53. ↑ Dalugdug. „Meta in June said that it used 20,000 hours of licensed music to train MusicGen, which included 10,000 "high-quality" licensed music tracks. At the time, Meta's researchers outlined in a paper the ethical challenges that they encountered around the development of generative AI models like MusicGen.“ (3-avgust 2023-jıl). 15-avgust 2023-jılda túp nusqadan arxivlendi.
  54. ↑ „Jay-Z's Delaware producer sparks debate over AI rights“. 27-fevral 2024-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 27-fevral 2024-jıl.
  55. ↑ „10 "Best" AI Music Generators (April 2024) - Unite.AI“ (19-oktyabr 2022-jıl). 29-yanvar 2024-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 27-fevral 2024-jıl.
  56. ↑ Metz. „Instant Videos Could Represent the Next Leap in A.I. Technology“ (en). The New York Times (4-aprel 2023-jıl). 5-aprel 2023-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 5-aprel 2023-jıl.
  57. ↑ Wong. „Facebook Parent Meta's AI Tool Can Create Artsy Videos From Text“. cnet.com (29-sentyabr 2022-jıl). 5-aprel 2023-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 4-aprel 2023-jıl.
  58. ↑ Yang. „UniPi: Learning universal policies via text-guided video generation“. Google Research, Brain Team. Google AI Blog (12-aprel 2023-jıl). 24-may 2023-jılda túp nusqadan arxivlendi.
  59. ↑ Abdullahi. „10 Best Artificial Intelligence (AI) 3D Generators“. eWEEK (17-noyabr 2023-jıl). 7-may 2024-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 6-fevral 2024-jıl.
  60. ↑ „Slash CAD model build times with new AI-driven part creation methodology | GlobalSpec“. 23-yanvar 2024-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 6-fevral 2024-jıl.
  61. ↑ „The Role of Artificial Intelligence (AI) in the CAD Industry“ (22-mart 2023-jıl). 9-fevral 2024-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 6-fevral 2024-jıl.
  62. ↑ Sabin. „GitHub has a vision to make code more secure by design“. Axios Codebook (30-iyun 2023-jıl). 15-avgust 2023-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 15-avgust 2023-jıl.
  63. ↑ Vincent. „Text-to-video AI inches closer as startup Runway announces new model“. The Verge (20-mart 2023-jıl). — „Text-to-video is the next frontier for generative AI, though current output is rudimentary. Runway says it’ll be making its new generative video model, Gen-2, available to users in ‘the coming weeks.’“. 27-sentyabr 2023-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 15-avgust 2023-jıl.
  64. ↑ Vanian. „Microsoft adds OpenAI technology to Word and Excel“. CNBC (16-mart 2023-jıl). — „Microsoft is bringing generative artificial intelligence technologies such as the popular ChatGPT chatting app to its Microsoft 365 suite of business software....the new A.I. features, dubbed Copilot, will be available in some of the company's most popular business apps, including Word, PowerPoint and Excel.“. 15-avgust 2023-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 15-avgust 2023-jıl.
  65. ↑ Wilson. „The app's Memories feature just got a big upgrade“. TechRadar (15-avgust 2023-jıl). — „The Google Photos app is getting a redesigned, AI-powered Memories feature...you'll be able to use generative AI to come up with some suggested names like "a desert adventure".“. 15-avgust 2023-jılda túp nusqadan arxivlendi.
  66. ↑ Sullivan. „Adobe Adds Generative AI To Photoshop“. MediaPost (23-may 2023-jıl). — „Generative artificial intelligence (AI) will become one of the most important features for creative designers and marketers. Adobe on Tuesday unveiled a Generative Fill feature in Photoshop to bring Firefly's AI capabilities into design.“. 15-avgust 2023-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 15-avgust 2023-jıl.
  67. ↑ Michael Nuñez. „LLaMA 2: How to access and use Meta's versatile open-source chatbot right now“. VentureBeat (19-iyul 2023-jıl). — „If you want to run LLaMA 2 on your own machine or modify the code, you can download it directly from Hugging Face, a leading platform for sharing AI models.“. 3-noyabr 2023-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 15-avgust 2023-jıl.
  68. ↑ Pounder. „How To Create Your Own AI Chatbot Server With Raspberry Pi 4“ (25-mart 2023-jıl). — „Using a Pi 4 with 8GB of RAM, you can create a ChatGPT-like server based on LLaMA.“. 15-avgust 2023-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 15-avgust 2023-jıl.
  69. ↑ Kemper. „"Draw Things" App brings Stable Diffusion to the iPhone“. The Decoder (10-noyabr 2022-jıl). — „Draw Things is an app that brings Stable Diffusion to the iPhone. The AI images are generated locally, so you don't need an Internet connection.“. 15-avgust 2023-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 15-avgust 2023-jıl.
  70. ↑ Witt. „Best Computer to Run LLaMA AI Model at Home (GPU, CPU, RAM, SSD)“ (7-iyul 2023-jıl). — „To run LLaMA model at home, you will need a computer build with a powerful GPU that can handle the large amount of data and computation required for inferencing.“. 15-avgust 2023-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 15-avgust 2023-jıl.
  71. ↑ Westover. „Who Needs ChatGPT? How to Run Your Own Free and Private AI Chatbot“. Ziff Davis (28-sentyabr 2023-jıl). 7-yanvar 2024-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 7-yanvar 2024-jıl.
  72. ↑ Nellis. „U.S. officials order Nvidia to halt sales of top AI chips to China“. Reuters (1-sentyabr 2022-jıl). 15-avgust 2023-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 15-avgust 2023-jıl.
  73. ↑ Shilov. „Nvidia's Chinese A800 GPU's Performance Revealed“. Tom's Hardware (7-may 2023-jıl). — „the A800 operates at 70% of the speed of A100 GPUs while complying with strict U.S. export standards that limit how much processing power Nvidia can sell.“. 7-may 2024-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 15-avgust 2023-jıl.
  74. ↑ Patel. „How China's Biren Is Attempting To Evade US Sanctions“ (24-oktyabr 2022-jıl). 15-avgust 2023-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 15-avgust 2023-jıl.
  75. ↑ „5 free software to recognise fake AI-generated images“ (it) (28-oktyabr 2023-jıl). 29-oktyabr 2023-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 29-oktyabr 2023-jıl.
  76. ↑ „Detecting AI fingerprints: A guide to watermarking and beyond“ (en-US). Brookings Institution (4-yanvar 2024-jıl). 3-sentyabr 2024-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 5-sentyabr 2024-jıl.
«https://kaa.wikipedia.org/w/index.php?title=Generativ_jasalma_intellekt&oldid=101195» saytınan alınǵan