Izlew sistemasın manipulyaciyalaw tásiri
Izlew sistemasın manipulyaciyalaw tásiri (SEME) – bul psixolog Robert Epshteyn tárepinen 2015-jılı oylap tabılǵan termin bolıp, izlew sistemaları arqalı tutınıwshılardıń qálewleri hám saylaw qálewleriniń gipotezalanǵan ózgerisin súwretleydi. Advokatlar, veb-saytlar hám biznesler izlew sistemasınıń algoritminde óz orınların optimallastırıwǵa háreket etetuǵın izlew sistemasın optimizaciyalawdan ayırmashılıǵı, SEME izlew sisteması kompaniyalarınıń ózlerine dıqqat qaratadı. Epshteynniń pikirinshe, izlew sisteması kompaniyaları tutınıwshılar hám saylawshılardıń pikirlerin úlken kólemde manipulyaciyalaydı hám bunı ózleri qollap-quwatlaytuǵın talabanlardıń jeńiske erisiwin támiyinlew ushın isleydi. Epshteynniń izertlewleri kórsetkenindey, bunday manipulyaciyalar qararı joq saylawshılardıń saylaw qálewlerin 20 procentke yamasa onnan da kóbirek, al ayırım demografiyalıq toparlarda 80 procentke shekem ózgertiwi múmkin hám milliy saylawlardıń 25 procentinen kóbiniń nátiyjelerin ózgertiwi múmkin.[1][2][3]
Bul ayıplawlarǵa juwap retinde Google paydalanıwshılardıń pikirlerin manipulyaciyalaw ushın izlew nátiyjeleriniń reytingin qayta dúziwdi yamasa saylawlar yamasa siyasiy kandidatlar ushın reytingti arnawlı túrde ózgertiwdi biykarladı.[4]
Derekler
- ↑ Crain, Matthew (2019). Political Manipulation and Internet Advertising Infrastructure.
- ↑ Epstein. «How Google Could Rig the 2016 Election». Politico.com (19-avgust 2015-jıl). Qaraldı: 24-avgust 2015-jıl.
- ↑ Epstein, Robert (2015-08-18). The search engine manipulation effect (SEME) and its possible impact on the outcomes of elections.
- ↑ «A Flawed Elections Conspiracy Theory». POLITICO Magazine (26-avgust 2015-jıl). Qaraldı: 2-aprel 2016-jıl.