Kalkulyaciya
Kalkulyatsiya — xojalıq qarjıların bahalaw ushın haqıyqıy ózine túser baha tek ǵana támiyinlew, islep shıǵarıw, hám satıw protsessleri menen baylanıslı qárejetlerdi buxgalteriya esabında kórsetiw nátiyjesinde alınıwı múmkin. Esap-kitap tiykarında ózine túser bahanı anıqlaw.
Bahalaw hám kalkulyatsiyalaw buxgalteriya esabınıń tiykarǵı usılı bolıp, olarsız buxgalteriya esabınıń áhmiyetli ulıwmalastırıwshı qun ólshemleri tuwrısındaǵı maǵlıwmatlardı payda etiw múmkin emes. Erkin ekonomikalıq sharayatta hár bir xojalıq júritiwshi subekt aktivleri, passivleri, xojalıq protsessleri hám olardıń nátiyjeleri ózleriniń anıq kórinisin qun formasında kórsetiwi lazım. Qárejetler hám islep shıǵarıw nátiyjeleri salıq, bank hám basqa kredit mekemeleri, kárxanalar hám de shólkemler menen óz-ara qatnasıqlar, xızmetler menen esap-kitaplar, jeke kapital hám kapital qoyılmalardıń háreketi tek ǵana qun formasında kórsetiliwi múmkin hám tiyisli bahalanıwda talap etedi.