Kontentke ótiw

Kapitan (futbol)

Wikipedia, erkin enciklopediya
Amerika Qurama Shtatları kapitanı Ebbi Uombak (shepte, qızıl reńde) hám Angliya kapitanı Stef Xouton (ońda, aqta) 2015-jılı oyın baslanıwdan aldın qol alısıp atır
FIFAnıń «Meniń oyınım - ádillik oyın» uranı jazılǵan kapitanlıq bawı

Futbol komandasınıń kapitanı, geyde skipper dep te ataladı,[1] komandanıń maydandaǵı jetekshisi bolıwǵa tańlanǵan komanda aǵzası bolıp tabıladı; olar kóbinese komandanıń eń úlken yamasa tájiriybeli aǵzalarınıń biri, yaki oyınǵa kúshli tásir ete alatuǵın yamasa jaqsı jetekshilik qásiyetlerge iye oyınshı boladı. Komanda kapitanı ádette kapitanlıq baw (belgisin) taǵıw arqalı ajıratıladı.[2] Oyın qaǵıydalarınıń 2024/25-basılımında hár bir komandanıń kapitanı bolıwı hám hár bir kapitannıń burın dástúrli bolǵan, biraq májbúriy bolmaǵan kapitan bawı (belgisi) menen belgileniwi májbúriy etip belgilendi.

Juwapkershilikler

Oyın nızamlarında kórsetilgen kapitannıń jalǵız rásmiy juwapkershiligi - oyın baslanıwdan aldın (táreplerdi tańlaw yaki oyındı baslaw ushın) hám penalti seriyasınan aldın shek taslawǵa qatnasıw. Geyde aytılǵannıń qarsısına, kapitanlardıń tóreshiniń sheshimine qarsı shıǵıwǵa hesh qanday ayrıqsha huqıqı joq.[3] Biraq, zárúr bolǵanda tóreshiler komandanıń ulıwma minez-qulqı haqqında komanda kapitanı menen sóylesiwi múmkin.[4]

Kubok jarısınıń finalı sıyaqlı oyınnan keyingi sıylıqlaw saltanatında kapitan ádette komandanı medalların alıwǵa baslap baradı. Komanda utıp alǵan hár qanday kuboktı kapitan aladı hám onı birinshi bolıp kóteredi. Kapitan sonday-aq ádette oyın basında komandalardı kiyim almastırıw bólmesinen alıp shıǵadı. Kapitanǵa jáne kiyim almastırıw bólmesin basqarıw wazıypası júklenedi.

Kapitan ulıwma komanda ushın birlesiw noqatı bolıp xızmet etedi: eger ruwxıy kóterińkilik tómen bolsa, komandanıń ruwxın kóteriw ushın kapitanǵa qaraladı.

Kapitanlar belgili bir oyın ushın baslawshı on birlikti anıqlawda menedjer menen birge qatnasıwı múmkin. Jaslar yaki háweskerlik futbolında kapitan kóbinese joqarı dárejede menedjerge tapsırılatuǵın wazıypalardı óz moynına aladı.

Klub

Franchesko Totti, «Roma» kapitanı, 2007–08 jılǵı Italiya Kubogın kóterip turıptı

Klub kapitanı ádette bir máwsimge tayınlanadı. Eger olar belgili bir oyınǵa qatnasa almasa yaki tańlanbasa, ya bolmasa maydannan ketiwge májbúr bolsa, onda klubtıń vice-kapitanı usıǵan uqsas wazıypalardı óz moynına aladı.

Match kapitanı - komanda jeńiske erisetuǵın bolsa, kuboktı birinshi bolıp kóteretuǵın oyınshı, hátte ol klub kapitanı bolmasa da. Bunıń jaqsı mısalı 1999-jılǵı UEFA Chempionlar Ligasınıń finalında match kapitanı Peter Shmeyxel «Manchester Yunayted» ushın kuboktı kótergeni boldı, sebebi klub kapitanı Roy Kin diskvalifikaciya alǵan edi.[5] 2012-jılǵı UEFA Chempionlar Ligasınıń finalında match kapitanı Frenk Lempard (ol vice-kapitan edi) «Chelsi» ushın kuboktı diskvalifikaciya alǵan, biraq UEFA tárepinen ruqsat berilgen klub kapitanı Djon Terri menen birge kóterdi.[6]

Klub eki túrli wazıypanı tayınlawı múmkin: jámiyetlik qatnasıqlar wazıypasında oyınshılardı wákillendiriw ushın klub kapitanı hám maydanda xabarlasıwshı. «Manchester Yunayted»te usı eki túrdegi kapitanlar bolǵan: Roy Kin 1997-jıldan 2005-jılǵa shekem maydanda hám maydannan tısqarı klub kapitanı boldı, óytkeni ol baslawshı on birliktiń turaqlı aǵzası edi, biraq onıń ornın basqan Geri Nevill 2005-jıldan 2010-jılǵa shekem nominal klub kapitanı bolsa da, jaraqatlar sebepli birinshi komanda oyınlarında siyrek qatnastı. Onıń joqlıǵında basqa oyınshılar (Rio Ferdinand yaki vice-kapitan Rayan Giggz) maydanda komandanı basqarıw ushın tańlandı, mısalı, 2008-jılǵı (Ferdinand baslawshı on birlikte bolǵanlıqtan kapitan boldı, al Giggz zapasta edi) hám 2009-jılǵı UEFA Chempionlar Ligasınıń finallarında. Nevill 2011-jılı karerasın juwmaqlaǵannan keyin, turaqlı baslawshı Nemanya Vidich klub kapitanı etip tayınlandı.

Vice-kapitan

Djeyms Milner, 2015–2023 jıllar aralıǵında «Liverpul»dıń vice-kapitanı. Súwrette kórsetilgenindey, vice-kapitanlar turaqlı kapitan baslawshı on birlikke kirgizilmegende, yaki oyın barısında kapitan almastırılǵanda yamasa maydannan shıǵarıp jiberilgende óz komandasınıń kapitanı sıpatında xızmet etedi.

Vice-kapitan (yaki járdemshi kapitan) - bul klub kapitanı baslawshı on birlikke kirgizilmegende, yaki oyın barısında kapitan almastırılǵanda yamasa maydannan shıǵarıp jiberilgende komandanı basqarıwı kútilgen oyınshı. Mısallar qatarına «Barselona»daǵı Ronald Arauxo, «Bavariya Myunxen»degi Tomas Myuller hám «Real Madrid»tegi Dani Karvaxal kiredi.[7]

Usıǵan uqsas, ayırım klublar kapitan hám vice-kapitan ekewi de bolmaǵan jaǵdayda kapitanlıq wazıypasın atqarıw ushın 3-kapitan, 4-kapitan, hátte 5-kapitan da tayınlaydı.[8][9] Mısallar qatarına «Barselona» ushın Frenki de Yongtıń 3-kapitan hám Rafinyanıń 4-kapitan bolıwı kiredi. 2015–16 máwsiminde «Barselona Femeni»de altı kapitan tayınlanǵan.[10]

Xalıqaralıq

Krishtianu Ronaldu (shepte) hám Lionel Messi, sáykes túrde Portugaliya hám Argentina ushın oynap atırǵanda kapitanlıq bawın (belgisin) taǵıp tur.

1986-jılǵı FIFA Jáhán Chempionatında, Brayan Robson jaraqat alǵanda hám vice-kapitan Rey Uilkins qızıl kartochka alıp eki oyınǵa shetletilgende, Piter Shilton turnirdiń qalǵan bóliminde Angliyanıń kapitanı boldı.

2010-jılǵı Qubla Afrikadaǵı FIFA Jáhán Chempionatı waqtında Germaniyanıń úsh kapitanı boldı. Mixael Ballak 2004-jıldan baslap milliy komandanıń kapitanı bolıp, 2010-jılǵı Jáhán Chempionatına tabıslı túrde jollamanı qolǵa kirgizgen edi, biraq sońǵı minutta alǵan jaraqatı sebepli bul turnirde oynay almadı. Filipp Lam Qubla Afrikada kapitan etip tayınlandı, biraq keselleniwi sebepli Germaniyanıń aqırǵı oyınına qatnasa almaǵanlıqtan, Bastian Shvaynshtayger úshinshi orın ushın bolǵan sol oyında komandanı basqardı. Lam bir intervyude Ballak qaytıp kelgende de kapitanlıqtan bas tartpaytuǵının bildirdi, bul ayırım qarama-qarsılıqlarǵa sebep boldı, sońınan komanda menedjeri Oliver Birxoff jaǵdaydı anıqlap: «Filipp Lam - Jáhán Chempionatınıń kapitanı, al Mixael Ballak ele de kapitan» dep túsindirme berdi.[11][12] Aqıbetinde, Ballak qaytadan milliy komandaǵa shaqırılmaǵanlıqtan, Lam óziniń futboldan ketiwine shekem Germaniyanıń turaqlı kapitanı bolıp qaldı.[13][14]

Derekler

  1. ↑ „What does a soccer captain do? Role, responsibilities & best-ever icons of the game“. Goal (7-oktyabr 2019-jıl). 7-oktyabr 2019-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 21-noyabr 2020-jıl.
  2. ↑ „Captain“. 1-dekabr 2017-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 17-dekabr 2016-jıl.
  3. ↑ Association. „The website for the English football association, the Emirates FA Cup and the England football team“. 24-mart 2010-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 17-dekabr 2016-jıl.
  4. ↑ Association. „The website for the English football association, the Emirates FA Cup and the England football team“. 13-aprel 2012-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 17-dekabr 2016-jıl.
  5. ↑ „Schmeichel recalls 1999 marvel“. UEFA (29-mart 2010-jıl). Qaraldı: 8-yanvar 2021-jıl.
  6. ↑ . 
  7. ↑ "Who will be the new Madrid captain after Karim Benzema?" (in en-us). 4 June 2023. https://en.as.com/soccer/who-will-be-the-new-madrid-captain-after-karim-benzema-n/. 
  8. ↑ "Smalling made Man United's third captain". http://www.espn.co.uk/soccer/manchester-united/story/2588352. 
  9. ↑ "Gernot Rohr wants Super Eagles to perform without Mikel". https://www.pulse.ng/sports/football/gernot-rohr-wants-super-eagles-to-perform-without-mikel-obi-id8157386.html. 
  10. ↑ „Unzué and Ràfols captains with Ruth, Alexia, Melanie and Míriam“. FC Barcelona (18-avgust 2015-jıl). 8-sentyabr 2015-jılda túp nusqadan arxivlendi.
  11. ↑ „A Power Struggle on the German National Team?“. Spiegel Online (6-iyul 2010-jıl). 8-iyul 2010-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 17-fevral 2012-jıl.
  12. ↑ „The Team Is 'Winning Hearts Beyond Germany's Borders'“. Spiegel Online (5-iyul 2010-jıl). 7-iyul 2010-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 17-fevral 2012-jıl.
  13. ↑ „Lahm filling captain's role for Germany in word and deed“. 27-iyun 2012-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 17-dekabr 2016-jıl.
  14. ↑ „Perennial chokers Germany must beat themselves before Italy – Goal.com“ (27-iyun 2012-jıl). 5-noyabr 2013-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 17-dekabr 2016-jıl.
«https://kaa.wikipedia.org/w/index.php?title=Kapitan_(futbol)&oldid=109915» saytınan alınǵan