Matter (standard)
Matter – bul aqıllı úy hám IoT (Zatlar Interneti) qurılmaları ushın texnikalıq standart.[1] Ol hár túrli óndiriwshiler arasındaǵı óz-ara islesiwdi hám úylesimlikti, sonday-aq qáwipsizlikti jaqsılawǵa baǵdarlanǵan hám bárqulla jergilikli basqarıwdı variant sıpatında usınadı.[2][3][4]
Matter 2019-jıl dekabr ayında Amazon, Apple, Google hám házirgi Connectivity Standards Alliance (CSA) dep atalatuǵın Zigbee Alliance tárepinen shólkemlestirilgen Project Connected Home over IP (CHIP) jumısshı toparı sıpatında payda boldı. Keyingi aǵzalar qatarına IKEA, Huawei hám Schneider kiredi. Specifikaciyanıń 1.0 versiyası 2022-jıl 4-oktyabrde járiyalandı. Matter programmalıq támiynattı islep shıǵıw jıynaǵı Apache licenziyası boyınsha ashıq kodlı bolıp tabıladı.
Programmalıq támiynattı islep shıǵıw jıynaǵı (SDK) royaltisiz (tólemsiz) usınıladı,[5][6] biraq tayar ónimdi Matter tarmaǵına ornatıw ushın sertifikatlaw hám aǵzalıq tólemleri talap etiledi,[7][8] bul bir mártelik, qaytalanatuǵın hám hár bir ónim ushın tólemlerdi óz ishine aladı.[9] Bul ashıq gilt infrastrukturası (PKI) hám qurılmanı tastıyıqlaw sertifikatları dep atalatuǵın nárseler arqalı ámelge asırıladı.
Kópshilik ámeldegi xablar ushın Matter'ǵa sáykes programmalıq támiynat jańalanıwları 2022-jıldıń aqırında qoljetimli boldı, al Matter menen isleytuǵın qurılmalar hám programmalıq támiynat jańalanıwları 2023-jıldan baslap shıǵa basladı.
Tariyxı
2019-jıl dekabr ayında Amazon, Apple, Google, Samsung SmartThings hám Zigbee Alliance birgelikte islesiw hám Project Connected Home over IP jumısshı toparın dúziw haqqında járiyaladı. Joybardıń maqseti – aqıllı úy ónimleri brendleri hám óndiriwshileri ushın islep shıǵıwdı ápiwayılastırıw, sonıń menen birge tutınıwshılar ushın ónimlerdiń úylesimligin arttırıw bolıp tabıladı.
Standart Internet Protokolında (IP) isleydi hám jergilikli tarmaǵıńızdaǵı qurılmalardı jalǵaytuǵın hám basqaratuǵın bir yamasa bir neshe kontrollerler arqalı jumıs isleydi, bul bir neshe menshikli xablarǵa bolǵan zárúrlikti joq etedi. Matter sertifikatına iye ónimler jergilikli túrde islew ushın dúzilgen hám olardıń tiykarǵı funkciyaları ushın internet jalǵanıwına baylanıslı emes.[10] IPv6 adreslewin qollanıp,[11] standart bultlı xızmetler menen úziliksiz baylanıstı támiyinleydi. Onıń maqseti – mDNS hám IPv6 sıyaqlı IP-ǵa tiykarlanǵan tarmaq texnologiyalarınıń belgili bir toplamın qollanıp, aqıllı úy qurılmaları, mobil qosımshalar hám bultlı xızmetler arasında óz-ara úylesimlilikti jeńillestiriw.[12] OSI 7 qatlamlı modeliniń Qosımshalar qatlamında isleytuǵın tarmaq dizaynına ámel etiw arqalı, Matter Zigbee yamasa Z-Wave sıyaqlı protokollardan ózgeshelenedi hám teoriyalıq jaqtan hár qanday IPv6 qollap-quwatlaytuǵın tarmaqta isley aladı. Házirgi waqıtta rásmiy qollap-quwatlaw Wi-Fi, Ethernet hám sımsız torlı tarmaq Thread penen sheklengen.[13]
Derekler
- ↑ «What Is Matter? The New Smart Home Standard, Explained» (en). PCMag. Qaraldı: 17-mart 2023-jıl.
- ↑ «With Amazon, Apple and Google onboard, this new alliance aims to make your smart home work properly» (en). ZDNET. Qaraldı: 17-mart 2023-jıl.
- ↑ Hall. «Matter's Internet of Things standard, certification ready for developers». TechCrunch (4-oktyabr 2022-jıl). Qaraldı: 17-mart 2023-jıl.
- ↑ Seifert. «Amazon, Apple, and Google's smart home partnership is close». The Verge (16-aprel 2021-jıl). Qaraldı: 17-mart 2023-jıl.
- ↑ Hill, Simon (3 April 2022). „What's the Matter? We Explain the New Smart Home Standard“. Wired. Qaraldı: 2022-04-30.
{{cite magazine}}: Unknown parameter|publisher=ignored (járdem) - ↑ project-chip/connectedhomeip, 2024-06-25, qaraldı: 2024-06-25
{{citation}}: Unknown parameter|publisher=ignored (járdem) - ↑ «Device Attestation - latest - Silicon Labs Matter Silicon Labs». docs.silabs.com. Qaraldı: 26-iyun 2024-jıl.
- ↑ «Certification Process | Why Certify |» (en-US). CSA-IOT. Qaraldı: 26-iyun 2024-jıl.
- ↑ «Become a Member | The Future of IOT» (en-US). CSA-IOT. Qaraldı: 26-iyun 2024-jıl.
- ↑ «What is Matter?» (en). Google Home Developers. Qaraldı: 22-aprel 2024-jıl.
- ↑ «Thread and IPv6 | Matter» (en). Google Home Developers. Qaraldı: 22-aprel 2024-jıl.
- ↑ «Matter Specification - Version 1.2». Connectivity Standards Alliance (18-oktyabr 2023-jıl).
- ↑ Matter Network Transport - Connectivity Standards Alliance.