Mekke

Wikipedia, erkin enciklopediya
Meshit-el Haram(مسجد الحرام) Kabanın' ko'rinisi

Mekke (arabsha مكّة المكرمة Makkah Al-Mukarramah) — Musulmanlardın' muqaddes qalası. Saudiya Arabıstanının' batısında, Qızıl ten'iz qırg'ag'ınan 70 km uzaqlıqda tawlar arasında jaylasqan bul qalanı arablar Umm ul-Qurro, Umm ul-Madoin, yaki qalalar anası dep ju'ritediler. Quranda „Bakka“ atı menen atalg'an. Ol Hijazdın' administrativ ha'm sawda orayı, musulmanlar haj qılatug'ın — musulmanshılıqdın' besinshi sha'rti orınlanatug'ın jer. Quranı karim 114 su'resinin' 86 tısı Mekkeda nazil bo'lgan. Mekkeda Kaba menen bosh masjid — Haram masjidi bar. Mekke — islam dininin' Muxammed payg'ambarı (sav)dın' watanları, arablardın' qa'dimgi ziyaratga'hi. Musulman ra'wayatlarına ko're, Mekkeda adamata ha'm Mamahawa ha'mde Shis, Ibrahim, Ismail ha'm Hojar jasaganlar. Mekke qalasına qashan tiykar salıng'anı belgili emes.

Mekke 1850 jıll
Mekke 1910 jıll

Mekkenın' ta'riyxı[redaktorlaw | derekti jańalaw]

Tolıq atı Mekke al-Mukarrama bolg'an qala Saudiya arabıstanı patshallıg'ının' batısında Ma'dina ha'm Taif qalaları arasında jaylasqan. Arab tilinde oray mag'anasın bildiriwshi qala Ummul Qura, Beyt ul-a'min, Bakka dep atalg'an.

Mekke en' birinshi suwsız sho'l bolg'an son'ınan İbrahim payg'ambardın' o'mir joldası Ha'jar xanım ulı İsmayıl payg'ambar menen ol jerge kelip ha'm Allahg'a duwa etip og'an suw beriliwin soraptı. Allah Taala da duwasın qabul etip ha'm bu'gin Zam-zam atlang'an bulaq qalada payda bolg'an. Mekke sonınan basqa arab qalifalıqlarına da qosıla basladı. Mekke orta a'sirlerde mámleket qalifalarına boysınıwshı bolsa da son'ınan Allah Taala ta'repinnen elshi bolg'an Muxammed a'leyhissalam keledi ha'm İslam dininin' so'nip qalıwınan sonınan jaralg'an ilk Musılman Xilafatinın' paytaxtı bolg'an. Mekkenı belgili etken orada jaylasqan Kaba esaplanadı. Quranı Karimde Allah Taalanın u'yi atalıwshı Kaba İbrahim payg'ambar ta'repinnen en' birinshi tigilgeni aytıladı. Bul ku'n pu'tin du'nyada namaz oqıg'an ha'm duwa tutqan musılmanlar o'zlerin nag'ız Qublag'a yaki Mekke qalasında jaylasqan Kaba u'yine (Bakka) qarap oqıydılar.

Mekke qalasında 1,700,000 adam jasaydı. Ha'j ziyaratı waqtında qalanın' xalqı keskin artadı. Saudiya Arabıstanı patshası Mekka ha'm Ma'dina qalalarının' ha'kimi esaplanadı.

Galleriya[redaktorlaw | derekti jańalaw]