Menedjer (futbol)

Aleks Fergyuson «Jıldıń eń jaqsı inglis menedjeri» sıylıǵın eń kóp márte jeńip alǵan, bul sıylıqlardıń barlıǵın ol «Manchester Yunayted» klubınıń menedjeri lawazımında islegen dáwirinde alǵan. Ol UEFAnıń trenerlik elshisi bolıp tabıladı.

Djordj Remzi dúnyadaǵı birinshi futbol menedjeri dep sıpatlanǵan. Ol 1886-jıldan 1926-jılǵa shekem Aston Villanı basqarǵan, sol dáwirde ol Villanı Angliyadaǵı eń tabıslı klubqa aylandırǵan.

Futbolda menedjer − bul futbol komandasın basqarıw boyınsha ulıwma juwapkershilikke iye adam. Olardıń keń kólemli juwapkershilikleri bar, sonıń ishinde komandanı tańlaw, taktikanı belgilew, oyınshılardı toplaw hám almastırıw, oyınshılar menen shártnama boyınsha sóylesiwler alıp barıw hám ǵalaba xabar quralları menen sóylesiw. Professional futbolda menedjer ádette klubtıń direktorlar keńesi tárepinen tayınlanadı hám olarǵa juwap beredi, biraq háweskerlik dárejede menedjer klubtı basqarıwda tolıq juwapkershilikke iye bolıwı múmkin.

Juwapkershilikler

Kásiplik futbol klubındaǵı menedjerdiń juwapkershilikleri ádette tómendegilerdi óz ishine aladı (biraq tek ǵana bular menen sheklenbeydi):

• Matchlar ushın oyınshılar komandasın hám olardıń formaciyasın tańlaw.
• Strategiyanı jobalastırıw hám maydanda oyınshılarǵa kórsetpeler beriw.
• Oyın aldında hám oyın waqtında oyınshılardı ruwxlandırıw.
• Birinshi komanda trenerine hám trenerlik hám medicinalıq xızmetkerlerge wazıypalardı tapsırıw.
• Jas talantlı oyınshılardı jaslar akademiyasında yaki rezervte aldaǵı shınıǵıwlar ushın izlew hám olardıń rawajlanıwı hám jetilisiwin xoshametlew.
• Transfer bazarında oyınshılardı satıp alıw hám satıw, sonıń ishinde ijaraǵa beriw.
• Match aldındaǵı hám oyınnan keyingi intervyularda ǵalaba xabar quralları aldına shıǵıw.

Joqarıdaǵı juwapkershiliklerdiń geyparaları futbol direktorı yaki sport direktorı menen bólisiliwi múmkin hám geyde járdemshi menedjerge yaki klub trenerine tapsırıladı.

Sonıń menen bir qatarda, klubqa baylanıslı, ayırım kishi juwapkershilikler tómendegilerdi óz ishine aladı:

• Klubtı marketing etiw, ásirese bilet satıw, qáwenderlik hám tovar satıw ushın.
• Aylanıstaǵı qarjını kóbeytiw hám klubtı paydalıǵın saqlaw.

Bul juwapkershilikler kishi klublardıń menedjerleri arasında kóbirek ushırasadı.

Evropa hám Arqa Amerika menedjerleri

«Menedjer» ataması derlik tek ǵana Britaniya futbolında qollanıladı. Kásiplik futbol oynalatuǵın basqa Evropa ellerinde hám dúnyanıń qalǵan bólimlerinde, komandanıń baǵdarın belgilewge juwapker adam «trener» yamasa «bas trener» lawazımın aladı. Mısalı, juwapkershiliklerdiń ulıwma teńligine qaramastan, Garet Sautgeyt bárqulla Angliyanıń menedjeri sıpatında sóz etilgen, al Yulian Nagelsmann Germaniyanıń bas treneri sıpatında súwretlenedi; biraq, Tomas Tuxel rásmiy túrde Angliyanıń Bas treneri dep ataladı. Germaniyada jáne de bas trenerge boysınatuǵın komanda menedjeri lawazımı bar, házirgi waqıtta bul lawazımdı Rudi Fyoller iyelep tur

Evropa futbol menedjeri yamasa bas treneriniń juwapkershilikleri Arqa Amerika kásiplik sportında ádette bólistirilgen boladı, onda komandalarda kóbinese ayırım bas menedjer hám bas trener (beysbolda maydan menedjeri dep ataladı) boladı, biraq geyde bir adam eki lawazımdı da atqarıwı múmkin. Futbolda birinshi komanda treneri ádette haqıyqıy biylikke iye bolǵan menedjerdiń járdemshisi bolsa da, Arqa Amerika stilindegi bas menedjer hám bas trenerdiń juwapkershilik tarawları anıq ajıratılǵan. Mısalı, tipik Evropa futbol menedjeri oyın barısındaǵı sheshimlerde (sonıń ishinde oyınshılar dizimin belgilewde) hám maydannan tıs hám komanda quramın basqarıw máselelerinde (sonıń ishinde shártnama sóylesiwlerinde) aqırǵı sózdi aytadı. Arqa Amerika sportında bul wazıypalar sáykesinshe bas trener hám bas menedjer tárepinen bólek-bólek orınlanadı.