Menstruaciya

Menstrual cikl

Xayz, menstruaciya yamasa regl — hayallar hám basqa ayırım joqarı urǵashı primatlarda qarınnıń ishki betinde payda bolatuǵın tamırlar hám toqımalardıń qan menen birge deneden shıǵıwı kórinisindegi fiziologiyalıq hádiyse. Tuwıwshı hayallarda kóbeyiw hám tuqımlanıw maqsetinde júz beretuǵın ózgerisler ushın qollanılatuǵın ilimiy atama. Xalıq arasında ay bası dep te ataladı. Feyil sıpatında kóbinese xayz kóriw yamasa regl bolıw formasında qollanıladı.

Menstrual cikl sheńberinde hayallardıń óspirimlik dáwirine kiriwinen menopauzaǵa kiriwine shekem, shama menen, 28 kúnde bir márte tákirarlanatuǵın bul process tek ǵana hámiledarlıq dáwirinde toqtaydı. Kópshilik hayallar turaqlı túrde 28 kúnde menstruaciya bolmaydı; 21-35 kúnde menstruaciya bolıw normal esaplanadı. Háreket 3 kúnnen 7 kúnge shekem dawam etip, qan ketiw azayadı. Bul waqıt ishinde, shama menen, 35-40 ml. qan joǵaladı. Bul muǵdar kópshilik hayallarda 50 ml den tómen.

Ortaǵa shıǵıwı

Menstruaciya tek adam tárizlilerde júz beredi. Basqa placentalı sút emiziwshiler bolsa estrus dep atalıwshı jaǵdaydı basınan keshiredi. Estrus waqtında taslanatuǵın toqımalar kóbinese organizm tárepinen ózlestiriledi.

Jatırdıń (latınsha uterus) ishki betinde hár ayda tuqımlanǵan máyek tuqımınıń kelip birigiwin hám sol jerden azıqlanıwın támiyinleytuǵın tamırlı toqıma payda boladı. Egerde tuqımlanıw bolmasa, bul toqıma óz wazıypasın tamamlap, ornın tómennen keletuǵın jańa toqıma iyelep, tógiledi. Bul hár ayda bir túrde tákirarlanadı. Bul process menstrual cikl yamasa regl rejimi dep ataladı. Óz funkciyasın joǵaltıp, ornın jańa payda bolǵan toqıma iyelep, sırtqa shıǵarıp jiberilgen bul toqıma da regl qan ketiwi yamasa menstrual qan ketiwi dep ataladı. 4 hápte dawam etedi, keyin tez-tez kelip turadı.

Awırıwlı menstruaciya (dismenoreya)

Regl qan aǵıwı dawamında awırıwdıń seziliwine dismenore, yaǵnıy awırıwlı menstruaciya dep ataladı. Dismenore hayallardın yarımınan kóbireginde az yamasa kóp ushırasadı. Tiykarında bul jaǵday qan ketiwin qadaǵalaw ushın payda bolatuǵın qarın qısılıwları awırıw sıpatında qabıl etiliwi bolıp esaplanadı.

Belgileri

Menstruaciya awırıwı qarınnıń tómengi bólimleri menen quwıqlarda seziledi. Bel hám bastıń qattı awırıwı menstruaciya awırıw menen birge kóp ushırasatuǵın belgilerden. Menstruaciya awırıw menen kesellengen hayallarda kewil aynıwı, qusıw, qabızlıq yamasa ish ótiwi, hálsizlik sıyaqlı shaǵımlardı da kóriw múmkin.

Kún tártibinen aldınǵı bir neshe kún ishinde adamnıń ishteyi artıp, ásirese mazalı awqatlar jegisi keledi. Jáne bir neshe kún aldın júzde ayrıqsha kózge taslanatuǵın «bezewler» payda boladı. Menstruaciya awırıwı menstruaciya baslanıwınan 24 saat aldın baslanadı. Awırıw qısqa waqıtqa kúshli boladı, menstruaciyanıń birinshi kúni kúshlirek boladı hám bul awırıw menstruaciya dáwiriniń aqırına shekem jeńillesip baradı.

Profilaktika hám emlew

Ayırım ilajlar menen dismenoreniń aldın alıw múmkin. Kún tártibi dáwirinen aldın hám menstruaciya dáwirinde shay, kofe, kola sıyaqlı azıq-awqatlardan uzaq bolıw kerek. Awırǵan jerge massaj islew de paydalı. Menstruaciya tolǵaǵı qattı sharshaǵan hám ashıwshaq adamlarda kóbirek ushırasadı. Sonıń ushın bul dáwirde dem alıwǵa itibar qaratıw, kóp sharshatatuǵın jumıslar hám stressten uzaq bolıw kerek.

Atap aytqanda, qabızlıqtan qıynalıp atırǵanlar talshıqlı azıq-awqatlardı jew, kóp muǵdarda suw ishiw, shılım hám spirtli ishimliklerden uzaq bolıwı kerek.

Ayırım jaǵdaylarda dári-dármaqlar menen emleniwge de tuwra keliwi múmkin. Bunıń ushın hayal-qızlar kesellikleri hám tuwıwshılıq boyınsha qánigege múrájat etiw kerek.

Qosımsha qarań

• Gigienalıq astar
• Jatır
• Ovulyaciya

Sırtqı siltemeler

• Museum of Menstruation