Olaf Scholz

	[[Fayl:Olaf Scholz head 2023 (cropped).jpg\|280px\|súwret]]
Tuwılǵan sánesi	14-iyun 1958 (65 jasta)

Olaf Scholz (nemisshe: [ˈoːlaf ˈʃɔlts] ( tıńlań); 14-iyun 1958-jılı tuwılǵan) - 8-dekabr 2021-jıldan beri Germaniya kanclerleri bolıp xızmet etken nemis siyasatshısı. Aǵzalıǵı social-demokratiyalıq partiya (SPD), ol ilgeri Angela Merkel sıyaqlı vice-kansler bolıp islegen hám 2018-jıldan 2021-jılǵa shekem Federal Finans ministri bolǵan. Sonıń menen birge, ol 2011-jıldan 2018-jılǵa shekem Gamburgtiń birinshi Meri hám 2009-jıldan 2019-jılǵa shekem SPD basshısınıń orınbasarı bolǵan. Keyingi 2021-jıl Germaniya federal saylawı, Scholz óz partiyasın koaliciyaǵa kirgiziw arqalı óziniń 90/Jasıllar awqamın hám "svetofor koaliciyası" dep atalıwshı Erkin demokratiyalıq partiya federal húkimetin dúzdi.

Scholz - miynet hám bántlik nızamshılıǵına qánigelesken advokat. Ol 1970-jıllarda SPD aǵzası hám 1998—2011-jıllarda Bundestag deputatı bolǵan. Ol 2002-jılda SPD Bas xatkeri etip saylanıwınan aldın, 2001-jılda birinshi mer Ortvin Runde basshılıǵında Gamburg húkimetinde islegen, SPD basshısı hám sol waqıttaǵı kansler Gerxard Shröder menen birge islegen. Ol óz partiyasınıń Bundestagtaǵı Bas Jetekshisi boldı, keyin 2007-jılda Merkeldiń birinshi húkimetinde miynet hám social jumıslar ministri retinde isledi. SPD 2009-jılǵı saylawdan keyin húkimetten ketkeninen soń, ol Gamburgtaǵı SPDdi basqarıwǵa qaytıp keldi hám SPD basshısınıń orınbasarı etip saylandı. 2011-jılǵı Gamburg shtat saylawlarında jeńiske erisip, birinshi meri lawazımında 2018-jılǵa shekem isledi.

SPD 2018-jılda Merkeldiń tórtinshi húkimetine kirgeninen keyin, Scholz Germaniya finans ministri hám vice-kansler etip tayınlandı. 2020-jılda ol 2021-jılǵı federal saylawda Germaniya kancleri lawazımına SPD partiyasınan kandidat retinde kórsetiledi. Partiya Bundestagta kóplegen orınlardı qolǵa kiritip, Jasıllar hám FDP menen koaliciya dúzdi. 2021-jıl 8-dekabrde Scholz Bundestag tárepinen kansler etip saylandı hám ant oqıdı.

Jaslıǵı hám bilimlendiriliwi[redaktorlaw | derekti jańalaw]

Scholz 1958-jıl 14-iyunda Tómengi Saksoniyanıń Osnabryuk qalasında tuwılǵan, biraq Gamburgtiń Rahlstedt rayonında ósken. Onıń ata-anası toqımashılıq sanaatında islegen. Onıń eki úkesi bar, Jens Scholz, anesteziolog hám Shlezvig Golshteyn atındaǵı Universitet medicina orayı bas direktori^[2] hám Ingo Scholz texnologiya isbilermeni. Olaf Scholz Oldenfelde qalasındaǵı Bekassinenau baslanǵısh mektepte oqıdı, biraq keyin Grokslohedaǵı Grokslohering baslanǵısh mektebine ótti. 1977-jılda orta mektepti tamamladı. 1978-jılda Gamburg universitetinde bir basqıshlı yuridika bilimlerin jetilistiriw kursı sheńberinde huqıqtanıw boyınsha oqıwdı basladı^[3]. Keyinshelik, ol miynet hám miynet nızamshılıǵına qánigelesken advokat retinde jumısqa jaylastı. Scholz 17 jasında Social-demokratiyalıq partiyaǵa aǵza boladı.

Scholztiń shańaraǵı lyuteran bolıp, ol Germaniyadaǵı Evangelist shirkewinde shoqıntırılǵan. Ol tiykarınan dúnyalıq kóz-qaraslarǵa iye. Jası úlkeyińkiregennen soń, shirkewdi tárk etken. Biraq soǵan qaramay ol mámlekettiń nasraniy miyrasları hám mádeniyatın qádirlewge shaqıradı^[4].

Siyasıy karyerası[redaktorlaw | derekti jańalaw]

Erte siyasıy karyera[redaktorlaw | derekti jańalaw]

Jas socialist, 1975–1989[redaktorlaw | derekti jańalaw]

Scholz 1975-jılda studentlik dáwirinde SPDǵa qosıladı hám ol jerde SPDniń jaslar shólkemi Jusosta iskerlik júrgizedi. 1982-jıldan 1988-jılǵa shekem ol Federal Juso baslıǵınıń orınbasarı, 1987-jıldan 1989-jılǵa shekem Socialistlik jaslar Xalıqaralıq birlespesi vice-prezidenti bolǵan. Ol maqalalarda "Kapitalistlik ekonomikanı jeńiw" di alıp shıǵıwshı Juso universitet toparlarınıń marksistlik qanatı Freudenberger Kreisti qollap-quwatlaytuǵın edi^[5]. Onda Scholz "basqınshı-imperialistlik NATO" nı, Federativ Respublikasın "Evropadaǵı iri biznes qorǵanı" hám "hákimiyattı hesh nársesiz saqlawdı hár qanday materiallıq dawlardan ústin qoyatuǵın" social-liberal koaliciyanı sın pikir etedi^[6]. 1984-jıl 4-yanvarda Scholz hám basqa Juso basshıları GDRda SED Oraylıq Komiteti xatkeri Egon Krenz hám SED Oraylıq Komiteti Siyasıy byurosı aǵzası Gerbert Xaber menen ushrastı. 1987-jılda Scholz jáne ishki Germaniya shegarasın kesip ótti hám Wittenbergtegi FDJ tınıshlıq mitinginde Juso-Vise retinde quralsızlanıw boyınsha kelisimlerge qarsı shıqtı^[7].

Derekler[redaktorlaw | derekti jańalaw]

[[https://brockhaus.de/ecs/julex/article/scholz-olaf_&#039;&#039;(unspecified_title)&#039;&#039;]-1] (unspecified title)

[2] „Nege finans ministriniń ájaǵası Parijda ataqlı“.

[3] „Bir neshe hápte dawamında anıq edi: Andreas Riekxof senator Frank Horch basshılıǵındaǵı Gamburg ekonomikalıq administraciyasında mámleket máslahátshisi boladı.“.

[4] "Scholz: Christliche Prägung unserer Kultur wertschätzen". https://www.katholisch.de/artikel/31307-scholz-christliche-praegung-unserer-kultur-wertschaetzen.

[Bauernopfer-5] „Jańa miynet ministri Olaf Scholz kóp áwmetsizliklerden keyin árman etken jumisına iye boldı. Endi ol Birlespeni tınıshsız qılajaq - ásirese, eń kem mıynet haqı menen.“.

[6] „Olaf Scholz - SPD kanslerligiga kandidattiń sın kózqarastan portreti“.

[7] „Olaf Scholz aldınlaw: "Endi quralsızlandırıń! "“.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]