Kontentke ótiw

OpenSocial

Wikipedia — erkin enciklopediya

OpenSocial – bul veb-qosımshalar ushın ulıwmalıq qosımsha programmalastırıw interfeysleriniń (API) toplamın táriyipleytuǵın ashıq specifikaciya. Dáslep sociallıq tarmaq qosımshaları ushın dizaynlanǵan, ol Google, MySpace hám basqa sociallıq tarmaqlar tárepinen birge islesiw arqalı rawajlandırılǵan. Sońınan ol úshinshi tárep komponentleriniń, olardıń isenim dárejesine qaramastan, bar veb qosımsha ishinde islewine múmkinshilik beretuǵın orınlanıw ortalıǵına rawajlandı.

OpenSocial Fondı OAuth hám OAuth 2.0, Activity Streams hám Portable Contacts qosıp alınǵan hár qıylı Ashıq Veb texnologiyaların biriktirgen yamasa qollaǵan. 2007-jıldıń 1-noyabrinde dúzilgennen baslap,[1] OpenSocial APIların ámelge asıratuǵın qosımshalar olardı qollaytuǵın hár qanday sociallıq tarmaq sisteması menen birge isley aladı.

OpenSocial dáslep rawajlanıwǵa universal usıldı qabıl etti. Platforma jetilisken hám paydalanıwshılar bazası keńeygen sayın, ol modullestirildi, bul baǵdarlamashılarǵa platformanıń tek zárúr komponentlerin kirgiziw imkaniyatın berdi.[2] Google klienti bolǵan Orkut OpenSocialdı qollaǵan birinshi boldı.[3]

2014-jıldıń 16-dekabrinde Dúnya júzilik veb konsorciumı (W3C) OpenSocial Fondınıń óz standartlar jumısın W3C Social Web Activity ge ótkeretuǵının járiyaladı.[4] Bul OpenSocialdı nátiyjeli túrde W3Cnıń Social Web Working Group hám Social Interest Group ke biriktirdi, solay etip OpenSocial óz aldına shólkem sıpatında saplastırıldı.

Strukturası

OpenSocial strukturası[5]

Óziniń 0.9 versiyasında OpenSocial OSML dep belgili bolǵan teg tiykarındaǵı tildi qollawdı kirgizdi.[6] Bul til OpenSocial APIlarınan maǵlıwmatlarǵa teg tiykarında kiriwdi ańsatlastıradı, burın bul asinxron klient tárepi sorawın talap etetuǵın edi. Sonıń menen birge, ol keń kólemli teg shablon sistemasın ornattı hám Java Expression Language tiykarında erkin túrde dúzilgen ańlatpa tilin qabıl etti.

2.0 versiyasınan baslap, OpenSocial Activity Streams formatın qollay basladı.

Tariyxı

Tiykar

OpenSocial ádette ataqlı sociallıq tarmaq xızmeti Facebook tıń menshik xızmeti bolǵan Facebook Platform ǵa ashıǵıraq platforma aralıq alternativa sıpatında táriyiplenedi.[7]

Rawajlanıw

OpenSocial Google tárepinen «Maka-Maka» dep atalǵan úlken sociallıq tarmaq baslamasınıń bir bólegi bolǵan degen gápler bar edi,[8][9] gavay tilinde bul «bir-biri menen erkin alıp-beriwde bolǵan jaqın dos» degen mánisti ańlatadı.[10]

Ámelge asırıw

OpenSocial standartlarınıń tiykarǵı ámelge asırılıwın támiyinlew ushın 2007-jıldıń dekabr ayında Shindig dep atalǵan ashıq kodlı joybar iske qosıldı. Bul joybar Google, Ning hám basqa da OpenSocial baǵdarında programmalıq támiynat islep shıǵarıwshı kompaniyalardıń qollap-quwatlawına iye boldı. MySpace OpenSocial analizatorı 2011-jıldıń yanvar ayında Negroni joybarı sıpatında shıǵarıldı hám OpenSocial standartlarınıń C# tilinde ámelge asırılıwın támiyinledi.

Apache Rave - bul OpenSocial hám W3C Widget qatnaslı texnologiyalar menen xızmetlerdi paydalanıw, birlestiriw hám jaylastırıw ushın jeńil hám ashıq standartlarǵa tiykarlanǵan keńeytiliwshi platforma. Ol jáne de kúshli kontekstke baǵdarlanǵan jekelestiriw, birge islesiw hám kontentti birlestiriw imkaniyatların, sonday-aq sapalı dáslepki ornatıwdı támiyinleydi hám basqa platformalar menen sheshimlerge ańsat birlestiriledi.[11]

Shindig hám Apache Rave ekewi de házirgi waqıtta rawajlandırılmaydı hám Apache Foundation tárepinen toqtatılǵan.

Qollanılıwı

Friendster, hi5, LinkedIn, MySpace, Orkut hám Salesforce.com sıyaqlı kárxanalıq veb-saytlar OpenSocial texnologiyasınıń tiykarǵı paydalanıwshıları bolıp esaplanadı.[12]

Friendster

Friendster OpenSocial specifikaciyasınıń 0.7 versiyasınıń API-ların engizdi, bul 0.7 versiyasın paydalanatuǵın bar OpenSocial qosımshalarınıń Friendster platformasında iske qosılıwın ańsatlastırdı hám Friendster-diń 75 millionnan artıq paydalanıwshılarına jetiw imkaniyatın berdi. Friendster jáne de keleshek aylarda jańa 0.8 API-ların qosqan qosımsha OpenSocial API-ların qollap-quwatlawdı jobalastırmaqta.[13]

hi5

hi5 Widgetbox usınatuǵın veb-vidjetlerdi tańlaw imkaniyatına iye bolıw ushın OpenSocial ushın Widgetbox qollap-quwatlawınan paydalanadı.[14]

MySpace

MySpace Baǵdarlamashılar Platforması (MDP) OpenSocial API tiykarında dúzilgen. Ol sociallıq tarmaqlarǵa sociallıq hám interaktiv vidjetlerdi islep shıǵıw imkaniyatın beredi. Bul Facebook baǵdarlamashılar platformasına juwap sıpatında qaralıwı múmkin.[15]

Qáwipsizlik máseleleri

Dáslepki OpenSocial qollap-quwatlawında qáwipsizlik boyınsha kemshilikler sezildi, ózin háwesker baǵdarlamashı dep ataǵan adam Plaxo platformasındaǵı RockYou gadjetiniń hám Ning sociallıq tarmaqlarındaǵı iLike gadjetiniń kemshiliklerin kórsetip berdi.[16] TechCrunch saytınıń 2007-jıl 5-noyabrde xabarlawına qaraǵanda, OpenSocial tez buzılǵan. Ning platformasındaǵı OpenSocial tiykarındaǵı iLike gadjetin buzıw ushın 20 minut ketken, bunda hújimshi paydalanıwshınıń pleylistine qosıqlardı qosıw hám óshiriw, sonday-aq paydalanıwshınıń dosları haqqındaǵı maǵlıwmatlarǵa kiriw imkaniyatına iye bolǵan.[17]

Hasel hám Iacono «OpenSocial specifikaciyaları qáwipsizlik jaǵınan tolıq emes ekenligin» kórsetti.[18] Olar OpenSocial kontekstinde hár túrli qáwipsizlik nátiyjelerin talqıladı. Olar Xabar Pútinligi hám Autentifikaciya, Xabar Qupıyalılıǵı hám Sáykeslik Basqarıw menen Kiriw Baqlawında bolıwı múmkin bolǵan kemshiliklerdi kórsetip ótti.

Shıǵarılǵan versiyaları

Dáslepki shıǵarılıwına sın pikirler

Dáslepki hawlıǵıw hám jańalıqlarǵa qaramastan, OpenSocial dáslepki basqıshta kóplegen mashqalalarǵa ushıradı; ol tek Google kompaniyasına tiyisli bolǵan Orkut platformasında hám sheklengen qurılmalarda ǵana isley aldı, basqa qurılmalarda kóplegen qátelikler xabarlandı. Basqa tarmaqlar ele de bul freymvorkti engiziw múmkinshiliklerin izertlep atırǵan edi.

6-dekabrde TechCrunch MediaPops shólkemlestiriwshisi Russ Whitman-nıń esabatın járiyaladı, onda ol: «Dáslep biz júdá quwanıshlı edik, biraq bul shıǵarılıwdıń qanshelli sheklengen ekenligin awır jol menen bildik» dep ayttı. Russ jáne de «tiykarǵı funkcional komponentler» jetispeytuǵının hám «bir ret jazıp, keń tarqatıw» principi durıs emes ekenligin qosıp ótti.[19]

Derekler

  1. ↑ «Google Launches OpenSocial to Spread Social Applications Across the Web – News announcements – News from Google – Google». googlepress.blogspot.com. Qaraldı: 23-noyabr 2015-jıl.
  2. ↑ Mark Marum. «OpenSocial Specification 1.0.0 Release Notes». GitHub (1-yanvar 2013-jıl). Qaraldı: 28-noyabr 2015-jıl.
  3. ↑ «OpenSocial opens new can of worms» (en). CNET. Qaraldı: 8-noyabr 2023-jıl.
  4. ↑ «OpenSocial Foundation Moving Standards Work to W3C Social Web Activity». W3C (16-dekabr 2014-jıl). Qaraldı: 17-dekabr 2014-jıl.
  5. ↑ Häsel, Matthias (January 1, 2011). "Opensocial: An Enabler for Social Applications on the Web". Commun. ACM 54 (1): 139–144. doi:10.1145/1866739.1866765. ISSN 0001-0782. 
  6. ↑ «OpenSocial Specification Release Notes». opensocial-resources.googlecode.com. 11-avgust 2011-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 23-noyabr 2015-jıl.
  7. ↑ Helft, Miguel; Brad Stone (October 31, 2007). "Google and Friends to Gang Up on Facebook". The New York Times. https://www.nytimes.com/2007/10/31/technology/31google.html. 
  8. ↑ Schonfeld. «Google's Response to Facebook: "Maka-Maka"». TechCrunch (29-oktyabr 2007-jıl). Qaraldı: 31-oktyabr 2007-jıl.
  9. ↑ Sloane, Julie. „Will Google's "Maka-Maka" Turn the Web Into a Social Network?“. Wired (American English). ISSN 1059-1028. Qaraldı: 2024-05-20.
  10. ↑ «maka.maka». Nā Puke Wehewehe ʻŌlelo Hawaiʻi. Ulukau: The Hawaiian Electronic Library. 18-sentyabr 2013-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 1-noyabr 2007-jıl.
  11. ↑ «Open Social Foundation Moves Standards Work to W3C Social Web Activity» (16-dekabr 2014-jıl). Qaraldı: 2-dekabr 2015-jıl.
  12. ↑ «What is OpenSocial? A Webopedia Definition». www.webopedia.com. Qaraldı: 23-noyabr 2015-jıl.
  13. ↑ «Friendster Opens Platform to Developers». PCWorld (28-oktyabr 2007-jıl). Qaraldı: 2-dekabr 2015-jıl.
  14. ↑ «"hi5 Taps Widgetbox for OpenSocial Support and Access to the World's Widest Selection of Widgets." Science Letter 9 Sept. 2008: 4265. Academic OneFile. Web.». go.galegroup.com. Qaraldı: 9-sentyabr 2015-jıl.
  15. ↑ «Let me see my app!» (5-fevral 2008-jıl). 9-fevral 2008-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 5-fevral 2008-jıl.
  16. ↑ Arrington. «OpenSocial Hacked Again». TechCrunch (5-noyabr 2007-jıl). Qaraldı: 6-noyabr 2007-jıl.
  17. ↑ Arrington. «OpenSocial Hacked Again». TechCrunch (5-noyabr 2007-jıl). Qaraldı: 24-iyul 2010-jıl.
  18. ↑ Häsel, Matthias. Security in OpenSocial-Instrumented Social Networking Services, May 31, 2010 — 40–52 bet. DOI:10.1007/978-3-642-13241-4_5. 
  19. ↑ Schonfeld. «OpenSocial Still "Not Open for Business"». TechCrunch (6-dekabr 2007-jıl). Qaraldı: 24-iyul 2010-jıl.
«https://kaa.wikipedia.org/w/index.php?title=OpenSocial&oldid=119922» saytınan alınǵan