Otırıspa

Keshe, otırıspa, shaqırıspa, zıyapat yamasa geshtek (ingl. party; orıs. вечеринка) - bul miymanlardıń qarım-qatnas, sóylesiw, dem alıw maqsetinde yamasa festival, basqa da estelik yaki ayrıqsha waqıyanı belgilew ushın shaqırılǵan adamlardıń jıynalısı. Keshede kóbinese awqat hám ishimlikler boladı, sonday-aq ádette sóylesiw, muzıka, oyın yaki basqa da kewil kóteriw túrleri orın aladı.

Ayırım kesheler (otırıspalar, shaqırıspalar, zıyapatlar, geshtekler) belgili bir adamnıń, kúnniń yamasa waqıyanıń húrmetine ótkeriledi. Mısalı tuwılǵan kún keshesi, aǵayın shaqırıspa, kempir otırıspa, jaslar arasındaǵı zıyapat hám geshtekler. Bunday kesheler kóbinese saltanatlar dep ataladı. Keshe májbúriy túrde jeke waqıya bolıwı shárt emes. Jámiyetlik kesheler geyde restoranlarda, barlarda, yamasa kafelerde ótkeriledi, hám bunday keshelerge qatnasıwshılar shaqırıwshı tárepinen kiriw haqısın tólewi múmkin.

Túrleri

Tuwılǵan kún keshesi

Tuwılǵan kún keshesi - bul húrmetlenip atırǵan adamnıń tuwılǵan kúniniń hár jılǵı bayramı. Tariyx dawamında bay hám kúshli adamlardıń tuwılǵan kún keshelerin ótkeriw dástúri bolsa da, bul dástúr XIX ásirde orta klass amerikalılar arasında keń tarqaldı hám XX ásirde zamanagóy norma hám dástúrlerge iye boldı.^[1]^[2] Házirgi waqıtta tuwılǵan kún kesheleri kóplegen mádeniyatlardıń ajıralmas bólegine aylanǵan.

Batıs mádeniyatlarında, tuwılǵan kún kesheleri bir qatar ulıwma dástúrlerdi óz ishine aladı. Miymanlardan húrmetlenip atırǵan adamǵa sawǵa alıp keliwi sorawı múmkin. Keshe ótkeriletuǵın jerler kóbinese sharlar sıyaqlı túrli túsli bezeniwler menen bezetiledi. Ádette, janıp turǵan shamları bar tuwılǵan kún tortı berilip, "tuwılǵan kún tilegi" aytılǵannan keyin shamlar úplenedi. Húrmetlenip atırǵan adamǵa torttıń birinshi bólegi beriledi. Tuwılǵan kún tortı stolǵa ákelinip atırǵanda, miymanlar "Happy Birthday to You" yamasa basqa da tuwılǵan kún qosıǵın aytadı.

Balalar keshelerinde, kóbinese "sawǵalardı ashıw" ushın waqıt ajıratıladı, bunda tuwılǵan kúni bayramlanıp atırǵan bala ákelingen hár bir sawǵanı ashadı. Sonday-aq, balalar keshelerinde úy iyesiniń qatnasıwshılarǵa "jaqsılıq sumkaları" túrinde sawǵalar beriwi de ádettegi nárse. Balalar hám hátte úlkenler de geyde túrli reńli konus tárizli keshe qalpaqların kiyedi.

Tuwılǵan kún kesheleri kóbinese mádeniyat boyınsha áhmiyetli jas dep esaplanǵan, mısalı balalıqtan erjetkenlikke ótiw sıyaqlı dáwirlerge jetken adamlar ushın úlkenirek hám saltanatlıraq boladı. Dástúrli erjetiw bayramlarına mısal retinde Arqa Amerikadaǵı "on altı jas" keshesi hám Latın Amerikasındaǵı "on bes jas" (quinceañera) bayramların keltiriwge boladı.

Orta ásirlerden baslap, balalar tuwılǵan kún keshelerine arnawlı kiyinip kelgen;^[3] Germaniyada tariyxıy tuwılǵan kún kesheleriniń balalar festivalı sıpatında ótkerilgenin kórsetetuǵın dáliller bar.^[4]

Balalar keshesi yamasa balalar otırıspası - bul tuwılǵan kún keshesi yamasa shay ishiw keshesi sıyaqlı balalar ushın shólkemlestirilgen keshe. Orta ásirlerden baslap, balalar usınday waqıyalarǵa arnawlı kiyinip kelgen.^[5]

Kútilmegen zıyapat

Kútilmegen zıyapat - bul húrmetine ótkerilip atırǵan adamǵa aldın ala xabar berilmeytuǵın zıyapat.

Tuwılǵan kúnge arnalǵan kútilmegen zıyapatlar eń keń tarqalǵan kútilmegen zıyapat túri bolıp esaplanadı. Kópshilik bunday zıyapatlarda, qonaqlar húrmetlenetuǵın adam keliwinen bir saat burın keledi. Kóbinese, sırdı biletuǵın dostı húrmetlenetuǵın adamdı hesh nárseni sezdirmey zıyapat ótetuǵın jerge alıp keledi.

Qonaqlar hátte ózlerin kórinbeytuǵın jerge jasırıp, húrmetlenetuǵın adam bólmege kirgende, olar jasırınǵan jerlerinen shıǵıp, bári birden "Kútilmegen sawǵa!" dep baqırıwı múmkin. Geybir kútilmegen tuwılǵan kún zıyapatlarında húrmetlenetuǵın adamdı tańqaldırıw jaqsı usıl dep esaplanadı. Zıyapattıń belgileri, mısalı bezeniwler hám sharlar, úydiń yamasa zıyapat ótkeriletuǵın jerdiń sırtınan kórinbeytuǵınday etip jasırıladı, solay etip húrmetlenetuǵın adam hesh nárseden gúmanlanbaydı.

Keshki otırıspa

Keshki otırıspa - bul adamlar birge keshki awqat jeytuǵın jámiyetlik jıynalıs, ádette úyde yamasa kafede ótkeriledi. Eń rásmiy keshki awqat zıyapatlarında, awqat dasturxan jayılǵan stolda beriledi. Keshki otırıspaqlar kóbinese miymanxanada yamasa barda kokteyl saatınan baslanadı, bunda qonaqlar kokteyl iship, aralasıp hám sóylesip otıradıg.^[6] Awqat dawamında ádette sharap beriliwi de múmkin.

Kemirek rásmiy keshki otırıspalarda, bufet usınıladı. Qonaqlar bufetten awqattı tańlap alıp, turıp sóylesip jep otıradı. Hayal qonaqlar kokteyl kóyleklerin kiyiwi múmkin.

Ayırım rásmiy emes keshki awqat zıyapatlarında, miymanxana qonaqlardan awqat yamasa ishimlikler alıp keliwin sorawı múmkin (tiykarǵı taǵam, qosımsha taǵam, desert yamasa zakuskalar).

Baǵ zıyapatı

Baǵ zıyapatı - bul park yamasa baǵda ótkeriletuǵın zıyapat. Baǵ zıyapatı dep atalatuǵın ilaj ádette basqa ashıq hawadaǵı jıynalıslarǵa qaraǵanda kóbirek rásmiy boladı, olar ápiwayı zıyapatlar, piknikler hám t.b. dep atalıwı múmkin. Baǵ zıyapatı abıroylı waqıya bolıwı múmkin. Mısalı, Britaniya húkimdarınıń Bukingem sarayında yamasa Xolirudxaus sarayında (Shotlandiyada) ótkeriletuǵın baǵ zıyapatlarına shaqırıwları húrmet dep esaplanadı. Franciya Prezidenti Bastiliya kúni Parijde Elisey sarayında baǵ zıyapatın ótkeredi.

Kokteyl keshesi

Kokteyl keshesi - bul kokteyller beriletuǵın zıyapat. Onı geyde "kokteyl qabıllawı" dep te ataydı. Kokteyl keshesine qatnasatuǵın hayallar kokteyl kóylegin kiyiwi múmkin. Kokteyl qalpaǵı geyde sán kórsetkishi sıpatında kiyiledi.

Shay keshesi

Anglo-Amerika mádeniyatında shay keshesi - bul tústen keyingi shay ishiw ushın ótkeriletuǵın rásmiy jıynalıs. Bul zıyapatlarǵa dástúr boyınsha tek hayallar qatnasqan, biraq erler de shaqırılıwı múmkin. Shay zıyapatları kóbinese súyek farfor hám gúmis sıyaqlı abıroylı stol buyımların qollanıwı menen ajıralıp turadı. Stol, onıń ólshemi yamasa bahasına qaramastan, mata salfetkalar hám bir-birine sáykes keletuǵın keseler hám tabaqlar menen eń ájayıp kóriniste bezetiledi.

Shaydan tısqarı, úlkenirek zıyapatlarda punsh yamasa suwıq hawa rayında ıssı shokolad beriliwi múmkin. Shay menen birge hár qıylı jeńil taǵamlar usınıladı. Qıyar yamasa pomidor salınǵan juqa sendvichler, bananlar, tort bólekleri, bulochkalar hám pecheneler - bulardıń hámmesi keń tarqalǵan tańlawlar bolıp esaplanadı.

Qabıllaw zıyapatı

Rásmiy qabıllaw zıyapatları - bul kóp sanlı miymanlardı qabıllaw ushın shólkemlestirilgen, kóbinese Bukingem sarayı, Aq úy yamasa Britaniya imperiyası hám doslıq elleriniń húkimet úyleri sıyaqlı abıroylı orınlarda ótkeriletuǵın jıynalıslar. Miymanlar hám húrmetli qonaqlar bosaǵaǵa jaqın jerde áhmiyetlilik tártibinde qabıllaw qatarın payda etedi. Hár bir miyman kelgen waqıtta xabarlanadı hám miymanxana iyesi olardı gezekpe-gezek kútip aladı. Hár bir miyman qabıllaw qatarındaǵı hár bir adamǵa tek óz atın (eger kerek bolsa) hám dástúriy sálemlesiw yamasa qutlıqlawdı aytadı. Usılayınsha, miymanlar qatarı artıq keshigiwsiz bir qálipte alǵa jıljıydı. Hár bir miymandı usı tárizde rásmiy túrde qabıllaǵannan keyin, miymanxana iyeleri qonaqlar menen aralasıwı múmkin.

Biraz kemirek rásmiy qabıllaw zıyapatları akademiyalıq ortalıqlarda jiyi ushırasadı, geyde miyman lektordı húrmetlew ushın yamasa húrmetli xızmetkerdiń pensiyaǵa shıǵıwı sıyaqlı ayrıqsha waqıyalardı bayramlaw ushın shólkemlestiriledi. Qabıllaw zıyapatları simpozium yamasa ilimiy konferenciya jaǵdaylarında da keń tarqalǵan, qatnasıwshılardıń rásmiy emes túrde aralasıwı hám bir-biri menen qarım-qatnas jasawı ushın ortalıq bolıp xızmet etedi. Bul jıynalıslar otırıp awqatlanıw menen birge ótkeriliwi múmkin, biraq kóbirek jaǵdaylarda ayaq ústi rásmiy emes bufet túrinde boladı.

Qabıllaw zıyapatları kórkem óner galereyaları yamasa muzeylerde kórgizbelerdiń ashılıwın bayramlaw ushın da ótkeriledi. Kóbinese kórgizbede kórsetilgen suwretshi yamasa suwretshiler, sonday-aq kórgizbeni shólkemlestirgen kuratorlar qatnasadı. Buǵan qosımsha yamasa onıń ornına, bayramlıq qabıllaw zıyapatı kórgizbeniń ortasında yamasa aqırında ótkeriliwi múmkin. Bunday alternativ jobalaw miymanlarǵa kórgizbeni óz qálewinshe tereń kóriw ushın kóbirek waqıt beredi, sońınan húrmetli qonaqlar menen ushırasıwǵa múmkinshilik tuwdıradı. Akademiyalıq jıynalıslardaǵı sıyaqlı, bul jerde de awqat beriliwi múmkin.

Qabıllaw zıyapatındaǵı jeńil-jelpi awqatlar minimallıq bolıwı múmkin, mısalı kofe yamasa limonad, yamasa mámleketlik keshedegi sıyaqlı saltanatlı bolıwı múmkin.

Derekler

↑ Korab, Holly „A Brief History of Birthday Parties“. LAS News. 18-avgust 2018-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 2-oktyabr 2012-jıl.
↑ Pinsker, Joe (2 November 2021). "The Strange Origins of American Birthday Celebrations" (in en). The Atlantic. https://www.theatlantic.com/family/archive/2021/11/history-birthday-celebrations/620585/.
↑ Nora Villa (1996), Children in Their Party Dress, ISBN 978-0-89676-202-2 {{citation}}: Unknown parameter |publisher= ignored (járdem)
↑ Gary S. Cross (2004), Encyclopedia of Recreation and Leisure in America, 104-bet, ISBN 978-0-684-31266-8 {{citation}}: Unknown parameter |publisher= ignored (járdem)
↑ Nora Villa (1996), Children in Their Party Dress, ISBN 978-0-89676-202-2 {{citation}}: Unknown parameter |publisher= ignored (járdem)
↑ „Dinner Party“. HGTV. Qaraldı: 2-oktyabr 2012-jıl.

[1] Korab, Holly „A Brief History of Birthday Parties“. LAS News. 18-avgust 2018-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 2-oktyabr 2012-jıl.

[2] Pinsker, Joe (2 November 2021). "The Strange Origins of American Birthday Celebrations" (in en). The Atlantic. https://www.theatlantic.com/family/archive/2021/11/history-birthday-celebrations/620585/.

[3] Nora Villa (1996), Children in Their Party Dress, ISBN 978-0-89676-202-2 {{citation}}: Unknown parameter |publisher= ignored (járdem)

[4] Gary S. Cross (2004), Encyclopedia of Recreation and Leisure in America, 104-bet, ISBN 978-0-684-31266-8 {{citation}}: Unknown parameter |publisher= ignored (járdem)

[5] Nora Villa (1996), Children in Their Party Dress, ISBN 978-0-89676-202-2 {{citation}}: Unknown parameter |publisher= ignored (járdem)

[6] „Dinner Party“. HGTV. Qaraldı: 2-oktyabr 2012-jıl.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]