Kontentke ótiw

Polat Aytmuratov

Wikipedia — erkin enciklopediya
Polat Aytmuratov
Tuwılǵan sánesi23-yanvar 1961-jılı(1961-01-23)
Tuwılǵan jeriShımbay rayonı
Qaytıs bolǵan sánesi23-yanvar 2025-jılı(2025-01-23) (64 jasta)
Kásibiaktyor, rejissyor, dramaturg, scenarist
SıylıqlarıQaraqalpaqstan Respublikası Jaslar sıylıǵı (1994)
«Mádeniyat hám kórkem óner pidayısı» kókirek belgisi (2021)
Ataqları«Qaraqalpaqstan Respublikasına miyneti sińgen kórkem óner ǵayratkeri» (2003)

Polat Aytmuratov (1961-jıl 23-yanvar-2025-jıl 23-yanvar)aktyor hám rejissyor, dramaturg, scenarist, qábiletli hám talapshań basshı, «Qaraqalpaqstan Respublikasına miyneti sińgen kórkem óner ǵayratkeri».

1961-jılı 23-yanvarda Shımbay rayonında tuwıldı. Orta mektepti pitkergennen soń 1978–1982-jılları Tashkent teatr hám súwretlew institutında aktyorlıq sheberliginen tálim alıp, teatr tarawındaǵı dáslepki miynet jolın házirgi  Qaraqalpaq mámleketlik jas tamashagóyler teatrında aktyor bolıp  islewden basladı.

Ol miynet jolı dawamında 1985–1986-jılları Bozataw rayonlıq mádeniyat bólimi direktorı, 1987–1988-jılları Qaraqalpaqstan Respublikası Mádeniyat ministrligi repertuar bólimi xatkeri, 1993–1999-jıllarda Qaraqalpaq mámleketlik Quwırshaq teatrı direktorı, 1999–2000-jılları Berdaq atındaǵı Qaraqalpaq mámleketlik muzıkalı teatrı direktorı, 2000–2003-jıllarda Qaraqalpaqstan Respublikası Mádeniyat ministriniń orınbasarı, 2003–2017-jıllarda Qaraqalpaq mámleketlik Quwırshaq teatrı direktorı, 2017–2018-jılları Qaraqalpaqstan Respublikası Mádeniyat ministri, 2018-2022-jılları Qaraqalpaq mámleketlik jas tamashagóyler teatrında direktor bolıp isledi.

Kórkem-óner iyesi 2025-jıldıń 23-yanvarında 64 jasında qaytıs boldı.

Derlik 40 jıldan aslam waqıttan berli xalqımızdıӊ mádeniyatı hám kórkem ónerin rawajlandırıwǵa, ásirese, qaraqalpaq teatr óneriniń rawajlanıwına óziniӊ kúsh-ǵayratın ayanbay jumsap, múnásip úles qosqan P. Aytmuratov mádeniy mákemelerge basshılıq etiw menen birge dramaturgiya salasında da belsendi qálem terbetti. Onıń qáleminen dóregen «Súyinshi», «Oynaqlaǵan ot basar», «Dáslepki muhabbat», «Atam aytqan ápsana», «Shaytannıń nalası», «Awılǵa qaytıw», «Ustaz táǵdiri», «Ullı Jipek jolı» h.t.b. da pyesaları mámleketlik teatrlarımızda saxnalastırılıp, tamashagóyler kewlinen tereń orın aldı. Onıń pyesaları ózbek tiline de awdarılıp, saxnalastırıldı, respublikamız hám xalıqaralıq kólemdegi teatr festivallarında sıylı orınlar, Gran pri jeńimpazı boldı.

Ol Qaraqalpaq mámleketlik jas tamashagóyler teatrına direktor etip tayınlanǵanınan soń teatrǵa kóp jańalıqlar kiritti. Eń aldı menen teatr repertuarın túpten jaӊalap, milliy hám jáhán klassik shıǵarmalarınıń eń aǵla úlgileri repertuardan orın aldı. Solardan, A.S.Pushkinniń «Cıganlar» poeması tiykarında «Aleko», Ch.Aytmatovtıń «Ásirge tatırlıq kún» romanı tiykarında A.Abdunazarov hám A.Sultanovlardıń «Iskenje», yapon xalıq ertegi tiykarında Dzyundzi Kinositanıӊ «Tırna párleri», V.Shekspirdiń «Romeo hám Juletta», Rey Kunidiń «Qara diplomat» hám milliy dramaturgiyadan J.Maxmudtıń «Sadıq doslar», B.Aytmuratovtıń «Moynaqta baxıttıń tańları attı», A.Qádiriydiń «Mehrabtan shayan», A.Sultanovtıń «Watan topıraǵı» hám basqa da spektakller tabıslı saxnalastırıldı[1].

P.Aytmuratov tek ǵana saxnalıq shıǵarmalar jazıp qoymastan, televidenie ushın da scenariyler jazdı hám olar «Atalar sózi - aqıl», «Ómir sabaqları» atlı telefilmlerde efirge berip barıldı. Qaraqalpaq kinoindustriyasında dáslepki «Bir dostıń bolsın» atlı kóp serialı film súwretke alınıp, P.Aytmuratov qálemine tiyisli bul serial xalqımız tárepinen unamlı kútip alındı. Onıń 2014-jılı «Talaplıǵa nur jawar», 2020-jılı «Bir dostıń bolsın», 2021-jılı «Alpıs asqar» atlı kitapları baspadın shıqtı. P.Aytmuratov saxnalıq shıǵarmalar, kinoscenariyler jazıw menen birge kóp jıllar Respublikamızda ótkerilgen «Ǵárezsizlik», «Nawrız» hám basqa da mámleketlik  ilajlardıń  scenariy avtorı boldı.

2020-jılı Qaraqalpaq mámleketlik jas tamashagóyler teatrında saxnalastırılǵan P.Aytmuratovtıӊ «Awılǵa qaytıw» hám «Ustaz táǵdiri» spektaklleri tabıslı shıqqan hám tamashagóyler tárepinen jaqsı kútip alınǵan spektakllerden boldı. 

Jetiskenlikleri

[redaktorlaw | derekti redaktorlaw]

P.Aytmuratovtıń elimiz mádeniyatı hám kórkem ónerin rawajlandırıw jolındaǵı pidákerlik miynetleri múnásip bahalanıp 1994-jılı Qaraqalpaqstan Respublikası Jaslar sıylıǵınıń laureatı,  2003-jılı «Qaraqalpaqstan Respublikasına miyneti sińgen kórkem óner ǵayratkeri», 2021-jılı «Mádeniyat hám kórkem óner pidayısı» kókirek belgisi menen sıylıqlandı.

2020-jıldıń juwmaǵı boyınsha Ózbekstan Respublikası Mádeniyat ministrligi tárepinen shólkemlestirilgen «Еhtirom-2020» sıylıqlaw máresiminde «Jıldıń eń jaqsı spektakli» nominaciyası menen «Ustaz táǵdiri» spektakli sıylıqlandı. 

  1. «berdax-teatr.uz» (24-mart 2022-jıl).