Kontentke ótiw

Sport kommentatorı

Wikipedia, erkin enciklopediya
Televidenieniń eń húrmetli jurnalistleriniń biri, Al Maykls hár qanday sport kommentatorına qaraǵanda kóbirek úlken kólemdegi sport waqıyaların járiyalaǵan, sonıń ishinde 20 jıl dawamında «Dúyshembi túngi futbol» baǵdarlamasınıń tikkeley reportajın alıp barǵan. Ol tarmaq televideniesi ushın Super Boul, Dúnya Seriyası, NBA finalın sholıǵan hám Stenli Kubogı finalın alıp barǵan jalǵız kommentator bolıp esaplanadı.
Amerikalı kommentator Vin Skalli keń kólemde beysbol tariyxındaǵı eń úlken translyaciya alıp barıwshılarınıń biri sıpatında qabıl etiledi.

Sport translyaciyasında, sport kommentatorı (sonday-aq sport diktorı yamasa sport sholıwshısı dep te ataladı) oyın yamasa ilajdıń real waqıttaǵı tikkeley túsindirmesin beredi, dástúrli túrde házirgi máhálde jetkiziledi. Radio sport translyaciyaları ushın birinshi qural boldı, onda radio kommentatorları háreketti tolıq táriyiplewi kerek edi, sebebi tıńlawshılar onı ózleri kóre almaytuǵın edi. Televidenie sport translyaciyaları jaǵdayında, kommentatorlar dawıs sıpatında usınıladı, kóriwshilerdiń ekranlarında jarıstıń kórinisleri kórsetilip, háreket hám tamashagóylerdiń dawısları fonda esitiledi. Televidenie kommentatorları siyrek jaǵdaylarda waqıya waqtında ekranda kórsetiledi, biraq ayırım tarmaqlar óz diktorların jarıstan aldın yamasa keyin, ya bolmasa hárekettegi qısqa úzilisler waqtında kamera aldında kórsetiwdi tańlaydı.

Kommentatorlardıń túrleri

Tiykarǵı/oyın-boyınsha kommentator

Tiykarǵı kommentator, sonday-aq Arqa Amerikada oyın-boyınsha kommentator yamasa diktor, jekpe-jek sportı translyaciyasında soqqı-boyınsha, motosport translyaciyasında aylanbalardı sholıw,[1] yamasa kriket translyaciyasında top-boyınsha dep te ataladı, ol translyaciyanıń baslı sóylewshisi hám moderatorı bolıp tabıladı. Bul roldegi translyatorlar anıq sóylew qábiletine iye bolıp, kóbinese tez qozǵalatuǵın sport ilajınıń hár bir oyının yamasa waqıyasın táriyiplew uqıplılıǵına iye. Oyın-boyınsha sholıwshı waqıyanı onıń bolıp atırǵanınday etip jetkiziwi kerek. Olardıń joqarı sheberlik dárejesine baylanıslı, AQSHtaǵı Al Maykls, Brayan Anderson, Ian Igl, Kevin Xarlan, Djim Nanc hám Djo Bak, Ullıbritaniyadaǵı Devid Koulman hám Avstraliyadaǵı Bryus Makaveni sıyaqlı kommentatorlar bir waqıttıń ózinde bir neshe hár qıylı sport túrlerin sholıw karerasına iye bolıwı múmkin. Basqa tiykarǵı kommentatorlar, biraq, tek bir sport túrin ǵana sholıwı múmkin (mısalı, Djo Rogan tek bir sport túrin - aralas jekpe-jek ónerin, atap aytqanda UFC shólkemin alıp baradı, al Piter Druri Premer-Liga Futbol Associaciyasın). Oyın-boyınsha alıp barıwshılardıń kópshiligi erkekler bolıp tabıladı; hayal-qızlardıń oyın-boyınsha sholıwshıları XXI ásirge shekem turaqlı jumıs tabıw múmkinshiligine iye bolmaǵan.

Radio hám televidenie oyın-boyınsha texnikaları biraz parıqlanatuǵın tásillerdi óz ishine aladı; radio translyaciyaları ádette oyın-boyınsha alıp barıwshıdan radio auditoriyası kóre almaytuǵın maydandaǵı háreketti awızsha jetkiziw ushın kóbirek sóylewdi talap etedi. Bir waqıya ushın radio hám televidenie translyaciyalarınıń birdey oyın-boyınsha kommentatorın bólisiwi ádettegidey emes, tek óndiris byudjeti tómen bolǵan jaǵdaylarda yamasa diktor ayrıqsha ataqlı bolǵan jaǵdaylarda ǵana (mısalı, Rik Jannerettiń xokkey translyaciyaları 1997-jıldan 2022-jılı pensiyaǵa shıqqanǵa shekem radio hám televideniede bir waqıtta kórsetilgen) boladı.

Analizshi/túsindiriwshi kommentator

Tallawshı yamasa túsindiriwshi kommentator birge alıp barıwshı bolıp, ekspert analizin hám fonlıq informaciyanı, mısalı, statistika, komandalar hám sportshılar haqqında strategiya, hám geyde anekdotlar yamasa jeńil yumordı usınadı. Olar ádette óz sport túrlerinde burınǵı sportshılar yamasa trenerler boladı, biraq ayırım qáteler de bar.

«Tús» termini analizshi tárepinen beriletuǵın jeńillik hám túsinik beriwdi ańlatadı. Sport translyaciyası ushın eń keń tarqalǵan format - analizshi/túsindiriwshi kommentatordıń tiykarǵı/oyın-boyınsha alıp barıwshı menen birge islesiwi.[2][3][4] Mısal retinde AQSHtaǵı NBC Super Bowl ekshembi kúngi futbolın alıwǵa boladı, onda túsindiriwshi kommentator, burınǵı NFL qabıllawshısı Kris Kollinsvort hám kásiplik alıp barıwshı Mayk Tiriko oyın-boyınsha kommentariy beredi. Biraq, Birlesken Korollikte oyın-boyınsha hám túsindiriwshi kommentariy arasında anıq ayırmashılıq joq, degen menen eki adamnan ibarat kommentatorlar komandası ádette formal jurnalistlik tálim alǵan, biraq jarıs tájiriybesi az bolǵan pútkil kommentariydi alıp barıwshı entuziast hám analiz yamasa juwmaq penen izbe-iz keletuǵın tájiriybeli eks-(yamasa házirgi) jarısıwshıdan ibarat boladı. Biraq bul qaǵıydadan ayırımlar da bar - Birlesken Korolliktiń jetekshi kriket hám snuker kommentatorlarınıń kópshiligi óz sport túrlerinde burınǵı professionallar bolıp esaplanadı, al burınǵı Formula Bir jarıs kommentatorı Myurrey Uokerdiń formal jurnalistlik tálimi bolmaǵan hám óziniń jarıs tájiriybesi sheklengen edi (ol reklama tarawınan kelgen hám onıń dáslepki jumısqa alınıwı dástúrli sport kommentatorlıq jubınan góre kóbirek komediyalıq duet edi). Amerika Qurama Shtatlarında, burınǵı professional tebiwshi Pet Sammeroll óziniń translyaciya karerasınıń kóp bólegin oyın-boyınsha alıp barıwshı sıpatında ótkizdi. Komik Dennis Millerdiń 2001-jılı «Dúyshembi túngi futbol» baǵdarlamasındaǵı qısqa múddetli qatnasıwı Millerdiń ózi aytqanday, aljasqan pikirlerdiń «quyının» keltirip shıǵardı.[5]

Házirgi waqıtta oyın-boyınsha alıp barıwshı menen túsindiriwshi kommentatordıń birge islesiwi standart dep esaplansa da, burın translyaciyada tek bir oyın-boyınsha alıp barıwshınıń jalǵız ózi islewi ádettegidey jaǵday edi. Los-Andjeles Dodjersti kóp jıllar dawamında kommentariylegen Vin Skalli bul ámeliyattıń XXI ásirge shekem dawam etken siyrek mısallarınıń biri boldı, ol 2016-jılı pensiyaǵa shıqqanǵa shekem usılay islegen. Úsh adamnan ibarat kommentatorlar toparı - bul «Dúyshembi túngi futbol» baǵdarlamasında qollanılatuǵın format bolıp, onda eki túsindiriwshi kommentator boladı, ádette olardıń biri burınǵı oyınshı yamasa trener, al ekinshisi sırttan kelgen adam, máselen, jurnalist (Govard Kosell buǵan uzaq múddetli mısal bolǵan) yamasa komik (joqarıda aytılǵan Dennis Miller sıyaqlı) bolıwı múmkin.

Maydan sheti xabarshısı

Maydan sheti xabarshısı sport translyaciyası toparına oyın maydanı yamasa maydannıń shetki sızıǵın qamtıw boyınsha járdem beredi. Maydan sheti xabarshısı ádette jaraqatlar hám sońǵı jańalıqlar haqqında tikkeley jańalanıwlar beredi yamasa oyınshılar maydanda yamasa kortta bolǵan waqıtta olar menen sáwbetlesiw ótkeredi, óytkeni oyındı súwretlewshi diktor hám túsindiriwshi kommentator óz translyaciya kabinasında qalıwı kerek. Maydan sheti xabarshılarına kóbinese áhmiyetli jańalanıwlar, mısalı jaraqatlar haqqında ishki informaciya beriledi, sebebi olarda bunı islew ushın zárúr bolǵan hújjetler bar. Úlken waqıyalar jaǵdayında, kóp maydan sheti xabarshılarınan ibarat toparlar strategiyalıq jaylastırıladı, solay etip bas kommentatordıń súyeniwi ushın kóp dárekleri boladı (mısalı, ayırım maydan sheti xabarshıları kiyiniw bólmesi aymaǵında jaylassa, basqaları komandalardıń otırǵıshları arasında bolıwı múmkin). Amerika Qurama Shtatlarında, maydan sheti xabarshıları NFL qaǵıydaları tárepinen qatań sheklengen; kerisinshe, XFL diń 2001-jılǵı hám 2020-jılǵı versiyalarında maydan sheti xabarshıları ádewir kórnekli orın iyeledi.

Avtosportta ádette bir neshe pit-jol (pit-leyn) xabarshıları bolıp, olar waqıyanı pit-joldıń boyınan jarıtıp baradı. Olardıń wazıypalarına trek boyında bolıp atırǵan sońǵı jańalıqlardı jetkeriw, komanda basshıları hám basqa komanda jetekshilerinen strategiya haqqında soraw, hám pit-diywal boyınan pit-stoplar haqqında túsindiriwler beriw kiredi. Geyde avtosportta maydan sheti xabarshısı bas kommentatordıń járdemshisi boladı, mısalı Fox NASCAR bul taktikanı kóp márte qollanǵan, burınǵı pit-xabarshısı bolǵan Kubok jarıslarınıń bas kommentatorı Mayk Djoydıń karerasına tiykarlanıp. Bunday ózgeriske ushıraǵanlar qatarına Stiv Birns (Truck Series, 2014), Vins Uelch (2015-jıldıń aqırınan baslap Truck Series) hám Adam Aleksander (2010-2014 jılları Fox tárepinen tayarlanǵan TNT translyaciyalarında Kubok jarısların, 2015-jıldan baslap Fox kanalında Xfinity jarısların) kiredi.

Sport alıp barıwshısı/studiya alıp barıwshısı

Britaniya sport translyaciyasında, sport baǵdarlamasınıń alıp barıwshısı ádette kommentatordan ayrıqsha bolıp, kóbinese sport ornınan uzaqta jaylasqan televizion studiyada jumıs isleydi. Arqa Amerikada studiyada otırǵan efir qánigesi studiya alıp barıwshısı dep ataladı. Óz baǵdarlamaları dawamında, alıp barıwshı/studiya alıp barıwshısı qosımsha talqılawshılar yamasa ekspertler menen birge bolıwı múmkin, ásirese hár qıylı basqa matchlardıń ayrıqsha ilajların kórsetkende (mısalı, 1985-jılı Djim Nanc CBS Sports telekanalınıń Nyu-Yorktegi 43-studiyasında «The Prudential College Football Report» baǵdarlamasınıń studiya alıp barıwshısı bolǵan, hám onıń tórt jıllıq xızmeti dawamında [1985-jıldan 1988-jılǵa shekemgi kolledj futbolı máwsimleri] onıń birge alıp barıwshıları/ekspertleri sıpatında Pet Xeyden [1985-jılı] hám Ara Parsegyan [1987 hám 1988-jılları] qatnasqan).

Basqa xızmetler

Hár qıylı sport túrlerinde sol sportqa tán ózgeshe jaǵdaylardı qamtıw ushın hár túrli kommentator xızmetleri bolıwı múmkin. 2010-jılları, Fox telekanalı tárepinen keń qollanılǵan, amerikalı futbol translyaciyaları jaza hám dawlı sheshimlerdi túsindiriw hám qayta kóriw analizin alıp barıw arqalı sheshimniń ózgertiletuǵının yamasa ózgertilmeytuǵının boljaw ushın qaǵıyda talqılawshıların kóbirek qollanıwdı basladı. Bul ayırım qaǵıydalardı yamasa sheshimlerdi túsinbeytuǵın tamashagóylerge járdem beredi. Bul talqılawshılar ádette burınǵı tóreshiler boladı.[6][7]

Sport kommentatorı

Arqa Amerika inglis tilinde, sport kommentatorı - sport translyaciyasındaǵı hár qanday kommentator túrine qollanılatuǵın ulıwma termin. Ol jáne de sport temasındaǵı tok-show alıp barıwshısına yamasa sport jańalıqların jetkeriwshi xabarshıǵa qarata da qollanılıwı múmkin.

Kibersport

Videooyınlarda, ásirese kibersportta, kommentatorlar kóbinese shautkasterler dep ataladı; bul termin Winamp media pleerine baylanıslı internet arqalı audio translyaciya plagini hám protokolı bolǵan Shoutcast atamasınan kelip shıqqan.[8] Olardı jáne de ápiwayı etip kasterler dep te ataydı.[9][10]

Amerika Qurama Shtatları

Maykl Key, Ken Singlton hám Pol O'Nil YES telekanalında kópshilik Yankiz oyınlarınıń kommentatorları bolıp xızmet etedi.

Sport translyaciyaları 1912-jıldan baslap ótkerilgen bolsa da, Pittsburg Post gazetasınıń jurnalisti Florent Gibson 1921-jıldıń aprel ayında Pittsburgtegi Motor Skver Gardende Djonni Rey menen Djonni «Xatch» Dandi arasındaǵı jekpe-jek haqqında birinshi sport kommentariyin translyaciya etti.[11]

Amerika Qurama Shtatlarındaǵı eń joqarı haqı alatuǵın sport kommentatorlarınıń biri - Toni Romo, ol burınǵı NFL kvoterbegi hám professional golfshı bolıp, házirgi waqıtta CBS telekanalında NFL ushın baslı túsindirme kommentatorı bolıp isleydi; Romo óziniń telekanalǵa qosqan úlesi ushın jılına 17,000,000 dollar tabıs tabadı.[12]

Djim Rom Amerika Qurama Shtatlarındaǵı eń joqarı haqı alatuǵın sport kommentatorı bolıp, jılına 30,000,000 dollardan kóbirek tabıs tabadı. Djimniń sonday-aq CBS Sports Radio arqalı sindikaciyalanǵan «The Jim Rome Show» atlı óz sport tok-showı bar.[13]

Hayal-qızlar

1975-jılı Milliy Xokkey Ligası (NHL) Monrealdegi NHL Barlıq Juldızlar Oyınınıń eki treneri Robin Xerman (The New York Times) hám Marsel Sen-Sir (Monrealdegi CKLM radiosı) hayal-qızlarǵa erkekler kiyim almastırıw bólmesine kiriwge ruqsat bergende úlken jańalıq boldı. Olar ekewi de oyınnan keyingi intervyu alıw ushın kásiplik erkekler kiyim almastırıw bólmesine kiriwge ruqsat etilgen birinshi hayal-qızlar bolǵanı moyınlandı.[14] Sport shólkemleri NHL izinen erip, basqa da hayal-qız sport jurnalistlerine erkek jurnalistler menen birdey huqıq beriwdi basladı.[15]

1977-jılǵa kelip, Sports Illustrated jurnalınıń sport jurnalisti Melissa Lyudtkege Nyu-York Yankiz komandasınıń pley-off seriyasın jazıp alıw tapsırması berilgende, oǵan erkekler kiyim almastırıw bólmesine kiriwge ruqsat etilmedi. Beysbol komissarı Boui Kun hám basqa da wákiller onı jınısına qarap kemsitiwdi sheshti. Bul jaǵdaydıń Sports Illustrated jurnalın basqa baspaxanalarǵa salıstırǵanda qolaysız awhalǵa salatuǵının bilip, Time Inc. hám Lyudtke Kunǵa qarsı sud isin qozǵadı.

1978-jılı sud isi AQSH Okruglıq sudına jetkerildi, onda sudya Konstans Beyker Motli bul háreketti AQSH Konstituciyasınıń on tórtinshi dúzetiwin buzıw dep qarar etti. Sud Yankiz shólkemine hayal-qız sport jurnalistleri intervyu alıp atırǵanda oyınshılardıń jeke ómirin qorǵaw ushın joba islep shıǵıwdı buyırdı, sonıń ishinde súlgi qollanıwdı usınıs etti.[16]

Hayal-qızlarǵa ruqsat beriw ámelge asırılǵannan keyin, Yankiz shólkemi jurnalistlerge on minut dawamında oyınshılardan intervyu alıwǵa ruqsat berdi, sońınan olarǵa ketiwdi hám kútiwdi soradı. Erkek jurnalistler buǵan narazı boldı hám hayal-qızlardı olardı sırtta qaldırıp, jumısların islewge múmkinshilik bermegeni ushın ayıpladı.

1990-jılı bul másele Liza Olsonnıń Nyu-Inglend Petriots komandasınıń oyınshıları intervyu waqtında ózlerin jalańashlaǵanın ashıq málimlegennen keyin jáne de dıqqat orayına tústi. Bul basqa da tártipsizlikke ushıraǵan hayal-qız jurnalistlerdiń alǵa shıǵıwına túrtki boldı. Olardıń isenimliligi hayal-qız intervyu alıwshılardıń «júdá doslıq» qatnasta bolǵanı yaki oyınshılar menen kóbirek sóyleskeni, tap flirt qılǵanday kóringen degen ayıplawlar menen tómenletildi. Solay etip, erkekler kiyim almastırıw bólmelerine teń huqıqlı kiriw múmkinshiligine qaramastan, jınısıy kemsitiw máselesi ele de saqlanıp qaldı.

Kásiplik gúres sportında

Kásiplik gúres kommentatorları Djon «Bredshou» Leyfild, Maykl Koul hám Djerri «Patsha» Louler

Bárqulla emes bolsa da, kásiplik gúrestegi túsindirme kommentatorı ádette «jawız tárepdarı» (yaki «jaman jigitlerdiń» qollawshısı) boladı, al oyındı bayanlawshı diktor bolsa kóbinese «ıqlasbentlerdiń dawısı» hám «jaqsı jigitler tárepdarı» (yaki «jaqsı jigitlerdiń» qollawshısı) boladı. Eki táreptiń de kommentariy beriw waqtında biytárep poziciyanı kórsetiwi kerek bolsa da, túsindirme kommentatorları (ásirese jawızlardı qollaǵan waqıtta) ádette óz poziciyasın oyındı bayanlawshılarǵa qaraǵanda ashıǵıraq bildiredi. Djessi «Dene» Ventura hám Bobbi «Miy» Xinan gúrestegi túsindirme kommentariyleri ushın «jawız tárepdarı» rolin jolǵa qoydı.[17] Keyinirek Djerri «Patsha» Louler de usı rolge tabıslı ótti, biraq Louler keyin qırıq jıllıq karerasınan keyin ıqlasbentler arasındaǵı ataqlılıǵına baylanıslı jaqsı jigitlerge kóbirek tilekleslik kórsete basladı.[18]

«Shawqımlı» Roddi Payper hám «Aqılsız Adam» Rendi Savaj gúrestegi túsindirme kommentariyleri ushın «jaqsı jigitler tárepdarı» rolin jolǵa qoydı.[19] Maykl Koul, 1999-jıldan baslap WWE ushın oyındı bayanlawshı sıpatında, óziniń kommentatorlıq karerasınıń kópshilik bóleginde usı roldi atqardı. 2010-jıldan 2012-jılǵa shekem Koul jawız kommentator rolin oynadı, jaqsı jigitlerge menmenlik hám jekkóriwshilik penen qarap, jawızlarǵa kóbirek tilekleslik bildirdi (biraz basqa jaqsı ayqasıwshılardıń qorlawı hám ekrandaǵı basshılıq figuraları hám basqa kommentatorlardıń qızǵanıwı sebepli). Biraq, 2012-jıldıń 10-sentyabr kúni Raw baǵdarlamasınıń kórsetiliwi waqtında Louler haqıyqıy júrek hújimine ushıraǵannan keyin, Koul óz obrazınan shıǵıp, háreketlerdi bayanlaw menen birge óz kásiplesiniń awhalı haqqında maǵlıwmatlar berip turdı. Bul jaǵdaydaǵı professionallıǵı onıń áste-aqırın ǵoshshaq jigitke aylanıwına alıp keldi, hám eki ay ótkennen keyin Loulerdiń kommentatorlıqqa qaytıwı waqtında eki adamnıń ringte qushaqlasıwı menen bul ózgeris tolıq tastıyıqlandı.[20]

Ayırım jaǵdaylarda, kommentatorlar ayqasıwshılar ushın aktiv menedjerler de bolıp, ádette jawız sıpatında dawam etedi. Burınǵı Ekstremal Chempionat Gúresiniń túsindirme kommentatorı Sayrus jawız menedjer hám biytárep kommentator sıpatında eki rol atqarǵanı menen belgili, hám ol Jańa Yaponiya Kásiplik Gúresi hám Barlıq Elita Gúresinde óz klientleriniń gúresleri waqtında usı rollerdi dawam ettirmekte. Kommentator bolıp islew jaraqatlanǵan palwanlardı - mısalı, 2019-jıldıń aqırınan 2021-jıldıń apreline shekem Raw baǵdarlamasındaǵı Samoa Djonı - táwir bolıw dáwirinde jámiyetshilik dıqqatında saqlaw ushın da qollanılǵan. Arnawlı miyman túsindirme kommentatorları eki maqsetke xızmet etedi: birinshi gezekte olar ózleri bayanlap atırǵan gúreske aralasıw ushın jaylastırıladı, ekinshiden, bul promouterlerge usı atqarıwshınıń ekspromt sóylew uqıplılıǵın anıqlaw múmkinshiligin beredi.

Derekler

  1. «The birth of ball-by-ball commentary» (en). ESPNcricinfo. Qaraldı: 17-dekabr 2020-jıl.
  2. Mueller. «Color Commentary and Play by Play: A Well-Rounded Approach to Facebook». Inkling Media (2-may 2012-jıl). 16-yanvar 2014-jılda túp nusqadan arxivlendi.
  3. «How to Become a Color Consultant». Career Trend. Qaraldı: 10-may 2019-jıl.
  4. «The Top Three Keys for Becoming a Color Commentator | Sportsideo.com member John Lund». 16-yanvar 2014-jılda túp nusqadan arxivlendi. Qaraldı: 3-fevral 2014-jıl.
  5. "Hiring of Dennis Miller Sends Shockwaves Through Industry". Street & Smith's Sports Business Daily. December 21, 2005. http://www.sportsbusinessdaily.com/Daily/Issues/2005/12/Issue-70/$MNF-On-ABC-1970-2005/Hiring-Of-Dennis-Miller-Sends-Shockwaves-Through-Industry.aspx. 
  6. McCarthy, Michael (2016-09-06). "Fox NFL rules analyst Mike Pereira is lethal 'weapon' rival networks don't have". Sporting News. http://www.sportingnews.com/nfl/news/mike-pereira-fox-sports-book-after-further-review-nfl-rules-analyst/egtnr8wfhn5d1ao6yxjx7ij7c. 
  7. Raissman, Bob (2017-12-23). "Tony Romo shows he has much to learn after clueless Steelers call". NY Daily News. http://www.nydailynews.com/sports/football/tony-romo-shows-learn-clueless-steelers-call-article-1.3717495. 
  8. Hill, Nathan (December 7, 2017). „The Overwatch Videogame League Aims to Become the New NFL“. Wired. Qaraldı: December 7, 2017.
  9. Carpenter. «Esports pro tries — and fails — to play in Auto Chess and Hearthstone events at the same time» (en). Polygon (16-sentyabr 2019-jıl). Qaraldı: 9-oktyabr 2019-jıl.
  10. Smith. «So You Wanna Be a Caster - part one» (en-US). PC Gamer (14-oktyabr 2012-jıl). Qaraldı: 9-oktyabr 2019-jıl.
  11. Patterson, Ted. The Golden Voices of Baseball. Sports Publishing LLC, 2002 — 12 bet. ISBN 1-58261-498-9. 
  12. Florio. «Tony Romo stays with CBS, at $17 million per year» (29-fevral 2020-jıl).
  13. «Top 10 Highest Paid Sports Broadcasters» (en). www.rookieroad.com. Qaraldı: 6-fevral 2024-jıl.
  14. Zinser. «The First Woman Through the Locker Room Door, 35 Years Ago» (21-yanvar 2010-jıl).
  15. Rothman, Lily (October 5, 2015). „This Is Why Female Sportswriters Can Go in Men's Locker Rooms“. Time.
  16. Woulfe. «Suit won entry to locker room». Chicago Tribune (18-sentyabr 1988-jıl).
  17. «The Summer of Savage: Inside the Macho Man's explosive run to the top of WWE, 30 years later» (en). CBSSports.com (16-avgust 2018-jıl). Qaraldı: 20-fevral 2024-jıl.
  18. Jenkins. «Jerry Lawler Tells Incredible Story Of How He Became A WWE Color Commentator» (en-US). Ringside News (7-oktyabr 2018-jıl). Qaraldı: 20-fevral 2024-jıl.
  19. Davis. «5 Best Years Of Randy Savage's Wrestling Career (& 5 Worst Years)» (en). TheSportster (29-iyul 2023-jıl). Qaraldı: 20-fevral 2024-jıl.
  20. Dickinson. «An Honest Look At Michael Cole's Time As WWE's Lead Announcer» (en). TheSportster (11-mart 2022-jıl). Qaraldı: 20-fevral 2024-jıl.