Wikipedia:Ótinish, jańa paydalanıwshılardı tislemeń

Wikipedianıń rawajlanıwı tek ǵana ózin bul iske baǵıshlagan júdá kúshli miynet etip atırǵan aǵzalardıń háreketleri menen ǵana emes, kóbinese qızıǵıwshań jana paydalanıwshılardıń anonim úlesleri de boladı. Hámmemiz bir waqıtları jańa paydalanıwshı boldıq, hátte, kópshiligimiz jańa paydalanıwshınıń islegen qátelerin isledik, redaktorlaw islep júrgennen birneshe aydan keyin de bul tiptegi qáteler bar ekenligin túsinip alıwımız lazım.

Jańa paydalanıwshılar endi jetisilip kiyatırǵan «aǵzalar» hám sol sebepli biziń eń bahalı deregimiz esaplanadı. Jańa aydalanıwshılarǵa ádepli hám sabırlı múnásibette bolıwımız, itimallı aydalanıwshılardı bul jerden tez alıp taslaytuǵın dushpanlıq hám jek kóriwshilik kózqaraslardan uzaq bolıwımız kerek. Jańa kelgenler ayırım maǵlıwmatlardan xabarı joq bolǵan halda ortalıqqa úyrenisip atırǵanda, olarǵa jol kórsetiwimiz kerek.

Ótinish, jańa paydalanıwshılardı qorqıtpań

• Jańa kelgenler jámiyet ushın zárúr hám áhmiyetli ekenligin túsiniń. Jańa kelgenlerge ruxsat beriw arqalı Wikipediada túrli bilim, ideya hám ideallarǵa erisiw, Wikipedianı isenimli hám qalıs derekke aylandırıw imkaniyatın asırasız.
• Jańa kelgenlerge jollaǵan shaqırıwımızdı hám uranımızdı este tutıń: Batıl bol! Bizde dástúrler, standartlar hám qaǵıydalar bar, biraq olardı bizden jańa kelgenlerdi toqtatıw jolı sıpatında qollanıw múmkin emes. Bul jerge jańa kelgenler óz ideyaları hám dóretiwshilik energiyasın, hár qıylı tarawlardaǵı jańa hám bay tájiriybesin, ámeldegi qaǵıyda hám standartlarǵa qaramastan, jetkerip beriwi múmkin hám bul úlesler jámiyetimizdi jáne de rawajlandırıw hám onıń juwmaqlawshı ónimin bunnan bılay da jetilistiriwge qaratılıwı múmkin. Jańa kelgenlerdiń ayırımlarınıń bir qaraǵanda «durıs emes» dep esaplanıwı múmkin bolǵan úlesleri tiykarında qaǵıydalar hám standartlardı islep shıǵıw hám keńeytiwdi talap etiwi múmkin, bul olardıń Wikipedianı rawajlandırıp atırǵanınıń dáliyli bolıwı da múmkin. Jańa paydalanıwshılardı bir múddet baqlań hám eger kerek bolsa, islegen isin «jaman» yamasa «standart emes» dep atawdan aldın onnan ne islewge umtılıp atırǵanın sorań.
• Eger jańa kelgen paydalanıwshı kitaplardıń atların jazıwdı umıtıp, film atamaların qıya hárip penen jazbay, paydalı siltemelerdi beriwdi umıtıp, qáteliklerge jol qoyıp atırǵanın kórseńiz, bul qátelerdi ózińiz dúzetiwge háreket etiń. Bulardı jańa paydalanıwshınıń betine baspań. Esińizde bolsın, bul jerde hámme ózgertiwi múmkin, demek, hámmeniń tiykarǵı juwapkershiligi ózgertiw bolıwı kerek, basqalardı kritikalaw yaki basqalarǵa kóz-kóreki bolıw emes.
• Eger siz jańa kelgen paydalanıwshınıń qátesi tuwralı, shártli túrde, bir nárse aytıwıńız kerek bolsa, járdem kórsetiw keypiyatında aytıń. Sózinizdi ózińizdi tanıstırıwdan baslań hám bul jerge «xosh keldińiz» aytıń hám oǵan dostıńızday qatnas bildirip, áste-aqırınlıq penen onıń qátelerin aytıp beriń hám, hátte, onıń ayırım isleri sizge unaytuǵının bildiriń. Eger siz bunı isley almasańız, onda hesh nárse aytpaǵanınız maqul.
• Jańa kelgenler ózgeris kirgiziwge, ásirese, biytárep kózqaras yamasa bet atın ózgertiw sıyaqlı máselelerde úlken ózgerisler kirgiziwge tartınıwı múmkin (basqa wikipediashılardı ashıwlandırmaw yamasa olardı ókpeletpew ushın). Olarǵa batıl bolıwdı úyretiń hám tartınshaqlıqtan bolmawın aytıń.
• Qátelikke jol qoyǵan jańa paydalanıwshıǵa tiyisli qollanbalarǵa baǵdarlaw maqsetke muwapıq bolsa da, óshiriwge talaban maqalalarda dawıs beriwde hám t.b. qatnasıwdan waz keshiwin aytıw orınsız boladı. Bunday is-háreket jańa paydalanıwshınıń ruwxın túsiredi hám Wikipedia siyasatların zárúr bolǵan jańa kózqaraslardan ayıradı.
• Jańa kelgenlerge másláhát berip atırıp, sózińizdiń tonın Wikipediadaǵı ádettegi áste sóylewlerden jáne birneshe perde tómenletiń. Jańa kelgen paydalanıwshınıń joqarı dárejedegi klubqa qabıl etiliwi ushın «siziń razılıǵıńızdan ótiwi kerek» degen sezimge emes, al bul jerge, haqıyqatında da, paydası tiyedi degen sezimge beriliwine erisiń. Belgili bir maqsetke qaratılǵan hár qanday jumıstıń ózine tán sheklewleri hám strukturası bar bolıp, olardı úyreniw hám waqıt talap etedi, hám waqtı-waqtı menen qayta kórip shıǵıw hám dúzetiwler kirgiziwde paydalı boladı.
• Jańa kelgenlerge «quwırshaq» hám t.b. sıyaqlı kemsitiwshi atlardı taqpań. Eger kóplegen jańa kelgen paydalanıwshılar dawıs beriwde bir tárepte dawıs bergen bolsa, olardıń dawısları haqıyqıy emes dep esaplanıwı múmkinligin qızǵın hám jıllı sóz benen túsindiriń. At taǵıwdıń keregi joq.
• Paydalanıwshılar ayırım waqıtları talqılaw betlerine tórt (~) belgisi menen qol qoyıwdı umıtıwı múmkin. Tómendegi úlgi járdeminde eske túsiriw procesin áste hám az ashıwlandırıwshı etiwge erisiw múmkin. Bul usıl ózińizdi ashıwlandırıwǵa qaraǵanda nátiyjelirek. Sonıń menen birge, siz {{Imzasız}} járdeminde imzasız pikirlerdi kim jazǵanın da belgilewińiz múmkin.
  • Úlgi:Imza --{{Imza}}
• Jańa kelgen adam jaqsı niyetli dep oylań. Úlken itimal menen olar járdem beriwdi qáleydi. Olarǵa múmkinshilik beriń.
• Tájiriybeli wikipediashılar ushın zıyanlı bolıp kórinetuǵın minez-qulıqlar, tiykarınan, biziń kútkenlerimiz hám qaǵıydalarımızdı bilmewimizden kelip shıǵadı. Birewdiń qádirsiz, paydasız, trol, vandalizm yamasa onnan da jaman ekenligine 100% isenim payda etseńiz de, onday emes dep oylań. Sabırlı, itibarlı hám húrmetli bolıw arqalı siz óz abırayıńızdı arttırǵan bolasız hám joybarımızdı jáne de rawajlandırǵan bolasız.
• Bir waqıtları siz de «jańa kelgen paydalanıwshı» bolǵanıńızdı umıtpań. Wikipediaǵa jańa kelgenińizde qalay kútip alınıwdı qáleseńiz, basqalardı da solay kútip alıń (múmkin bolǵansha jaqsıraq).

Ótinish, jańa administratorlardı tislemeń

Administratorlardı saylaw boyınsha múrájatlar barǵan sayın artıp barmaqta. Qátelerge jol qoyǵan jańa administratorlar bul qátelerdi izbe-iz birneshe paydalanıwshılar tárepinen kórsetilgende ózlerin «tislengen» dep esaplawı múmkin.

Jańa administratorlarǵa jiberilgen miyrimsiz xabarlar tap jańa kelgenlerge jiberilgen xabarlar sıyaqlı boladı. Solay eken, jańa kelgen administratorlardı da tislemeń. Esinizde bolsın, hár bir administrator jańa administrator retinde jumıs baslaydı hám hárbir administrator keminde basqarıwǵa tiyisli qátelikke jol qoyadı. Jańa kelgen paydalanıwshıǵa járdem bergenińiz sıyaqlı, Wikipedianıń qalǵan bólimleri menen birge olarǵa da ózlerinde payda bolǵan kúsh-jiger haqqında járdem beriń.

Sonıń menen birge administratorlar da «men úyrenshikpen» degen sóz hár qanday mashqalanı sheshetuǵın sıltaw emesligin ańlap jetiwi kerek. Olardan Wikipedia principleri sheńberinde jaqsı niyet penen qolınan kelgenin islewi kútiledi.

Dodalawlar ushın talqılaw betinen paydalanıń. Minez-qulıqqa baylanıslı usınıslar boyınsha aqılǵa uǵras pikirlew ushın sorawnama ótkeriwdiń keregi bolmaydı.

«Tislengen» bolmaw ushın islenetuǵın jumıslar

Jáne de ulıwmalastırıp aytqanda, eger siz «tisleniw»di qálemeseńiz, tómendegi másláhátlerge ámel etiwińiz múmkin:

• Túsindiriwlerde keskin sózlerden (jaman, aqmaq, aqılsız hám t.b. sózler hám úndew belgileri) saqlanıń;
• Basqalardıń qatnası hám usılı aldında abaylı bolıń;
• Juwap bergende salmaqlı bolıń;
• Hár qanday jaǵdayda hám shárayatta basqalardıń islegen-islemegenin jıllı júzlilik penen qabıl etiń;
• Ózgesheliklerislerdi unamlı qabıllań hám kelisimli múnásibet kórsetiń;
• Kelispewshiliklerdi sheshiwde belsene qatnasıwǵa tayar bolıń.
• Talqılawlardı oqıwda belsendi bolıń.