Kontentke ótiw

Zakat

Wikipedia — erkin enciklopediya

Zakat (arabsha: زكاة; mánisi: tazalanıw, sadaqa beriw) — mal-múlk hám tabıstan beriletuǵın sadaqa, qayırqomlıq. Islamnıń 5 tiykarǵı talaplarınan biri. Sháriyatqa muwapıq, belgili baylıqqa iye bolǵan musılman zakat beredi. Zakat beriwshi adamnıń qarjısı ózi hám qaramaǵındaǵılardıń zárúrli mútájliklerinen artıq bolıwı kerek. Bul qarjıǵa kisiniń qarjısı, dúkánda satılatuǵın zatları, sataman dep alıp qoyǵan zatları, birewge bergen qarızı kiredi. Quranı kárimniń ayırım súrelerinde zakat namaz benen birge tilge alınǵan. Ol jılına bir márte beriliwi shárt bolǵan qayırqomlıq (sadaqa) qatarına kiredi hám házirgi waqıtta ibadat esaplanadı. Zakat muǵdarı qarjınıń 1/40 úlesine (2,5%) teń. Zakattı zakat bere almaytuǵın musılmanlar alıwına haqlı. Zakat, dáslep, tuwısqanlar arasındaǵı mútájlerge, bunday tuwısqanlar bolmasa, kámbaǵal, qarızdar, músápirlerge beriledi. Diyqanlar hám sharwalardan alınatuǵın zakat muǵdarı biraz basqasha belgilengen. Zakattıń baslı hikmeti — paqır hám mútájlerdiń mútájligin qandırıw bolıp tabıladı.

Musılman mámleketlerinde zakat máselesi

[redaktorlaw | derekti redaktorlaw]
Mámleket Dárejesi
Awǵanstan Íqtıyarlı
Aljir Íqtıyarlı
Ázerbayjan Íqtıyarlı
Baxreyn Mámleket tárepinen tártipke salınǵan, biraq úlesler ıqtıyariy
Bangladesh Mámleket tárepinen tártipke salınǵan, biraq úlesler ıqtıyariy
Burkina-Faso Íqtıyarlı
Chad Íqtıyarlı
Mısır Mámleket tárepinen tártipke salınǵan, biraq úlesler ıqtıyariy
Gvineya Íqtıyarlı
Indoneziya Mámleket tárepinen tártipke salınǵan, biraq úlesler ıqtıyariy
Iran Mámleket tárepinen tártipke salınǵan, biraq úlesler ıqtıyariy
Irak Íqtıyarlı
Iordaniya Mámleket tárepinen tártipke salınǵan, biraq úlesler ıqtıyariy
Qazaqstan Íqtıyarlı
Kuveyt Mámleket tárepinen tártipke salınǵan, biraq úlesler ıqtıyariy
Livan Mámleket tárepinen tártipke salınǵan, biraq úlesler ıqtıyariy
Liviya Májbúriy
Malayziya Májbúriy
Maldiv Atawları Mámleket tárepinen tártipke salınǵan, biraq úlesler ıqtıyariy
Mali Íqtıyarlı
Mavritaniya Íqtıyarlı
Marokko Íqtıyarlı
Niger Íqtıyarlı
Nigeriya Íqtıyarlı
Oman Íqtıyarlı
Pakistan Májbúriy
Qatar Íqtıyarlı
Saudiya Arabstanı Májbúriy
Senegal Íqtıyarlı
Syerra-Leone Íqtıyarlı
Somali Íqtıyarlı
Sudan Májbúriy
Siriya Íqtıyarlı
Tájikstan Íqtıyarlı
Gambiya Íqtıyarlı
Tunis Íqtıyarlı
Túrkiya Íqtıyarlı
Túrkmenstan Íqtıyarlı
Birlesken Arab Ámirlikleri Mámleket tárepinen tártipke salınǵan, biraq úlesler ıqtıyariy
Ózbekstan Íqtıyarlı
Yemen Májbúriy

[1]

  • Imam al Buxariy, Hádis, 1j. T., 1991; Marǵınaniy Burhaniddin, Hidaya, 1j., T., 2000[2].