Ózbekstan Respublikası Joqarı hám orta arnawlı bilimlendiriw Ministirligi

Ózbekstan Respublikası Joqarı hám orta arnawlı bilimlendiriw Ministirligi — Ózbekstan Respublikasında joqarı hám orta arnawlı bilimlendiriw tarawın qadaǵalaw etiwshi mámleket hákimiyatınıń wákillik organı bolıp tabıladı.

Wazıypaları[redaktorlaw | derekti jańalaw]

Ministrliktiń tiykarǵı wazıypaları tómendegiladan ibarat.^[1]

Joqarı hám orta arnawlı, kásip-óner tálimi salasında zamanagóy bilim hám joqarı ruwxıy -etikalıq pazıyletlerge iye, ǵárezsiz pikir júritetuǵın joqarı maman kadrlar tayarlawǵa qaratılǵan birden-bir mámleket siyasatın ámelge asırıw ;

zamanagóy informacion-kommunikaciya texnologiyaları hám shet tillerin tereń ózlestirgen kadrlardı tayarlawdıń joqarı dárejesi hám sapasın támiyinlew;
mekemelik tiyisliliginen qaramastan barlıq joqarı hám orta arnawlı, kásip-óner tálimi mákemeleri iskerligin muwapıqlastırıw, oqıw -pedagogikalıq hám ilimiy-stilistik basshılıqtı ámelge asırıw, qánigeler tayarlaw sapası, tálim mazmunı hám dárejesin mámleket tálim standartları hám ilmiy tájriybe talaplarına sáykesligin támiyinlew;
tálimdiń jańa pedagogikalıq texnologiyaları hám oqıtıw usılların engiziwdiń xalıq aralıq ámeliyatqa muwapıq tálim procesin shólkemlestiriw, oqıw jobaları hám pán programmaların jetilistiriw, oqıtıwdıń zamanagóy formaları hám informacion-kommunikaciya texnologiya quralların ámeldegi etken halda oqıw procesin sapa tárepinen jańalaw ;
ekonomika tarmaqları, pán jáne social tarawdı rawajlandırıw mútajliklerin esapqa alǵan halda tálim baǵdarları hám qánigeliklerin optimallastırıw, islep shıǵarıw hám basqa kárxanalarda studentler ámeliyatın shólkemlestiriw;
joqarı hám orta arnawlı, kásip-óner táliminiń ruwxıy -etikalıq mazmunın kúsheytiw, jaslardı ǵárezsizlik ideyalarına sadıqlıq, milliy qádiriyatlarǵa húrmet, adamgershilik hám joqarı ruwxıy ideyalar tiykarında patriotlıq ruwxında tárbiyalaw, jat ideya hám ideologiyalarǵa qarsı immunitetti bekkemlew;
joqarı tálim mákemelerinde ilimiy-izertlew jumısların nátiyjeli shólkemlestiriw, izertlew nátiyjelerin ámeliyatqa keń engiziw, ilimiy islenbelerdi kommerciyalastırıw, joqarı tálim, pán hám óndiristiń óz-ara bekkem integraciyasın támiyinlew, ilimiy-izertlew jumıslarına intalı jaslardı keń qosıw hám de olardı hár tárepleme qollap-quwatlaw ;
tálim mákemelerin moynına júklengen wazıypalardı joqarı professional dárejede orınlawǵa ılayıq baslıq hám pedagog kadrlar menen támiyinlew, olardı sistemalı xoshametlew ilajların kóriw;
joqarı hám orta arnawlı, kásip-óner tálimi mákemeleriniń baslıq hám pedagog kadrların tayarlaw, qayta tayarlaw hám mamanlıǵın asırıwdıń úzliksiz sistemasın shólkemlestiriw hám jetilistiriw, olardıń kásiplik uqıpı sapası hám dárejesin úzliksiz asırıp barıwı ushın sharayatlar jaratıw, shet el mámleketlerde bilimlerdi jetilistiriw hám stajirovka otawdı shólkemlestiriw;
zamanagóy informacion-kommunikaciya texnologiyaların engiziw arqalı studentler, oqıtıwshılar hám jas izertlewshilerdińdiń jáhán tálim resursları, ilimiy ádebiyatlar elektron katalogı hám maǵlıwmatlar bazasınan paydalanıw múmkinshiliklerin keńeytiw;
xalıq aralıq baylanıslardı keńeytiw hám bekkemlew, sherikliktegi qospa joqarı hám orta arnawlı, kásip-óner tálim programmaların ámelge asırıw, tarawda erisilgen tabıslardı xalıq aralıq kólemde keń jaqtılandıriw;
jumıs beretuǵınlardıń mútajlikleri hám usınısları, aldıńǵı shet el tájiriybe, ekonomikanıń real sektorındaǵı strukturalıq ózgerislerdi esapqa alǵan halda kásip-óner kolledjlerinde miynet bazarında talap joqarı bolǵan qánigelerdi tayarlaw ushın oqıw jobaları hám programmalar islep shıǵilıwın shólkemlestiriw;
oqıw hám ilimiy laboratoriya bazaların modernizaciyalaw, zamanagóy ásbap úskeneler menen úskenelew, sport salamatlandırıw jáne social infratuzilmani rawajlandırıw boyınsha ilajlardı ámelge asırıw.Júkletilgen wazıypalardı orınlaw maqsetinde ministrlik tómendegi funktsiyalardı atqaradı

Joqarı tálim mákemelerinde hám ministrlik sistemasındaǵı basqa mekemelik tiyisli shólkemlerde „Tálim tuwrısında“gi Ózbekstan Respublikası Nızamı hám de Kadrlar tayarlaw milliy programması atqarılıwın támiyinleydi;

bakalavriat tálimi hám magistratura qánigelikleri baǵdarları boyınsha mámleket tálim standartların, joqarı tálim pánleriniń úlgili oqıw jobaları hám programmaların, sonıń menen birge joqarı tálim mákemeleri iskerliginiń anıq túrlerin tártipke soluvchi normativ hújjetlerdi islep shıǵadı hám tastıyıqlaydı ;

Ekonomika ministrligi hám de Miynet hám xalıqtı social qorǵaw ministrligi menen birgelikte mámleketti sociallıq-ekonomikalıq rawajlandırıwdıń ústin turatuǵın baǵdarlarına muwapıq bakalavriat tálimi hám magistratura qánigelikleriniń perspektivalı baǵdarları dizimin belgileydi;

Ózbekstan Respublikası ministrler Mákemesi menen kelgenler halda Joqarı tálimdiń baǵdarları hám qánigelikleri klassifikatorlarına ózgertiw hám qosımshalar kiritedi;

oqıw procesine zamanagóy pedagogikalıq hám informacion-kommunikaciya texnologiyaları, jańa áwlad oqıw hám oqıw -metodikalıq ádebiyatlar, elektron kitapxanalar engiziliwin támiyinleydi;

joqarı tálim sistemasında Kadrlar tayarlaw milliy programması ámelge asırılıwı monıtoringini júrgizedi;

joqarı hám orta arnawlı, kásip-óner tálimi mákemelerinde milliy ǵárezsizlik ideyalarına, xalıqtıń bay milliy hám materiallıq -tariyxıy dástúrleri hám ulıwma insanıylıq qádiriyatlarǵa tiykarlanǵan ósip kiyatırǵan áwladtı ruwxıy -etikalıq tárbiyalaw dúziliwin ámelge asıradı ;

joqarı tálim shólkeminiń úlgili ustavini islep shıǵadı hám tastıyıqlaydı hám de joqarı tálim mákemeleriniń hám ministrlik sistemasındaǵı basqa mekemelik tiyisli shólkemleriniń ustavlarini tastıyıqlaydı ;

Mámleket test orayı menen birgelikte joqarı tálim sapasın asırıw ilajların islep shıǵadı hám ámelge asıradı, Ózbekstan Respublikası ministrler Mákemesine respublikanıń joqarı tálim mákemelerine abituriyentlarni tańlaw hám qabıllawdı jetilistiriw maydanınan usınıslar kiritedi;

joqarı hám orta arnawlı, kásip-óner táliminiń mámleket tálim standartları hám joqarı oqıw jurtınan keyingi tálimge, sonıń menen birge pedagog kadrlar hám qánigelerdi qayta tayarlaw hám olardıń mamanlıǵın asırıwǵa qoyılatuǵın mámleket talapları ámelge asırılıwın támiyinleydi;

pedagog kadrlar mamanlıǵın asırıw hám olardı qayta tayarlawdı shólkemlestiriwdiń nátiyjeli formaların, sonday-aq aralıqtan turıp oqıtıw formasın islep shıǵadı hám ámelge asıradı ;

joqarı hám orta arnawlı, kásip-óner tálimi mákemeleriniń basshıları, pedagogları hám injener-pedagog xızmetkerlerine qoyılatuǵın ilmiy tájriybe talapların islep shıǵadı hám tastıyıqlaydı ;

joqarı tálim shólkeminiń rektori, prorektori hám fakultet dekanı lawazımına kandidatlerdi tańlaw hám kórsetiw rejimin islep shıǵadı hám tastıyıqlaydı ;

tálim sapasın asırıwǵa, básekige shıdamlı kadrlar tayarlawǵa, pedagog kadrlardıń nátiyjeli iskerligin xoshametlewge jóneltirilgen normativ hújjetlerdi islep shıǵadı, tastıyıqlaydı hám oqıw procesine ámeldegi etedi;

joqarı hám orta arnawlı, kásip-óner tálimi mákemeleriniń pedagog kadrların jumısqa qabıllawdıń tańlaw sisteması tuwrısındaǵı qaǵıydanı islep shıǵadı hám belgilengen tártipte tastıyıqlaw ushın usınıs etedi hám de olardıń ámelge asırılıwın qadaǵalaw etedi;

joqarı bilimlendiriw tarawında marketing izertlewlerin quraydı, respublikanıń joqarı tálim mákemelerinde kadrlar tayarlawdıń ámeldegi hám perspektivalı baǵdarları boyınsha qabıl kórsetkishlerin islep shıǵadı hám olardı kórip shıǵıw ushın ministrler Mákemesine kiritedi;

ministrlik sistemasınıń joqarı tálim mákemelerin, sonıń menen birge oqıw -tárbiya procesin materiallıq-texnikalıq úskenelewdi finanslıq támiynlewdiń mámleket normativliklerin belgilew tuwrısındaǵı usınıslardı islep shıǵadı ;

joqarı tálim mákemeleri, ministrlik kárxanaları hám shólkemleriniń xojalıq, islep shıǵarıw hám finanslıq iskerligi ústinen qadaǵalawdı ámelge asıradı ;

mekemelik tiyisli joqarı tálim mákemeleri hám shólkemleriniń támiynatına ǵárejetler smetasini tastıyıqlaydı hám de belgilengen tártipte olardı finanslıq támiynlewdi ámelge asıradı ;

ministrliktiń mekemelik tiyisli mákemeleri hám shólkemleri basqarıw xızmetkerleri sanın belgilengen tártipte tastıyıqlaydı ;

oqıtıwdıń tólew-kontrakt forması dáramatları hám ǵárejetleri smetasini tastıyıqlaydı hám de byudjetten tısqarı aqshalar tushumi hám sarıplanıwı ústinen qadaǵalaw etedi;

ministrlikke oraylastırılǵan tártipte ajratılatuǵın aqshalardı bólistiriw hám qayta bólistiriw ushın Ózbekstan Respublikasınıń kommerciya bankinde ámeldegi, esap -kitap nomerleri hám basqa esap nomerleri ashadı ;

respublika ilimiy-texnikalıq programmaları boyınsha fundamental hám ámeliy ilimiy izertlewlerdi orınlawda joqarı mekteptiń ilimiy-texnikalıq potencialınan nátiyjeli paydalanilishini támiyinleydi;

hámeldarlıq etiletuǵın joqarı tálim hám ilimiy-izertlew mákemelerinde fundamental, ámeliy hám innovciyalıq izertlewlerdiń ilimiy-texnika programmaların qáliplestiredi hám ámelge asıradı ;

studentler ortasında Ózbekstan Respublikası Prezidenti mámleket stipendiatlarini anıqlaydı ;

ilimiy hám ilimiy-pedagog kadrlar aspirantura hám doktorantura arqalı belgilengen tártipte tayarlanishini quraydı ;

joqarı bilimlendiriw tarawında xalıq aralıq sheriklikti ámelge asıradı, Ózbekstan Respublikasınıń xalıq aralıq shártnamaları hám pitimleri tiykarında shet el serikler menen tuwrıdan-tuwrı baylanıslar ornatadı ;

mekemelik tiyisliligi hám múlkshilik formalarınan qaramastan, respublikanıń joqarı tálim mákemelerinde shet el mámleketler ushın qánigeler tayarlanishini muwapıqlastıradı ;

Ózbekstan baspasóz hám informaciya agentligi menen birgelikte mámleket tilinde hám basqa tillerde sabaqlıqlar hám oqıw qóllanbaların baspa etiw hám olardıń nusqaların kóbeytiwdiń jıllıq hám perspektivalı jobaların islep shıǵadı ;

ministrlik sisteması xızmetkerlerin Ózbekstan Respublikasınıń mámleket sıylıqlarına usınıwǵa materiallardı kórip shıǵadı hám juwmaq beredi;

studentler ushın belgilengen tártipte universiadalar hám basqa sport ilajların ótkeredi, olardıń jeńimpazların xalıq aralıq tańlawlar hám jarıslarǵa jiberedi;

joqarı mektepti rawajlandırıw, pán hám texnikanıń aktual máseleleri boyınsha belgilengen tártipte respublika hám xalıq aralıq keńesler, konferensiyalar, simpoziumlar ótkeredi;

mekemelik tiyisli strukturalıq bólindiler, oraylar, ministrlik sistemasına kiretuǵın kárxanalar, shólkemler hám mákemeler basshıların tayınlaydı..

Ministrlik strukturası hám wazıypalar bólistiriwi[redaktorlaw | derekti jańalaw]

Joqarı hám orta arnawlı bilimlendiriw Ministirligi óz iskerligin Ózbekstan Respublikası ministrler Mákemesiniń „Ózbekstan Respublikası Joqarı hám orta arnawlı bilimlendiriw Ministirligi iskerligin jetilistiriw tuwrısında“gi (Ózbekstan Respublikası nızam hújjetleri kompleksi, 2004 y., 29 -san, 332-element ; 2006 j., 40-san, 396-element ; 2010 j., 23-san, 183-element ; 2011 j., 4-5-san, 33-element ; 2015 j., 13-san, 155-element ) 2004-jıl 20-iyuldagi 341-san sheshimi menen tastıyıqlanǵan Ózbekstan Respublikası Joqarı hám orta arnawlı bilimlendiriw Ministirligi tuwrısındaǵı qaǵıydaǵa muwapıq ámelge asıradı.^[2]

Ózbekstan Respublikası Prezidentiniń 2019 jıl 11 iyuldagi PQ-4391-sanlı „Joqarı hám orta arnawlı tálim sistemasına basqarıwdıń jańa principlerıni engiziw ilajları tuwrısında“gi sheshimi menen tastıyıqlanǵan Joqarı hám orta arnawlı bilimlendiriw Ministirligi oraylıq apparatınıń strukturasına muwapıq basqarıw xızmetkerlerdiń sheklengen sanı 119 dananı quraydı. Xızmet kórsetiwshi hám texnikalıq xızmetkerler sanı ornatılǵan normalarǵa muwapıq belgilenedi.^[3]