Altın

Altın — sulıw sarı reńge dónedi, jıltıraǵanda dóniwi jáne de artadı.Júdá jumsaq, shókkishleniwshi, plastikalıq hám sozılıwshı metall. Tıǵızlıǵı 19,32 g/cm3 eriw temperaturası 1064 oC. Bir gramm altınnan 3,5 km sım tartsa sonday juqalıqta shókkishlese boladı, onnan jaqtılıq shıǵıwı múmkin. Bunday altın japıraqtıń qalıńlıǵı 0,0001 mm átirapında boladı. Bunday qalıńlıqta tayarlanatuǵın altın «susal» altın delinedi hám ol sarı jıltır (zerbaraq) bezeklerde keń qollanıladı. Altınnıń eń áhmiyetli qásiyeti onıń ximiyalıq shıdamlılıǵı. Altın ashıq hawada, hátte qızdırılǵanda da oksidlenbeydi, oǵan ıǵallıq tásir etpeydi, ol kislota, silti hám duzlardıń tásirin sezbeydi. Oǵan kúkirt vodorodı da tásir etpeydi. Altın folga suwında eriydi. Xlordıń tásiri astında 200 oC da altın metallı xlorlı kóriniske ótedi hám ol suwda jaqsı eriydi. Sınapta altın jeńil eriydi. Temperatura 10 — 30 oC bolǵanda sınaptaǵı altın 15 % ke jetedi hám qatadı.