Citrus ósimlikler
Sitrus ósimlikler - rutalar tuqımlası toparınıń sitrus toparına kiriwshi hárdayım jasıl bolıp turıwshı miyweli terekler. Apelsin, mandarin, greypfrut, limon, bergamot, sitron, sheddok, bigaradiya hám basqa 30ǵa jaqın túri bar. Arqa Qıtaydan Avstraliyaǵa shekem,Jer Orta teńizi jaǵalawlarınan Evropaǵa tarqalǵan. Ózbekstanda baǵshılıq,júzimgershilik hám vinoshılıq ilimiy izertlew institutı,Tashkent wáláyatı Qibray rayonı hám basqa arnawlı xojalıqlarda jetilistiriledi. Sitrus ósimlikler puta sıyaqlı hám pást terek siyaqlı bárshe organlarında xosh iyisli efir mayı bar. Gúlleri japıraq astında jaylasqan, xosh iyisli, sırttan hám ózinen shańlanadı.Miywesi ishteyli, parxez hám dárilik sıpatqa iye, túrli vitaminler hám limon kislotasına bay. Mısal ushın limon hám apelsinde 60 mg % s vitamini, 600-700 mg % R vitamini bar. Miywe forması domalaq , máyek tárizli, ashıq sarı,toq sarı segmentlerge de bólingen. Quramında pektin,karotin, qant,S,V,R vitaminleri bar. Miyweleri jańalıǵında jelinedi.,konservalar, hám basqa da hár túrli ónimler islenedi. Japıraǵınan hám paqalınan efir mayı alınadı. Sitrus ósimlikler japsar etilip hám qálemshelerden kóbeyedi. Egilgeninen soń 3-4 jıldan ónim bere baslaydıı. 20-60 jıl átirapında joqarı onim alınadı[1].