Deneni súrtiw

Deneni súrtiw - salamatlıqtı hár tárepleme bekkemlewge qaratılǵan ilajtádbir, em-profilaktika emlewi, bunda suwǵa ıǵallanǵan turpayı súlgi menen pútkil gewde yamasa onıń ayırım bólimleri (qol, ayaq hám basqalar ) nı tez hám kúsh penen súrtip, keyin teri qızarǵansha qurǵaqlaw súlgi menen súrtiledi. Kúnine deneni súrtiw, bunda suw temperaturasın 30 - 32° den 18-20° ge shekem tómenletip barıw jaqsı payda beredi. Deneni súrtiw adamdı tándarlandıradı hám organizmniń sırtqı tásirlerine shıdamın asıradı. Bul emlewde teridegi qan tamırları tarayıp, organizm kem ıssılıq joǵaltadı hám gewdede kóp ıssılıq jıynaladı. Teridegi qan tamırlar tarayǵanda periferik aǵzalarǵa qan aǵıp keliwine tosqınlıq kóbeyedi, júrek qısqarıwı tezlesedi hám qan basımı bir az kóteriledi. Teride suwıq tekkanda nerv sisteması qozǵaladı, bunda suwıq tásir ete berse, teridegi tarayǵan qan tamırları keńeyip, diywalındaǵı muskiller tonusi asadı, qan tez aǵıp keledi. Teri qan tamırları keńeygende qan basımı bir az páseyedi hám puls páseyedi. Dene aldın ıǵall, keyin qurǵaqlay súlgi menen súrtilse, teri qan tamırları bir az waqıt tarayip, suwıq bilinedi, teri aǵaradi hám muzday tuyiledi. Tamır keńeyiwi menen teri qızaradi hám qolǵa ıssı bilinedi, adam ózin tándar, sergek, quwatlı sezedi. Organizmdi shınıqtırıw, sharshaqtı jazıw, nevrasteniya hám basqa keselliklerdi emlewde Deneni súrtiw emlewi qollanıladı.

Derekler

ÓzME, Birinshi tom, Tashkent, 2000-jıl