Maǵlıwmatlar jıynaǵı ushın derekti kóriw


[[Fayl:Iris_dataset_scatterplot.svg|oñğa|nobaý|Ronald Fisher (1936) tárepinen kirgizilgen Ayris gúliniń maǵlıwmatlar jıynaǵınıń, kóp ózgeriwshi maǵlıwmatlar jıynaǵınıń hár túrli sızılmaları.<ref name="fisher36">{{Cite journal|author=Fisher, R.A.|title=The Use of Multiple Measurements in Taxonomic Problems|journal=[[Annals of Eugenics]]|volume=7|pages=179&ndash;188|year=1963|issue=2|url=http://digital.library.adelaide.edu.au/coll/special//fisher/138.pdf|doi=10.1111/j.1469-1809.1936.tb02137.x|access-date=2007-05-22}}</ref>]]
'''Maǵlıwmatlar jıynaǵı''' yamasa '''data set''' (dataset) − dep maǵlıwmatlardıń jıynaǵına aytıladı. Kesteli maǵlıwmatlar jaǵdayında maǵlıwmatlar jıynaǵı bir yamasa bir neshe maǵlıwmatlar bazası kestelerine sáykes keledi, bunda kesteniń hárbir baǵanası belgili bir ózgeriwshi mánisti kórsetedi hám hárbir qatar qarastırılıp atırǵan maǵlıwmatlar jıynaǵınıń berilgen jazıwına sáykes keledi. Maǵlıwmatlar jıynaǵında, maǵlıwmatlar jıynaǵınıń hárbir aǵzası ushın, mısalı obyekttiń biyikligi menen salmaǵı sıyaqlı ózgeriwshilerdiń hárqaysısına mánislerdiń dizimin kórsetedi.<ref name="Editorial">{{Cite journal|last1=Snijders|first1=C.|last2=Matzat|first2=U.|last3=Reips|first3=U.-D.|year=2012|title='Big Data': Big gaps of knowledge in the field of Internet|url=http://www.ijis.net/ijis7_1/ijis7_1_editorial.html|journal=International Journal of Internet Science|volume=7|pages=1–5|access-date=2017-02-10}}</ref>

[[Ashıq maǵlıwmatlar]] páninde maǵlıwmatlar jıynaǵı hámmege ashıq maǵlıwmatlar repozitariyinde shıǵarılǵan informaciyanı ólshew birligi bolıp tabıladı. Evropa data.europa.eu portalı millionnan aslam maǵlıwmatlar jıynaǵın biriktiredi.<ref>{{Web deregi|url=http://www.europeandataportal.eu/data/en/dataset|bet=European open data portal|jumıs=European open data portal|baspaxana=European Commission|qaralǵan sáne=2016-09-23}}</ref>

== Qásiyetleri ==
Bir neshe ózgeshelikler maǵlıwmatlar jıynaǵınıń strukturası menen qásiyetlerin anıqlaydı. Olarǵa atributlardıń yamasa ózgeriwshilerdiń sanı menen tipleri, sonday-aq standart awıw hám kurtoz sıyaqlı olarǵa qollanılatuǵın hár túrli statistikalıq ólshemler kiredi.<ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=uTzeRZFmaBgC&pg=PA100|title=Principles of data mining and knowledge discovery|author=Jan M. Żytkow, Jan Rauch|isbn=978-3-540-66490-1|year=2000|publisher=Springer}}</ref>

Mánisler anıq sanlar yamasa pútin sanlar sıyaqlı sanlar bolıwı múmkin, mısalı adamnıń boyın santimetr menen bildiretuǵın, sonıń menen qatar nominal maǵlıwmatlar bolıwı múmkin (yaǵnıy, sanlı mánislerden ibarat emes), mısalı adamnıń etnikalıq kelip shıǵıwın bildiretuǵın. Ulıwma alǵanda, mánisler ólshem dárejesi retinde táriyiplengen túrlerdiń qálegeninde bolıwı múmkin. Hárbir ózgeriwshi ushın mánisler ádette bir túrge kiredi. Jetispeytuǵın mánisler bolıwı múmkin, olar qanday da bir túrde kórsetiliwi kerek. 

Statistikada maǵlıwmatlar jıynaǵı ádette statistikalıq jıynaqtı tańlap alıw arqalı alınǵan anıq baqlawlardan kelip shıǵadı hám hárbir qatar usı jıynaqtıń bir elementi boyınsha baqlawlarǵa sáykes keledi. Maǵlıwmatlar jıynaǵı programmalıq támiynattıń belgili bir túrlerin sınaw maqsetinde algoritmler arqalı taǵı da jaratılıwı múmkin. SPSS sıyaqlı ayırım házirgi kúndegi statistikalıq analiz programmaları ele de ózleriniń maǵlıwmatların klassikalıq maǵlıwmatlar jıynaǵı túrinde usınadı. Maǵlıwmatlar joq yamasa gúmanlı bolsa, maǵlıwmatlar jıynaǵın toltırıw ushın esaplaw usılı qollanılıwı múmkin.<ref name="sde">{{Cite book|title=Statistical Data Editing: Impact on Data Quality: Volume 3 of Statistical Data Editing, Conference of European Statisticians Statistical standards and studies|author=United Nations Statistical Commission|author2=United Nations Economic Commission for Europe|year=2007|publisher=United Nations Publications|isbn=978-9211169522|page=20|url=https://unece.org/DAM/stats/publications/editing/SDE3.pdf}}</ref>

== Derekler ==
{{Reflist}}

== Sırtqı siltemeler ==

* [https://www.data.gov/ Data.gov] – the U.S. Government's open data
* [https://earthdata.nasa.gov/gcmd GCMD] – the Global Change Master Directory containing over 34,000 descriptions of Earth science and environmental science data sets and services
* [https://data.humdata.org/ Humanitarian Data Exchange(HDX)] – The Humanitarian Data Exchange (HDX) is an open humanitarian data sharing platform managed by the United Nations Office for the Coordination of Humanitarian Affairs.
* [https://opendata.cityofnewyork.us/ NYC Open Data] – free public data published by New York City agencies and other partners.
* [https://relational.fit.cvut.cz/ Relational data set repository] Archived 2018-03-07 at the Wayback Machine
* [https://web.archive.org/web/20190214051201/http://www.researchpipeline.com/mediawiki/index.php?title=Main_Page Research Pipeline] – a wiki/website with links to data sets on many different topics
* [http://lib.stat.cmu.edu/jasadata/ StatLib–JASA Data Archive]
* [https://archive.ics.uci.edu/ UCI] – a machine learning repository
* [https://data.gov.uk/ UK Government Public Data]
* [https://data.worldbank.org/ World Bank Open Data] – Free and open access to global development data by World Bank
[[Kategoriya:Programmalıq injiniring]]