Miya natriuretik peptidi
Kategoriya:Belki po alfavitu Kategoriya:Belki cheloveka Mıy natriuretik peptid (BNP) - sonıń menen birge koringandek, B tipidagi natriuretik peptid (BNP) yamasa GC-B, peptid gormoni retinde de belgili. Ol júrek atriumlari kletkaları tárepinen islep shiǵarıladı - júrek bulshıq etleri kletkalarınıń hádden tıs sozılıwına juwapan kardiyomiyositler. Mıy natriuretik peptidining sintezi kaltsiy ionları tárepinen modulyatsiya etiledi. Miydiń natriuretik peptidi sonday atalǵan, sebebi ol daslep sho'shqa mıyı ekstraktlarida anıqlanǵan, biraq adamlarda ol tiykarınan júrek juwan qarınlarında sintezlanadi.
Duzilisi[redaktorlaw | derekti jańalaw]
Mıy natriuretik peptidi 32 aminokislotadan ibarat. Peptid strukturasınıń ayriqsha ózgesheligi eki sistein qaldıg'i ortasındaǵı disulfid baylanısı nátiyjesinde payda bolǵan halqa dúzilisi bolıp tabıladı. Halqa dúzilisiniń on etti aminokislota qaldıg'idan 11 tasi natriuretik peptidlar shańaraǵınıń barlıq aǵzalarında birdey, terminal bólimleri bolsa anıq homologiyaga iye emes. Peptid 1988 jılda cho'chqa mıyı ekstraktidan ajıratılǵan halda tabılǵan.
Biosintez[redaktorlaw | derekti jańalaw]
Mıy natriuretik peptidining biosintezi tiykarınan júrek juwan qarınlarınıń kardiomiotsitlarida júz boladı. Bul erda ol 108 aminokislota qaldıg'idan ibarat prohormon (proBNP) prekursor retinde islep shiǵarıladı. Progormon ańlatpasın kodlaytuǵın gen (proBNP) insannıń 1- xromosomasida jaylasqan. Arnawlı bir proBNP proteazasi tásirinde eki bólekke bóliniw júz boladı - 32 aminokislotadan ibarat birinshi fiziologikalıq aktiv C-terminal fragmenti (BNP77-108) hám N-terminal fragmenti (NT-proBNP), fiziologikalıq. iskerligi ele ornatilmagan.
Atriya hám juwan qarınlar tárepinen mıy natriuretik peptidining sintezi hám sekretsiyasi ushın tiykarǵı stimul júrek kameralarında basımdıń asıwı hám soǵan uyqas túrde bul kameralardıń sozılıwı esaplanadı.
Fiziologik rol[redaktorlaw | derekti jańalaw]
BNP dıń neyronal ańlatpası tasbaqa keselligi menen awırǵan adamlarda hám sozılmalı qichishi bolǵan kóplegen basqa nawqaslarda qichishishning baslanıwında rol oynawı haqqında xabar berilgen. Házirge shekem bul tıshqanlar ústinde ótkerilgen tájiriybeler menen tastıyıqlanǵan.
Diagnostikasi[redaktorlaw | derekti jańalaw]
Mıy natriuretik peptidi júrek etiwmovchiligi kesellikti anıqlawında joqarı unamsız prognozlı kúshke iye (>90%). Óytkeni, B tipidagi natriuretik peptidlar júrek juwan qarınlarında ajralıp shıǵadı, bul miyokarddagi júkti tuwrıdan-tuwrı sáwlelendiredi, A tipi bolsa " tikkeley bolmaǵan" dep atalatuǵın belgi bolıp tabıladı. B tipidagi peptidlar shep juwan qarın diywalındaǵı miyokard stressin anıqlaw sáwlelendiriwshi dáliller ámeldegi. Bunnan tısqarı, qan plazmasidagi B tipidagi peptidlar (BNP, N-BNP) A tipidagi peptidlarga (ANP) qaraǵanda talay turaqlı bolıp tabıladı.