Nil

Wikipedia, erkin enciklopediya

Nil (Arabsha: النيل an-nīl) Afrikada jaylasqan da'rya. Ol Jer ju'zindegi en' uzın da'rya esaplanadı (6,650 km yamasa 4,132 milya) ha'm İskenderiya qalasının' qasınan o'tip Jer orta ten'izine quyadı. Onın' ataması grekshe Nelios so'zinen kelip shıqqan bolıp Da'rya Valley (River Valley) degendi an'latadı.

Aq Nil Ugandada Viktoriya ko'linen baslanıp Qubla Sudan ha'm Sudan arqalı Xartumg'a shekem baradı, sol jerde ol Ko'k Nil menen qosılıp Nildi payda etedi, keyin Mısır arqalı ag'ıp o'tedi. Ko'k Nil bolsa Efiopiya arqalı o'tedi. Ha'r ku'ni Nil da'ryası shama menen 300 million kub metr suwdı quyadı.

Nil a'gıp o'tip turg'an ma'mleketleri ushın ju'da' u'lken a'hmiyetke iye. Mısırda ko'plegen qalalar da'ryag'a jaqın salıng'an. Piramidalarda Nilge jaqın jaylasqan. Nil Mısırdı egin egiw ushın qollanılatug'ın suw menen ta'miyinleydi. Ma'mlekettin' ko'pshilik bo'limi sho'lde jaylasqan.

Nil da'ryasında yamasa onın' jag'alarında ha'r qıylı haywanlar jasaydı, olarg'a mısal retinde krokodiller, quslar, balıqlardı ko'rsetiwimiz mu'mkin. Nil tek g'ana haywanlardın' jasawın ta'miynlep qalmastan, sol jerde jasawshı adamlardı ishimlik suwı, ku'ndelikli jumısları (ma'selen kir juwıwda qollanıwı) ha'm eginlerdi suwg'arıwda suw menen ta'miyinleydi.