Álem

Álem — mákan hám zamande sheksiz bolmıs, sheksiz materiallıq álem. Hár túrlı bólek denelerdi, olardıń sistemaların, elementlardıń háreketi processinde payda bolatuǵın kosmik ob'yektlarni (Jerge Qaraǵanda bir neshe mln. ret úlken) óz ishine aladı. Dunyada júz bolatuǵın túrli hádiyseler óz-ara baylanıslı hám bir-birin talap etedi. Olar keńislik hám waqıtqa baylanıslı halda rawajlanadı. Bul baylanıslarǵa boysunatuǵın nizamlıqlardı úyreniw tábiyattanıwlıqtıń tiykarǵı waziypası bolıp tabıladı. Elementtıń álemde mákan hám zamande bólistiriliwi, túrli kosmik deneler hám olardıń sistemaları astronomiyada, álemdiń ulıwma dúzilisi, ótken zamanı hám keleshegine tiyisli máseleler kosmologiyada uyreniledi.