Bakteriya
.jpg)
Bakteriyalar júdá kishkene organizmler. Olar sonday kishkene bolǵanlıǵınan olardı tek ǵana mikroskop arqalı kóriwge boladı. Bakteriya tek bir kletkadan ibarat. Bunday organizmler bir kletkalılar dep ataladı. Bakteriya Jerde jasawshı eń eski tiri organizm esaplanadı.
Planetada qálegen basqa tiri organizmlerge qaraǵanda bakteriyalar kóbirek. Kóplegen bakteriyalar topıraqta yamasa suwda jasaydı al bir bólegi bolsa basqa tiri organizmlerdiń ishinde jasaydı. Geybir bakteriyalar tiri organizmlerde kesellik payda etiwi múmkin, biraq basqa bakteriyalar awqatlanıw, azıq-awqat islep shıǵarıw hám kislorod bólip shıǵarıw (kók-jasıl suw astı ósimligi) usaǵan kúndelikli háreketlerde paydalı bolıp esaplanadı.
Bakteriya bóliniw hám onıń aqıbetinde "kishkene" kletka payda etiw arqalı kóbeyedi. Hár bir jańa payda bolǵan bakteriya onı payda etken bakteriya usaydı, biraq kishirek boladı.
Bakteriyanıń diametri ádette 1 µm (bir mikrometr).