fiat. com/ Fiat SpA 1969 -jılda Ferrarining 50% úlesin satıp aldı hám 1988-jılda óz úlesin 90% ge shekem keńeytirdi. 2014-jıl oktyabr ayında com/ Fiat Chrysler Automobiles (FCA) Ferrari SpA'ni FCA'dan ajıratıw niyetin járiyaladı. daǵazaǵa kóre, FCA Ferrarining 90% ga iyelik etedi[1][2]. Ajırasıw 2015-jıl oktyabr ayında investing. com/equities/ferrari-nv Ferrari Nv ni (Niderlandiyada dizimge alınǵan kompaniya ) Ferrari SpA toparınıń jańa xolding kompaniyası retinde shólkemlesken. Ajırasıwdıń qalǵan basqıshları arqalı FCA dıń Ferrari biznesindegi aktsiyaları FCA aktsiyadorlariga bólistirildi, 10% bolsa Piero Ferrari ga tiyisli bolıwda dawam etdi[3][4]. Spin-off 2016 -jıl 3-yanvarda juwmaqlandi[5].
Kompaniya óziniń pútkil tariyxı dawamında báyge degi turaqlı jumıstiroki menen, ásirese, eń áyyemgi hám eng tabıslı báyge jámááti bolǵan, eń kóp konstruktorlar chempionatlarini (16 ) ótkergen hám eń kóp aydawshıları formula1. com/ Formula 1 báygelerinde turaqlı jumıstiroki menen belgili kompaniya bolıp tabıladı. Formula 1 poygalarida 15 ten zıyat jeńiske erisken[6]. Ferrari avtomobilleri ádetde tezlik, sánat hám baylıq ramzi retinde kóriledi[7]. Ferrari avtomobilleri 165 000 kvadrat metr (16, 5 gektar ) Maranello zavodında islep shiǵarıladı. 2014-jılda Ferrari com/ Brand Finance tárepinen dúnyadaǵı eń kúshli brend dep tapildi[8]. 2018-jıl iyun ayında 1963-yilgi 250 GTO 70 million dollarǵa sotilib, tariyxdagi eń qımbat avtomobilge aylandı[9][10]. 2021-jıl jaǵdayına kóre, Ferrari 52, 21 milliard dollar menen bozor kapitallashuvi boyınsha 10 -iri avtomobil óndiriwshisi esaplanadı[11].
Enzo Ferrari jáne onıń artında Ferrari ramzi Kavallino Rampante
1929 -jılda Enzo Ferrari shtab-kvartirasi Modenada jaylasqan Scuderia Ferrari kompaniyasın shólkemlestirgen. Ol daslep jol avtomobillerin islep shıǵarıw ideyasına qızıqmaǵan edi. Scuderia Ferrari (aytılıw [skudeˈriːa]) sózbe-sóz " Ferrari turaqlı" degen mánisti ańlatadı hám ádetde " Ferrari jámááti" mánisinde isletiledi. Ferrari mırza aydawshılar ushın alfaromeo. com/ Alfa Romeo báyge avtomobillerin aldı hám maydanǵa túsirdi 1933-jılda Alfa Romeo óziniń ishki báyge jámáátin tark etdi hám ferrari. com/en-EN/formula1 Scuderia Ferrari onıń jumısshı toparın iyeledi[12]. Scuderia Alfaning eń sońǵı texnikalıq qásiyetlerine iye Gran-pri avtomobillerin aldı hám Tazio Nuvolari hám Axille varzi sıyaqlı kóplegen ataqlı aydawshılardı maydanǵa túsirdi. 1938-jılda Alfa Romeo taǵı óziniń báyge iskerligin óz ishine alıp, Alfa Corseni quradı. Milanda hám Enzo Ferrarini jańa báyge bólimi menejeri retinde yolladi. usınıń menen Scuderia Ferrari tarqatıp jiberildi[13].
1939 -jıl sentyabr ayında Ferrari keminde tórt jıl dawamında báyge yamasa báyge avtomobilleri menen baylanıslı halda Ferrari atınıń isletmaslik shárti menen Alfa Romeoni tark etdi[14]. Bir neshe kúnden keyin onıń shtab-kvartirasi eski ferrari. com/en-EN/formula1 Scuderia Ferrari zavodlarında jaylasqan Auto Avio Costruzioni kompaniyasına tiykar salındı. 1940 -jılda Ferrari upwiki. one/wiki/Type_Four_platform Fiat platformasi tiykarındaǵı Tipo 815 v báyge avtomobilin islep shıǵara basladı. Bul birinshi Ferrari avtomobili edi hám 1940 -jılda Mille Migliade depyut etken, biraq Ekinshi Jáhán urısı sebepli ol kem básekine iye edi. 1943-jılda Ferrari zavodı Maranelloga kóship ótti, sondan berli zavod sol qalada qaldı. Zavod Birlespeshiler tárepinen bombardimon etilgen hám keyinirek qayta qurılǵan.
Ferrari 125 S markası
Birinshi Ferrari nıshanına iye avtomobil 1947-jıl 125 S bolıp, 1, 5 L v12 dvigateli menen úskenelestirilgen. Enzo Ferrari qalelamagan halda Scuderia Ferrari kompaniyasın finanslıq támiynlew ushın óz avtomobillerin yasadi hám sotdi[15].
Scuderia Ferrari atı zavod báyge mashinaların ańlatıw hám olardı klientler gruppaları tárepinen islep shıǵarılǵan avtomobillerden ajıratıp turıw ushın qayta tiklendi[14].
1960 -jılda kompaniya co. za/ SEFAC SpA (Società Esercizio Fabbriche Automobili e Corse) atı astında mámleket korporatsiyasi retinde qayta dúzilgen[16].
1969 -jıl basında Fiat Ferrari'ning 50% úlesin aldı. Tuwrıdan-tuwrı nátiyje ámeldegi investitsiya qarjlarınıń kóbeyiwi boldı hám islep shıǵarıwdı Fiatning Turindagi zavodınan Ferrari dvigatelli Fiat Dino ótkeriw ushın mólsherlengen zavodtı keńeytiw boyınsha jumıslar tezlik penen baslandı. Ferrari qatarına jańa model investitsiyaları da o'sdi.
Ferrari 166 MM Barchetta
1988-jılda Enzo Ferrari Ferrari F40 dıń shıǵarılishini qadaǵalaw etdi. Sol jıldıń aqırında opatınan aldın shıǵarılǵan sońǵı jańa Ferrari edi. 1989 -jılda kompaniya Ferrari SpA dep qayta at berildi[17]. 2002-jıldan 2004-jılǵa shekem Ferrari sol waqıttaǵı eń operativ modeli bolǵan Enzo ni islep shıǵardı. Ol usınıs etilgen hám kompaniya tiykarlawshisi Enzo Ferrari húrmetine atalǵan. Ol F40 hám F50 den dawam etiwshi F60 dep atalıwı kerek edi, lekin olar onı Enzo dep atawdı. Daslep ol sadıq hám turaqlı klientlerge usınıs etilgen, hár bir 399 (Vatikanǵa qayırqomlıq ushın berilgen 400 dane avtomobilden tısqarı ) bahası 650 000 dollardı quraǵan.
2012-jıldıń 15-sentyabrinde ma`nisi 162 million dollardan artıq bolǵan 964 Ferrari avtomobili ru/ Silverstoun trassasida bolıp ótken Ferrari Driving Days ilajında qatnasdı hám Silverstoun trassasida jáhán rekordini ornatdi[18].
Ferrarining burınǵı bas direktorı hám baslıǵı Luka Di Montezemolo 23 jıldan keyin kompaniyadan iste'foga shıqtı. Onıń ornına Amedeo Felisa keldi hám aqır-aqıbetde, 2016 -jıl 3-mayda Amedeo iste'foga shıqtı jáne onıń ornına Ferrari kompaniyasınıń bas direktorı hám Ferrari kompaniyası baslıǵı Serxio Markionne keldi. 2018-jıl iyul ayında Markionne ornına basqarıw keńesi aǵzası reuters. com/article/orubs-ferrari-ceo-idRUKBN28 L0 R7-ORUBS Lui Kamilleri bas direktor,Jan Elkann bolsa baslıq etip tayınlandi[19].
2014-jıl 29 -oktyabrda Fiat hám Chrysler óndiriwshileri ortasındaǵı qosıw nátiyjesinde júzege kelgen FCA toparı óziniń sánatli brendi Ferrari dıń bóliniwin járiyaladı. Maqset Ferrarini ǵárezsiz brendga aylandırıw edi. Onıń úlesi 2015-jılda IPOda sotildi[20]. Ferrari 2015-jıl 20 -oktyabrda bazar jabılǵannan keyin óziniń dáslepki ǵalabalıq usınısın rásmiy 52 dollarǵa bahaladi[21].
2020 -jıl 10 -dekabrde bas direktor Lui Kamilleri bas direktor lawazımın ketiwın hám baslıq Jan Elkann turaqlı miyrasxor tańlanmaguncha waqtınshalıq bas direktor lawazımına kirisiwin járiyaladı[22].
Scuderia Ferrari avtosportning bir neshe taypalarında qatnasqan, eger ol házirde tek rásmiy túrde Formula 1 de qatnasıp atır. Bul 1950-jılda islengeninen berli Formula 1 jáhán chempionatında turaqlı túrde qatnasqan birden-bir jámáát bolıp tabıladı. Xose Froilan Gonsales 1951-jıl Britaniya Gran-prisida jámáátke F1 boyınsha birinshi jeńisin keltirdi.
Alberto Askari bir jıl ótip Ferrariga birinshi haydovchilar chempionatini usınıs etdi. Ferrari chempionatdagi eń ǵarrı hám eń tabıslı jámáát bolıp tabıladı. Bul jámáát derlik barlıq Formula 1 rekordlariga iye.2014-jıl jaǵdayına kóre, jámááttiń rekordlari 15 aydawshılar boyınsha jáhán chempionati, 16 konstruktorlar ortasındaǵı jáhán chempionati, 221 Gran-pri jeńisi, 679 úlken sıpaǵa shıǵıw, 207 pole pozitsiyasi hám 890 ta Grand Prixda 230 ta eń tez aylanıwlardı óz ishine aladı. 2014 -jılda paydalanılǵan 19 trekdan 8 tasi F2004, taǵı 3 tasi F2003-GA,F2008 hám F10 tárepinen ornatılǵan davra rekordlariga iye.
2006 -yilgi máwsim aqırında jámáát basqa F1 jámáátleri menen birge tamaki óndiriwshileri menen qáwenderlik shártnamalarini tamamlawǵa wáde bergeninen keyin Marlboroga olarǵa qáwenderlik etiwine ruqsat beriwde dawam etip, tartıslarǵa sebep boldı. Bes jıllıq shártnamaǵa kelisip alındı jáne bul 2011-jılǵa shekem tawısılmasa da, 2008-jıl aprel ayında Marlboro óziniń Ferrari avtomobil markasınan waz keshti.
Formula 1 den tısqarı, Ferrari kóp jıllar dawamında parallel túrde ámeldegi bolǵan eki programma sportkar báygelerinde de mashinalar menen shuǵıllanǵan.
1949 -jılda Luidji Chinetti 166 M tezlikte Ferrarining avtosport boyınsha birinshi jeńisi -Le Manda 24 saatlıq jeńiske eristi. Ferrari 1953-jılda islengen sport avtomobilleri boyınsha Jáhán chempionatining dáslepki jıllarında ústinlik etdi hám óziniń dáslepki toǵız jılınan etti jıl dawamında chempionlikti qolǵa kirgizdi.
1962-jılda chempionat formatı ózgergende, Ferrari 1965-jılǵa shekem hám 1967-jılǵa shekem hár jılı keminde bir taypada ataqlardı qolǵa kirgizdi. Enzo 1973-jıldan keyin sport avtomobilleri báygesin ketiwǵa hám Scuderia Ferrariga tek Formula 1 ge itibar qaratıwǵa ruqsat beriwge qarar etiwinen aldın 1972-yilgi Makes jáhán chempionatında Ferrari bir juwmaqlawshı chempionlikti qolǵa kirgizdi.
Ferrari sport avtomobilleri boyınsha jáhán chempionati máwsimlerinde olar Le Manning 24 saatida kóbirek utıwdı, zavod jámááti bolsa 1954-jılda birinshi ret uttı. Keyin, 1960 -jıldan 1964-jılǵa shekem izbe-iz besew jeńiske erisildi. Luiji Chinetti basshılıǵındaǵı Arqa Amerika báyge jámááti (NART)Ferrari 1965-jılda Le Mansdagi sońǵı jeńisin qolǵa kirgizdi.
Eger Scuderia Ferrari 1973-jıldan keyin sport avtomobillerinde qatnaspaǵan bolsa -de, olar waqıtı -waqıtı menen jeke shaxslar ushın hár qıylı tabıslı sport avtomobillerin yasadilar. Bularǵa 1970-jıllarda 512 BB LM, 1990 -jıllarda IMSA GT chempionatında jeńimpaz shıqqan 333 SP hám házirde óz klasslarında chempionlikti qolǵa kiritip atırǵan 458 GT2 hám GT3 kiredi.
Ferrari atı menen islep shıǵarılǵan birinshi avtomobil 125 S edi. Bul kishi eki otırǵıshlı sport/poyga v12 avtomobilinen tek ekewi islep shıǵarılǵan. 1949 -jılda 166 Inter usınıldı, bul kompaniyanıń iri sayaxat avtomobilleri bazarına sezilerli qádem qoyǵanın ańlatadı. Birinshi 166 Inter Carrozzeria Touring Superleggera tárepinen islep shıǵılǵan kuzovli tórt otırǵıshlı (2+2) berlinetta kupesi edi. Jol avtomobilleri demde Ferrari satıwınıń tiykarǵı bólegine aylandı.
Dáslepki Ferrari avtomobillerinde, ádetde,Pininfarina,Scaglietti,Zagato,vignale hám Bertone sıyaqlı ǵárezsiz tárbiyashılar tárepinen islep shıǵılǵan hám maslastırılǵan kuzovlar bar edi.
Túp jol avtomobilleri ádetde eki otırǵıshlı old dvigatelli v12 lar edi. Bul platforma 1950-1960 -jıllar dawamında Ferrariga áp-áneydey xızmet etken. 1968 -jılda Dino birinshi eki otırǵıshlı arqa orta dvigatelli Ferrari retinde usınıldı. Dino tiykarınan v6 dvigateli menen islep shıǵarılǵan, biraq v8 modeli de islep shıǵılǵan. Bul arqa orta dvigatel tártibi 1980-1990 -jıllar hám házirgi kunge shekem kóplegen Ferrarilarda qollanila baslandı. Házirgi jol avtomobilleri ádetde v8 yamasa v12 dvigatellerinen paydalanadı, v8 modelleri markanıń ulıwma óndirisiniń yarımınan kóplegenin quraydı. Tariyxan Ferrari da yassi 12 dvigatel islep shıǵarǵan.
Birqansha waqıt Ferrari orta dvigatelli v8 avtomobilleriniń (2+2) versiyasın jarattı. Eger olar 2 otırǵıshlı kásipleslerinen talay parq qilsa da, GT4 hám Mondial da 308 GTB menen bekkem baylanıslı edi.
Ferrari Berlinetta Boxer
Ferrari 1973-jılda Berlinetta Boxermenen orta dvigatelli 12 cilindrli jangga kirdi. Keyinirek Testarossa (sonıń menen birge, orta dvigatelli 12 cilindrli) barlıq dáwirler degi eń ataqlı hám ataqlı Ferrari jol avtomobillerinen biri bolıp qalıp atır.
Kompaniya, sonıń menen birge, bir neshe old dvigatelli (2 + 2) avtomobillerin islep shıǵardı, olar jaqında v12 modeli Lusso hám v8 modelleri Roma,Portofino hám Lusso Tmenen juwmaqlandi. Kaliforniya v8 old dvigatelli (2+2) grand touring sport avtomobilleriniń ataqlı ámeldegi model liniyasini baslaǵanlıǵı menen ataqlı.
2010 -jıllardıń basınan LaFerrarimenen baslap, itibar ǵárezsiz tárbiyashı qurıwshılardan paydalanıwdan shetke shıǵıp, házirgi standartqa aylantırildi, Ferrari óziniń barlıq jol avtomobilleri dizayni ushın Centro Stile Ferrarining ishki dizayniga tayandi.
1984-jıl 288 GTO Ferrari superkarlari qatarında birinshisi esaplanadı. Bul násil Enzo Ferrari arqalı LaFerrarigacha cho'ziladi. 2019 -jıl fevral ayında 89 -Jeneva xalıq aralıq avtosalonida Ferrari óziniń sońǵı orta dvigatelli v8 superkari F8 Tributoni kórsetiw etdi[28].
Ferrari SF90 Stradale PHEv (Plug-ın Hybrid Electric vehicle) arxitekturasına iye bolǵan birinshi Ferrari bolıp, ol jaǵdayda ishki yonuv dvigateli ush elektr motor menen birlestirilgen, olardan ekewi ǵárezsiz hám old o'qda, úshinshisi bolsa old aksda jaylasqan[29].
Ferrari ataw konventsiyasi basıdanoq qural cilindrining úsh xanalı birdey almasınıwınan ibarat bolıp, avtomobildiń maqsetin bildiriwshi qosımshaǵa iye edi. Sol sebepli Ferrari 125 S 1, 5 L (1496, 77 cc) v12 dvigateline iye bolıp, unitar sıyımlılıqı 124, 73 kubometr. S- qosımshası bolsa Sporttı ańlatadı. Basqa báyge avtomobilleri de Mille Miglia ushın Ferrari 166 MM sıyaqlı arnawlı báygelerdi ańlatıwshı atlardı aldı. Jolda háreketleniwshi modeller kiritiliwi menen Igor Troubetzkoyning Scuderia Inter báyge jámáátinen yoshlangan Inter qosımshası qosıldı. Sol waqıtta ataqlı bolǵan 166 ceriyali 2, 0 L (1995, 02 cc) dvigatelleri 166, 25 kubometr kólemli hám júdá túrme-túr 250 m bolǵan dvigatellerge iye edi. Ceriyaning ulıwma kólemi 3, 0 L (2953, 21 cc) jáne onıtar 246, 10 kubometrge iye edi. Keyinirek jol avtomobilleri ceriyasi Evropa dep at berildi hám Amerika hám Superamerica ceriyasining eń jaqsısı boldı.
v6 hám v8 modellerinde dáslepki eki nomer ushın ulıwma jay almasinuvi (desilitrda) hám úshinshi nomer retinde cilindrler sanı isletilingen. Sonday etip,206 2, 0 L v6 quwatlı avtomobil edi,348 bolsa 3, 4 L v8 den paydalanǵan bolsa -de,F355 ushın aqırǵı nomer cilindr basına 5 qaqpaqtı ańlatadı.360 Modena usınıs etilgennen keyin, v8 modelleri ushın nomerler (házirde at hám nomer ámeldegi) tek dvigateldiń ulıwma kólemin ańlatadı. Bul nomning cifrlı kórsetkishi F430 ga ótkerildi. F430 dıń almastırıwshı 458 Italia, 206 hám 348 menen birdey atawdan paydalanadı.488 ilgeri v12 avtomobilleri tárepinen isletilingen sistemadan paydalanadı.
Berlinetta Boxer 365 GT4 BBv12 modellerinde bir cilindrning jılısıwı (kub santımetrda) isletilingen. Sonday etip, ataqlı 365 Daytona 4390 kubometr (268 kub dyuym) v12 ge iye edi. Biraq,599 sıyaqlı birpara jańa v12 dvigatelli Ferrarilar úsh cifrlı belgilerge iye bolıp, olar tek dvigateldiń ulıwma kólemin yamasa [nominal] altı litrli v12 612 sıyaqlı bokschi usılındaǵı belgilerdi ańlatadı.
Tegis 12 modellerinde birinshi nomer ushın litrdagi jay almasinuvi hám keyingi eki nomer ushın cilindrler sanı isletilingen. Sol sebepli, 512 BB bes litrli tegis 12 (bul halda Berlinetta Boxer) edi. Biraq, original Berlinetta Boxer 365 GT4 BB bolıp, ol v12 modellerine uqsas tárzde atalǵan.
Flagman modelleri (ájaǵa " halo avtomobiller") F40 hám F50 sıyaqlı jıllarda F hárıbinen keyin yubileydan paydalanadı.Enzo bul qaǵıydanı ótkerip jiberdi, eger F60 atı Ferrari Formula 1 avtomobiline qollanılǵan hám geyde Enzoga biriktirilgen.
GTS (" Gran Turismo Scoperta") bul qosımshanı eski Spiderlarda yamasa konvertorlarda kóriw múmkin (365 GTS/4 ga qarang). Endi konvertatsiya etiletuǵın modeller "Spider" qosımshasınan paydalanadı (F355 Spider hám 360 Spider). Eń sońǵı modellerde bul qosımsha tap modelleri ushın isletiledi (Dino 246 GTS hám F355 GTS), bul qosımshanıń ulıwma tuwrı isletiliwi, sebebi " scoperta" " ashılǵan" degen mánisti ańlatadı. Kóbirek adamlar GTSni " Gran Turismo Spyder" dep ataydılar, bul bolsa Ferrari " spyder" hám " targa" ortasındaǵı farqni bilmaydi, degen nadurıs shamanı keltirip shıǵaradı, basqasha atalǵan birden-bir targa esaptan tısqarı esaplanadı.
Ferrari F355 Model nomeriniń aqırında jaylasqan GTO (" Gran Turismo Omologata") aldınǵısınıń ózgertirilgen versiyasın ańlatadı. Bul kóshede nızamlı bolǵan halda báygeden paydalanıw ushın mólsherlengen hám rawajlanıwlastırılgan modeldi belgileydi. Tek ush modelde bul ush hárip ámeldegi: 1962-jıl 250 GTO, 1984-jıl 288 GTO hám 2010 -jıl 599 GTO.
Bul ataw sisteması shálkes bolıwı múmkin, sebebi birpara pútkilley basqa transport quralları birdey dvigatel túri hám kuzov usılınan paydalanǵan. Kóplegen Ferrarilarda, sonıń menen birge, olardı anıqlaw ushın basqa atlar (mısalı, Daytona) qoyılǵan. Kóplegen bunday atlar tiykarınan rásmiy zavod atları emes. Daytona atı Ferrarining 1967-jıl fevralında 24 saatlıq Daytona 330 P4menen úsh márte tabıslı bolıwın ańlatadı[41]. Tek 19730 -jıldaǵı Daytona 24 saatlıq jarısında NART tárepinen basqarılatuǵın 365 GTB/4 Porsche 911 den keyin ekinshi boldı[42].
Hár qıylı Dino modelleri Enzoning balası Dino Ferrari húrmetine atalǵan hám Ferrari tárepinen Dinos retinde sotilgan.
1990 -jıllardıń ortalarında Ferrari barlıq modellerdiń basına " F" hárıbin qosdı (bul ámeliyat F512 M hám F355 den keyin tark etilgen, lekin F430menen taǵı qabıl etilgen, biraq onıń miyrasxorı Ferrari 458menen emes).
.jpg)
_02.jpg)
.jpg)
_05.jpg)
.jpg)
.png){kind=link}
