Franz Kafka
| Tuwılǵan sánesi | 3-iyul 1883[1][2][3][4] |
|---|---|
| Qaytıs bolǵan sánesi | 3-iyun 1924[5][6][4] (40 jasta) |
Franz Kafka (aytılıwı: Frans Kafka; 1883-jıl 3-iyul; Praga, Avstriya-Vengriya — 1924-jıl; Vena, Avstriya) — kelip shıǵıwı chex-evrey bolǵan avstriyalı jazıwshı, XX ásir ádebiyatınıń tiykarǵı wákillerinen biri retinde keń tán alınǵan.
Jazıwshınıń kópshilik dóretpeleri óliminen keyin baspadan shıǵarılǵan. Dóretiwshiligin 1909-jılı gúrrińler jazıwdan baslaǵan. «Baqlaw» (1913) gúrrińler toplamı, «Húkim», «Gúńelek» (1913), «Ózgeris» (1916) gúrrińleri bólek-bólek baspadan shıǵarılǵan. Birinshi jáhán urısınan keyin Kafka «Tárbiya koloniyasında» (gúrriń, 1919), «Awıl shıpakeri» (1919), «Jarlı» (1924) toplamların basıp shıǵardı. Kafkanı dúnyaǵa belgili etken «Amerika» (tamamlanbaǵan, 1914), «Process» (1915), «Qorǵan» (1922) romanları, «Qıtay diywalı qurılısında» (1931) hám basqa da shıǵarmaları avtordıń óliminen soń járiyalanǵan. Kafka shıǵarmalarında waqıyalardıń asıra hám tımsallıq súwretlewleri arqalı insannıń nadanlıq hám jawızlıq aldındaǵı tragediyalıq ázziligi sáwlelendirilgen. Olarda nızam hám insan, nur hám qarańǵılıq belgisiz jaǵdayda berilgen, bul jaǵdaydan qutılıwdıń ilajı joq. Dóretiwshiligi XX ásir Batıs ádebiyatına kúshli tásir kórsetken (qarań: Ekspressionizm, Modernizm)[7].