Gúlmurat shayır

Gúlmurat shayır ádebiyat tariyxında lirik shayır sıpatında  belgili orın tutadı. Shayır 1832-jılı tuwılıp, 1897-jılı qaytıs bolǵan. Onıń tuwılıp ósken jeri Aral teńiziniń túslik-shıǵıs jaǵalawı bolǵan. Bul jerler házir Moynaq hám Taxtakópir rayonlarınıń aymaǵı esaplanadı. Ol orta hallı shańaraqta tuwılıp turmıstıń barlıq awırmanlıqların bastan keshirgen. 

Gúlmurat óz dáwiriniń belgili shayırı Sarıbay menen dos hám zamanlas bolǵan. Ekewiniń bir-birine házil etip aytıs túrinde jazǵan qosıqları da bar. Bul qosıq óziniń sociallıq mazmunı boyınsha ayrıqsha áhmiyetke iye bolıw menen birge, eki shayırdıń ómirbayanına tiyisli maǵlıwmatlar beredi.Aytısta súwretleniwine qaraǵanda, Gúlmurat turmıstıń barlıq 

awırmanlıǵın kórgen hám óz dáwiriniń sawatlı adamlarınıń biri bolǵan. Óytkeni, onıń Sarıbay shayır menen aytısı bir-birine xat jazıw arqalı bolǵan.

Gúlmurat óz qosıqlarında xalıqtıń awır turmısınıń ayanıshlı kórinislerin súwretleydi. Onıń qosıqlarında da sol dáwirdegi ayırım el basqarıwshılardıń zulımlıq háreketleri súwretlenedi.

Gúlmurat shayırdıń «Qayda baraman», «Nadan ekenseń»,«Qayrawda jalǵız ǵaz» qosıqlarınan basqa da «Qurǵan qaqpanıma túlki túspedi», «Torı atım», «Qızları bar biziń eldiń» «Taz kebińe» degen qosıqları hám Sarıbay shayır menen aytısı bizge kelip jetken.

Shayırdıń «Qızları bar biziń eldiń» qosıǵı xalıqtıń táriyip qosıqlarınıń úlgisinde jazılǵan. «Qurǵan qaqpanıma túlki túspedi» qosıǵı ańshılıq temasına arnalǵan. «Torı atım» qosıǵında bolsa shayır qolındaǵı jalǵız torı tayın maqtaydı.Shayırdıń basqa qosıqları menen bir qatarda bul qosıqları da Gúlmurattıń balıqshılıq, ańshılıq penen kún keshirgenligi haqqında maǵlıwmat beredi.