Gazeta

«Relation» Gazetası bas bеti, 1609

Gazeta (ital. gazzetta — shaqa pul) — ku'ndelik waqıyalar tuwrısında materiallar, xabar qılınatug'ın (waqtlı) baspa shıg'arma. Onın' wazıypası jamiyetdin' jan'alıqg'a bolg'an zaru'rligin, intellektual talapların qandırıwdan ibarat. Gazeta tek ja'miyetlik-siyasıy, o'mir obyekti bolıp qalmay, Sol menen birge Gazeta — manawiy tovar ha'm esaplanadı. Gazeta sıyımlılıg'ı 2 betden 100 betke shekem ha'm onnan ko'p bolıwı mu'mkin.

Gazeta ja'miyetlik-siyasıy, ekonomikalıq, ma'deniy ha'm ilmiy o'mirge tiyisli kerekli jan'alıqtı hazirjuwaplıq benen tu'rli a'debiy janrlarda a'lemge jetkizedi ha'm sol jol menen o'z oqıwshılarına ku'ndelik turmıs waqıyalarına mu'na'sibet ha'm tu'sinik payda bolıwına, siyasıy, ekonomikalıq, ideya ha'm etiqadlar payda bolıwına ta'sir ko'rsetedi, jamiyetshilik oyının' belgisi sıpatında payda boladı. Huqıyqıy demokratik jamiyetde Gazeta jumısına tiyisli nızam tiykarında keshedi. Ol o'zi tarqapatqan jan'alıqtın' halıs ha'm haqqanıylıg'ı ushın nızam aldında juwapker esaplanadı, xalıq ma'deniy qu'dretin ju'kseltiriwge, a'lemdi ja'miyetlik rawajlandırıwg'a ko'meklesedi, ha'kimiyat benen ja'miyet ortasında halıs xatker wazıypasın o'teydi. Ja'miyet ha'm xalıq atınan basqarıw mekemelerinin' jumısın tekseriw astına aladı. Demokratik jamiyetde sertifikatlang'an siyasiy erkinlik, ma'selen xabar agentlikleri erkinligi Gazeta jumısının' sapalı bolıwı ushın qolay imka'niyat jaratadı.

Gazetada tu'rli janr ha'm jollardan, a'sirese xabar ha'm b. publitsistik janrlardan paydalanıladı. Olarda xabar agentliklerinin' ra'smiy xabarları, esabatlar, reportajlar waqıyalardı hazirjuwap tarizde jarıtıwga xizmet qıladı; sa'wbet (intervyu), mu'na'sibet ha'm b. waqıyalar ha'm olardı keltirip shıg'arıwshı sebepler tu'sinikler beriledi; maqala, obzorlar ha'm intervyulerde waqıyalıq dodalanadı; bulardan tısqarı Gazetada rolik, osherk, pamflet, felyeton kibi publitsistik janrlardan ha'm paydalanıladı; sonın'day onda gazetxan-lardın' xatları, shıg'armada jazılg'an, sızba ha'm fotosu'wretler basıladı. Gazetanı bezetiw o'zgeshe bolıp, bul a'weli Gazeta mazmunın gazetxang'a qızıqlı ha'm ha'mebap tarizde jetkiziw, kerekli xabar ha'm pikrlerge olardın' itibarın jalp etiwge qaratıladı. Gazeta jumısın bas redaktor, bo'limler operatorlar, tu'rli jo'nelistegi ju'rnalistler (reportyor, sholıwshı ha'm b.)dan iba'rat jumısshılar ta'repinen du'ziledi ha'm basqarıladı.. Ko'plegen Gazetalardın' belgilengen ju'rnalistleri, ma'mleketdin' ishinde ha'm sırt ellerde o'z ju'rnalistleri boladı. Gazetalar faks, Internet dizimi, telefon ha'm teleks a'sbapları arqalı du'nyanın' turli shekkelerinen kerekli jan'alıqlardı alıp turadı.

Siltemeler

• Интернет-портал «Старые газеты» — eski gazetalar materiallаrı.
• Газета, печатное периодическое издание

Wikimedia Commonsta

Newspaper atlı maqala bar.