Grek-rim gúresi

Grek-Rim gúresı — sport túri, ekki adam (sportshı)nıń belgilengen qaǵıydalar tiykarında jeńimpazlıq ushın belesiwi. Grek rim gúresi túrnirleri diametri 9 m (ólshemi 12x12 m)li sport maydanında ótkiziledi. Erkekler 55, ten 120 kg ǵa shekemgi salmaq kategoriyasında gúresedi. Belesiw waqtı 2 minutdan 3 taym, taymlar arasındaǵı demalıs 30 sek. Grek rim gúresınde erkin gúresden parıqlı ráwishte belesiwshiniń ayaq bóliminen uslap usıllar ámelge asırıwǵa ruqsat etilmeydi. Qollanǵan usıllar 5 (sap jeńis), 4 (texnik ústinlik yaki shetletiw), 3 hám 1 ashko menen baxalanadı. Jeńimpaz toplaǵan ashkolarına kóre anıqlanadı. Eger gúresshilerden biri 5 ashkoǵa mas usıl qolasa, 1,2-taymda izbe-iz jeńimpaz dep tabılsa, belesiwshiden 6 ashko parıp penen ozıp ketse, jánede, tóreshiler, trenerler hám shipaker buyrıǵına kóre belesiw múddetinen aldın toqtatıladı. Táriyxiy kóp xalıqlardıń milliy gúres túrlerinde zamanagóy grek rin gúresinde qollanılatuǵın usıllar bolǵan (q. gúres). Mısırdaǵı mil. av. 260 jıllarǵa tiyisli estelik taslarındaǵı súwretlerde házirgi grer rim gúresi usılında belesip atqan palwanlar súwretlengen. Gretsiyada ótkizilgen olimpiyada oyınları dástúrine eramızdan aldınǵı 708 jıldan baslap grek rim gúresine uqsas gúres túrniri kiritilgen. Rimde eramızdan. al. 284 jıldan grek rimdi esletetutıǵın túrnirler ótkizilgen. Grek rim gúresınıń zamanagóy qaǵıydaları 19-asir baslarında Frantsiyada islep shıǵılǵan hám sol qaǵıydalar tiykarında Parijde 1848 jılda ashılǵan gúres zalında túrnirler ótkiziw ádetke aylanǵan. Onda Evropanıń basqa mámleketlerinen kelgen palwanlar hám qatnasqan. Grek rim gúresı túrnirleri 1896 jıldan zamanagóy olimpiyada oyınları dásturinen orın alǵan hám sol jıldan Xalqara Olimpiyada shólkemi kelisimine kóre, grek rim gúresi dep atala baslanǵan. Grek rim gúresı boyınsha 1904 jıldan professional (1950 jıldan tájriybeshı) gúresshiler ortasında jáhan chempionatları ótkizip kelinedi. Grek rim gúresı hám erkin gúres túrlerin rawajlandırıw maqsetinde 1912 jılda Xalqara jas gúresshiler assotsiatsiyası (ǴPA) dúzilgen, oǵan 154 mámleket (Ózbekstan 1992 jıldan) aǵza (2004).