Grek-rim gúresi

Grek-Rim gu'resı — sport tu'ri, ekki adam (sportshı)nın' belgilengen qag'ıydalar tiykarında jen'impazlıq ushın belesiwi. Grek rim gu'resi tu'rnirleri diametri 9 m (o'lshemi 12x12 m)li sport maydanında o'tkiziledi. Erkekler 55, ten 120 kg g'a shekemgi salmaq kategoriyasında gu'resedi. Belesiw waqtı 2 minutdan 3 taym, taymlar arasındag'ı demalıs 30 sek. Grek rim gu'resınde erkin gu'resden parıqlı ra'wishte belesiwshinin' ayaq bo'liminen uslap usıllar a'melge asırıwg'a ruxsat etilmeydi. Qollang'an usıllar 5 (sap jen'is), 4 (texnik u'stinlik yaki shetletiw), 3 ha'm 1 ashko menen baxalanadı. Jen'impaz toplag'an ashkolarına ko're anıqlanadı. Eger gu'resshilerden biri 5 ashkog'a mas usıl qolasa, 1,2-taymda izbe-iz jen'impaz dep tabılsa, belesiwshiden 6 ashko parıp penen ozıp ketse, ja'nede, to'reshiler, trenerler ha'm shipaker buyrıg'ına ko're belesiw mu'ddetinen aldın toqtatıladı. Ta'riyxiy ko'p xalıqlardın' milliy gu'res tu'rlerinde zamanago'y grek rin gu'resinde qollanılatug'ın usıllar bolg'an (q. gu'res). Mısırdag'ı mil. av. 260 jıllarg'a tiyisli estelik taslarındag'ı su'wretlerde ha'zirgi grer rim gu'resi usılında belesip atqan palwanlar su'wretlengen. Gretsiyada o'tkizilgen olimpiyada oyınları da'stu'rine eramızdan aldıng'ı 708 jıldan baslap grek rim gu'resine uqsas gu'res tu'rniri kiritilgen. Rimde eramızdan. al. 284 jıldan grek rimdi esletetutıg'ın tu'rnirler o'tkizilgen. Grek rim gu'resının' zamanago'y qag'ıydaları 19-asir baslarında Frantsiyada islep shıg'ılg'an ha'm sol qag'ıydalar tiykarında Parijde 1848 jılda ashılg'an gu'res zalında tu'rnirler o'tkiziw a'detke aylang'an. Onda Evropanın' basqa mámleketlerinen kelgen palwanlar ha'm qatnasqan. Grek rim gu'resı tu'rnirleri 1896 jıldan zamanago'y olimpiyada oyınları da'sturinen orın alg'an ha'm sol jıldan Xalqara Olimpiyada sho'lkemi kelisimine ko're, grek rim gu'resi dep atala baslang'an. Grek rim gu'resı boyınsha 1904 jıldan professional (1950 jıldan ta'jriybeshı) gu'resshiler ortasında ja'han chempionatları o'tkizip kelinedi. Grek rim gu'resı ha'm erkin gu'res tu'rlerin rawajlandırıw maqsetinde 1912 jılda Xalqara jas gu'resshiler assotsiatsiyası (G'PA) du'zilgen, og'an 154 mámleket (Ózbekstan 1992 jıldan) ag'za (2004).