Idioadaptaciya

Idioadaptaciya organizmlerdiń anıq jasaw shárayatına beyimlesiwine járdem beretuǵın evolyucion ózgerisler esaplanadı. Aromorfozlardan ayırmashılıǵı, idioadaptaciya ulıwma beyimlesiw emes, bálkim jeke beyimlesiw menen baylanıslı. Olar organizmler dúzilisi dárejesin, iskerligin atateklerge qaraǵanda joqarıǵa kótermeydi. Haywanlarda qorǵanıw reńi, mimikriya qubılısı, ósimliklerde samal, shıbın-shirkeyler, quslar járdeminde sırttan shańlanıw boyınsha hár túrli qolaylıqlar, miywe hám tuqımlardıń tarqalıwı menen baylanıslı beyimlesiw idioadaptaciyaǵa mısal bola aladı. Shıbın-shirkey jewshiler otryadına kiriwshi haywanlardıń ayırımları qurǵaqlıqta, suwda yamasa jer astında jasawǵa beyimleskenligi de idioadaptaciyaǵa mısal (118-súwret). Soǵan uqsas, súyekli balıqlar hár qıylı túr wákilleriniń dene forması, reńi, qalashları dúzilisiniń ózine tán bolıwı da idioadaptaciya baǵdarındaǵı beyimlesiw nátiyjesi. Bul beyimlesiwler hár bir tiri organizmler ushın anıq ortalıq shárayatında jasawǵa bir qansha qolaylıqlar jaratadı hám biologiyalıq progreske sebepshi boladı. Ulıwma degeneraciya tariyxıy proceste quramalı dúzilisten ápiwayı dúziliske ótiw bolıp esaplanadı. Organikalıq dúnya evolyuciyasınıń bul baǵdarı organizmlerdiń otırıqshı yamasa parazit halda tirishilik etiwine beyimlesiwi menen tıǵız baylanıslı. Mısalı, assidiy lichinkasında xordalı haywanlarǵa tán nerv sisteması xorda, kóz rawajlanǵan boladı. Keyin ala lichinka otırıqshı tirishilik etiwge ótip, erjetiw procesinde organizmde regressiv metamorfoz júz beredi. Xorda nerv sistemasınıń tiykarǵı bólimi joǵalıp qalǵanı túyinshege aylanǵan boladı