Ion baylanısıw

Ionlı baylanısıw ximiyalıq baylanısıwdıń bir túri bolıp, ol keri zaryadlanǵan ionlar yamasa elektromanfiyligi keskin parq etiwshi eki atom arasındaǵı elektrostatik tartısıwdı óz ishine aladı hám ionlı birikpelerde júzege keletuǵın tiykarǵı óz-ara tásir bolıp tabıladı. Kovalent baylanısıw hám metall baylanısıw menen birge baylanısıwdıń tiykarǵı túrlerinen biri bolıp tabıladı. Ionlar elektrostatik zaryadqa iye bolǵan atomlar (yamasa atomlar gruppaları ). Elektron alǵan atomlar teris zaryadlanǵan ionlardı (anionlar dep ataladı ) payda etedi. Elektronlardı joǵatatuǵın atomlar oń zaryadlanǵan ionlardı (kationlar dep ataladı ) payda etedi. Elektronlardıń bunday uzatılıwı kovalentlikdan ayrıqsha túrde elektrovalentlik dep ataladı. Eń ápiwayı jaǵdayda, kation metall atomı, anion bolsa metall bolmaǵan atom bolıp tabıladı, lekin bul ionlar jáne de quramalı tábiyaatqa ıyelewi múmkin, mısalı, NH+ sıyaqlı molekulyar ionlar NH</br> NH yamasa SO2−</br> SO.Ápiwayılaw etip aytqanda, ion baylanısıw hár eki atom ushın da tolıq valentlik qabıǵın alıw ushın elektronlardıń metalldan metall bolmaǵanǵa ótiwi nátiyjesinde júzege keledi.

Bir atom yamasa molekula tolıq elektrondı basqasına ótkeretuǵın taza ionlı baylanısıw bar bolmaslıǵının tán alıw zárúrli bolıp tabıladı: barlıq ionlı birikpeler málim dárejede kovalent baylanısıw yamasa elektron almaslawǵa iye. Solay etip, " ionlı baylanısıw" termini ion xarakteri kovalent xarakterden úlken bolsa, yaǵnıy eki atom arasında úlken elektron kerilik parqı bar bolǵan baylanısıw beriledi, bul bolsa baylanısıwdıń qutbli (ionlı ) bolıwına alıp keledi. elektronlar teń bólistirilgen kovalent baylanısıw. Bólekan ion hám bólekan kovalent xarakterge iye bolǵan baylanısıwlar qutbli kovalent baylanısıwlar dep ataladı.

Ion birikpeleri erigen yamasa eritpe jaǵdayında elektr tokın ótkeredi, ádetde qattı jaǵdayda emes. Ion birikpeleri ádetde joqarı eriw noqatına iye bolıp, olar quramındaǵı ionlardıń zaryadına qaray. Zaryadlar qanshelli joqarı bolsa, birlestiruvchi kúshler sonshalıq kúshli boladı hám eriw noqatı sonshalıq joqarı boladı. Olar suwda da eriydi ; birlestiruvchi kúshler qanshelli kúshli bolsa, eriwsheńligi sonshalıq tómen boladı.

Ulıwma kórinis

Derlik tolıq yamasa derlik bos valent qabıǵına iye bolǵan atomlar júdá reaktiv boladı. Kúshli elektronegativ bolǵan atomlar (galogenlerde bolǵanı sıyaqlı ) kóbinese valentlik qabıǵında tek bir yamasa eki bos orbitalǵa iye hám kóbinese basqa molekulalar menen baylanısadı yamasa anionlarni payda etiw ushın elektron aladı. Kúshsiz elektromanfiy atomlar (mısalı, siltiiy metallar) salıstırǵanda kem valentlik elektronlarına iye bolıp, olar kúshli elektronegativ bolǵan atomlar menen ańsat bólistiriliwi múmkin. Nátiyjede, kúshsiz elektron teris atomlar elektron bultini buzadı hám kationlarni payda etedi.