Ismayıl Qurbanbaev

Tuwılǵan sánesi	22-oktyabr 1929(1929-10-22)
Qaytıs bolǵan sánesi	2008

Tuwılǵan sánesi	22-oktyabr 1929(1929-10-22)
Qaytıs bolǵan sánesi	2008

Ismayıl Qurbanbaev

Ómiri hám dóretiwshiligi

XX ásir qaraqalpaq ádebiyatı tariyxında talantlı jazıwshı, shayır, belgili alım sıpatında elewli iz qaldırǵan I. Qurbanbaev bul ataq-abıroy hám isenimge ańsatlıq penen erisken emes. Yarım ásirge shamalas waqıt maydanındaǵı tınımsız miynet, úzliksiz izleniwler 50-jıllardıń basında jas shayır bolıp ádebiyatqa kirip kelgen bolajaq sóz ustasın 90-jıllardıń ortalarında qálemi ótkir xalıq jazıwshısı sıpatında kámalat taptırdı. Bul pikirlerimizdiń durıslıǵın birinshi gezekte jazıwshı haqqındaǵı ómirbayanlıq maǵlıwmatlardıń ózi tastıyıqlap turadı. Bul ómirbayanlıq maǵlıwmatlarǵa qaraǵanda, ápiwayı insan, kóp qırlı talant iyesi Ismayıl Qurbanbaev 1929-jılı 22-oktyabrde Shımbay rayonınıń Keńes awılkeńesine qaraslı «Xanjıǵalı» awılında diyqan shańaraǵında dúnyaǵa kelgen. 1967-jıldan Jazıwshılar awqamınıń, 1959-jıldan baslap Jurnalistler awqamınıń aǵzası boldı. Ismayıl Qurbanbaevtıń miynet jolı 1941 — 44-jılları Qaraqalpaq mámleketlik pedinstitutında oqıtıwshı bolıp islewden bas-lanadı, sol jıllardan baslap respublikanıń jámiyetlik jumıslarına belsene qatnasadı, 1944 — 62-jılları respublikalıq jaslar gazetasında bólim baslıǵı, sońınan Keńes rayonlıq jaslar komitetiniń birinshi xatkeri, 1962 — 64-jılları Moskvada Oraylıq komitet qa- sındaǵı Joqarı partiya mektebiniń tıńlawshısı, 1964 — 66-jılları Ózbekistan kompartiyası Qaraqalpaqstan obkomınıń instruktorı, 1966 — 71-jılları «Ámiwdárya» jurnalınıń bas redaktorı, 1971 — 74-jılları Ózbekstan Ilimler Akademiyasınıń Qaraqalpaqstan bóliminde ilimiy xızmetker, 1974 — 79-jılları házirgi «Erkin Qaraqalpaqstan» gazetasınıń juwaplı xatkeri, 1979 — 82-jılları Qaraqalpaqstan Ministrler Keńesi qasındaǵı baspasózde mámleketlik hám áskeriy sırdı saqlaw basqarmasınıń baslıǵı, 1982 — 1991-jılları «Qaraqalpaqstan» baspasınıń bólim baslıǵı, sońınan usı baspanıń direktorı, 1991 — 95-jılları Qaraqalpaqstan jazıwshılar awqamında aǵa másláhátshi, ádebiyattı násiyatlaw byurosınıń direktorı, 1995-jıldan «Golos Arala — Aral hawazı» gazetasında arnawlı xabarshı lawazımlarında isleydi. Xalıq jazıwshısı Ismayıl Qurbanbaev usınday jámiyetlik jumıslar menen bir qatarda pútkil ómirin házirgi zaman awıl adamları — diyqanlar, jumısshılar turmısı menen táǵdirleri tuwralı kórkem shıǵarmalar jazıwǵa, olarda búgingi zamanagóy miynet adamlarınıń ádebiy obrazların kórkem kestelewge baǵısh etken kóp qırlı talant iyesi. I. Qurbanbaev shayır sıpatında ádebiyatqa kirip kelgenlikten de onıń kóp qırlı talantınıń bir qırı birinshi gezekte poeziyalıq shıǵarmalarında kózge taslanadı. Atap aytsaq, onıń «Bir jigit bar biziń awılda» (1965), «Jumaǵul mergen» (1966),«Jollar» (1968), «Saǵan, áwladlar» (1980), «Irǵalıslar» (1982) qosıqlar toplamları awıl tábiyatın, ómir mánislerin, insanlardıń oy-óris, ırǵalısların filosofiyalıq uǵımlar menen tereńlestirip, adamlardıń keleshegine úlken ruwxıy kúsh oyatıwı menen bahalı. Onıń qosıqlarınıń ayı- rımlarına namalar jazılǵan. Olar házirgi kúnde de adamlarǵa ilham-yosh baǵısh etip, xalqımızdıń ruwxıy suwsının qandırıwǵa xızmet etip kiyatır. Mısalı, onıń «Irǵalıslar» toplamı Watan, tuwılǵan jer, adam táǵdirleri, zamanlaslar, ádep-ikram temasına baǵısh etilgen azamatlıq tolǵanıslarǵa tolı tereń filosofiyalıq mánige iye lirikalardan ibarat.