Jumaǵaliy Qaldıqaraev

Jumaǵaliy Qaldıqaraev (1922, Qaraqalpaqstan Respublikası, Xójeli rayonı, Xojeli 1944-jıl 26-yanvar Gomel wálayatı Mozir qalasında jerlengen) - Ekinshi jáhán urısı qatnasıwshısı. 1941-jıldan frontta. 7-gvardiyashı tankaǵa qarsı qırıwshı diviziya (Oraylıq front 61-armiyanıń 7-gvardiyashı atlıq áskerler korpusı ) nıń ápiwayı áskeri. Gomel wálayatınıń Komarin qalasınıń 20 km arqasında dáryanı keship ótiwde hám urısta kórsetken qaharmanlıǵı ushın Qaharman ataǵı berilgen (1944-jılda 15-yanvar)^[1]. Xojeli qalasında ózi oqıǵan mektep onıń atı menen atalǵan.

Ómirbayanı

Jumaǵaliy Qaldıqaraev 1922-jıl 28-martta házirgi Qaraqalpaqstan (Ózbekstan ) nıń Xójeli wálayatı Ivan-Yab awılında dıyqan shańaraǵında tuwılǵan, milleti qazaq.

Tolıq bolmaǵan orta bilimge iye. 1937-jıldan Túrkmenstan SSR Tashawız wálayatı Kalininskiy rayonında jaylasqan Kirov atındaǵı kolxozda jasap islegen. Kurslardı tamamlap, traktorshı bolıp islegen.

1941-jıldıń báhárinde Tashawız wálayatı Kalinin áskeriy komissariatı tárepinen Qızıl Armiya qatarına shaqırılǵan. 1941-jıldan baslap ekinshi jáhán urısı qatnasıwshısı.

Jumaǵaliy Qaldıqaraev Dnepr dáryasın kesip ótiwde hám dáryanıń oń qırǵaǵındaǵı kópirdi ustap turıw waqtındaǵı sawashlarda ajıralıp turdı. 1943-jıl 27-sentyabrge ótetuǵın túnde Qızıl Armiya áskeri Jumaǵaliy Qaldıqaraev úsh PTR ekipajı quramında birinshilerden bolıp Komarin awılınan 20 km arqada Dneprdiń oń qırǵaǵına ótti^[2]. óz artilleriyası menen birgelikte batıs qırǵaqtaǵı dushpannıń qorǵaw sızıǵın wayran etedi. Dushpan qándekleri hám salmalarında Jumaǵaliy qol urısında onlap dushpanlardı óltiredi. Nátiyjede dushpan qándekleriniń bir bólegin iyelep aladı hám pútkil otryattıń dáryadan ótiwi támiyinlenedi.

Bul urıstaǵı qaharmanlıǵı ushın Jumaǵaliy Qaldıqaraev 1943-jıl oktyabr ayında Sovet Birlespesi Qaharmanı ataǵına kandidat boladı. Biraq Qaldıqaraev sıylıqtı qolǵa kirite almaydı. 1944-jıl 26 -yanvarda Mozir qalası (Belarussiyanıń Gomel wálayatı ) qasındaǵı urısta Qızıl Armiya áskeri Qaldıqaraev qaytıs boladı. Ol Mozir qalasında qaytıs boladı^[3].

Sıylıqları

SSSR Joqarı Keńesi Prezidiumınıń 1944-jıl 15-yanvardaǵı pármanı menen „Komandirliktiń nemis shabıwılshılarına qarsı gúres frontındaǵı jawınger tapsırmaların úlgili orınlaǵanlıǵı hám de kórsetken qaharmanlıǵı hám batırlıǵı ushın“ Qızıl Armiya áskeri Qaldıqaraev Jumaǵaliy Sovet Birlespesi Qaharmanı ataǵı menen sıylıqlanǵan. Oǵan Lenin ordeni de berilgen.

Xójeli qalasındaǵı hám Kirov atlı kolxozdaǵı mektepler qaharman Jumaǵaliy Qaldıqaraev atı menen ataladı. Beyneu (Qazaqstan ) qalasındaǵı mektepke Jumaǵaliy Qaldıqaraev atı berilgen. Mozir qalasındaǵı kóshe de Jumaǵaliy Qaldıqaraev húrmetine atalǵan.

Derekler

↑ Ukaz Prezidiuma Verxovnogo Soveta SSSR „O prisvoenii zvaniya Geroya Sovetskogo Soyuza generalam, ofitserskomu, serjantskomu i ryadovomu sostavu Krasnoy Armii“ ot 15 yanvarya 1944 goda // Vedomosti Verxovnogo Soveta Soyuza Sovetskix Sotsialisticheskix Respublik : gazeta. – 1944. – 23 yanvarya (№ 4 (264)). – S. 1.
↑ „Калдыкораев Джумагали“. Qaraldı: 11-oktabr 2023-yil.
↑ „Калдыкараев Жумагали“. Qaraldı: 11-oktabr 2023-yil.

[1] Ukaz Prezidiuma Verxovnogo Soveta SSSR „O prisvoenii zvaniya Geroya Sovetskogo Soyuza generalam, ofitserskomu, serjantskomu i ryadovomu sostavu Krasnoy Armii“ ot 15 yanvarya 1944 goda // Vedomosti Verxovnogo Soveta Soyuza Sovetskix Sotsialisticheskix Respublik : gazeta. – 1944. – 23 yanvarya (№ 4 (264)). – S. 1.

[2] „Калдыкораев Джумагали“. Qaraldı: 11-oktabr 2023-yil.

[3] „Калдыкараев Жумагали“. Qaraldı: 11-oktabr 2023-yil.

[1]

[2]

[3]