Latın Amerikası

Wikipedia, erkin enciklopediya

Dúnyanıń iri siyasiy-geografiyalıq poyaslarınan biri — Latın Amerikası Jerdiń Batıs yarımsharında jaylasqan bolıp, Amerika kontinentindegi AQSh, Kanada mámleketleri hám Grenlandiya atawınan basqa barlıq ellerdi óz ishine aladı. Xalqınıń ayırım bólegi áyyemgi latın tili negizinde payda bolǵan ispan hám portugal tillerinde sóylesip atırǵanlıǵı sebepli bul poyas Latın Amerikası dep ataladı. Latın Amerikasınıń siyasiy kartasında házirgi kúnde 33 ǵárezsiz mámleket hám de bir qatar koloniyalar bar. Onıń aymaǵında birneshe kishirek poyaslar da ajıratıladı. Tiykarınan, Arqa Amerika materiginiń AQShtan qubladaǵı bólimi hám Karib teńizindegi atawlarda jaylasqan mámleketler Orta Amerika (Mezoamerika) poyasın quraydı. Bul regiondaǵı mámleketler arasında aymaǵı, xalqı hám ekonomikalıq dárejesi menen Meksika ayrıqsha ajıralıp turadı. Orta Amerikanıń Meksikadan basqa mámleketleri Karib teńizi akvatoriyası, onıń tábiyiy resursları hám transport jolları menen áyyemnen tıǵız baylanıslılıǵı sebepli, Karib basseyni mámleketleri dep te júrgiziledi. Materikte, Meksikadan qublashıǵısqa qaray jaylasqan 7 mámleket (Beliz, Gvatemala, Salvador, Gonduras, Nikaragua, Kosta-Rika, Panama) Oraylıq Amerika dep ataladı. Karib teńizindegi 13 ataw eller, óz náwbetinde, Vest-Indiya ulıwma atı astında birlestiriledi.