Naǵmetulla Urumbaev
| Tuwılǵan sánesi | 1921[1] |
|---|---|
| Qaytıs bolǵan sánesi | 9-aprel 1990 |
Ómiri hám miynet jolı
[redaktorlaw | derekti redaktorlaw]Naǵmet Asqarovich Urumbaev 1921-jılı Shımbay rayonında, házirgi "Qosterek" MPJ aymaǵındaǵı belgili axun, Asqar qazı shańaraǵında tuwılǵan. Táǵdir soqpaqları sebep jas óspirim dáwirinde aǵası Júmek penen Moskva qalasına ketip, kóp qıyınshılıqlardı bastan keshirip,sol jerdegi mektep-internatta birneshe jıl dawamında tálim aladı. Mektepti pitkergennen soń, óziniń miynet jolın 1940-jılı Shımbay rayonı 7-awıllıq mektepte rus tili hám ádebiyatı páni muǵallimi bolıp islewden baslaydı. 1953-1957-jılları Moskva qalasındaǵı burınǵı Awqamnıń Pedagogikalıq Ilimler Akademiyasınıń "Milliy mektepler" izertlew institutınıń aspiranturasında (ishten) oqıydı hám de 1959-jılı rus tilin oqıtıw metodikası boyınsha kandidatlıq dissertaciyasın tabıslı jaqlap pedagogika ilimleri kandidatı, soń docent boladı. Al,1973-jılı Moskva qalasındaǵı Pedagogikalıq Ilimler Akademiyasınıń milliy mekteplerde rus tilin oqıtıw ilimiy-izertlew institutınıń doktoranturasında oqıp, doktorlıq dissertaciyasın jaqlap shıǵadı hám rus tilin oqıtıw metodikası boyınsha Qaraqalpaqstanda birinshi pedagogika ilimleri doktorı boladı. Ol ilim tarawında uzaq jıllar jemisli miynet etti. Atap aytqanda, 1958-jılı birinshi qaraqalpaqsha-russha hám 1967-jılı Úlken russha-qaraqalpaqsha sózliklerdi dúziwge hám olardı redaktorlawǵa belsene qatnasqan aǵzalarınıń biri boldı. Hár qıylı jıllarda Ózbekstan Ilimler akademiyası Qaraqalpaqstan filialınıń sektor baslıǵı, Qaraqalpaq Mámleketlik Pedagogikalıq institutınıń kafedra baslıǵı, Qaraqalpaq Mámleketlik Universitetiniń kafedra baslıǵı hám profesdorı lawaxımların atqara otırıp,Qaraqalpaqstan iliminiń rawajlanıwına, sonday-aq, respublikamız ushın joqarı mamanlıqtaǵı tereń bilimli pedagog qánigelerdi tayarlawda úlken hám salmaqlıúles qostı. Ol kóp jıllar dawamında "Russkiy yazik i literatura v uzbekskoy shkole" jurnalınıń redkollegiya aǵzası, sonday-aq, bir qatar respublikalıq gazetalardıń shtattan tıs belsendi aǵzası boldı. Professor N.A.Urumbaevtıń ismi tek ǵana Qaraqalpaqstan hám Ózbekstanǵa emes, al Oraylıq Aziya jáne burınǵı Awqam respublikalarınıń ilimiy jámiyetshiligine de keńnen málim. Onıń avtorlıǵında 200 den aslam ilimiy miynetler baspadan shıqqan.
Ataqları
[redaktorlaw | derekti redaktorlaw]N. Urumbaev el-jurt aldındaǵı xızmetleri ushın húkimet tárepinen sıylıqlandı. Oǵan ekinshi dúnya júzilik urıs qatnasıwshısı bolǵanlıqtan birqansha orden hám medallar, burınǵı Awqam hám Ózbekstan Redpublikası xalıq tálimi jáne joqarı tálim aǵlası, Qaraqalpaqstan Respublikası Joqarǵı Keńesiniń Húrmet jarlıqları, "Miynet veteranı" belgisi, "Qaraqalpaqstanǵa miyneti sińgen ilim ǵayratkeri" húrmetli ataqları berildi. Ol 1990-jılı 9-aprelde qaytıs boldı.